A o Ne o Itse?
A o Ne o Itse?
Go na le bosupi bofe jo bongwe jo bo seng mo Baebeleng jo bo bontshang gore Jesu e ne e le motho wa mmatota yo o kileng a tshela?
▪ Bakwadi ba le bantsi ba ba neng ba tshela mo e batlang e le ka nako ya fa Jesu a ne a le mo lefatsheng ba ne ba mo umaka mo dibukeng tsa bone. Mongwe wa bone e ne e le Cornelius Tacitus, yo o neng a kwala ka se se neng sa direga kwa Roma fa go ne go busa babusibagolo. Tacitus o ne a kwala gore go ne go na le magatwe a gore Mmusimogolo Nero ke ene a neng a rwele maikarabelo a molelo o o neng wa senya Roma ka 64 C.E. A re Nero o ne a leka go latofatsa setlhopha sengwe se go neng go itsege ka gore ke Bakeresete. Tacitus a re: “Keresete yo ba ipitsang ka leina la gagwe, o ne a bolawa ke mmusi Ponto Pilato ka nako ya fa go ne go busa Tiberio.”—Annals, XV, 44.
Mokwalahisitori mongwe wa Mojuda e bong Flavius Josephus le ene o ne a umaka Jesu mo dibukeng tsa gagwe. Fa Josephus a tlhalosa se se neng sa direga ka nako ya loso lwa ga Festus e bong mmusimogolo wa Moroma yo o neng a busa kwa Judea mo e ka nnang ka 62 C.E., go fitlha ka nako ya fa motlhatlhami wa gagwe e bong Albinus a ne a tsaya marapo, a re Moperesiti yo Mogolo Ananus (Ananiase) o ne a “phutha baatlhodi ba Sanehederine mme a tlisa fa pele ga bone monna mongwe yo o bidiwang Jakobe, morwarraagwe Jesu yo o neng a bidiwa Keresete le batho ba bangwe.”—Jewish Antiquities, XX, 200 (ix, 1).
Ke ka ntlha yang fa Jesu a ne a bidiwa Keresete?
▪ Pego ya Efangele ya re fa moengele Gabariele a ne a iponatsha kwa go Marea o ne a mo itsise gore o tla ima, mme a mmolelela gore a reye ngwana yoo leina a re ke Jesu. (Luke 1:31) Leina leno le ne le tlwaelegile thata mo Bajudeng ba ba neng ba tshela mo motlheng wa ditiragalo tsa Baebele. Mokwalahisitori mongwe wa Mojuda e bong Josephus o ne a kwala ka batho ba le 12 ba ba neng ba bidiwa ka leina leo, ntle le ba ba umakilweng mo Dikwalong. Morwawe Marea o ne a bidiwa “Monasaretha” e leng se se neng se bontsha gore ke Jesu yo o tswang kwa Nasaretha. (Mareko 10:47) Gape o ne a itsege e le “Keresete” kgotsa Jesu Keresete. (Mathaio 16:16) Seno se kaya eng?
Lefoko la Setswana “Keresete” le tswa mo lefokong la Segerika Khri·stosʹ, le le tshwanang le la Sehebera Ma·shiʹach (Mesia). Mafoko ano ka bobedi a kaya “Motlodiwa.” Leina Motlodiwa le ne le dirisiwa mo bathong ba bangwe pele ga Jesu a tla mo lefatsheng. Ka sekai, Moshe, Arone le Kgosi Dafide ba ne ba bidiwa batlodiwa, mo go kayang gore Modimo o ne a ba tlhomile gore ba nne le maikarabelo le taolo. (Lefitiko 4:3; 8:12; 2 Samuele 22:51; Bahebera 11:24-26) Jesu, e bong Mesia yo o ileng a bolelelwa pele, e ne e le moemedi yo mogolo wa ga Jehofa. Ka jalo, go a tshwanela go bo Jesu a ne a bidiwa “Keresete, Morwa Modimo yo o tshedileng.”—Mathaio 16:16; Daniele 9:25.
[Setshwantsho mo go tsebe 15]
Setshwantsho sa ga Flavius Josephus