Kgang ya Botshelo

Go Thela Botshelo Jo bo Sa Raraanang Gore ke Direle Jehofa

JAAKA GO BOLETSE CLARA GERBER MOYER

Ke na le dingwaga di le 92 mme ke palelwa ke go tsamaya, mme ke sa ntse ke gakologelwa dilo sentle. A bo ke leboga jang ne go bo ke nnile le tshiamelo ya go direla Jehofa go tloga fela kwa bongwaneng! Go tshela botshelo jo bo motlhofo, jo bo sa raraanang ke gone go nthusitseng thata gore ke bone letlotlo leo.

KE TSHOTSWE ka August 18, 1907, kwa Alliance, Ohio, kwa U.S.A., ke le leitibolo mo baneng ba batlhano. Fa ke le dingwaga di le robedi, modiredi mongwe wa nako e e tletseng wa Baithuti ba Baebele, jaaka Basupi ba ga Jehofa ba ne ba bidiwa ka nako eo, o ne a tla ka baesekele kwa polasing ya gaetsho ya dikgomo tsa mashi. O ne a buisana le mmè, Laura Gerber, fa kgorong mme a mmotsa gore a o itse lebaka la go bo boikepo bo sa ntse bo dumeletswe. Ke selo se Mmè a neng a tlhola a ipotsa sone.

Fa Mmè a sena go kopa Rre, yo o neng a le kwa setaleng sa dikgomo, o ne a otara dibolumo di le thataro tsa buka ya Studies in the Scriptures. O ne a di bala mme a kgatlhiwa thata ke boammaaruri jwa Baebele jo a neng a bo ithuta. O ne a ithuta Bolumo 6 ya The New Creation, mme a tlhaloganya sentle botlhokwa jwa kolobetso ya Bokeresete ya go inwa mo metsing. E re ka a ne a sa itse gore o ka batlela kae Baithuti ba Baebele, o ne a kopa Rre gore a mo kolobetse mo molatswaneng o o mo polasing, le mororo e ne le kgwedi e e tsididi ya March ka 1916.

Go ise go ye kae Mmè o ne a bona phasalatso mo lokwalodikgannyeng e itsise ka puo e e neng e tla neelwa kwa Holong ya Daughters of Veterans kwa Alliance. Puo eno e ne e na le setlhogo se se reng, “The Divine Plan of the Ages [Thulaganyo ya Modimo ya go Ralala Dingwaga].” O ne a tsibogela seo ka bonako e re ka Bolumo 1 ya Studies in the Scriptures e ne e na le setlhogo se se tshwanang le sa puo eo. Go ne ga golegwa kara, mme lelapa lotlhe la ya kwa pokanong ya rona ya ntlha ka kara e e neng e gogwa ke dipitse. Fa e sa le ka nako eo, re ne re nna gone kwa dipokanong kwa magaeng a bakaulengwe mo maitseboeng mangwe le mangwe a boSontaga  le boLaboraro. Ka bonako fela morago ga moo, Mmè o ne a kolobediwa gape ke moemedi wa phuthego ya Bokeresete. Rre, yo o neng a nna a tshwaregile ka tiro ya polasi, kgabagare o ne a kgatlhegela go ithuta Baebele, mme o ne a kolobediwa dingwaga di sekae morago ga moo.

Go Kopana Le ba Ba Eteletseng Pele

Ka June, 10, 1917, J. F. Rutherford, moporesidente wa nako eo wa Mokgatlho wa Watch Tower, o ne a etela kwa Alliance go ya go tlotla ka setlhogo se se reng, “Ke ka Ntlha Yang fa Ditšhaba di Lwa?” Ke ne ke na le dingwaga di le robongwe mme ka nna gone le batsadi ba me le bomorwarre ba le babedi, e bong Willie le Charles. Re ne re le setlhopha sa batho ba ba fetang lekgolo ba ba neng ba le gone. Morago ga puo ya ga Mokaulengwe Rutherford, bontsi jwa batho ba ba neng ba le gone ba ne ba itsaya dinepe kwa ntle ga lefelo la Columbia Theater, le go neng go tshwaretswe puo ya gagwe mo go lone. Mo bekeng e e latelang, A. H. Macmillan o ne a neela puo mo lefelong leo e e neng e na le setlhogo se se reng, “Bogosi Jwa Modimo jo bo Tlang.” E ne e le tshiamelo gore re etelwe ke bakaulengwe bano mo torotswaneng ya rona.

Dikopano Tsa Bogologolo Tse di sa Lebalesegeng

Kopano ya ntlha e ke neng ka ya kwa go yone e ne e le ka 1918 kwa Atwater, Ohio, e leng dikilometara di sekae go tswa kwa Alliance. Mama o ne a botsa moemedi wa Mokgatlho gone koo gore a ke setse ke lekane go kolobediwa. Ke ne ke bona ke dirile boineelo jo bo tshwanetseng mo Modimong gore ke dire thato ya gagwe, ka jalo ke ne ka dumelelwa go kolobediwa mo letsatsing leo mo molapong o o neng o le gaufi le tshimo e kgolo ya diapole. Ke ne ka apolela mo tenteng e bakaulengwe ba neng ba e tlhometse boikaelelo joo mme ke ne ka kolobediwa ke apere seaparo sa bosigo se segologolo, e bile se le boima.

Ka September wa 1919, nna le batsadi ba me re ne ra palama terena mme ra ya Sandusky, Ohio, kwa Lake Erie. Re ne ra fitlha ra palama mokoro, mme mo nakong e khutshwane, ra goroga kwa Cedar Point koo re neng re tlile go tshwarela kopano ya rona e re sa e lebaleng gone. Fa re tswa mo mokorong, go ne go na le lefelonyana le go jelwang fa go lone fa boemakepeng. Ke ne ka neelwa hamburger, mo metlheng eo ke ne ke e tsaya e le dijo tsa maemo a a kwa godimo. E ne e le monate tota! Palo e e neng e di feta tsotlhe mo kopanong ya rona ya malatsi a le robedi e ne e le 7 000. Go ne go se na didirisiwa tse di godisang modumo, ka jalo ke ne ka tshwanelwa ke go reetsa ka kelotlhoko.

Mo kopanong eno, go ne ga gololwa makasine o o tsamaisanang le Tora ya Tebelo, o o neng o na le setlhogo se se reng The Golden Age (o jaanong e leng Tsogang!). Ke ne ka se ka ka ya kwa sekolong mo bekeng ya ntlha gore ke nne gone kwa kopanong eo, mme ke solegetswe molemo thata ke seo. Cedar Point e ne e le lefelo la boikhutso, mme go ne go na le baapei gone koo kwa resetšhurenteng ba ba neng ba baakanyetsa batlakopanong dijo. Mme ka mabaka a a rileng, baapei le batho ba ba abang dijo ba ne ba ngadile tiro, ka jalo bakaulengwe ba Bakeresete ba ba neng ba itse go apaya ba ne ba tla mme ba baakanyetsa batlakopanong dijo. Mo masomeng a dingwaga a le mantsi morago ga moo, batho ba ga Jehofa ba ne ba ntse ba ikapeela dijo kwa dikopanong tse dinnye le tse dikgolo.

Gape re ne ra nna le tshiamelo ya go boela kwa Cedar Point ka September wa 1922 kwa kopanong ya malatsi a le robonngwe e batho ba ba fetang 18 000 ba neng ba le mo go yone. Ke gone koo Mokaulengwe Rutherford a neng a re kgothaletsa gore “itsiseng, itsiseng, itsiseng, Kgosi le bogosi jwa yone.” Le fa go ntse jalo, ke simolotse bodiredi jwa me ka go tsamaisa dipampitshana le The Golden Age dingwaga di le mmalwa pelenyana.

Go Anaanela Bodiredi

Mo masimologong a 1918, ke ne ka nna le seabe mo go tsamaiseng pampitshana ya The Fall of Babylon mo dipolasing tse di gaufi. E re ka go ne go le tsididi, re ne re a tle re bese lejwe mo setofong sa dikgong kwa gae re bo re le tsenya mo kareng gore re tsamaye re ikomosa maoto. Re ne re apara dijase le ditlhoro tse di bothito, e re ka kara e ne e khurumeditswe e bile e na le digaretene mo matlhakoreng oomabedi mme e se na sethuthafatsi. Mme gone e ne e le dinako tse di monate.

Ka 1920 kgatiso e e kgethegileng ya The Finished Mystery, e e neng e bidiwa ZG, e ne ya gatisiwa ka tsela ya makasine. * Nna le batsadi ba me re ne re tsamaya re tshotse kgatiso eno kwa Alliance. Mo metlheng eo mongwe le mongwe o ne a tsena mo matlong  a le nosi, ka jalo ke ne ka palama setupu se batho ba le bantsi ba neng ba ntse mo go sone ke tshogile. Fa ke sena go buisana le bone, mosadi mongwe o ne a re: “O buile kgang e khutshwane ka tsela e e monate tota,” mme a tsaya kgatiso eno. Mo letsatsing leo ke ne ka tsamaisa di-ZG di le 13, e ne e le la ntlha ke buisana le batho ka ntlo le ntlo ka kgang e teletsana.

Fa ke ne ke le mo mophatong wa borobongwe, Mmè o ne a tshwarwa ke nyumonia mme o ne a robadiwa nako e e fetang kgwedi. Nnake wa gofejane, e bong Hazel, e ne e sa ntse e le losea, ka jalo ke ne ka tlogela sekolo ka ya go thusa mo tirong ya polasi le go tlhokomela bana. Le fa go ntse jalo, lelapa la gaetsho le ne le tsaya boammaaruri jwa Baebele ka tsela e e masisi, mme re ne re nna gone mo dipokanong tsotlhe tsa phuthego ka metlha.

Ka 1928 kwa Segopotsong sa loso lwa ga Keresete, botlhe ba ba neng ba le gone ba ne ba neelwa pampitshana e e nang le setlhogo se se reng “Where Are the Nine?” E ne e tlotla ka Luke 17:11-19, mo Baebele e bolelang gore ke molepero a le mongwe fela mo go ba le lesome yo o neng a leboga Jesu go mo fodisa ka tsela ya kgakgamatso. Seo se ne sa nkama pelo. Ke ne ka ipotsa gore, ‘Ke anaanela dilo go le kana kang?’

E re ka dilo di ne di setse di tsamaya sentle kwa gae mme ke se na boikarabelo jo bo kalo, ke ne ka dira tshwetso ya gore ke tswe mo gae mme ke tsenele tirelo ya bobulatsela, jaaka bodiredi jwa nako e e tletseng bo bidiwa. Batsadi ba me ba ne ba nkgothaletsa go dira jalo. Ka gone, nna le modirikanna, Agnes Aleta, re ne ra neelwa kabelo ya rona, mme ka August 28, 1928, re ne ra palama terena ka 9:00 p.m. Mongwe le mongwe wa rona a tshotse beke e le nngwe fela le bekenyana e nnye ya go tsenya dibuka tsa rona tsa Baebele. Fa re le kwa seteisheneng, bonnake le batsadi ba me ba ne ba lela, le rona re ne ra lela. Ke ne ke akanya gore nka se tlhole ke ba bona gape, e re ka re ne re dumela gore Haramagedona e ne e le gaufi. Re ne ra goroga kwa kabelong ya rona kwa Brooksville, kwa Kentucky mo letsatsing le le latelang.

Re ne re hirile kamorenyana mo ntlong e e hirisiwang mme ra reka meteme ya spaghetti ra ba ra itirela le disementšhise. Letsatsi le letsatsi mongwe le mongwe o ne a tsaya tsela ya gagwe, a dira a le nosi e bile a neela beng ba matlo dibolumo tse tlhano ka moneelo wa R1,98. Ka iketlo re ne ra dira toropo yotlhe, re buisana le batho ba bantsi ba ba neng ba kgatlhegela Baebele thata.

Mo e ka nnang dikgwedi di le tharo, re ne re setse re etetse mongwe le mongwe kwa Brooksville le mo tikologong ya yone mmogo le kwa Augusta. Ka jalo re ne ra ya go dira ditoropo tsa Maysville, Paris le Richmond. Mo dingwageng tse tharo tse di neng tsa latela, re ne ra dira dikgaolo di le dintsi kwa Kentucky tse di neng di se na diphuthego. Gantsi re ne re thusiwa ke ditsala le ba lelapa ba ba tswang kwa Ohio, ba ba neng ba tla koo ka dikoloi mme ba dira le rona mo bodireding ka beke kana go feta ka dinako tse dingwe.

Dikopano Tse Dingwe Tse di sa Lebalesegeng

Ruri ga ke lebale kopano ya Columbus, Ohio, ya July 24-30, 1931. Ke gone koo re neng ra itsisiwe gore re tla itsiwe ka leina le le theilweng mo Baebeleng la Basupi ba ga Jehofa. (Isaia 43:12) Pelenyana ga moo, e ne e re fa batho ba re botsa gore re ba bodumedi bofe, re ne re re, “Baithuti ba Baebele ba Boditšhabatšhaba.” Mme tota seo se ne se sa re tlhaole gotlhelele, ka gonne go ne go na le baithuti ba Baebele ba ba ikamanyang le ditlhopha tse dingwe tsa bodumedi.

Modirikanna, Agnes, o ne a setse a nyetswe, mme ke ne ke setse ke le nosi; ka jalo ke ne ka itumela fa go ne go itsisiwe gore ba ba tlhokang babulatselakabone ba ye kwa lefelong le le rileng. Fa ke le koo ke ne ka kopana le Bertha le Elsie Garty le Bessie Ensminger. Ba ne ba na le dikoloi tse pedi mme ba ne ba tlhoka kgaitsadi wa bonè wa mmulatsela gore a dire le bone. Re ne ra tsamaya mmogo fa re tswa mo kopanong, le mororo pele re ne re sa itsane.

Ka selemo re ne ra dira kgaolo yotlhe ya Pennsylvania. Go tswa foo, fa mariga a tsena, re ne ra kopa dikabelo kwa dikgaolong tse di bothitho tse di ka fa borwa jwa North Carolina, Virginia, le Maryland. Ka dikgakologo, re ne ra boela kwa bokone. Ke se babulatsela ba neng ba tlwaetse go se dira ka nako eo. Ka 1934, John Booth le Rudolph Abbuhl, ba le bone ba neng ba latela tlwaelo eno, ba ne ba tsamaya le Ralph Moyer le morwarraagwe yo mmotlana Willard kwa Hazard, kwa Kentucky.

Ke ne ke kile ka kopana le Ralph ka makgetlho a le mmalwa, mme re ne ra itsane botoka kwa kopanong e kgolo kwa Washington, D.C., e e neng e tshwerwe ka May 30-June 3, 1935. Nna le Ralph re ne re ntse mmogo fa mathuding fa go ne go neelwa puo e e malebana le “matshutitshuti,” kana “boidiidi jo bogolo.” (Tshenolo 7:9-14) Pele ga moo re ne re dumela gore matshutitshuti a magolo e ne e le maloko a  setlhopha sa selegodimo se se neng se sa ikanyege thata jaaka ba ba 144 000. (Tshenolo 14:1-3) Ka jalo ke ne ke sa batle go nna mongwe wa bone!

Batho ba le bantsi ba ne ba gakgametse fa Mokaulengwe Rutherford a tlhalosa gore matshutitshuti a magolo ke setlhopha sa selefatshe sa bafalodi ba ba ikanyegang ba Haramagedona. Go tswa foo o ne a kopa botlhe ba matshutitshuti a magolo go ema. Ebu, ga ke a ka ka ema, mme Ralph o ne a ema. Moragonyana, dilo di ne tsa phepafala mo mogopolong wa me, ka jalo 1935 e ne e le ngwaga wa me wa bofelo ke ja senkgwe sa tshwantshetso le go nwa beine kwa Segopotsong sa loso lwa ga Keresete. Le fa go ntse jalo, Mmè o ne a tswelela pele a ja go fitlhela a tlhokafala ka November 1957.

Molekane Yo o Nnetseng Ruri

Ke ne ka tswelela pele ke kwalelana le Ralph. Ke ne ke direla kwa Lake Placid, kwa New York, mme ene o ne a le kwa Pennsylvania. Ka 1936 o ne a itirela kharabenenyana e a neng a kgona go e goga ka koloi ya gagwe. O ne a e goga go tswa kwa Pottstown, Pennsylvania, a ya kwa Newark, New Jersey, kwa kopanong e e neng e tshwaretswe koo ka October 16-18. Maitseboa mangwe morago ga thulaganyo, re ne ra ya go bona kharabene e ntšha ya ga Ralph re na le babulatsela ba bangwe ba sekae. Nna le ene re ne re eme mo teng ga kharabene gaufi le raka ya teng ya setlhatswetso, fa a ne a mpotsa go re, “A o rata kharabene eno?”

Fa ke dumela ka tlhogo, o ne a mpotsa go re, “A o batla go nna mo go yone?”

“Ee,” ke ne ka araba jalo, mme o ne a nkatla ka tsela e e lorato e ke se kitlang ke e lebala. Malatsi a sekae moragonyana, re ne ra nna le tumelelo ya go nyalana. Ka October 19, letsatsi morago ga kopano eno, re ne ra ya kwa Brooklyn mme ra bona moago wa go gatisa wa Mokgatlho wa Watch Tower. Go tswa foo re ne ra kopa go abelwa tshimo. Grant Suiter o ne a okametse tshimo, mme o ne a botsa gore e tlile go dirwa ke mang. Ralph o ne a re, “Re tla e dira fa re ka nyalana.”

Mokaulengwe Suiter o ne a araba jaana: “Fa lo ka boela kwano ka 5:00 p.m., re ka rulaganya seo.” Ka jalo mo maitseboeng ao re ne ra nyadisiwa kwa legaeng la Mosupi mongwe kwa Brooklyn Heights. Re ne ra ya go ja dijo le ditsala kwa resetšhurenteng e e mo lefelong leo mme ra palama sepalangwa sa botlhe ra ya kwa kharabeneng ya ga Ralph kwa Newark, kwa New Jersey.

Ka bonako fela morago ga moo, re ne ra ya kwa Heathsville, kwa Virginia, kwa kabelong ya rona ya ntlha ya bobulatsela re le mmogo. Re ne ra dira Kgaolo ya Northumberland mme go tswa foo ra ya kwa dikgaolong tsa Fulton le Franklin kwa Pennsylvania. Ka 1939, Ralph o ne a lalediwa go tla go dira tiro ya kgaolo, tiro e mo go yone re neng re etela diphuthego di le mmalwa ka go refosana. Re ne re thusa diphuthego tse di mo kgaolong ya Tennessee. Mo ngwageng o o latelang morwaarona, Allen, o ne a tsholwa, mme ka 1941 re ne ra tlogela tiro ya kgaolo. Go tswa foo re ne ra abelwa go ya kwa Marion, kwa Virginia, re le babulatsela ba ba kgethegileng. Mo metlheng eo, go ne go raya go dira diura di le 200 ka kgwedi mo bodireding.

Go Dira Diphetogo

Ka 1943, ke ne ka bona go tlhokega gore ke tlogele bodiredi jwa bobulatsela jo bo kgethegileng. E re ka ke ne ke nna mo kharabeneng e nnye,  ke tlhokomela ngwana, ke apaya, ke tlhatswa diaparo tsa rona, ke ne nka kgona fela go dira diura di le 60 mo bodireding kgwedi nngwe le nngwe. Mme Ralph o ne a tswelela pele e le mmulatsela yo o kgethegileng.

Ka 1945, re ne ra fudugela gape kwa Alliance, Ohio, ra rekisa kharabene e re neng re nna mo go yone ka dingwaga tse robonngwe, mme ra nna mo ntlong e e mo polasing le batsadi ba me. Ke gone koo morwadiarona, Rebekah, a neng a tsholelwa gone, fa mathuding a ntlo a a kwa pele. Ralph o ne a dira tiro e e seng ya letsatsi lotlhe mme a tswelela pele e le mmulatsela wa ka metlha. Ke ne ke dira mo polasing mme ke dira se ke neng nka se kgona go mo thusa gore a tswelele pele e le mmulatsela. Le mororo lelapa la gaetsho le ne le batla go re neela setsha le ntlo mahala, Ralph o ne a gana. O ne a batla gore re nne re se na boikarabelo jo bogolo gore re kgone go tsweledisetsa pele dilo tse di direlwang Bogosi ka botlalo.

Ka 1950 re ne ra fudugela kwa Pottstown, kwa Pennsylvania, mme ra hira ntlo e e neng e le R25 ka kgwedi. Mo dingwageng tse 30 tse di neng tsa latela, madi a rente a ne a oketsega go nna R75 fela. Re ne re akanya gore Jehofa o ne a re thusa go boloka botshelo jwa rona bo sa raraana. (Mathaio 6:31-33) Ralph o ne a bereka malatsi a le mararo mo bekeng e le mmeodi. Re ne re ithuta Baebele le bana ba rona ba babedi beke le beke, re nna gone kwa dipokanong tsa phuthego ka metlha, e bile re rera dikgang tse di molemo tsa Bogosi re le lelapa. Ralph e ne e le molebedi yo o okamelang mo phuthegong ya rona. Ka gonne botshelo jwa rona bo ne bo sa raraana, re ne re kgona go dira mo gontsi mo tirelong ya ga Jehofa.

Go Swelwa ke Molekane yo o Rategang

Ka May 17, 1981, re ne re ntse kwa Holong ya Bogosi re reeditse puo ya phatlalatsa. Ralph o ne a sa ikutlwe sentle, o ne a ya kwa morago ga holo, mme a neela motlhokomedi lekwalonyana le le neng le re o ya gae. E ne e le selo se se sa tlwaelegang ka Ralph mo ke neng ka kopa mongwe gore a nkise gae ka koloi ka one motsotso oo. Ralph o ne a bolawa ke seterouku se se maatla mo sebakeng sa ura fela. Fa thuto ya Tora ya Tebelo e fela mo mosong oo, go ne ga itsisiwe phuthego gore o tlhokafetse.

Mo kgweding eo, Ralph o ne a setse a dirile diura tse di fetang 50 mo bodireding. Tiro ya gagwe ya nako e e tletseng e le mmulatsela e ne e tsere dingwaga tse di fetang 46. O ile a tshwara dithuto tsa Baebele le batho ba ba fetang lekgolo ba kgabagare ba neng ba nna Basupi ba ga Jehofa ba ba kolobeditsweng. Ditshegofatso tse re nnileng le tsone di ne di le mosola go gaisa dilo dipe tse re ileng ra itima tsone mo dingwageng tse di fetileng.

Ke Lebogela Ditshiamelo Tsa Me

Mo dingwageng tse 18 tse di fetileng, ke ntse ke nna ke le nosi, ke nna gone kwa dipokanong, ke rerela ba bangwe fa ke kgona le go ithuta Lefoko la Modimo. Jaanong ke nna mo legaeng la batho ba ba godileng. Ke na le fanitšhara e sekae fela mme ga ke batle go nna le thelebishene. Mme gone botshelo jwa me bo tletse ka dilo tse dintsi tse di itumedisang semoyeng. Batsadi ba me le bomorwarre ba babedi ba ne ba ikanyega go fitlhela ba swa, mme bokgaitsadiake ba babedi ba tsweletse pele ba ikanyega mo tseleng ya boammaaruri.

Ke itumelela gore morwaake, Allen, ke mogolwane wa Mokeresete. Ka dingwagangwaga o ntse a tsenya didirisiwa tse di godisang modumo mo Diholong tsa Bogosi le tsa Dikopano mme o ne a tsenya didirisiwa tseno tsa modumo kwa dikopanong tse di neng di tshwerwe mo selemong se se fetileng. Mosadi wa gagwe ke motlhanka yo o ikanyegang wa Modimo, mme bomorwaabone ba babedi ke bagolwane. Morwadiake, Rebekah Karres, o feditse dingwaga tse di fetang 35 a le mo bodireding jwa nako e e tletseng, go akaretsa le dingwaga tse nnè a le kwa ntlokgolong ya lefatshe lotlhe ya Basupi ba ga Jehofa kwa Brooklyn. Ene le monna wa gagwe ba feditse dingwaga tse di fetang 25 ba le mo tirong ya go eta mo dikarolong di le dintsi tsa United States.

Jesu o ne a bolela gore Bogosi bo tshwana le letlotlo le le fitlhilweng le le ka nnang la bonwa. (Mathaio 13:44) Ke leboga gore lelapa la gaetsho le ile la bona letlotlo leo dingwaga tse dintsi tse di fetileng. A bo e le tshiamelo jang ne go leba kwa morago mo dingwageng tse di fetang 80 ke ineetse mo tirelong ya Modimo—ke sa ikwatlhaele seo! Fa ke ne nka simolola botshelo sesha, ke ne ke tla boa ke tshela ka yone tsela eno ka gonne, ruri, ‘bopelonomi jwa Modimo jwa lorato bo molemo bogolo go botshelo ka bojone.’—Pesalema 63:3.

[Ntlha e e kwa tlase]

[Setshwantsho mo go tsebe 23]

Re ne ra utlwa puo ya ga Mokaulengwe Rutherford ka 1917 kwa Alliance, Ohio

[Setshwantsho mo go tsebe 23]

Ke na le Ralph fa pele ga kharabene e a neng a e dira

[Setshwantsho mo go tsebe 24]

Ke na le bongwanake ba babedi gompieno