Skip to content

ʻEKE ʻE HE TOʻUTUPÚ

Fēfē Kapau ʻOku Ou Foʻi he Akó?

Fēfē Kapau ʻOku Ou Foʻi he Akó?

 Ko e kau faiako anga-fefeka. Tenge mei he toʻumeʻá. Ngaahi sivi fakangangau ʻulu mo e lahi ʻa e ngaahi homueká. Kapau ʻokú ke pehē ʻoku ʻikai te ke toe fie ako, ʻoku mahino pē ia. a Ko ha finemui ko Rachel b ʻokú ne pehē:

 “ʻE laka ange ke u ʻi ha feituʻu kehe ʻi he ʻalu ki he akó. ʻE laka ange ke u ʻalu ki he matātahí pe ʻalu mo hoku ngaahi kaungāmeʻá pe naʻa mo ʻeku nofo ʻo tokoni ki heʻeku ongo mātuʻá ʻi he feimeʻakaí mo e fakamaau falé!”

 Kapau ʻokú ke maʻu ʻa e ongoʻi meimei tatau mo Rachel, ko e ngaahi taʻu te ke ako aí ʻe hangē ia haʻo kātekina ha nofo pilīsoné kae ʻoua ke toki tuku ange koe ʻi he taʻu fakaʻosi hoʻo akó. ʻOku ʻi ai ha founga lelei ange ke vakai ai ki he taimi ʻokú ke fakamoleki ʻi he akó?

 Naʻá ke ʻiloʻi? ʻI hoʻo fakatupulekina ʻa e vakai lelei ange ki he akó, ʻokú ke mapuleʻi lelei ange ai ʻa e tuʻungá pea heʻikai ai te ke vakai ki he akó ko ha ʻahiʻahiʻi ia hoʻo kātakí. ʻI ha ʻuhinga, ko e akó ʻoku hangē ia ko ha meʻangāue ʻokú ke ngāueʻaki ke fakamāsilaʻi hoʻo ngaahi pōtoʻi te ke fiemaʻu ʻi he taimi te ke hoko ai ko ha tokotaha lahi.

 Ke maʻu ʻa e vakai lelei ange ki he akó, feinga ke tokangataha ki he ngaahi meʻa ko ení:

 Ko hoʻo akó. Ko e lahi ange hoʻo akó, ko e lelei ange ia hoʻo malava ke fakaleleiʻi hoʻo ngaahi palopalema ʻi he kahaʻú mo e ngaahi tafaʻaki kehe ʻo e moʻuí kae ʻikai ko e fakafalala maʻu pē ki he niʻihi kehé. ʻEke hifo, ‘Neongo kapau ʻoku ʻi ai ha ngaahi meʻa ʻi he akó ʻoku ʻikai ke u saiʻia ai, ko e hā ʻa e ngaahi ʻaonga ʻoku ou maʻu mei heʻeku akó?’

 Tefitoʻi moʻoni Fakatohitapu: “Maluʻi ʻa e poto ʻaongá mo e malava fakaefakakaukaú.”​—Palōveepi 3:21.

 Ki ha fakamatala lahi ange, sio ki he kupu “What if I’m Failing at School?”

 Ko hoʻo tōʻongá. Ko e ngaahi tōʻonga lelei ʻokú ke fakatupulekina ʻi he akó ʻe lava ke ne akoʻi koe ki he founga ke ngāueʻaki ai ho taimí, hoko ʻo akonakiʻi-kita, pea hoko ʻo ngāue mālohi​—ko e ngaahi tōʻonga ia te ke fiemaʻu ʻi hoʻo hoko ko ha tokotaha lahi. ʻEke hifo: ‘ʻI he ngaahi founga fē ʻoku tokoniʻi ai au ʻe he akó ke u hoko ʻo akonakiʻi-kita pea hoko ko ha tokotaha-ngāue mālohi? Ko e hā ʻa e ngaahi meʻa ʻe lava ke u fakaleleiʻi ʻi he ngaahi tafaʻaki ko ení?’

 Tefitoʻi moʻoni Fakatohitapu: “ʻOku ʻaonga ʻa e faʻahinga kotoa pē ʻo e ngāue mālohí.”​—Palōveepi 14:23.

 Ki ha fakamatala lahi ange, sio ki he kupu “How Can I Manage My Time?”

 Ko hoʻo vā mo e niʻihi kehé. Ko hoʻo feohi mo e ngaahi kaungāakó ʻe lava ke ne tokoniʻi koe ke fakatupulekina ʻa e kaungāongoʻi mo e fakaʻapaʻapa ki he niʻihi kehé. “Ko e ako ki he founga ke fetuʻutaki ai mo e kakaí ʻoku mahuʻinga tatau pē ia mo e ako ʻa e hisitōliá mo e saienisí,” ko e lau ia ʻa e kiʻi talavou ko Joshua. “Ko ha pōtoʻi ia te ke ngāueʻaki ʻi he kotoa hoʻo moʻuí.” ʻEke hifo, ‘Ko e hā ʻa e lēsoni naʻá ku maʻu mei he akó ke ʻai ke lelei ange ai hoku vā mo e niʻihi kehé​—naʻa mo e faʻahinga ʻoku kehe honau puipuituʻá pe meʻa ʻoku nau tui ki aí?’

 Tefitoʻi moʻoni Fakatohitapu: “Tuli ke melino mo e kakai kotoa pē.”​—Hepelū 12:14.

 Ki ha fakamatala lahi ange, sio ki he kupu “How Can I Improve My Conversation Skills?”

 Ko hoʻo kahaʻú. ʻE lava ke tokoniʻi koe ʻe he akó ke ʻiloʻi hoʻo ngaahi malavá pea fokotuʻu ʻa e ngaahi taumuʻá ʻo fakatatau ki ai. Ko ha finemui ko Brooke ʻokú ne pehē: “ʻE lava ke ke toʻo lēsoni ʻi ha tafaʻaki pau, ʻo hangē ko ia naʻá ku faí, pea ʻi he ʻosi hoʻo akó te ke maʻu ai ha ngāue.” ʻEke hifo: ‘ʻE anga-fēfē haʻaku tokangaʻi au ʻi he ʻosi ʻeku akó? ʻE lava fēfē ke u fili ʻa e lēsoni te ne tokoniʻi au ke maʻu ʻa e ngāue ko iá?’

 Tefitoʻi moʻoni Fakatohitapu: “ʻIloʻi ʻa e feituʻu ʻokú ke fakataumuʻa ki aí.”​—Palōveepi 4:26, Contemporary English Version.

a Ko e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻoku lāulea ki ai ʻi he kupu ko ení ʻe tokoni foki ia ki he fānau ʻoku nau ako mei ʻapí.

b Kuo liliu ʻa e ngaahi hingoa ʻe niʻihi.