Tshɔka lɛnɛ ele awui

EKIMANYIELO LE WAA NKUMBO | WODIELO W’ANA

Kimanyiya anayɛ woho wakokawɔ nsala la nsango ya kɔlɔ

Kimanyiya anayɛ woho wakokawɔ nsala la nsango ya kɔlɔ

 Mbala efula, nsango ya kɔlɔ yayela ana ndo esato washa paa efula l’asolo mɛnyamaka wonya tshɛ lo televiziɔ, lo waa telefɔnɛ, lo waa tablɛtɛ ndo lo waa ɔrdinatɛrɛ.

 Ndo ana mendaka awui asɔ.

 Kakɔna kakokanyu nsala diaha ananyu ntshimba wɔɔngɔ l’ɔtɛ wa nsango shɔ?

 Shɛngiya yakɔna yaki la nsango shɔ le anayɛ?

  •   Ana efula mongaka l’okiyanu w’efula etena kɛnawɔ nsango yendana la mpokoso y’oma lo diangɔ diakatongama. Kaanga mbahate ana amɔtshi woho wayaokawɔ, vɔ koka monga la okiyanu w’efula oma lo kɛnɛ kɛnawɔ. a Ndo etena kɛna ana di’ambutshi awɔ wambɔkɔmɔ, ana ndekaka monga l’okiyanu w’efula.

  •   Ana koka nkanyiya lo yoho ya kɔlɔ kɛnɛ kɛnawɔ lo tshimbo ya tita nsango. Ɛnyɛlɔ, ana amɔtshi fɔnyaka dia kɛnɛ kɛnyiwɔ ayokomɛ nkumbo kawɔ. Ndo ana w’akɛnda wenda kaamɛ nsango ya kɔlɔ ya lo televiziɔ mbeyaka ndjɔfɔnya di’awui wa kɔlɔ asɔ koka monga mbala la mbala.

  •   Ana koka monga l’okakatanu dia nshihodia kɛnɛ kele l’edia ka nsango ya kɔlɔ yɛnawɔ. Vɔ hawoshihodia dia ambishi wa nsango kondjaka falanga efula lo ndjela lofulo l’anto wenda nsango yakɔ. Koko, losango lɔmɔtshi la kɔlɔ mbeyaka nkotola yambalo y’ampokami dia vɔ ngɛnangɛna ndo ntetemala menda.

 Ngande wakokayɛ nkimanyiya anayɛ woho wahombawɔ nsala la nsango ya kɔlɔ shɔ?

  •   Aha ana mendaka kana pokamɛka nsango ya kɔlɔ mbala efula. Dui sɔ hɛnya dia ana hawokoke mɛna kɛnɛ keta l’andja. Koko mɛna kana mpokamɛ nsango ya kɔlɔ mbala la mbala dui sɔ koka monga la shɛngiya ya kɔlɔ le wɔ.

     “Lo ntena dimɔtshi, dimi l’omɛmi takasawolaka lo oseka vuiwui tshɛ yendana la dui dimɔtshi diakatombe, koko sho koshihodiaka dia dui sɔ akakiyanyaka anaso wakatohokamɛka.”​—Maria.

     Tɔndɔ dia lo Bible: “Ekiyanu lo otema w’onto mbɔkɔmɔlaka.”​—Tokedi 12:25.

  •   Hokamɛ la solo dia lotutsha tshɛ ndo onga la kɛtshi k’efula. Naka ɔna ekɔ l’okakatanu dia mbita kɛnɛ kakandɛnyi, kete lɔmbande dia nde sanga nsango diendana la kɛnɛ kakandɛnyi. Nyɔkɛtshanya lo kɛnɛ kakiyanya ɔnanyu lo nkamba la ditelo dia kokande nshihodia ndo mbewɔ dia mbɔpɔpa awui efula wele keema ohomba.

     “Ɔnaso la womoto ndjaokaka dimɛna etena kɔsaso etena ka mbohokamɛ. Koko nde hatoyaoka dimɛna naka sho mbotɛ tsho ɔnɛ: ‘Nshi nyɛ ka ngako mbaya akambo, paka ndjaekesanyiya.’”​—Sarahi.

     Tɔndɔ dia lo Bible: “Onto tshɛ pombaka monga suke dia mpokamɛ, ɔkɔkɛ dia ntɛkɛta.”​—Jakɔba 1:19.

  •   Kimanyiya anayɛ dia vɔ mbeya awui wendana la nsango. Ɛnyɛlɔ, losango lɔmɔtshi la wondelo w’onto la wolo koka mɛnya dia awui wele oko wa ngala wa ngasɔ koka ntomba otshikitanyi la woho wokodiongaka. Nyolembetshiya ananyu tɛdikɔ tendana l’ekokelo tamonyɔsa lo dikambo diawɔ. Ndo nto, nyotetemale nama lo yimba dia dui dimɔtshi koka mbidjama yimba aha tsho l’ɔtɛ wele dui diakɔ hadioleke salema kana l’ɔtɛ wasalemadiɔ mbala efula.

     “Kimanyiya ɔnayɛ dia mbeya woho wa nde nama nsaki yande. Mbala efula, nsaki ndjaka oma lo tokanyi, ɔnkɔnɛ naka tayokimanyiya ana aso dia vɔ ndeka ndjasha l’awui amɔtshi w’amɛna, kete wayonga l’akoka wa tondoya nshi yawɔ ya yaye.”​—Lourdes.

     Tɔndɔ dia lo Bible: “Otema wa kanga lomba mbishaka onyɔ ande shɛnɔdi ndo ɛtɛkɛta ande ndekaka mbetawoya.”​—Tokedi 16:23.

a Ana w’akɛnda koka nkɛnɛmɔla ɔkɛyi awɔ lo nkusɔ wanyi lo mbeto etena kewɔ lo djɔ kana wɔma wa ntshɔ otsha la kalasa ndo wakakitɔna l’ambutshi awɔ.