Onde wɛ akeyaka?
Ngande wakawakambaka la dive di’ɔhɛlɔ dia l’anya lo nshi y’edjedja?
Ave w’ɔhɛlɔ wa l’anya wakakambemaka dia mpɛla ntɔngɔ dia ntondja okuna wa nsala mapa. Okambelo wa la ave w’ɔhɛlɔ asɔ akikɔ olimu wa lushi la lushi le wamato kana le ekambi wakakambaka suke la elimu tshɛ wa lo luudu. Londjo lakawahɛdishaka akikɔ l’atei w’awui wa lɔsɛnɔ la lushi la lushi lo nshi y’edjedja.—Etumbelu 11:5; Jeremiya 25:10.
Asango ndo dikishi dia l’Edjibito w’edjedja mɛnyaka dikambo sɔ. Ntɔngɔ yakakitshamaka lo fukufuku yakikɔ l’atei wa dive di’ɔhɛlɔ diakawelɛka tena dimɔtshi ɔnɛ ɔhɛlɔ wa l’anya. Ɔnɛ lakahɛlaka, akakaka adwe mbɛlɛnganɛ la dive di’ɔhɛlɔ ndo akakimɛka l’anya akɔ ahende dive dia tshitshɛ diakandashikaka otsha la ntondo ndo l’ɔkɔngɔ laadiko dia ntɔngɔ l’oyango wa ntondja ofushi. Lo ndjela dibuku dimɔtshi, ave wa totshitshɛ asɔ wakikɔ la wotsho wa kilɔ 2 ndo 4. Otondonga wakakambaka l’ave wa totshitshɛ asɔ oko ekoma, tshike wakakoke ndjaka anto efula.—Embadi 9:50-54.
Ofushi wa ntɔngɔ wakikɔ ohomba lo wahɔ w’ase nkumbo, diakɔ diele ɔlɛmbɛ ɔmɔtshi wa lo Bible wakashimbaka diaha minda dive di’ɔhɛlɔ dia l’anya oko ɔkɔlɛ. Euhwelu k’Elembe 24:6 mbutaka ɔnɛ: ‘Ndooko onto lahomba mbɔsa ɔhɛlɔ wa la anya kana dive di’ɔhɛlɔ dia la diko oko ɔkɔlɛ, nɛ dia ɔsɔ ayonga oko onto lɔsa ɛngɔ kasɛnya onto oko ɔkɔlɛ.’
Etelo k’ɔnɛ “lo ntolo” mendanaka la na?
Bible mbutaka dia Yeso ekɔ “lo ntolo ka She.” (Joani 1:18) Etelo kɛsɔ mendanaka la diɔtɔnganelo dia ma ma dia ngandji diele lam’asa Yeso la Nzambi. Ɛtɛkɛta ɛsɔ mɛnyaka mbekelo kakayelaka ase Juda wonya w’oleelo.
Lo nshi ya Yeso, ase Juda wakashamaka lo waa nkɔsa yakadingaka mɛsa w’oleelo. Ɔtɛ w’onto tshɛ lakalɛka wakatshɔka otsha lo mɛsa ndo ekolo ande dihole dikina, etena kele nde akakitshaka yangɔ mɔtshi ya tefutefu dia sukɛ lonya lande la lɔmɔsɔ. Kɛsɔ akookimanyiyaka dia lonya lande la lomi monga hwe. Lam’ele anto tshɛ wakalɛka laa mɛsa wakashamaka lo lɛkɛ la lonya lawɔ la lɔmɔsɔ, dibuku dimɔtshi mbutaka ɔnɛ: “Ɔtɛ waki onto l’onto wakasukanaka la ntolo k’onto l’akikɔ l’ɔkɔngɔ ande, diakɔ diatawɔ ɔnɛ ‘onto akalalaka lo ntolo’ kaki osekande.”
Mbishama lo ntolo ka ɔtɛ wa nkumbo kana ka ɔnɛ la lɔngɔsɔla fɛtɛ akikɔ diɛsɛ dia laande. Diakɔ diele lo dambo di’Elekanelo di’ekomelo diaki Yeso, “ombeki ɔmɔtshi wele Yeso akawokaka ngandji,” mbuta ate ɔpɔstɔlɔ Joani mbakashama lo ntolo ka Yeso. Joani akakoke ‘mbishama lo ntolo’ ka Yeso dia mbooka dimbola.—Joani 13:23-25; 21:20.