Lakole la Los Angeles, Californie, l’États-Unis, lɛnɛ aki dengalenga diakakengɔnaka lo toshinga ndo wakanɔka didjoyadjoya. Ambutshi ami waki l’ana asamalo ndo dimi mbele ɔna la hende.

Mama kami akatodia oko ase ɔtɛmwɛlɔ wa évangélique. Koko oko wakimi ɔlɔngɔlɔngɔ, lakasɛnaka lɔsɛnɔ la dungi pende. Lushi la lomingu tshɛ lakembaka lo kɔralɛ ka l’ɔtɛmwɛlɔ. Nshi kina ya lo lomingu, lakayashaka lo ɛngɛnɔngɛnɔ, l’ɔnwɛlɔ wa didjoyadjoya ndo lo nsala awui wa mindo wa dieyanelo.

Lakokaka nkɛlɛ esadi ndo laki kanga ngala. Lakakokaka nkamba la ɛngɔ tshɛ oko okoma dia mbidja otshumba. Kɛnɛ kakamekaka l’ɔtɛmwɛlɔ kookimanyiyami. Lakataka nte: “Nsɔmbɔya ekɔ dikambo dia Nkumadiɔndjɔ—ndo dimi lekɔ ehomɔ kande!” Etena kakimi lo kalasa ya sekɔndɛrɛ oya l’ekomelo k’ɛnɔnyi wa 1960, lakasɛngiyama oma le Black Panthers, tshunda dia ase pɔlitikɛ diakeyamaka lo woho wakawalɔmbaka lotshungɔ lele l’anto. Dimi lakayɔtɔka l’olui wa kaamɛ k’ambeki lo dikambo dia lotshungɔ lele l’anto. Tena efula takatɔmbɔkɔka lo toshinga ndo mbala tshɛ takadihaka kalasa lo tshanda mɔtshi.

Akɛnamaka dia ɔtɔmbɔkwɛlɔ ɔsɔ komondoyakami nsaki lo woho wakamotɔ ngala. Diakɔ diele, lakayotatɛ ndjasha lo awui wa ngala ndo wa lohetsho. Ɛnyɛlɔ, lo diaaso dimɔtshi dimi l’asekami takende waa filmɛ mɔtshi y’edjedja yakɛnyaka woho wakawɛngiyaka ase Afrikɛ oko ɛhɔmbɔ l’États-Unis. Lo menda wɛngiya ɛsɔ, takakɔmɔla ɛlɔngɔlɔngɔ w’asungu waki lɛnɛ akawɛnyaka waa filmɛ. Oma laasɔ, takatshu le asungu waki lɛnɛ akatadjasɛka ndo takanyomoyanga anto akina dia mbakɔmɔla.

Etena kakimi l’ɛnɔnyi otsha lo dikumi l’ɛmɔtshi, dimi l’enondo ami la pami ndo akosɛmi ahende w’apami takasalaka awui wa ngala efula. Takonge l’okakatanu l’ewandji. Kosɛmi kɛmɔtshi ka pami aki ɔmɔtshi la l’atei w’olui wa dengalenga wakeyamaka efula ndo dimi lakɔtɔ l’olui awɔ. Lɔsɛnɔ lami lakatalekaka ntshɔ otsha lo kɔlɔ.

Ɔngɛnyi ami ɔmɔtshi aki l’ambutshi ande waki Ɛmɛnyi wa Jehowa. Vɔ wakambelɛ lo nsanganya yawɔ ya l’etshumanelo ko dimi laketawɔ. Oma l’etatelo, lakakoke mɛna woho wotshikitanyi Ɛmɛnyi wa Jehowa l’anto akina. Onto tshɛ aki la Bible ndo akakambaka la tɔ wonya wa losanganya. Kaanga ɛlɔngɔlɔngɔ wakashaka asawo. Lakambiyama dia mbeya ɔnɛ Nzambi ekɔ la lokombo, mbuta ate Jehowa ndo lakoke anto wakamba la lɔ. (Osambu 83:18) Etshumanelo kaki l’anto w’oma lo  wedja wotshikitanyi, koko kɛnɛ kakaleke diambo ele diatɔnelo dia nkoho y’alemba koomonga.

L’etatelo, dimi konangaka mbeka Bible l’Ɛmɛnyi wa Jehowa koko lakalangaka ntshɔ lo nsanganya yawɔ. L’otsho ɔmɔtshi, etena kakimi lo losanganya l’Ɛmɛnyi wa Jehowa, olui w’asekami wakatshu lo kɔsɛrɛ. Lɛkɔ, wakakɔmɔla ɔlɔngɔlɔngɔ ɔmɔtshi w’ɛnɔnyi dikumi l’ɛmɔtshi polo lo nyɔi nɛ dia nde konanga mbasha dikɔti diande dia lokoho la nyama. La wedi a pindju, vɔ wakatatɛ ndjafuna lo woho wakawoodiake. Vɔ kɔfɔnya dia kɛnɛ kakawasale kaki kɔlɔ ka mamba. Efula ka l’atei awɔ wakawadjangɛ dia tetsha nsɛnɔ yawɔ lo lokanu. Aha la taamu, dimi laki l’ɔngɛnɔngɛnɔ efula lo woho wakimi kotshɔ lawɔ l’otsho ɔsɔ. Lakayashikikɛ dia ntshikitanya lɔsɛnɔ lami ndo ntatɛ mbeka Bible.

Lakikɔ l’atei w’anto wakakananɛka kɔlɔ lo kɛnɛ kendana la nkoho y’alemba, koko kɛnɛ kakamɛnyi le Ɛmɛnyi wa Jehowa kakamambiya efula. Ɛnyɛlɔ, etena kakɛngɔla Ɔmɛnyi wa Jehowa w’osungu, nde akatshike ɔkɛndɛ w’anande le nkumbo k’anto w’edima. Ndo nto, nkumbo k’asungu wakadjasɛka la ɔlɔngɔlɔngɔ w’onto odima waki komonga la dihole dia mbidjasɛ. Lakashikikɛ dia Ɛmɛnyi wa Jehowa wekɔ lo nkamba la ɛtɛkɛta waki Yeso watanema lo Joani 13:35 wata ɔnɛ: “Oma lo dikambo nɛ, anto tshɛ wayeya dia nyu nyekɔ ambeki ami naka nyayokana ngandji lam’asanyu.” Lakayashikikɛ dia lambotana nkumbo ka mɛtɛ k’onto l’ɔnango.

Oma lo wekelo wa Bible, lakatatɛ nshihodia dia dimi pombaka ntshikitanya ekanelo kami ka yimba. Lakahombe nɔngɔsɔla yimba yami aha paka l’oyango wa nsala akambo lo wɔladi koko oko yoho ya lɔsɛnɔ yoleki dimɛna. (Rɔmɔ 12:2) Yema yema, lakasale ehamelo. Lo Ngɔndɔ ka ntondo 1974 lakabatizama dia monga Ɔmɛnyi wa Jehowa.

Kaanga l’ɔkɔngɔ wa dimi batizama, lakahombe ndjalama lo ngala kaki la mi. Ɛnyɛlɔ, lo diaaso dimɔtshi etena kakiso l’esambishelo ka lo luudu la luudu, lakatshanya ose wuvi lakave radio oma lo mutuka ami. Etena kakamasukana la nde, nde akakɔsha radio ko akalawɔ. Etena kakamatɛka anto akina waki lami woho wakamɔshi radio, ekumanyi kɛmɔtshi akamimbola ate: “Stephen, kakɔna kotoyosala otoyowonda?” Dimbola sɔ akatshutshuya dia dimi nkana lomba ndo ndjashikikɛ dia ntetemala nkamba lo wɔladi.

Lo Ngɔndɔ ka dikumi 1974, lakatatɛ nkamba olimu wa lo tena tshɛ, lo mbetshaka wenya 100 ngɔndɔ tshɛ l’olimu wa mbetsha anto Bible. L’ɔkɔngɔ diko, lakakondja diɛsɛ dia ndjakimɔ la lolango dia tokamba lo Mbalasa kalɔmbɔla olimu w’Ɛmɛnyi wa Jehowa wa l’andja w’otondo la Brooklyn, New York. Lo 1978 lakakalola la Los Angeles dia tokimanyiya mama kami laki la hemɔ. Ɛnɔnyi ehende oma laasɔ, lakatshuke wadɛmi la ngandji Aarhonda. Nde aki osukɔ wa woke efula le mi lo woho wakatakimanyiyaka mama polo lo nyɔi kande. L’edjedja ka wonya, dimi l’Aarhonda takɔtɔ lo Kalasa ka Ngiliyadɛ ka Bible ka Ɛmɛnyi wa Jehowa ndo wakatotome la Panama lɛnɛ atetemalaso nkamba oko waa misiɔnɛrɛ.

Ntatɛ lam’akamalongola batisimu, lakahomana la ehemba efula wakakoke konyami dia nsala awui la ngala. Lakasalaka la wolo dia ntshika anto wakasolaka ndo lakɔladiaka akambo lo toho efula. Anto efula, mbidja ndo wadɛmi wakamandolaka lo woho wakamakandolaka akambo asɔ. Kaanga dimɛ lakaambe efula! Dimi hayafune lo woho wakamasale etshikitanu lo lɔsɛnɔ lami. Koko dimi mbetawɔka dia etshikitanu ɛsɔ wekɔ djembetelo yɛnya wolo wele la Bible wa ntshikitanya nsɛnɔ.—Hɛbɛru 4:12.

Bible ambombisha lɔsɛnɔ lele l’oyango ndo ambombetsha mɛtɛ woho wa monga la wɔladi. Dimi handjɔkɔmɔla anto nto, koko lekɔ lo mbakimanyiya dia vɔ kɔnɔ lo nyuma. Lakeke ndo Bible l’onto laki ntondo otunyi ami lɛnɛ akiso lo kalasa ya sekɔndɛrɛ. L’ɔkɔngɔ wa nde batizama, takadjasɛ luudu ɔtɔi l’etena kɛmɔtshi. Polo ndo ɛlɔ, tekɔ angɛnyi w’eshika. Polo ɛlɔ dimi la wadɛmi tambokimanyiya anto ndekana 80 dia vɔ nkoma Ɛmɛnyi wa Jehowa lo mbeka la wɔ Bible.

Lekɔ lo mbisha Jehowa losaka l’efula lo woho wakandambisha lɔsɛnɔ lele l’oyango ndo ɔngɛnɔngɛnɔ l’atei wa nkumbo k’onto l’ɔnango ka mɛtɛ.