Manyalo a a Tlotlegang mo Matlhong a Modimo le a Batho

“Ga nna mokete wa lenyalo kwa Kana . . . Jesu le barutwa ba gagwe le bone ba ne ba laleditswe kwa moketeng wa lenyalo.”—JOHANE 2:1, 2.

1. Pego ya fa Jesu a ne a le kwa Kana e re bontsha eng?

JESU, mmaagwe, le bangwe ba barutwa ba gagwe ba ne ba itse kafa lenyalo le le tlotlegang la batho ba Modimo le ka itumedisang ka teng. Keresete o ne a ba a dira gore lenyalo lengwe le tlhomologe ka go dira kgakgamatso ya gagwe ya ntlha e go kwadilweng ka yone, mme a oketsa boipelo jo bo neng bo le koo. (Johane 2:1-11) O ka tswa o kile wa ya manyalong wa ba wa a itumelela, manyalo a Bakeresete ba ba batlang go direla Jehofa e le banyalani ba ba itumetseng. Kgotsa o ka tswa o lebile pele go nna le lenyalo le le ntseng jalo ka bowena kgotsa go thusa tsala ya gago go atlegisa lenyalo la gagwe. Ke eng se se ka thusang gore mokete wa lenyalo o atlege?

2. Baebele e na le tshedimosetso efe ka manyalo?

² Bakeresete ba bone gore kgakololo e e mo Lefokong la Modimo le le tlhotlheleditsweng e mosola thata fa monna le mosadi ba rulaganyetsa lenyalo. (2 Timotheo 3:16, 17) Gone ke boammaaruri gore Baebele ga e tlhalose sengwe le sengwe se se tshwanetseng sa direga mo lenyalong la Bakeresete. Seo se a utlwala ka gonne mekgwa le dilo tse di batlwang ke molao di farologana go ya ka mafelo le dinako. Ka sekai, kwa Iseraele wa bogologolo, go ne go sa nne le thulaganyo e e rileng ya lenyalo. Ka letsatsi la lenyalo, monyadi o ne a tlisa monyadiwa wa gagwe mo lapeng kgotsa a mo isa kwa ga rraagwe. (Genesise 24:67; Isaia 61:10; Mathaio 1:24) Kgato eno e e neng e tsewa fa pele ga batho e ne e le yone lenyalo, go se na thulaganyo ya go nyala e e dirwang mo manyalong a mantsi gompieno.

3. Jesu o ne a tsenya letsogo mo tiragalong efe kwa Kana?

³ Baiseraele ba ne ba tsaya kgato eo e le yone lenyalo. Morago ga moo ba ne ba ka nna le moletlo wa go keteka, jaaka o o umakilweng mo go Johane 2:1. Dithanolo tse dintsi tsa Baebele di ranola temana eo ka mafoko a a jaaka ano: “Go ne go le lenyalo kwa Kana.” Mme lefoko la puo ya ntlhantlha le ranolwa sentle go twe “mokete wa lenyalo.” *  (Mathaio 22:2-10; 25:10; Luke 14:8) Pego eno e bontsha sentle gore Jesu o ne a le teng mo moketeng mongwe wa lenyalo la Bajuda a ba a tsenya letsogo gore o nne monate. Le fa go ntse jalo, ntlha ya botlhokwa ke gore, se se neng se dirwa mo lenyalong mo motlheng oo se farologane le se se tlwaelegileng gompieno.

4. Bakeresete bangwe ba tlhopha go nna le lenyalo le le ntseng jang, mme ka ntlha yang?

⁴ Mo dinageng di le dintsi gompieno, Bakeresete ba ba batlang go nyalana ba tshwanetse ba fitlhelela dilo dingwe tse di batliwang ke molao. Morago ga moo ba ka nyalana ka tsela epe fela e e amogelwang kafa molaong. E ka tswa e le ka thulaganyo e khutshwane e tshwerwe ke moatlhodi, ratoropo kgotsa modiredi wa bodumedi yo o neilweng dithata ke Puso. Bangwe ba tlhopha go nyalana ka tsela eo, gongwe ba bo ba laletsa ba losika ba se kae kgotsa ditsala tsa Bakeresete gore ba nne teng e le basupi ba semolao kgotsa fela gore ba itumelele tiragalo eno ya botlhokwa le bone. (Jeremia 33:11; Johane 3:29) Ka tsela e e tshwanang, Bakeresete ba bangwe ba ka tlhopha gore ba se ka ba nna le mokete o mogolo wa lenyalo o o ka tlhokang dithulaganyo tse di tseneletseng le ditshenyegelo. Go na le moo, ba ka nna ba rulaganya gore ba je dijonyana le ditsala tse di gaufi fela. Le fa re ka tswa re rata eng mo ntlheng eno, re tshwanetse ra itse gore Bakeresete ba bangwe ba ba godileng semoyeng ba ka tswa ba leba dilo ka tsela e e farologaneng le ya rona.—Baroma 14:3, 4.

5. Ke ka ntlha yang fa Bakeresete ba le bantsi ba rata gore go nne le puo ya lenyalo fa ba nyala, mme e bua ka eng?

⁵ Banyalani ba le bantsi ba Bakeresete ba tlhopha gore mo lenyalong la bone go nne le puo e e theilweng mo Baebeleng. * Ba lemoga gore Jehofa ke ene a tlhodileng lenyalo mme o naya kgakololo e e botlhale mo Lefokong la gagwe ya kafa lenyalo le ka atlegang ka teng la ba la tlisa boitumelo. (Genesise 2:22-24; Mareko 10:6-9; Baefeso 5:22-33) Mme bontsi jwa banyalani ba rata gore ditsala tsa bone tsa Bakeresete le ba losika ba itumele le bone mo tiragalong eno e e itumedisang. Le fa go ntse jalo, re tshwanetse ra ikutlwa jang ka mefuta e mentsintsi ya dilo tse di batliwang ke molao, ditsela tse go dirwang dilo ka tsone, tota le ditlwaelo tsa mafelo a a farologaneng? Setlhogo seno se tla sekaseka kafa maemo a leng ka gone mo mafelong a a farologaneng. Mangwe a one a ka tswa a farologane gotlhelele le se o se itseng kgotsa se se dirwang mo lefelong la lona. Le fa go ntse jalo, o ka bona melaometheo mengwe e e botlhokwa mo batlhankeng ba Modimo e e ka dirang le mo maemong a gago.

Lenyalo le le Tlotlegang ke Lenyalo le le Kafa Molaong

6, 7. Ke ka ntlha yang fa re tshwanetse go batla go latela thulaganyo ya molao mo dikgannyeng tsa lenyalo mme re ka bontsha seo jang?

⁶ Le fa Jehofa e le ene a simolotseng lenyalo, dipuso tsa batho di na le taolo e e rileng mo go se batho ba ba nyalanang ba tshwanetseng go se dira. Go tshwanetse ga nna jalo. Jesu o ne a re: “Duelang Kaesara dilo tsa ga Kaesara, mme Modimo dilo tsa Modimo.” (Mareko 12:17) Ka tsela e e tshwanang, moaposetoloi Paulo o ne a kaela jaana: “A moya mongwe le mongwe o nne mo taolong ya balaodi ba bagolo, gonne ga go na taolo epe fa e se ka Modimo; balaodi ba ba leng gone ba eme ba tlhomilwe ke Modimo mo maemong a bone a a lekanyeditsweng.”—Baroma 13:1; Tito 3:1.

⁷ Mo dinageng di le dintsi, Kaesara, kgotsa balaodi ba puso, ke bone ba laolang gore ke mang yo o tshwanelegang go ka nyadisiwa. Ka jalo, fa Bakeresete ba babedi ba ba gololesegileng go ya ka Dikwalo ba tlhopha go nyalana, ba ikobela molao wa naga ka kelotlhoko. Seno se ka nna sa bo se kaya gore ba tshwanelwa ke go nna le setlankana sa lenyalo, ba nyadisiwe ke mongwe yo o neilweng thata eo ke Puso, gongwe ba bo ba kwadise lenyalo leo fa go setse go nyalanwe. Fa Kaesara Aguseto a ne a laela gore batho ba “kwadisiwe,” Marea le Josefa ba ne ba ikobela taolo eo mme ba ya Bethelehema “go ya go kwadisiwa.”—Luke 2:1-5.

8. Kgolagano ya lenyalo e masisi go le kana kang, mme ke mokgwa ofe wa Basupi ba ga Jehofa o o bontshang gore ba itse seo?

 ⁸ Fa Bakeresete ba babedi ba nyalana ka tsela e e kafa molaong e bile e amogelwa, ba nyalane mo matlhong a Modimo. Ka jalo, Basupi ba ga Jehofa ga ba boaboeletse lenyalo ka go le kwadisa kafa molaong gantsintsi, le gone ga ba ntšhafatse maikano a lenyalo jaaka bangwe ba tle ba dire fa ba keteka ngwaga wa bo25 kgotsa wa bo50 ba nyalane. (Mathaio 5:37) (Dikereke tse dingwe ga di amogele go nyadisiwa mo go kafa molaong ga kwa ga magiseterata, di bolela gore ga se lenyalo le le amogelwang fa moruti a sa dira tiro nngwe kgotsa go bolela phatlalatsa gore batho bao ba nyalane.) Mo dinageng di le dintsi, puso e naya modiredi mongwe wa Basupi ba ga Jehofa thata ya go nyadisa batho. Fa go kgonega, a ka nna a rata go ba nyadisa kwa Holong ya Bogosi fa go tla bo go newa le puo ya lenyalo. Leo ke lone lefelo la kobamelo ya boammaaruri e bile ke lone le le tshwanelang gore go ka nna le puo kaga thulaganyo eno e e tlhomilweng ke Jehofa Modimo mo go lone.

9. (a) Fa lenyalo le kwadisiwa kwa ga magiseterata, banyalani ba Bakeresete ba ka tlhopha go dira eng? (b) Bagolwane ba ka nna le seabe jang mo dithulaganyong tsa lenyalo?

⁹ Mo dinageng tse dingwe, molao o batla gore batho ba nyalane kwa kantorong ya puso, jaaka kwa holong ya motse, kgotsa fa pele ga modiredi mongwe yo o beilweng wa puso. Gantsi Bakeresete ba tlhopha gore fa ba sena go dira kgato eo ya semolao ba bo ba nna le puo mo Holong ya Bogosi ka lone letsatsi leo kgotsa le le latelang. (Ba ka se batle gore go fete malatsi a mantsi morago ga go nyadisiwa kwa ga magiseterata pele ba nna le puo ya Baebele, ka gonne ba nyalane semolao fa pele ga Modimo le batho, go akaretsa phuthego ya Bokeresete.) Fa banyalani ba ba tla nyalanang kwa ga magiseterata ba batla go beelwa puo kwa Holong nngwe ya Bogosi, ba tshwanetse go kopa tetla go sa le gale mo bagolwaneng ba ba mo Komiting ya Tirelo ya Phuthego. Mo godimo ga go tlhomamisa gore banyalani ba na le leina le lentle, balebedi bano ba tla tlhomamisa gore nako ya lenyalo ga e thulane le dinako tsa dipokano le dithulaganyo tse dingwe tsa kwa holong. (1 Bakorintha 14:33, 40) Gape ba tla sekaseka ditsela dipe tse banyalani ba ka kopang go baakanya holo ka tsone mme ba dire tshwetso ya gore a go tla dirwa kitsiso ya gore holo e tla bo e dirisiwa.

10. Fa e le gore batho ba tshwanetse go nyalana kwa ga magiseterata, seo se ka ama puo ya lenyalo jang?

¹⁰ Mogolwane yo o nayang puo ya lenyalo o tla leka gore puo ya gagwe e nne botsalano, e nne e e agang semoyeng e bile e na le seriti. Fa e le gore banyalani ba nyadisitswe ke magiseterata, mogolwane o tla itsise gore ba setse ba nyalane kafa molaong wa ga Kaesara. Fa e le gore banyalani ga ba a dira maikano fa ba nyadisiwa kwa ga magiseterata, ba ka nna ba rata go a dira fa go newa puo. * Fa e le gore ba dirile maikano fa ba nyadisiwa, mme ba batla go a boeletsa fa pele ga ga Jehofa le phuthego, ba ka a dira ba bua ka tsela e e bontshang gore tota maikano a setse a dirilwe, ba bontsha gore ba setse ba “kopantswe mmogo.”—Mathaio 19:6; 22:21

11. Mo mafelong mangwe, batho ba nyalana jang, mme seo se ama puo ya lenyalo jang?

¹¹ Mo mafelong mangwe, molao o ka nna wa se ka wa tlhoka gore go latelwe thulaganyo epe ya go nyadisa batho, tota le e leng go ya fa pele ga motlhankedi wa puso. Lenyalo le direga fa ba tlisa foromo e e saennweng ya go kwadisa lenyalo kwa modireding mongwe. Go tswa foo go kwadisiwa setlankana sa lenyalo. Ka tsela eno bobedi jono bo tsewa e le monna le mosadi mme letlha leo e le lone letlha la lenyalo la bone. Jaaka go bontshitswe fa godimo, batho ba ba nyalaneng ka tsela eno ba ka nna ba rata gore morago fela ga go kwadisa lenyalo jalo ba nne le puo e e theilweng mo Baebeleng kwa Holong ya Bogosi. Mokaulengwe yo o godileng semoyeng yo o tlhophilweng go  naya puo eo, o tla itsise botlhe ba ba leng teng gore bobedi jono bo nyalane ka go ikwadisa mo go sa tswang go direga. Fa go dirwa maikano, a tla dirwa go tsamaisana le se se mo serapeng sa 10 le ntlha ya sone e e kwa tlase. Ba ba leng teng kwa Holong ya Bogosi ba tla itumela le banyalani mme ba solegelwe molemo ke kgakololo e e newang go tswa mo Lefokong la Modimo.—Sefela sa Difela 3:11.

Manyalo a Setso le a Kwa ga Magiseterata

12. Lenyalo la setso ke eng, mme batho ba kgothalediwa go dira eng fa ba sena go nyalana ka tsela eo?

¹² Mo dinageng dingwe, batho ba nyalana ka se go tweng ke lenyalo la setso (kgotsa, la semorafe). Fano ga go buiwe ka batho ba babedi ba nna fela mmogo, e bile ga go tewe seemo sa batho ba ba tsewang e le banyalani mo lefelong la bone mme gone ba sa nyalana kafa molaong. * Re bua ka lenyalo le le dirilweng ka mokgwa o o tlwaetsweng mo morafeng kgotsa mo lefelong lengwe. Seno se ka akaretsa go duelwa le go amogelwa ga magadi a a feletseng, a a dirang gore banyalani ba bo ba nyalane kafa molaong le kafa Dikwalong. Puso e tsaya lenyalo leo la setso le le kafa molaong. Morago ga moo, gantsi go ka kgonega go kwadisa lenyalo leno la setso, mme fa banyalani ba sena go dira jalo, ba ka newa setlankana se se kafa molaong. Go kwadisa lenyalo jalo go ka sireletsa banyalani kgotsa mosadi fa a ka swelwa ke monna kgotsa ga sireletsa bana bape ba ba ka nnang teng. Phuthego e ka rotloetsa motho ope yo o tsenang mo lenyalong le le ntseng jalo la setso gore a le kwadise ka bonako jo bo kgonegang. Se se kgatlhang ke gore, go lebega mo Molaong wa ga Moshe, manyalo le matsalo a ne a kwadisiwa kafa molaong.—Mathaio 1:1-16.

13. Fa go setse go nnile le lenyalo la setso, ke eng se se ka tshwanelang go dirwa malebana le puo ya lenyalo?

 ¹³ Banyalani ba ba nyadisitsweng ka thulaganyo eo ya setso ba nna monna le mosadi fa lenyalo leo le direga. Jaaka go bontshitswe fa godimo, Bakeresete ba ba tsenang mo lenyalong le le ntseng jalo la semolao ba ka nna ba eletsa go fiwa puo ya lenyalo, ba bo ba dire maikano kwa Holong ya Bogosi. Mme sebui se ka bolela gore bobedi jono bo ne bo setse bo nyalane go ya ka melao ya ga Kaesara. Puo e tla nna nngwe fela. Go nna le lenyalo le le lengwe, e leng lone leno la setso le le amogelwang ke molao, le puo e le nngwe fela ya Dikwalo. Fa ditiragalo tseno tse pedi di sa katologana, fa go kgonega di nna ka letsatsi le le lengwe fela, seo se thusa gore lenyalo la Bokeresete le tlotlege mo setšhabeng.

14. Mokeresete a ka dirang fa lenyalo la setso mmogo le la ga magiseterata a amogelwa semolao?

¹⁴ Kwa dinageng dingwe kwa lenyalo la setso le tsewang e le la molao, gape go na le dithulaganyo tsa go nyala kwa ga magiseterata. Gantsi lenyalo la kwa ga magiseterata le dirwa fa pele ga motlhankedi wa puso, mme le ka akaretsa go dira maikano a lenyalo mmogo le go saena. Banyalani bangwe ba Bakeresete ba rata go nyala jalo kwa ga magiseterata go na le go nyala ka tsela ya setso. Ga go tlhokege go a dira a le mabedi; lengwe le lengwe la one le a amogelwa mo molaong. Se se boletsweng mo serapeng sa 9 le sa 10 kaga puo ya lenyalo le maikano se a dira le fano gape. Ntlha ya botlhokwa ke gore banyalani ba nyalane ka tsela e e tlotlegang fa pele ga Modimo le batho.—Luke 20:25; 1 Petere 2:13, 14.

Dira Gore go Nne le Tlotlo mo Lenyalong

15, 16. Tlotlo e tshwanetse ya bonala jang mo lenyalong?

¹⁵ Fa go ne go nna le bothata fa gare ga kgosi nngwe ya Peresia le mosadi wa yone, mogakolodi mongwe yo mogolo yo o bidiwang Memukane o ne a naya kgakololo e e molemo—‘gore basadi botlhe ba ba nyetsweng ba tlotle banna ba bone.’ (Esethere 1:20) Mo banyalaning ba Bakeresete, kgakololo eno ga e tlhoke go laelwa ke kgosi epe ya motho; basadi ba rata go tlotla banna ba bone. Ka tsela e e tshwanang, banna ba Bakeresete ba naya balekane ba bone tlotlo e bile ba a ba baka. (Diane 31:11, 30; 1 Petere 3:7) Go tlotla lenyalo ga go a tshwanela go tla morago ga dingwaga tse dintsi tsa lenyalo. Go tshwanetse ga bonala go tloga fela kwa tshimologong, ee, go tloga ka letsatsi la lenyalo go ya pele.

¹⁶ Ka letsatsi la lenyalo, monna le mosadi ba ba nyalanang ga se bone fela ba ba tshwanetseng go bontsha tlotlo. Fa go na le puo ya lenyalo, mogolwane wa Mokeresete yo o e nayang, le ene o tshwanetse a e naya ka tlotlo. Puo e tshwanetse go lebisiwa mo banyalaning. E re ka puo eno e ba naya tlotlo, sebui ga se na go tsenya thata metlae kgotsa ditlhamane. Ga a tshwanela go bua dilo dipe kaga banyalani ka bobone tse di ka ba tlhabisang ditlhong mme tsa swabisa bareetsi. Go na le moo, o tla leka go nna botsalano le go kgothatsa, a bontsha gore Mosimolodi wa lenyalo ke mang le go tlhalosa kgakololo ya gagwe e e molemo. Ee, puo ya lenyalo e mogolwane a e nayang ka seriti e tla thusa gore e nne lenyalo le le tlotlang Jehofa Modimo.

17. Ke ka ntlha yang fa go na le karolo e e amanang le tsa molao ka nako ya manyalo a Bakeresete?

¹⁷ O ka tswa o lemogile gore mo setlhogong seno go builwe dintlha tse dintsi kaga dikgang tsa semolao tsa lenyalo. Dingwe tsa tsone di ka tswa di sa dire ka tlhamalalo mo lefelong la lona. Le fa go ntse jalo, rotlhe re tshwanetse go lemoga kafa go leng botlhokwa ka teng gore dithulaganyo tsa manyalo a Basupi ba ga Jehofa di bontshe gore ba tlotla melao ya naga, ba dira se se batliwang ke Kaesara. (Luke 20:25) Paulo o ne a re rotloetsa jaana: “Nayang botlhe ditshwanelo tsa bone, yo o tshwanetsweng ke lekgetho, lekgetho; yo o tshwanetsweng ke sehuba, sehuba; . . . yo o  tshwanetsweng ke tlotlo, tlotlo e e ntseng jalo.” (Baroma 13:7) Ee, go a tshwanela gore Bakeresete, go tloga fela ka letsatsi la lenyalo, ba bontshe go tlotla thulaganyo e Modimo a e dirileng mo motlheng wa rona.

18. Ke karolo efe ya lenyalo e batho ba ka itlhophelang go nna le yone e re tshwanetseng go e akanyetsa, mme re ka bona kae tshedimosetso ka kgang eno?

¹⁸ Manyalo a mantsi a Bakeresete a latelwa ke mokete, kgotsa moletlo wa lenyalo. Gopola gore Jesu o ne a tlhopha go nna teng kwa moletlong o o ntseng jalo. Fa go na le kokoano e e ntseng jalo, kgakololo e e tswang mo Baebeleng e ka re thusa jang go tlhomamisa gore kokoano eno le yone e tla tlisetsa Modimo tlotlo mme e se ka ya senya leina la banyalani ba basha le phuthego ya Bokeresete? Setlhogo se se latelang se tla sekaseka yone kgang eo. *

[Dintlha tse di kwa tlase]

A o A Gakologelwa?

• Ke ka ntlha yang fa re tshwanetse go kgatlhegela karolo ya semolao mmogo le ya Dikwalo ya manyalo?

• Fa Bakeresete ba babedi ba nyalana kwa ga magiseterata, ba ka nna ba tlhopha go dira eng morago fela ga moo?

• Ke ka ntlha yang fa dipuo tsa manyalo di newa kwa Holong ya Bogosi?

[Dipotso Tsa Thuto]

[Setshwantsho mo go tsebe 18]

Mo manyalong a Baiseraele ba bogologolo, monyadi o ne a isa monyadiwa kwa ga gagwe kgotsa kwa ga rraagwe

[Setshwantsho mo go tsebe 21]

Fa Bakeresete ba sena go nyalana ka mokgwa wa setso, ba ka nna ba rata go nna le puo kwa Holong ya Bogosi