Skip to content

Skip to table of contents

ʻI he Fakahā Mai ʻa e Fanautama ʻa Tangatá

ʻI he Fakahā Mai ʻa e Fanautama ʻa Tangatá

Vahe 93

ʻI he Fakahā Mai ʻa e Fanautama ʻa Tangatá

ʻI HE lolotonga ʻo e kei ʻi he tokelaú ʻa Sīsuú (ʻi Samēlia pe ko Kāleli), naʻe ʻeke kiate ia ʻe he kau Fālesí ʻo kau ki he hoko mai ʻa e Puleʻangá. Naʻa nau tui ʻe hoko mai ia mo ha ngeia mo ha kātoanga lahi, ka naʻe pehē ʻe Sīsū: “Ko e hoko mai ʻa e puleʻanga ʻo e ʻOtuá ʻe ʻikai ala lamasia, ʻumaʻā ha faʻa pehē ʻe ha kakai, ‘ʻE, ko ʻeni ia!’ pe, ‘Ko ena!’ He vakai! ko e puleʻanga ʻo e ʻOtuá ʻoku ʻi homou lotolotongá ni.”

Ko e ngaahi lea ʻa Sīsū ko e “ʻi homou lotolotonga ní” kuo liliu ia ʻi he taimi ʻe niʻihi ko e “ʻi loto ʻiate kimoutolu.” Ko ia kuo fakakaukau ai ʻa e niʻihi ia naʻe ʻuhinga ʻa Sīsuú ko e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá ʻoku pule fakatuʻi ʻi he loto ʻo e kau sevāniti ʻa e ʻOtuá. Ka ʻoku hā mahino, ko e Puleʻanga ia ʻo e ʻOtuá naʻe ʻikai ke ʻi he loto ia ʻo e kau Fālesi taʻetui ko ʻeni ʻa ia naʻe lea ki ai ʻa Sīsuú. Ka, naʻe ʻi honau lotolotongá, koeʻuhi ko e Tuʻi kuo fili ʻo e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá, ko Sīsū Kalaisi, naʻe ʻi honau lotolotongá tonu pē.

ʻOku ngalingali ʻi he hili ʻa e mavahe ʻa e kau Fālesí naʻe talanoa lahi ange ʻa Sīsū mo ʻene kau ākongá ʻo kau ki he hoko mai ʻa e Puleʻangá. Naʻá ne fakakaukau ai tautefito ki heʻene ʻi ai ʻi he kahaʻú ʻi he mafai ʻo e Puleʻangá ʻi heʻene fakatokanga ʻo pehē: “ʻE pehē ʻe he niʻihi kiate kimoutolu, ‘ʻE, ko ʻeni ia!’ pe, ‘ʻE, ko ʻena ia!’ Kae ʻoua te mou afe ki ai pe kumia [ʻa e kau Mīsaia loi ko ʻení]. He ʻoku hangē ko e tapa mai ʻa e ʻuhila mei he potu ʻe taha ʻo e langí, ʻo ne huluʻia ʻo aʻu ki he potu ʻe taha ʻo e langí, ʻe pehē pē foki ʻa e Fanautama ʻa tangata ʻo ka hoko mai hono ʻahó.” Ko ia, hangē pē ko e ʻuhila ʻoku hā ʻi ha fuʻu feituʻu lahi, naʻe fakahā ʻe Sīsū ko e fakamoʻoni ʻo ʻene ʻi ai ʻi he mafai ʻo e Puleʻangá ʻe mātuʻaki hā mahino kiate kinautolu hono kotoa ʻoku nau loto ke tokanga ki aí.

Ko ia naʻe ʻomai ʻe Sīsū ha fakafehoanaki ʻo e ngaahi meʻa ʻi he kuonga ko ē ke fakahā ʻa e ngaahi fakakaukau ʻa e kakaí he lolotonga ʻa ʻene ʻi ai ʻi he kahaʻú. Naʻá ne fakamatala: “Pea hangē ko ia naʻe fai ʻi he kuonga ʻo Noá, ʻe pehe foki ʻi he kuonga ʻo e Fanautama ʻa tangatá . . . ʻE tatau foki mo ia naʻe fai ʻi he kuonga ʻo Loté: naʻa nau kai, naʻa nau inu, naʻa nau fakatau mai, naʻa nau fakatau atu, naʻa nau tō taʻu, naʻa nau langa fale. Ka ʻi he ʻaho ko ia naʻe hū atu ai ʻa Lote mei Sōtomá, naʻe fakaʻuha hifo ʻa e afi mo e sūlifa mei langi, ʻo fakaʻauha kinautolu fulipē. ʻE tatau tofu pē mo ia ʻi he ʻaho ʻe fakahā mai ai ʻa e Fanautama ʻa tangatá.”

Naʻe ʻikai ke pehē ʻe Sīsū ia naʻe fakaʻauha pē ʻa e kakai ʻo e kuonga ʻo Noá mo Loté koeʻuhi ko ʻenau tulimui ki he ngaahi ngāue anga-maheni ʻo e ʻahó ko e kai, inu, fakatau mai, fakatau atu, tō meʻakai mo e langa falé. Naʻa mo Noa mo Lote mo hona fāmilí naʻa nau fai ʻa e ngaahi meʻa ko ʻení. Ka ko e niʻihi ko ē naʻa nau fai ʻa e ngaahi ngāue fakaʻaho peheé ʻo ʻikai te nau momoʻi tokanga ki he finangalo ʻo e ʻOtuá, pea ko e ʻuhinga ia naʻe fakaʻauha ai kinautolú. Ko e ʻuhinga tatau pē, ʻe fakaʻauha ai ʻa e kakaí ʻi he fakahā mai ʻa Kalaisi he lolotonga ʻa e fuʻu fakamamahi lahi ʻi he ngaahi meʻa ʻoku tuʻu ní.

ʻI hono fakamamafaʻi ʻa e mahuʻinga ʻo e tali vave ki he fakamoʻoni ʻo ʻene ʻi ai ʻi he kahaʻú ʻi he mafai ʻo e Puleʻangá, naʻe tānaki atu ʻe Sīsū: “Ka hoko ʻa e ʻaho ko iá, pea ka ai ha taha ʻoku ʻi he tuʻafalé, kae ʻi loto fale ʻene ngaʻotoʻotá, ke ʻoua te ne ʻalu hifo ke ʻave ia, pehē foki, ko ia ʻokú ne ʻi he ngoué, ke ʻoua te ne tafoki ke ʻomai ʻa e ngaahi meʻa kuo tuku ʻi ʻapí. Manatuʻi ʻa e uaifi ʻo Loté.”

ʻI he hā mai ʻa e ngaahi fakamoʻoni ʻo e ʻi ai ʻa Kalaisí, ʻe ʻikai totonu ke ʻai ʻe he kakaí ʻa ʻenau ngaahi koloa fakamatelié ke ne taʻofi kinautolu mei ha fai ha ngāue fakavavevave. ʻI heʻene ʻalu atu mei Sōtomá, ʻoku ngalingali naʻe sio ki mui ʻa e uaifi ʻo Loté mo fakaʻamu ki he ngaahi meʻa naʻe tuku ki muí, pea naʻe hoko ai ia ko ha pou māsima.

ʻI he hokohoko atu ʻene fakamatala ʻo kau ki he tuʻunga ʻe hoko he lolotonga ʻo ʻene ʻi ai ʻi he kahaʻú, naʻe tala ʻe Sīsū ki heʻene kau ākongá: “Ko e pō ko iá tokaange ha ongo tangata ʻokú na mohenga taha; ʻe ʻave ʻa e taha, kae tuku ʻa e taha. ʻE tokaange ha ongo fafine ʻoku kau ʻi he momosi koané; ʻe ʻave ʻa e taha, kae tuku ʻa e taha.”

Ko hono ʻavé ʻoku fakafehoanaki ia mo e hū ʻa Noa mo hono fāmilí ki he ʻaʻaké pea mo e ʻave ʻe he ongo ʻāngeló ʻa Lote mo hono fāmilí mei Sōtomá. ʻOku ʻuhingá ko e fakahaofi. ʻI he tafaʻaki ʻe tahá, ko hono tukú ʻoku ʻuhingá ko e fakaʻauha.

ʻI he taimi ko ʻení, naʻe ʻeke ʻe he kau ākongá: “ʻI fē, ʻEiki?”

“Ko e potu ʻoku ʻi ai ʻa e ʻangaʻangá, ʻe fakataha ki ai foki ʻa e fanga ʻikale,” ko e tali ia ʻa Sīsuú. Ko kinautolu ʻoku “ʻave” ke nau moʻuí ʻoku nau hangē ko e fanga ʻikale ʻoku vakai mamaʻó koeʻuhi ke nau fakataha ki he “ʻangaʻangá.” Ko e ʻangaʻangá ʻoku lave ki he Kalaisi moʻoní ʻi heʻene ʻi ai taʻehāmai ʻi he mafai ʻo e Puleʻangá pea mo e kātoanga kai meʻakai fakalaumālie ʻoku tokonaki ʻe Sihová. Luke 17:​20-37; Senesi 19:26.

▪ Naʻe anga-fēfē ʻa e ʻi he lotolotonga ʻo e kau Fālesí ʻa e Puleʻangá?

▪ ʻI he founga fē ʻoku hangē ai ha ʻuhilá ʻa e ʻi ai ʻa Kalaisí?

▪ Ko e hā ʻe fakaʻauha ai ʻa e kakaí koeʻuhi ko ʻenau ngaahi ngāue he lolotonga ʻa e ʻi ai ʻa Kalaisí?

▪ Ko e hā ʻa e ʻuhinga ʻo e pehē ke ʻavé, mo e tukú?