Nkombo ngana yela la Nzambi?
Okadimwelo washa Bible
Nzambi ekɔ paka la lokombo ɔtɔi l’oshika. Lɔ fundamaka lo Hɛbɛru יהוה ndo lɔ kadimɔmaka l’Ɔtɛlɛta ɔnɛ “Jehowa.” * Lo tshimbo y’omvutshi ande Isaya, Nzambi akate ate: “Dimi keIe Jehowa. Ɔsɔ kele lokombo lami.” (Isaya 42:8) Lokombo lɔsɔ tanemaka oko mbala 7 000 lo efundelo w’edjedja wa lo Bible wa l’anya, mbuta ate lɔ tanemaka mbala efula ndeka tshɛkɛta kina tshɛ yashawɔ, kana lokombo lokina tshɛ l’oshika. *
Onde Jehowa ekɔ la nkombo nkina?
Kaanga mbɛnya Bible dia Nzambi ekɔ paka la lokombo ɔtɔi l’oshika, tɔ kambaka ndo titrɛ efula lo dikambo diande. Listɛ layela lɔnɛ mɛnyaka titrɛ mɔtshi la woho walembetshiyayɔ dui dimɔtshi diendana la eongelo kana lonto laki Jehowa.
Titrɛ |
Rɛferansɛ |
Kitshimudi |
---|---|---|
Allah |
(Ndooko ɔtɔi) |
Tshɛkɛta “Allah” ndja oma lo Arabɛ, yɔ keema lokombo laki Nzambi l’oshika, koko titrɛ kɛmɔtshi kalembetshiya “Nzambi.” Dikadimwelo dia Bible dia lo Arabɛ ndo dia lo ɛtɛkɛta ekina kambaka la tshɛkɛta “Allah” dia nembetshiya “Nzambi.” |
Kanga-Wolo-Tshɛ |
Nde ekɔ la wolo waha l’elelo. Tshɛkɛta ya lo Hɛbɛru ʼEl Shad·daiʹ, “Nzambi Kanga-Wolo-Tshɛ,” tanemaka mbala esambele lo Bible. |
|
Alfa la Omega |
“La ntondo ndo la ndjihelo,” kana “etatelo la ekomelo,” nembetshiyaka dia ndooko Nzambi Kanga-Wolo-Tshɛ kakonge ntondo ka Jehowa ndo ndooko onto layonga l’ɔkɔngɔ ande. (Isaya 43:10) Alfa la omega wekɔ ndɛta dia ntondo ndo di’ekomelo dia lo alfabɛtɛ wa lo Grɛkɛ. |
|
Tango Andja |
Nde keema l’etatelo; nde okongaka oma ko mɔmbɔkɔmbɔla la ntondo k’onto tshɛ kana ɛngɔ kekina tshɛ monga.—Osambo 90:2. |
|
Otungi |
Nde mbakatonge diangɔ tshɛ diele la lɔsɛnɔ. |
|
Papa |
Ombishi wa lɔsɛnɔ. |
|
Nzambi |
Ɛngɔ ka ntɛmɔla; Ɔnɛ lele la wolo. Tshɛkɛta ya l’efula ya lo Hɛbɛru ʼElo·himʹ, mɛnyaka lɔnɛnɛ laki Jehowa, kɛnɛmɔ kana ɔlɔlɔ ande. |
|
Nzambi ka waa nzambi |
Nzambi kaheme laadiko dia tshɛ, lotshikitanyi la “tozambizambi t’anyanya” tatɛmɔla anto amɔtshi.—Isaya 2:8. |
|
Ombetsha a Woke |
Sho mbetshamaka ndo nɔmbɔmaka oma le Jehowa.—Isaya 48:17, 18. |
|
Osadi a Woke |
Nde mbakatonge diangɔ tshɛ diele la lɔsɛnɔ.—Ɛnyɛlɔ 4:11. |
|
Nzambi k’ɔngɛnɔngɛnɔ |
Nde mbeyamaka oma lo ɔlɔ la ɔngɛnɔngɛnɔ wele la nde.—Osambo 104:31. |
|
Ɔnɛ latokaka dɔmbɛlɔ |
Ɔnɛ lahokamɛ dɔmbɛlɔ tshɛ diɔlɔmbawɔ la mbetawɔ. |
|
Dimi lekɔ kɛnɛ kemi |
Etombelo 3:14, King James Version |
Ndjalaka kɛnɛ tshɛ kele ohomba dia nkotsha sangwelo diande. Etelo kɛsɔ kakakadimɔma nto ɔnɛ: “Dimi Layoyala kɛnɛ tshɛ kangɛnyangɛnya” kana “Dimi Layoyala kɛnɛ kasɔnami dia ndjala.” (The Emphasised Bible, by J. B. Rotherham; Ekadimwelo k’andja w’oyoyo) Elembetshielo ɛsɔ tokimanyiyaka dia nembetshiya lokombo l’oshika laki Jehowa, lo divɛsa diayela nɛ.—Etombelo 3:15. |
Kandjema |
Etombelo 34:14, King James Version |
Nde hetawɔ shɛmanedi lo kɛnɛ kendana la ɔtɛmwɛlɔ. Tshɛkɛta shɔ yakakadimɔma nto ɔnɛ: “Nde hetawɔ atunyi” ndo “mbeyamaka oko ɔnɛ lalɔmba dia mbomamema paka ndamɛ oto.”—Ɔtɛkɛta wa Nzambi Bible; Ekadimwelo k’andja w’oyoyo. |
Nkumekanga ka pondjo |
Ɛlɔmbwɛlɔ kande keema la etatelo kana la ekomelo. |
|
Nkumadiɔndjɔ |
Ɔnɛ lakanga kana owandji; Hɛbɛru ʼA·dhohnʹ ndo ʼAdho·nimʹ. |
|
Nkumadiɔndjɔ kanga lolembelembe, Nkumadiɔndjɔ ka Sabato |
Isaya 1:9, King James Version; Rɔmɔ 9:29, King James Version |
Jehowa kanga lolembelembe. Titrɛ ka “Nkumadiɔndjɔ ka Sabato” kokaka nto kadimɔma ɔnɛ: “Jehowa kanga lolembelembe” ndo “Nkumadiɔndjɔ k’alembe wa [l’olongo].”—Rɔmɔ 9:29, Ekadimwelo k’andja w’oyoyo; NET Bible, nɔtɛ. |
Ɔnɛ-Laheme-Tshɛ |
Ɔnɛ lele la dihole dioleki laadiko tshɛ. |
|
Ɔnɛ loleki Ekila |
Ɔnɛ loleki ekila (pudipudi lo lɔkɛwɔ) ndeka anto akina tshɛ. |
|
Okengi |
Nde ekɔ la lowandji laadiko di’anto tshɛ ndo dia wedja tshɛ, oko wakoka okengi monga la lowandji laadiko dia diwomba.—Rɔmɔ 9:20, 21. |
|
Otshungodi, Osombi |
Isaya 41:14; King James Version |
Ɔnɛ latshungola kana lasomba anto oma lo pɛkato la nyɔi, oma lo tshimbo y’oshinga w’etshungwelo waki Yeso Kristo.—Joani 3:16. |
Dive |
Eshamelo k’oshika ndo kiɔkɔ ya panda. |
|
Oshimbedi |
Shimbɛka oma lo waale kana mpokoso. |
|
Olami |
Kokɛka atɛmɔdi ande. |
|
Nkum’Olongo Nkumadiɔndjɔ |
Nde ekɔ la lowandji loleki tshɛ; Hɛbɛru ʼAdho·naiʹ. |
|
Omboledi-Waheme-Tshɛ |
Nkum’Olongo loleki la diko. |
Nkombo y’ahole lo Afundelo wa lo Hɛbɛru
Ahole amɔtshi wa lo Bible wekɔ la lokombo l’oshika laki Nzambi, koko ɔsɔ keema nkombo nkina yaki Nzambi
Lokombo la dihole |
Rɛferansɛ |
Kitshimudi |
---|---|---|
Jehowa-Jire |
“Jehowa ayokotsha.” |
|
Jehowa-Nisi |
“Jehovah Nisi,” kana “dalap diami.” (Today’s New International Version) Jehowa ekɔ Nzambi kakoka mɛtɛ nkokɛ ndo nkeketsha ekambi ande.—Etombelo 17:13-16. |
|
Jehovah-Shalɔma |
“Jehowa ekɔ wɔladi.” |
|
Jehowa-shammah |
Ɛzɛkiyɛlɛ 48:35, nɔtɛ, American Standard Version |
“Jehovah ekɔ lawɔ.” |
Ɛkɔkɔ wahombaso mbeya ndo nkamba la lokombo la Nzambi
Nzambi pombaka ndjaoka dia lokombo lande l’oshika, Jehowa, lekɔ ohomba nɛ dia nde akalidje mbala nunu lo Bible.—Malaki 1:11.
Ɔna aki Nzambi, Yeso, akɛnya mbala la mbala ohomba wa lokombo laki Nzambi. Ɛnyɛlɔ, nde akalɔmbɛ Jehowa ate: “Lokombo layɛ lakidiame.”—Mateo 6:9; Joani 17:6.
Wanɛ walanga mbeya ndo nkamba la lokombo lande, takolaka nna dia ntondo dia mbɔtɔ lɔngɛnyi la Jehowa. (Osambo 9:10; Malaki 3:16) Lɔngɛnyi la ngasɔ mbaakimanyiyaka dia nkondja wahɔ oma lo daka diaki Nzambi diata ɔnɛ: “Lam’ele nde nangakami, dimi layowotsha. Dimi layowokokɛ, nɛ dia nde mbeyaka lokombo lami.”—Osambo 91:14.
Bible mbetawɔka ɔnɛ: “Nɛ dia kaanga mbele ekɔ wanɛ welamɛ ɔnɛ nzambi, oyadi l’olongo kana la nkɛtɛ, ekɔ mɛtɛ dia nzambi yekɔ efula ndo nkumadiɔndjɔ yekɔ efula .” (1 Kɔrɛtɔ 8:5, 6) Tɔ mɛnyaka hwe dia lokombo la Nzambi ɔtɔi ka mɛtɛ ko, Jehowa.—Osambo 83:18.
^ Nomb’ewo mɔtshi y’awui wa lo Bible y’ase Hɛbɛru yakangɛnangɛna mbolikadimola lokombo la Nzambi ɔnɛ:“Yahweh.”
^ Yoho mɔtshi ya mondo ya lokombo l’ekila ko “Jah,” yɔ tanemaka oko mbala 50 lo Bible, mbidja ndo okambelo ayɔ lo tshɛkɛta “Hallelujah,” kana “Alleluia,” yalembetshiya ɔnɛ: “Nyotombole Jah.”—Ɛnyɛlɔ 19:1; American Standard Version; King James Version.