Tlhapi ya mo lewatleng e e bidiwang dolphin e letsa melodi e e farologaneng go e thusa go itse kwa e tlhokang go ya gone le go itse dilo tse di e dikologileng. Baitsesaense ba kopisa mokgwa wa tlhapi ya bottlenose dolphin go leka go tokafatsa didirisiwa tse ba di dirisang go itse gore go na le eng mo lewatleng.

 Akanya ka seno: Tlhapi eno e dirisa melodi go bona ditlhapi tse dingwe tse di iphitlhileng mo tlase ga mmu o o mo lewatleng e bile e kgona go farologanya tlhapi le leje. Porofesa Keith Brown wa Heriot-Watt University kwa Edinburgh kwa Scotland a re tlhapi eno e kgona go “ farologanya ditanka tse di nang le metsi a a nowang, metsi a letswai, tswina le oli e le [bokgakala] jwa dimetara di le lesome.” Baitsesaense ba batla go dira didiriswa tse di nang le bokgoni joo.

 Babatlisisi ba ile ba ithuta tsela e tlhapi eno e dirang dilo ka yone gore ba leke go e kopisa. Morago ga moo ba ile ba tlhama sedirisiwa sa eleteroniki ba bo ba se tsenya mo botlolong ya gase ya boleele jwa metara. Go tswa foo ba se mamaretsa mo sedirisiweng se se batlileng se tshwana le sekepe se sennye sa mo tlase ga metsi, gore se ba thuse go bona dilo tse di mo tlase ga lewatle, go bona dilo tse di fitlhegileng, tse di jaaka megala kgotsa diphaepe, le go itse gore go na le eng mo go tsone ntle le go di atamela. Batlhami ba sedirisiwa seno ba akanya gore se tla thusa dikhampani tsa oli le gase mo nakong e e tlang. Gape sedirisiwa seno se tla thusa go kgobokanya tshedimosetso ka dilo tse di mo tlase ga lewatle, go thusa ba tsa botegeniki gore ba beye metšhine e e tsenngwang mo tlase ga metsi mo mafelong a a siameng, go itse fa go na le sengwe se se phoso ka metšhine eo, ka sekai, gore a e robegile kgotsa gore a e phunyegile e bile gape le gore a diphaepe di tswalegile sentle.

 O akanyang? A tlhapi eno e ile ya itlhagela fela kgotsa a go na le mongwe yo o e bopileng?