Tsweetswee re bolelele go le gonnye ka wena.

Ke tshotswe ka 1959 kwa Fuzhou City, Jiangxi Province, kwa China. Fa ke le dingwaga di le robedi, go ne ga nna le Phetogo e e Kgolo ya Setso mo nageng ya rona. E re ka papa e ne e le moenjenere, o ne a kopiwa go aga seporo sa terena kwa sekgweng sengwe se se kgakala. O ne a fetsa dingwaga di le dintsi a re etela gangwe mo ngwageng. Ka nako eo ke ne ke nna le mmê mme e ne e le morutabana kwa sekolong se se potlana. Re ne re nna kwa sekolong se a neng a ruta kwa go sone. Ka 1970 re ne ra fudugela kwa Liufang. E ne e le motse wa maemo a a kwa tlase mo Kgaolong ya Linchuan o o neng o sena dijo tse di lekaneng.

Kwa lapeng lo ne lo dumela eng?

Rre o ne a sa kgatlhegele bodumedi kgotsa dipolotiki. Mmê e ne e le Mobuda. Kwa sekolong re ne re rutiwa gore botshelo bo itlhagetse fela mme ke ne ke dumela.

Ke eng se se dirileng gore o kgatlhegele dipalo?

Ke ne ke rata dipalo ka gonne di thusa motho go batla boammaaruri a na le mabaka a a utlwalang. Ke ne ka ya yunibesithi ka 1976 fa moeteledipele wa diphetogo e bong Mao Tse-tung a sena go tlhokafala. Ke ne ke tlhopha gore serutwa sa dipalo e nne sone se segolo mo go tse ke di dirang. Fa ke sena go amogela dikirii (master’s degree), ke ne ka simolola go dira tiro ya go tlhama didirisiwa tse di laolang maatla a nuklea ke dirisa dipalo.

O ne o leba Baebele jang?

Ka 1987, ke ne tla mo United States go tla go tsweletsa dithuto tsa me kwa Texas A&M University. Ke ne ka lemoga gore batho ba le bantsi mono ba dumela mo Modimong e bile ba bala Baebele. Gape ke ne ka utlwa go twe Baebele e na le kgakololo e e siameng, ka jalo ke ne ka bona gore ke e bale.

 Dithuto tsa Baebele di ne di utlwala. Mme go ne go le thata gore ke tlhaloganye dilo dingwe, ka jalo ke ne ka tlogela go e bala.

Ke eng se se dirileng gore o rate Baebele gape?

Ka 1990, Mosupi wa ga Jehofa o ne a nketela a bo a mpontsha gore Baebele ya re batho ba tla nna le bokamoso jo bo botoka. O ne a rulaganya gore banyalani bangwe ba tle go nthusa go tlhaloganya Baebele. Moragonyana, mosadi wa me e bong Liping, yo o neng a ruta fisikisi kwa sekolong sengwe se segolo kwa China e bile a sa dumele gore Modimo o teng, le ene o ne a simolola go ithuta Baebele. Re ne ra ithuta gore Baebele ya re botshelo bo simologile jang. Ke ne ke simolola go utlwa gore go na le Mmopi, ka jalo ke ne ka itirela dipatlisiso ka kgang eo.

O ne wa dira seo jang?

E re ka ke le moitse wa dipalo, ke ne ke rutilwe go dirisa dipalo go fopholetsa ditiragalo. Gape ke ne ke ithutile gore go tlhokega diporoteine gore go nne le botshelo. Ka jalo, ke ne ka dirisa dipalo go leka go bona gore a diporoteine di ka itlhagela fela. Diporoteine ke dingwe tsa dimolekhule tse go seng motlhofo go di tlhaloganya e bile disele tse di tshelang di ka nna le diporoteine tse dintsi tota tse di dirisanang sentle ka tsela e e rulaganeng. Fela jaaka batho bangwe, ke lemogile gore ga re ka ke ra kgona go fopholetsa gore diporoteine di itlhagetse fela e bile ga di ka ke tsa itlhagela fela! Mo dibukeng tsotlhe tse ke di badileng tse di tlhalosang gore ditshedi di fetoga go nna tse dingwe, ga go na e e ntlhatswitseng pelo gore go tlile jang gore dimolekhule tseno tse go seng motlhofo go di tlhaloganya di nne gone ka botsone fela. Seo se ne sa dira gore ke lemoge gore go na le Mmopi.

Ke eng se se go tlhatswitseng pelo gore Baebele e tswa kwa Modimong?

Fa ke ntse ke ithuta Baebele le Basupi ba ga Jehofa, ke ne ka lemoga gore e na le boporofeti jo bontsi jo bo setseng bo diragaditswe. Gape ke ne ka lemoga botlhokwa jwa go dirisa melaometheo ya Baebele. Ke ne ka ipotsa gore, ‘Go tlile jang gore bakwadi ba Baebele ba ba tshedileng diketekete tsa dingwaga tse di fetileng, ba kwale mafoko a a botlhale a a sa ntseng a re thusa le gompieno?’ Fa nako e ntse e ya, ke ne ka lemoga gore Baebele ke Lefoko la Modimo.

Ke eng se se dirang gore o nne o tlhatswegile pelo gore go na le Mmopi?

Fa ke akanya ka dilo tse dintsi tsa tlholego, seo se dira gore ke dumele gore go na le Mmopi. Ke motlhami wa di-software tsa khomputara mme gantsi ke kgatlhiwa ke tsela e boboko jwa rona bo gaisang dikhomputara ka yone. Ka sekai, tsela e e boboko jwa rona bo kgonang go lemoga mafoko ka yone e a gakgamatsa. Bontsi jwa rona re kgona go tlhaloganya puo. Re kgona go lemoga fa motho a sa feleletsa se a se buang, a tshega, a gotlhola, a kokoetsa, a bitsa mafoko ka tsela nngwe, a sa utlwale sentle mo founong kgotsa fa go na le modumo o o ipoeletsang. O ka tswa o akanya gore seno ga se gakgamatse. Mme batlhami ba di-software ga ba akanye jalo. Tota le software e e di gaisang tsotlhe e e kgonang go utlwa fa motho a bua, ga e gaise boboko jwa motho.

Go farologana le dikhomputara dingwe tse di kgethegileng, boboko jwa rona bo kgona go lemoga gore motho o ikutlwa jang, go itse fa mafoko a buiwa ka tsela nngwe le go itse gore ke mang yo o buang. Batlhami ba di-software tsa dikhomputara ba batlisisa gore ba ka dira jang gore dikhomputara di kgone go lemoga puo jaaka boboko jwa motho bo dira. Ke tlhomamisegile gore fa ba dira jalo, ba ithuta tiro ya diatla tsa Modimo.