Dipotso Tse di Tswang Kwa Babading
Fa Baiseraele ba ne ba le kwa nageng, a ba ne ba ja mana le dinonyane tsa maphurwana fela?
Fa Baiseraele ba ne ba le kwa nageng dingwaga di le 40, go le gantsi ba ne ba ja mana. (Ekes. 16:35) Mo makgetlong a mangwe a mabedi, Jehofa o ne a ba naya dinonyane tsa maphurwana. (Ekes. 16:12, 13; Dipa. 11:31) Mme gone, go na le dijo tse dingwe gape tse ba neng ba di ja.
Ka sekai, ka dinako tse dingwe Jehofa o ne a isa batho ba gagwe kwa ‘lefelong la boikhutso’ le le neng le na le metsi le dijo. (Dipa. 10:33) Ka nako nngwe o ne a ba isa kwa Elime, “kwa go neng go na le metswedi ya metsi e le 12 le ditlhare tsa mokolane di le 70” gone. Ntle le pelaelo ditlhare tseo tsa mokolane di ne di na le maungo. (Ekes. 15:27) Buka nngwe e e tlhalosang dijalo tse go buiwang ka tsone mo Baebeleng e a re: “Ditlhare tsa mokolane di kgona go gola mo mafelong a mantsi a a farologaneng, . . . Batho ba le bantsi ba dirisa setlhare seno fa ba aga. Mo godimo ga moo, ba ja maungo a sone e bile ba dira leokwane ka one.”
Gape Baiseraele ba ka tswa ba ile ba ikhutsa kwa lefelong le le nang le ditlhare le metsi le gompieno le bidiwang Feiran. Lefelo leno ke karolo ya Mokgatšha wa Feiran. a Buka nngwe e e tlhalosang mafelo a go buiwang ka one mo Baebeleng e a re, “mokgatšha ono o boleele jwa dikilometara di le 130 mme ke mongwe wa mekgatšha e mentle le e e itsegeng thata mo Sinai.” Gape buka eo e a re, “dikilometara di ka nna 45 go tswa kwa mokgatšha ono o kopanang le lewatle gone, go na le lefelo le le nang le ditlhare le metsi. Lefelo leno le boleele jwa dikilometara di le 4,8. Ke lefelo le lentle le le nang le ditlhare tsa mokolane mme le lentle thata jaana mo le tshwantshiwang le tshimo ya Edene. Go fetile dingwaga di le dintsi ditlhare tseno di ngokela batho mo lefelong leno.”
Fa Baiseraele ba tswa kwa Egepeto, ba ne ba tsaya tlhama ya bupi le dikotlele tse di dubelang. Gape go ka direga gore ba ile ba tsaya dijo tsa ditlhaka le mafura, mme gone ntle le pelaelo di ne tsa fela ka bonako. Gape Baebele e a re ba ile ba tsaya “matsomane le metlhape” e le mentsi thata. (Ekes. 12:34-39) Le fa go ntse jalo, bontsi jwa diphologolo tseo di ka tswa di ile tsa swa ka gonne maemo a ne a sa jese di welang kwa nageng. Mo godimo ga moo, Baiseraele ba tshwanetse ba bo ba ile ba di ja, mme tse dingwe ba ntsha ditlhabelo ka tsone, tota e bile ka dinako tse dingwe ba di ntshetsa medimo ya maaka. b (Dit. 7:39-43) Se Jehofa a ileng a se bua fa Baiseraele ba ne ba sa mo ikobele se re thusa go bona gore ba ne ba na le metlhape le matsomane. O ne a re: “Bomorwaalona ba tla nna badisa mo nageng eno dingwaga di le 40.” (Dipa. 14:33) Ka jalo, go ka direga gore ba ne ba dirisa matsomane ao go bona mashi mme ka dinako tse dingwe nama. Le fa go ntse jalo, ba ka tswa ba ne ba ja nama ka sewelo ka gonne ba ne ba le bantsi thata e bile ba feditse dingwaga di le dintsi ba le mo nageng. c
Diphologolo di ne di bona kae dijo le metsi? d Ka nako eo, pula e ka tswa e ne e na thata, ka jalo go ka tswa go ne go na le dimela di le dintsi mo nageng. Buka ya Insight on the Scriptures, Bolumo 1, e a re dingwaga di le 3 500 tse di fetileng, “go ne go na le metsi a le mantsi mo lefelong le Baiseraele ba neng ba le kwa go lone, mme ga go a nna jalo gompieno. Re itse seo ka gonne gone jaanong kwa lefelong leo go na le mekgatšha e le mentsi e e omeletseng. Seo se bontsha gore mo nakong e e fetileng, pula e ne e na thata mo e leng gore go ne go na le melapo.” Le fa go ntse jalo, naga e Baiseraele ba neng ba le mo go yone e ne e le kgolo e bile e boitshega. (Dute. 8:14-16) Ka jalo, fa Jehofa a ka bo a sa ba naya metsi ka kgakgamatso, ba ka bo ba ile ba swa mmogo le diphologolo tsa bone.—Ekes. 15:22-25; 17:1-6; Dipa. 20:2, 11.
Moshe o ile a bolelela Baiseraele gore Jehofa o ile a ba fepa ka mana, ka gonne o ne a batla gore ba lemoge gore “motho ga a tshele ka senkgwe fela mme o tshela ka lefoko lengwe le lengwe le le tswang mo molomong wa ga Jehofa.”—Dute. 8:3.
a Bona makasine wa Tora ya Tebelo wa May 1, 1992, ts. 24-25.
b Baebele e umaka makgetlo a le mabedi a Baiseraele ba ileng ba ntshetsa Jehofa ditlhabelo mo go one fa ba ne ba le kwa nageng. Lekgetlo la ntlha ke fa go ne go tlhomiwa baperesiti; lekgetlo la bobedi ke fa go ketekiwa moletlo wa Tlolaganyo. Ditiragalo tseno tse pedi di ne tsa direga ka ngwaga wa 1512 B.C.E., mo e ka nnang ngwaga Baiseraele ba sena go tswa kwa Egepeto.—Lefi. 8:14–9:24; Dipa. 9:1-5.
c Fa Baiseraele ba ne ba le gaufi le go tsena kwa Lefatsheng le le Solofeditsweng, ba ile ba gapa diphologolo di le dintsi fa ba sena go fenya mo ntweng. (Dipa. 31:32-34) Le fa go ntse jalo, ba ile ba tswelela ba ja mana go fitlha ba tsena kwa Lefatsheng le le Solofeditsweng.—Josh. 5:10-12.
d Ga go lebege diphologolo di ne di ja mana ka gonne Jehofa o ile a laela gore mongwe le mongwe a phuthe selekanyo se a kgonang go se ja, mme ga a ka a bua sepe ka diphologolo.—Ekes. 16:15, 16.