Skip to content

Skip to table of contents

Ngaahi Hā Lahi Ange

Ngaahi Hā Lahi Ange

Vahe 129

Ngaahi Hā Lahi Ange

NAʻE kei loto-mamahi ʻa e kau ākongá. Naʻe ʻikai ke mahino kiate kinautolu ʻa e ʻuhinga ʻo e ʻikai ke ʻi ai ha taha ʻi he fonualotó, pea naʻe ʻikai te nau tui foki ki he ngaahi fakamatala ʻa e kau fefiné. Ko ia ʻi he konga ki mui ʻi he ʻaho Sāpaté, naʻe ʻalu ai mei Selusalema ki ʻEmeasi ʻa Kaliopasi mo e ākonga ʻe taha, ko hono mamaʻó naʻe kilomita ʻe hongofulu-mā-taha nai.

Lolotonga ʻa ʻena fonongá, ʻi heʻena fetalanoaʻaki ʻo kau ki he ngaahi meʻa naʻe hoko ʻi he ʻahó, naʻe kau atu ha tokotaha sola kiate kinaua. “Ko e hā nai ʻa e ngaahi meʻa ʻokú mo fekīhiaki ai ʻi hoʻomo oó ni?” ko ʻene fehuʻí ange ia.

Naʻe tuʻu ʻa e ongo ākongá, naʻá na fofonga mamahi, pea tali ange ʻe Kaliopasi: “Tā ko e sola ʻapē koe ʻi Selusalema, ʻo ke nofo toko taha, ʻi hoʻo taʻeʻilo ʻa e ngaahi meʻa kuo hoko ʻi he ngaahi ʻaho ko ʻení”? Naʻá ne ʻeke: “ʻA e hā koā?”

“ʻA e ngaahi meʻa ʻoku kau kia Sīsū mei Nasaletí,” ko ʻena talí ia. “ʻA hono tuku ange foki ʻe he houʻeiki taulaʻeikí, mo e kau pule ʻomautolú, ke fakamāumatea, mo nau tutuki ia. Ka ko kimautolu naʻa mau falala tuʻu, ko ʻeni ia ʻa e tangata naʻe poloʻi ke ne huhuʻi ʻa ʻIsilelí.”

Naʻe fakamatala ʻe Kaliopasi mo hono kaungāfonongá ʻa e ngaahi meʻa fakaʻohovale naʻe hoko ʻi he ʻahó​—ʻa e fakamatala ʻo kau ki he hā fakaeʻotua pē ʻa e ongo ʻāngeló mo e ʻikai ke ʻi ai ha taha ʻi he fonualotó—ka naʻá na vete atu ʻa ʻena puputuʻu ʻo fekauʻaki mo e ʻuhinga ʻo e ngaahi meʻa ko ʻení. Naʻe valoki ange ʻa e solá ʻo pehē: “ʻA e kau taʻeloto, pea tōʻohi ke tui ki he ngaahi meʻa naʻe leaʻaki ʻe he kau palōfitá! ʻIkai naʻe pau ke mamahi pehē ʻa e Mīsaiá, ka ne hoko ki heʻene lāngilangiʻia?” Pea naʻá ne fakamatala ange kiate kinaua ʻa e ngaahi konga mei he potutohi toputapu ʻa ia ʻoku kau ki he Kalaisí.

Faifai atu pē naʻa nau ofi atu ki ʻEmeasi, pea naʻe ʻai ʻe he solá ke hoko atu pē ia ʻene fonongá. ʻI heʻena kei fie fanongo peé, naʻe kole ange ʻa e ongo ākongá: “Afe mai ā mo kimaua, he kuo efiafi ʻeni.” Ko ia naʻá ne nofo ke nau kai. ʻI heʻene fai ha lotu mo pakipaki ʻa e maá ʻo ʻoatu kiate kinauá, naʻá na toki ʻilo ai ko Sīsū moʻoni ia naʻe fakasino mai ʻaki ʻa e sino fakakakano. Ka naʻá ne toe puli leva ia.

Naʻá na toki ʻilo heni ʻa e ʻuhinga naʻe fuʻu lahi ai ʻa e ʻilo ʻa e solá! “Hono ʻikai ne vela hota lotó,” ko ʻena fepehēʻakí ia, “lolotonga ʻene talanoa mai ʻi he halá, mo ʻene vete kiate kitaua ʻa e Tohitapú”? Tuai e kemo, naʻá na tuʻu hake ʻo ʻalu fakavave ʻo foki ki Selusalema ki he kau ʻaposetoló mo kinautolu naʻa nau fakatahataha aí. Ki muʻa ke lea atu ʻa Kaliopasi mo hono kaungāfonongá, naʻe fakamatala fakatoʻoaloto mai ʻa kinautolu ʻo pehē: “Kuo toetuʻu moʻoni ʻa e ʻEikí, pea kuo hā kia Saimone!” Pea naʻe fakahā leva ʻe he ongo toko uá ni ʻa e anga ʻo e hā ʻa Sīsū kiate kinauá. Naʻe tuʻo fā ʻaki ʻeni he lolotonga ʻo e ʻahó ʻa ʻene hā ki he faʻahinga kehekehe ʻo ʻene kau ākongá.

Naʻe hā fakafokifā ʻa Sīsū ko hono tuʻo nimá ia neongo naʻe lokaʻi ʻa e ngaahi matapaá koeʻuhi ko e ilifia ʻa e kau ākongá ki he kakai Siú, naʻá ne hū atu, ʻo tuʻu ʻi honau lotolotongá tonu ʻo ne pehē: “Ke mou maʻu ʻa e melinó.” Naʻa nau manavahē ʻaupito, he ko ʻenau mahalo kuo nau sio ki ha faʻahikehe. Ko ia, ʻi heʻene fakamatala ko ia naʻe ʻikai ko ha tuʻuola iá, naʻe pehē ai ʻe Sīsū: “Ko e hā ʻoku mou puputuʻu aí, pea ko e hā ʻoku ake ai ʻa e ngaahi fifili pehē ʻi homou lotó? Vakai mai ki hoku ongo nimá ni, mo hoku vaʻé, ko au moʻoni ia; fāfā au ʻo ʻilo, he ʻoku ʻikai kakano mo hui ha faʻahikehe, ʻo hangē ko ia ʻoku mou sio ai ʻiate aú.” Ka, naʻa nau kei toumoua pē ke tui.

Ke tokoniʻi kinautolu ke nau ʻiloʻi ko Sīsū moʻoni pē ia, naʻá ne ʻeke: “ʻOku ai haʻamou meʻakai heni?” ʻI he hili ʻene maʻu ha konga ika tunu ʻo kai iá, naʻá ne pehē: “Ko ʻeku ngaahi lea ē naʻá ku fai kiate kimoutolu ʻi heʻeku kei nofo mo kimoutolú [ki muʻa heʻeku pekiá], ʻo pehē, kuo pau ke hoko ʻa e ngaahi meʻa kotoa pē kuo tohi kiate au ʻi he lao ʻa Mōsesé, mo e Tohi Palōfitá, mo e Tohi Sāmé.”

Ko hono moʻoní, ko e meʻa naʻá ne faí naʻe tatau mo ha ako Tohitapu mo kinautolu, pea naʻe hokohoko atu hono akoʻi ʻe Sīsuú: “Naʻe pehē pē hono tohí, ʻe feia ʻa e Kalaisí, pea te ne toetuʻu mei he pekiá ʻi hono ʻaho tolú, pea ʻe malangaʻaki ʻi hono hingoá ʻa e fakatomalá mo e fakamolemole angahalá ki he kakai kotoa pē, ʻo kamata mei Selusalema, ko kimoutolu ko e kau fakamoʻoni ki he ngaahi meʻá ni.”

ʻI ha faʻahinga ʻuhinga, naʻe ʻikai ke kau ai ʻa Tōmasi ki he fakataha mātuʻaki mahuʻinga he efiafi Sāpate ko ʻení. Ko ia ʻi he lolotonga ʻa e ngaahi ʻaho naʻe hoko maí, naʻe tala fiefia ʻe he niʻihi kehe ko ʻení kiate ia: “Kuo mau mamata ki he ʻEikí!”

“Ka ʻikai te u sio ʻi hono ongo nimá ki he mata faʻó,” ko e fakamatematē ange ia ʻa Tōmasí, “ʻo u velo hoku tuhú ni ki he mata faʻó, mo velo hoku nimá ki hono vakavaká, ʻe ʻikai ʻaupito te u tui.”

Sai, ʻi he ʻosi ʻa e ʻaho ʻe valu mei ai, naʻe toe fakataha ai ʻa e kau ākongá ʻi he loto falé. Naʻe ʻi ai mo kinautolu ʻi he taimi ko iá ʻa Tōmasi. Neongo naʻe lokaʻi ʻa e ngaahi matapaá, naʻe toe hā ʻa Sīsū ʻo ne tuʻu ʻi honau lotolotongá mo ne pehē: “Ke mou maʻu ʻa e melinó.” Pea naʻá ne hanga kia Tōmasi, ʻo ne fakaafeʻi ia: “ʻAi mai ho tuhú na, ʻo vakai hoku ongo nimá ni, pea ʻai mai ho nimá na, ʻo velo ki hoku vakavaká ni, pea ʻoua te ke hoko ko e taʻetui.”

“Ko hoku ʻEikí pē, mo hoku ʻOtuá!” ko e kalanga ia ʻa Tōmasí.

“Kuó ke tui koā koeʻuhi kuó ke mamata kiate au?” ko e fehuʻi ange ia ʻa Sīsuú. “Monūʻiaā ka ko kinautolu ne ʻikai mamata, ka nau tui pē.” Luke 24:​11, 13-48; Sione 20:​19-29.

▪ Ko e hā ʻa e ngaahi fehuʻi naʻe ʻeke ʻe ha sola ki he ongo ākongá ʻi he hala ki ʻEmeasí?

▪ Ko e hā naʻe leaʻaki ʻe he solá ʻo fakatupu ai ʻa e vela ʻi he loto ʻo e ongo ākongá?

▪ Naʻe ʻilo fēfē ʻe he ongo ākongá ʻa e tokotaha ko ia ko e solá?

▪ ʻI he foki ʻa Kaliopasi mo hono kaungāfonongá ki Selusalemá, ko e hā ʻa e ongoongo fakafiefia naʻá na fanongo ki aí?

▪ Ko e hā ʻa e hā hono tuʻo nima naʻe fai ʻe Sīsū ki heʻene kau ākongá, pea ko e hā naʻe hoko he lolotonga iá?

▪ Ko e hā naʻe hoko ʻi he ʻosi ʻa e ʻaho ʻe valu mei he hā hono tuʻo nima ʻa Sīsuú, pea naʻe anga-fēfē ʻa e toki tui ʻa Tōmasi kuo moʻui ʻa Sīsuú?