Motho yo o itseng se se siameng le se se sa siamang o kgona go dira ditshwetso tse di botlhale. Ga a dire dilo ka maikutlo, go na le moo, go na le melao e a e latelang mo botshelong, e e mo thusang go dira dilo tse di siameng le fa batho ba sa mmone.

Bana ba utlwa dilo tse dintsintsi tse di dirang gore ba se ka ba itse gore ke eng se se siameng le se se sa siamang mme dilo tseo ba ka tswa ba di utlwa mo baithuting ba bangwe, mo mminong, mo difiliming le mo mananeong a thelebishene. Dilo tseno di dira gore ba feleletse ba belaela dilo tse ba di rutilweng kwa gae.

Gantsi seno se direga fa bana ba na le dingwaga tse 13 go ya go 19. Buka ya Beyond the Big Talk ya re bana ba dingwaga tseo ba mo nakong e mo go yone ba “tlhokang go ithuta gore dithaka tsa bone di leka go ba pateletsa go dira dilo e le fela gore ba ratiwe le go amogelwa ke batho ba bangwe e bile ba tlhoka go ithuta go dira ditshwetso tse dingwe tsa tsone di se kitlang di itumedisa ditsala tsa bone.” Go a bonala fela gore batsadi ba tlhoka go ruta bana ba bone pele ba tshwara dingwaga tsa bolesome.

Ba rute gore ke eng se se siameng le se se sa siamang.

BAEBELE YA RE: “Batho ba ba godileng sentle, ba [na le] bokgoni . . . jwa go lemoga [jo] bo thapisiwang ka go dirisiwa gore bo farologanye se se siameng le se se sa siamang.”—Bahebera 5:14.

• Ba bontshe dikai tsa se se siameng le se se sa siamang. Fa mongwe a dira sengwe, o ka raya bana ba gago o re: “Wa bona fa motho yo a dira jaana, go bontsha gore o ka mo tshepa; mme fa a dira jaana, go bontsha gore o ka se mo tshepe. Fa a dira jaana o bontsha gore o rata batho, mme fa a dira jaana o bontsha gore ga a rate batho.” Fa nako e ntse e ya, bana ba tla kgona go lemoga se se siameng le se se sa siamang.

• Tlhalosa mabaka a go bo o re selo se se rileng se siame kgotsa ga se a siama. Ka sekai, ba botse gore: Goreng go le botlhokwa gore motho a ikanyege? Go bua maaka go ka dira jang gore o se ka wa tlhola o nna le ditsala? Goreng go utswa go le phoso? Fa o tlhalosetsa bana mabaka a dilo tse o lekang go di ba ruta, ba tla kgona go tlhaloganya gore goreng selo se se rileng se siame kgotsa se sa siama.

• Tlhalosa melemo ya go dira dilo tse di siameng. O ka raya bana ba gago o re: “Fa o bua nnete, batho ba tla go tshepa” kgotsa “Fa o rata batho, le bone ba tla batla go nna ditsala tsa gago.”

 Netefatsa gore botlhe mo lelapeng ba dira se se siameng.

BAEBELE YA RE: “Nnang lo ipontshe se lona ka bolona lo leng sone.”—2 Bakorintha 13:5.

• Fa botlhe mo lelapeng ba dira se se siameng, batsadi ba tla kgona go bua ba gololesegile ba re:

  • “Rona mo gae ga re bue maaka.”

  • “Ga re goane e bile ga re lwe.”

  • “Ga re sotlane ka mafoko e bile ga re rogane.”

Fa batsadi ba latela melao e ba e beileng, bana ba tla bona gore melao eo ga ya bewa mahala fela, mongwe le mongwe mo lelapeng o a e latela.

• Nnang lo tlotla le bana ba lona ka melao e lo e beileng mo lapeng. Fa go direga sengwe, leka go ba ruta thuto ya botlhokwa go tswa mo selong seo. Lo ka bapisa tsela e lo dirang dilo ka yone mo gae le e batho ba mo thelebisheneng kgotsa baithuti kwa sekolong ba di dirang ka yone. Botsa bana ba gago gore: “Lona lo ka bo lo dirileng? Lo akanya gore rona re ka bo re dirile tshwetso efe mo lapeng?”

Ba kgothaletse go dira se se siameng.

BAEBELE YA RE: “Nnang le segakolodi se se siameng.”—1 Petere 3:16.

• Mo akgole fa a dirile sengwe se se siameng. Fa ngwana wa gago a dirile sengwe se se siameng, mo akgole o bo o mo tlhalosetsa lebaka la go bo o mo akgola. Ka sekai, o ka mo raya o re: “Ke motlotlo ka wena gore ga o a bua maaka.” Fa ngwana a go bolelela gore o dirile sengwe se se phoso, pele o mo kgalemela, mo akgole go bo a go boleletse nnete.

• Se itlhokomolose dilo tse di sa siamang tse ba di dirang. Ruta bana ba gago gore fa ba dirile diphoso, ba se ka ba di tshabela. Bana ba tlhoka go itse gore ke eng se se phoso se ba se dirileng le gore se farologane jang le se ba se rutilweng mo lapeng. Batsadi bangwe ba tshaba go bolelela bana ba bone fa ba le phoso ka gonne ba re ba tshaba go ba utlwisa botlhoko, mme fa ngwana a dirile phoso batsadi ba bo ba mmolelela, seo se tla mo thusa gore a se ka a dira phoso eo gape.