Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

AMBOLA W’OMA LE AMBADI ASO . . .

Kakɔna kele mɛtɛ lo dikambo dia Nɔɛlɛ?

Kakɔna kele mɛtɛ lo dikambo dia Nɔɛlɛ?

Miliyɔ y’anto wa l’andja w’otondo salaka difɛstɔ dia Nɔɛlɛ l’ɔtɛ w’ɛkɔkɔ wotshikitanyi. Amɔtshi salaka difɛstɔ sɔ l’oyango wa ngɛnangɛna kaamɛ l’angɛnyi ndo l’ase nkumbo yawɔ. Akina kanaka yimba lo dikambo dia Nzambi ndo mbetshaka wenya awɔ dia nkimanyiya ase wola kana anto wele lo dihombo. Aha la taamu, awui tshɛ wasala anto asɔ keema anyanya le wɔ. Koko, awui wasalawɔ asɔ tshɛ wekɔ la diɔtɔnganelo la ditshelo dia kɔlɔ diendana la lushi la difɛstɔ sɔ.

Ntondotondo, anto efula wasala difɛstɔ sɔ mbetawɔka dia Nɔɛlɛ ekɔ lushi lakotɔ Yeso. Koko, ambewi w’ɛkɔndɔ tshɛ mbetawɔka dia datɛ diakotɔ Yeso hadieyama. Dibuku Le livre chrétien du pourquoi (lo angɛlɛ) mbutaka ɔnɛ: “Akristo wa lo ntambe ka ntondo wakatone shikikɛ datɛ dimɔtshi diɛnya lushi lakotɔ Yeso” nɛ dia vɔ waki la nsaki ka “ntshika ditshelo tshɛ di’apanganu.” Dui dia diambo ko ndooko dihole diɛnya Bible dia Yeso kana onto okina akasale difɛstɔ dia lushi la eotwelo kande. Koko, nde akadjangɛ ambeki ande dia mbohɔka nyɔi kande.—Luka 22:19.

Dui dia hende ele, ambewi w’ɛkɔndɔ efula mbetawɔka dia mbekelo efula yendana la Nɔɛlɛ mbɔsama oma lo mbekelo y’anto wele kema Akristo ndo y’apanganu. Ɛnyɛlɔ, vɔ kambaka la Père Noël, gui, sapin de Noël, bûche de Noël, mbishanaka weshasha, tshumbaka buji, panɛka alɛmbɔlɛmbɔ ndo amembi membaka kembo yendana la Nɔɛlɛ. Lo kɛnɛ kendana la mbekelo shɔ, dibuku dimɔtshi (The Externals of the Catholic Church) mbutaka ɔnɛ: “Etena kashaso kana kalongolaso weshasha wa difɛstɔ dia Nɔɛlɛ, ndo kahanɛso alɛmbɔlɛmbɔ lo mvudu kana l’ɛtɛmwɛlɔ aso, anto angana l’atei aso weya ɔnɛ ondo tekɔ lo nsala mbekelo y’apanganu?”

“Etena kashaso kana kalongolaso weshasha wa difɛstɔ dia Nɔɛlɛ, ndo kahanɛso alɛmbɔlɛmbɔ lo mvudu kana l’ɛtɛmwɛlɔ aso, anto angana l’atei aso weya ɔnɛ ondo tekɔ lo nsala mbekelo y’apanganu?”—The Externals of the Catholic Church

Ondo wɛ koka ndjambola dia kana ekɔ kɔlɔ ndjela mbekelo yɛnama oko bu kɔlɔ shɔ. Ɔsa awui asato anɛ oko okadimwelo wa dimbola sɔ. Nzambi hetawɔ sho nsanganya mbekelo y’apanganu l’ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi. Lo tshimbo y’omvutshi ande Amɔsɛ, Jehowa Nzambi akatɛ atɛmɔdi ande wa l’Isariyɛlɛ wedjedja waki komonga l’okitanyiya ɔnɛ: “Dimi latuhetshaka, latonyolaka nshi ya waki . . . Nyuminyia ludju la esambu anyu.”—Amose 5:21, 23.

Lande na kakatondja Jehowa ɛtɛkɛta wa wolo ɛsɔ? Tende kɛnɛ kakasalaka anto wa lo Diolelo dia lo nɔrdɛ ka lo Isariyɛlɛ w’edjedja. Jerɔbɔama nkumekanga kawɔ ka ntondo, akakitsha tana ta ngɔmbɛ ta paonyi l’osomba wa Danɛ ndo lo Bɛtɛlɛ ndo nde akatshutshuya anto dia vɔ titɛmɔla lo dihole dia vɔ ntɛmɔla Jehowa Nzambi lo yoho ya dimɛna lo tɛmpɛlɔ ka la Jɛrusalɛma. Nkumekanga akakongɛ nto afɛstɔ amɔtshi ndo akasɔnɛ ɛlɔmbɛdi dia nkimanyia anto dia mbasalaka.—1 Khumi ya Dikanga 12:26-33.

Kɛnɛ kakasale ase Isariyɛlɛ kɛsɔ akɛnamaka oko dui dia dimɛna. Onde vɔ wakasalaka akambo asɔ tshɛ dia ntɛmɔla Nzambi ndo dia mbɔngɛnyangɛnya? Ɛtɛkɛta wa wolo wakatondja Nzambi lo tshimbo ya Amɔsɛ ndo amvutshi akina mɛnyaka hwe woho wakayaoke Nzambi l’ɔtɛ wa ditshelo sɔ. Lo tshimbo y’omvutshi Malaki, Nzambi akate ate: “Dimi, [Jehowa], hatukadimoka.” (Malaki 3:6) Shi dui sɔ tɛnyaka woho wayaoka Nzambi lo kɛnɛ kendana la afɛstɔ wa Nɔɛlɛ wasalema ɛlɔ kɛnɛ?

L’ɔkɔngɔ wa nsɛdingola awui wa la diko ango, miliyɔ y’anto wambɔsa yɛdikɔ yaha salaka difɛstɔ dia Nɔɛlɛ. Lo dihole dia nsala difɛstɔ sɔ, vɔ mongaka l’ɔlɔ ndo l’ɔngɛnɔngɛnɔ wa mɛtɛ etena ketshawɔ wenya kaamɛ l’angɛnyi, l’ase nkumbo yawɔ ndo dia nkimanyiya ase wola la wanɛ wele lo dihombo l’etena tshɛ ka l’ɔnɔnyi kalangawɔ.