Hisitori ya Baebele e Boammaaruri go le Kana Kang?

CHAIM HERZOG, motho yo pele e neng e le poresidente wa Iseraele, le Mordechai Gichon, porofesa yo o tlogetseng tiro wa thutamarope kwa Tel Aviv University, ba kwadile jaana mo bukeng ya bone ya Battles of the Bible:

“Go ka se ka gatwe tshedimosetso e e tlhalosang maano a a neng a dirisiwa mo dintweng tse di umakiwang mo Baebeleng . . . e ne ya itlhamelwa ke mongwe fela morago ga ditiragalo tseo. Ka sekai, go bona bosupi jwa seno go tla bo go lekane fa o ka tsaya tshedimosetso e e kaga ntwa ya ga Gideone kgatlhanong le Bamidiana le ditšhaba tse di neng di itirile seoposengwe le bone e go buiwang ka yone mo go Baatlhodi 6-8, o bo o e bapisa le dintwa tsa Troj tse di tlhalosiwang ke Homer mo lebokong la gagwe la Iliad. Mo ntweng eno ya Troj go ne go lekane go bua fela ka lotshitshi longwe lwa lewatle le go leng motlhofo go tsena ka lone le toropo nngwe e e seng kgakala go le kalo e e sireleditsweng, go tlhalosa mafelo a ditiragalo tseo di diragetseng mo go one . . . Mme ga go a nna jalo ka pego ya Baebele ya ntwa ya ga Gideone. Tshedimosetso e e tlhalosiwang ka botlalo ya maano a a neng a dirisiwa go tlhasela go ya ka dipopego tse di rileng tsa naga le dikgato tse di neng tsa tsewa ke matlhakore otlhe a a lwang mo lefelong la ntwa le le boleele jwa dikilometara di le 60—ruri e ka se kwalwe ka tsela e e tshwanang gope go sele . . . Ka jalo re batla re patelesega go amogela tsela e e boammaaruri e dintwa di tlhalosiwang ka botlhale ka yone mo Baebeleng.”

O ka ithuta ka ntwa ya ga Gideone ka go dirisa mmapa o o mo go tsebe 18 le 19 ya boroutšhara jwa dimmapa jwa “Bona Lefatshe le Lentle.” * Kgang e simologile fa “Bamidiana botlhe le Baamaleke le ba Botlhaba ba phuthega mmogo jaaka motho a le mongwe mme ba kgabaganya ba ya go thibelela mo lebaleng le le kwa tlase la Jesereele.” Gideone o ne a kopa ditso tse di gaufi gore di thuse. Ditiragalo di ne tsa direga kwa sedibeng sa Harode le kwa thabeng ya More, le kwa Mokgatšheng wa Joredane. Gideone o ne a fenya baba ba gagwe fa a sena go ba leleka go kgabaganya Noka ya Joredane.—Baatlhodi 6:33–8:12.

Mmapa oo o o mo boroutšhareng jwa “Bona Lefatshe le Lentle” o bontsha mafelo a magolo a a umakiwang le dipopego tsa dinaga tse go neng go buiwa ka tsone. Mmapa o mongwe (mo go tsebe 15) o bontsha mafelo a ditso tsa Iseraele. Dimmapa tse pedi tseo di ka go thusa go lemoga gore pego ya Baebele e boammaaruri.

Seno se bontsha se se neng sa buiwa ke moswi Porofesa Yohanan Aharoni: “Mo Baebeleng, thutafatshe e amana thata le hisitori mo e leng gore motho a ka se ka a kgona go tlhaloganya epe ya tsone a sa thusiwe ke e nngwe.”

[Ntlha e e kwa tlase]

[Motswedi wa Setshwantsho mo go tsebe 32]

Mmapa o o kafa tlase: O tswa mo dimmapeng tsa Pictorial Archive (Near Eastern History) Est. and Survey of Israel