Skip to content

Skip to table of contents

Ko Hono Tuʻo Tolu ʻo e Fanongo ki he Leʻo ʻo e ʻOtuá

Ko Hono Tuʻo Tolu ʻo e Fanongo ki he Leʻo ʻo e ʻOtuá

Vahe 104

Ko Hono Tuʻo Tolu ʻo e Fanongo ki he Leʻo ʻo e ʻOtuá

LOLOTONGA ʻa e ʻi he temipalé, naʻe ongoʻi mamahi lahi ai ʻa Sīsū ʻo kau ki he pekia naʻe pau ke ne fehangahangai vave mo iá. Ko e meʻa naʻe tokanga tefito ki aí pe ʻe anga-fēfē ai ʻa e ongoongo ʻo ʻene Tamaí, ko ia naʻá ne lotu: “ʻAlā Tamai, ke ke fakalāngilangiʻi hoʻoú huafa.”

ʻI he meʻa ko iá, naʻe ongo mai ha leʻo mālohi mei he langí, ʻo pehē: “Kuó u fakalāngilangiʻi ia, pea te u toe fakalāngilangiʻi foki.”

Naʻe puputuʻu ʻa e kakai naʻe tuʻu takatakaí. “Ko e lea ʻa ha ʻāngelo kiate ia,” ko e kamata lea ia ʻa e niʻihi. Naʻe taukaveʻi ʻe he niʻihi ia ko e mana. Ka ko hono moʻoní, ko e ʻOtua ko Sihová naʻe leá! Kae kehe, naʻe ʻikai ko e ʻuluaki taimi ʻeni naʻe ongona ai ʻa e leʻo ʻo e ʻOtuá ʻi he fekauʻaki mo Sīsuú.

ʻI hono papitaiso ʻo Sīsuú, ʻi he taʻu ʻe tolu mo e konga ki muʻa hení, naʻe fanongo ai ʻa Sione Papitaiso ki he folofola mai ʻa e ʻOtuá ʻo kau kia Sīsū: “Ko hoku ʻAlo pelé ʻena, ʻa ia kuó u hōifua aí.” Pea ʻi ha taimi hili ʻa e Laka-Atu ki muʻa hení, ʻi he fakakehe ʻa Sīsū ʻi honau ʻaó, naʻe fanongo ai ʻa Sēmisi, Sione mo Pita ki he fakahā ʻe he ʻOtuá: “Ko hoku ʻAlo pelé ʻena, ʻa ia kuó u hōifua aí; mou fakaongo kiate ia.” Pea ko hono tuʻo tolú ʻeni, ʻi Nīsani 10, ko e ʻaho ia ʻe fā ki muʻa pea pekia ʻa Sīsuú, naʻe toe fanongoa ai ʻa e leʻo ʻo e ʻOtuá ʻe he tangatá. Ka naʻe folofola mai ʻeni ʻa Sihova ke lava ʻo ongoʻi ʻe he fuʻu kakai tokolahi!

Naʻe fakamatala ʻe Sīsū: “Naʻe ʻikai koeʻuhi ko au ʻa e hoko mai ʻa e leʻó ni, ka koeʻuhi ko kimoutolu.” Naʻe tokonaki mai ai ha fakamoʻoni ko Sīsuú ko e ʻAlo moʻoni ia ʻo e ʻOtuá, ko e Mīsaia naʻe talaʻofá. “ʻE, kuo hoko ʻeni ʻa e fakamaau ʻo e maama ko ʻení,” naʻe hoko atu ʻe Sīsū, “ʻe, ʻe kapusi ki tuʻa ʻeni ʻa e ʻeiki ʻo e maama ko ʻení.” Ko hono moʻoní, ko e founga moʻui anga-tonu ʻa Sīsuú naʻá ne fakapapauʻi ko Sētane ko e Tēvoló, ko e pule ia ʻo e māmaní, ʻoku taau ke “kapusi ki tuʻa,” ʻo tāmateʻi.

Naʻe pehē ʻe Sīsū ʻi heʻene fakahanga ʻa e tokangá ki he meʻa ʻe hoko mei heʻene pekia naʻe tuʻunuku atú: “Pea ko au, kapau ʻe hiki au ki ʻolunga mei he kelekelé, te u tohoaki ʻa e kakai kotoa pē kiate au.” Ko ʻene pekiá naʻe ʻikai ko hano ikuʻi ia, he naʻe fakafou mai ai ʻa ʻene tohoaki mai ʻa e niʻihi kiate ia koeʻuhi ke nau fiefia nai ʻi he moʻui taʻengatá.

Ka naʻe lea fakafepaki ʻa e kakaí: “Kuo mau fanongo mei he Laó, ʻoku nofo ʻa e Kalaisí ʻo taʻengata; pea fēfē ai hoʻo lau ʻaʻau, tokua kuo pau ke hiki ki ʻolunga ʻa e Fanautama ʻa tangatá? Ko hai tū ʻa e Fanautama ʻa tangata ko iá?”

Neongo ʻa e ngaahi fakamoʻoní kotoa, kau ki ai mo e fanongo ki he leʻo tonu ʻo e ʻOtuá, ko e tokolahi tahá naʻe ʻikai te nau tui ko Sīsū ko e Fanautama ʻa tangata moʻoní, ko e Mīsaia ia naʻe talaʻofá. Kae, hangē ko ia naʻá ne fai ʻi he māhina ʻe ono ki muʻá ʻi he Kātoanga ʻo e Fale-Louʻakaú, naʻe toe lave ʻa Sīsū kiate ia tonu ko e “maama” peá ne fakalototoʻaʻi ʻene kau fanongó: “ʻI hoʻomou maʻu ʻa e maamá, mou tui pīkitai ki he maamá, koeʻuhi ke mou hoko ko e fānau ʻa e maamá.” ʻI he hili ʻa ʻene leaʻaki ʻa e ngaahi meʻa ko ʻení, naʻe ʻalu atu ʻa Sīsū ʻo toitoi, ʻoku hā mahino koeʻuhi he ko ʻene moʻuí naʻe ʻi ha tuʻunga fakatuʻutāmaki.

Ko e ʻikai ke tui ʻa e kau Siú kia Sīsuú naʻe fakahoko ai ʻa e ngaahi lea ʻa ʻAisea ʻo kau ki he ‘fakakuihi ʻa e mata ʻo e kakaí pea kuo fakafefeka honau ngaahi lotó koeʻuhi ke ʻoua te nau tafoki ka nau moʻui.’ Naʻe mamata ʻa ʻAisea ʻi he vīsone ki he fakamaauʻanga fakahēvani ʻo Sihová, kau ai mo Sīsū ʻi hono lāngilangi ki muʻa ke tangatá fakataha mo Sihova. Ka, ko e kau Siú, ʻi hono fakahoko ʻo ia naʻe tohi ʻe ʻAiseá, naʻa nau loto-fefeka ʻo talitekeʻi ʻa e fakamoʻoni ko e Tokotaha ʻeni ko honau Fakahaofi naʻe talaʻofá.

ʻI he tafaʻaki ʻe tahá, naʻa mo e tokolahi ʻo e kau pulé (ʻoku hā mahino ko e ngaahi mēmipa ʻo e fakamaauʻanga māʻolunga ʻa e kau Siú, ʻa ia ko e Sanetalimí) naʻa nau tui kia Sīsū. Ko Nikotīmasi mo Siosefa ʻo ʻAlemateá ko e toko ua ia ʻo e kau pule ko ʻení. Ka ko e kau pule, he taimi ko iá, naʻe ʻikai te nau fakahā ʻa ʻenau tuí, ko ʻenau manavahē ki hano kapusi kinautolu mei honau ngaahi tuʻunga ʻi he sinakoké. Ko e mole lahi ē ki he faʻahinga peheé!

Naʻe hoko atu ʻe Sīsū: “Ko ia ʻokú ne tui pīkitai kiate aú, ʻoku ʻikai ko au pē ʻokú ne tui ki aí, ka ko ia naʻá ne fekau mai aú; pea ko ia ʻokú ne siofia aú, ʻokú ne siofia ʻa ia naʻá ne fekau mai aú. . . . Pea ka ai ha taha naʻe fanongo ki heʻeku ngaahi leá, ka kuo ʻikai lehilehiʻi, ʻoku ʻikai te u fakamāuʻi ia ʻe au; he naʻe ʻikai te u haʻu ke fakamāuʻi ʻa māmani, ka ke fakamoʻui ʻa māmani. . . . Ko e tokāteline kuó u leaʻakí, ko e meʻa ia te ne fakamaau ʻa e tangata ko iá ʻi he ʻaho fakamuí.”

Ko e ʻofa ʻa Sihova ki he faʻahinga ʻo e tangatá naʻá ne ueʻi ia ke ne fekau mai ʻa Sīsū koeʻuhi ko kinautolu ʻoku nau tui kiate iá ke nau hao moʻui atu nai. ʻE fakatuʻunga ʻa e hao ʻa e kakaí mei haʻanau talangofua ki he ngaahi meʻa naʻe fekau ʻe he ʻOtuá kia Sīsū ke ne leaʻakí. Ko e fakamāú ʻe fai ia ʻi he “ʻaho fakamuí,” he lolotonga ʻa e Pule Taʻu Taha Afe ʻa Kalaisí.

Naʻe fakaʻosiʻaki ʻe Sīsū ʻene pehē: “Koeʻuhi naʻe ʻikai meiate au ʻeku leá, ka ko e Tamaí naʻá ne fekau mai aú, naʻe fai mai ʻe ia hoku tuʻutuʻuni ki he meʻa te u talá mo e lea te u faí. Pea ʻoku ou ʻilo ko ʻene tuʻutuʻuní ko e koto moʻui taʻengatá ia. Ko ia ko e ngaahi lea ʻoku ou fai ʻe aú, hangē tofu pē ko hono folofolaʻaki mai ʻe he Tamaí kiate aú, ʻoku pehē ʻeku leaʻakí.” Sione 12:​28-50; 19:​38, 39; Mātiu 3:17; 17:5; Aisea 6:​1, 8-10.

▪ Ko e hā ʻa e ngaahi taimi ʻe tolu naʻe ongona ai ʻa e leʻo ʻo e ʻOtuá ʻo fekauʻaki mo Sīsuú?

▪ Naʻe anga-fēfē ʻa e sio ʻa e palōfita ko ʻAiseá ki he lāngilangi ʻo Sīsuú?

▪ Ko hai ʻa e kau pule naʻa nau tui kia Sīsuú, ka ko e hā naʻe ʻikai te nau fakahāhaaʻi ai iá?

▪ Ko e hā ʻa e “ʻaho fakamuí,” pea ʻe fakamāuʻi mei he hā ʻa e kakaí?