Lakotɔ l’osomba ɔmɔtshi wa tshitshɛ wa la Pologne, suke la olelo wa l’ase Allemagne. Lam’ele takadingama la waa fɛrmɛ ndo ekonda, laaki la lɔsɛnɔ la wɔladi. Ambutshi ami wa ngandji wakakeketsha dia dimi monga la lɔsɛnɔ la dimɛna, mbidja yimba lo kalasa ndo nyanga dia monga l’olimu wa lokumu.

Ekakatanu ami wakatatɛ etena kakamatshu dia teka awui w’ɛlɛmbɛ lo kalasa y’adidi ya l’osomba wa Wrocław. Lam’ele laki etale la ambutshi ami, lakasɔnɛ angɛnyi wa kɔlɔ. Lakalangaka mponde efula, koko l’ɔtɛ wa shɛngiya ya angɛnyi ami w’eyoyo, lakayoyasha amboleka efula l’awui wa mponde. Ekipɛ kakamalekaka nanga kakayaka oma la Warsaw, ndo lo waa wikɛndɛ lakaayelaka oyadi dihole diakɔna diakawakɛnyaka. Nkɛndɔ shɔ yakendanaka la ɔnwɛlɔ wa tshamba ndeko, didjoyadjoya ndo mbala efula ata kaamɛ la wanɛ wakasukɛka ekipɛ kekina. Lakɔsaka nkɛndɔ shɔ oko yoho ya mbewɔ ekiyanu wa lushi la lushi, kaanga mbele lakeyaka dia naka apulushi mundami kete kɛsɔ akakoke ndanya olimu ami w’ombewi w’ɛlɛmbɛ.

Dimi l’angɛnyi ami takatshɔka lo ahole wa tɔkɛnyɔ ndo l’ahole wakɛnyawɔ mishiki. Etena kakatakomaka lɛkɔ, takatambɛka lo ata wa lo toshinga. Lakandamaka oma le apulushi mbala efula, koko lakasalaka dia nshidiya la wɔ dia mbewɔ ekakatanu wa wolo l’ɔtɛ wa nsekola ɛlɛmbɛ, mbala mɔtshi lakaakɔtaka mishiko. Dimi mɛtɛ, lakafɔnyaka dia lakasɛnaka lɔsɛnɔ l’oshika. Kaanga mbakidiɔ ngasɔ, dimi lakeyaka oma k’ɛse otema dia lakasalaka kɔlɔ. Lakatshɔka l’ɔtɛmwɛlɔ Lushi la lomingu tshɛ dia monga la nkum’otema ka wɔladi.

Lo 2004, Ɛmɛnyi wa Jehowa ehende wakakɔkɔla lo lokuke lami ndo dimi laketawɔ nkɛtshanya la wɔ awui wa lo Bible. Lam’ele lakatekaka awui efula dia mbeya kɛnɛ kalembetshiya monga Okristo wa mɛtɛ, nkum’otema kami kakatatɛ manyami. Lakashihodia dia lakahombe ntshika ɔnwɛlɔ a wanu wa tshambandeko, didjoyadjoya ndo monga kaamɛ l’anto wahasɛnɛ lo ndjela atɔndɔ wa lo Bible. Lakɛnyi nto dia laki l’ohomba wa ntshika awui w’epetenge, ndo lonto lami la ngala. Kaanga mbakameyaka dia laki l’ohomba wa ntshikitanya lɔsɛnɔ la mi, dimi kosala ndooko otshikitanu ɔtɔi.

L’otsho wa lushi lɔmɔtshi dui dimɔtshi diakayotshikitanyaka ekanelo kami etena kakamatatɛ ndɔ l’apami enanɛi. Lekɔ lo mbohɔ dia lam’akamalale lo shinga, lakakɔmama efula ndo lakahomɔ l’ɔtɛ. Lam’ele lakayaoke dia laya suke la nyɔi, lakalɔmbɛ Jehowa nte: “Jehowa le, odimanyiya lo woho wakimi kombidja yimba l’Ɔtɛkɛta ayɛ.  Naka lamboka, lambokolaka dia layeka Bible l’Ɛmɛnyi wa Jehowa ndo ntshikitanya yoho yami ya lɔsɛnɔ.” Dui dia diambo ko lakake. Lakakotsha daka diami dia mbeka Bible.

Lo 2006, lakonɔ otsha l’Angleterre. Oyango ami aki wa tokondja falanga efula ko nkalola la Pologne dia nkondja dihole dia laadiko lo awui w’ɛlɛmbɛ. Lam’ele lakatetemala la mbeka Bible, divɛsa dimɔtshi diakamambia efula. Ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akafunde ate: “Dimi mbɔsaka nto dia akambo tshɛ wekɔ oshishelo le mi l’ɔtɛ wa nɛmɔ di’efula diele la ewo ka Kristo Yeso Nkumɛmi. L’ɔtɛ ande kakametawɔ nshisha akambo tshɛ ndo dimi mbaɔsaka oko tota dia mindo dia dimi nkondja Kristo.” (Filipɛ 3:8) L’ɛnyɛlɔ kami, Pɔɔlɔ akalongola wetshelo wendana la ɛlɛmbɛ ndo nde lawɔ aki pami ka ngala efula. (Etsha 8:3) Koko, nde akɛnyi dia yoho yoleki dimɛna ya nsɛna ele: Kambɛ Nzambi ndo nsala la wolo dia mbokoya Yeso. Etena kakamakane yimba lo ɛnyɛlɔ ka Pɔɔlɔ, lakashihodia dia olimu wa dimɛna ndo lɔkɛwɔ la ngala hombisha ɔngɛnɔngɛnɔ. Lakayoyashikikɛ dia naka Pɔɔlɔ akatshikitanya lɔsɛnɔ lande, kete ndo dimi lawɔ koka. Diakɔ diakamɔshi yɛdikɔ ya ntshikala l’Angleterre ndo mbohɛ ntetemala mbɔtɔ kalasa ya laadiko y’awui w’ɛlɛmbɛ.

Lam’akamatalekaka mbeka awui wendana la Jehowa, mbakamatalekaka nsukana la nde. Lakanandema la daka diande diendana la edimanyielo ka wanɛ wayatshumoya l’otema ɔtɔi. (Etsha 2:38) Ndo etena kakamakane yimba la 1 Joani 4:16, lɛnɛ atama dia “Nzambi ekɔ ngandji,” lakatatɛ nshihodia lande na kahetsha Nzambi awui wa ngala.

Lakambiyama nto la lɔkɛwɔ l’Ɛmɛnyi wa Jehowa. Aki dui dia diambo le mi lo menda woho wasɛnawɔ lo ndjela atɔndɔ wa lo Bible wa laadiko wendana la lɔkɛwɔ. Lakalange monga l’atei wa nkumbo k’onto l’ɔnango kele la ɔngɛnɔngɛnɔ. L’ɔkɔngɔ wa dimi ndɔsha efula, ndo nsala etshikitanu lo lɔsɛnɔ lami, lakalongola batismu dia nkoma Ɔmɛnyi wa Jehowa lo 2008.

Bible akatshikitanya oma lo monga onto laaki la nsaki ka lokumu, kanga ngala, ɔnɔshi wa didjoyadjoya, ɔnɔshi wa wanu wa tshambandeko, onangi wa mponde ko nkoma okambi wa Nzambi wangɛnangɛna dia mbetsha anto akina awui w’oma lo Bible. Dimi lekɔ lo ntetemala menda mponde, koko lakayashikikɛ dia kɛnyɔ shɔ monga lo dihole diayɔ.

Kakianɛ, lekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ dia tshukana la Esther osekami ɔtɛmɔdi wa Jehowa w’olangala. Sho tanaka ɔngɛnɔngɛnɔ wa mɛtɛ lo mbetsha anto watɛkɛta ɔtɛkɛta wa polonais wele lanɛ lo nɔrdɛ owɛstɛ ka Angleterre Bible. Mbala ka ntondo lo lɔsɛnɔ lami dia monga la ɔngɛnɔngɛnɔ wa mɛtɛ. Lekɔ la nkum’otema ka pudipudi ndo lɔsɛnɔ lele l’oyango.