HANGANAKI LEʻO!
Ngaahi Fana Fakamālohi Takatakai he Māmaní—Ko e Hā ʻa e Lau ʻa e Tohi Tapú?
ʻI Siulai 2022, naʻe hoko ʻa e ngaahi fana fakamālohi fakalilifu takatakai ʻi he māmaní:
“Ko hono fakapoongi ʻo e tokotaha politiki ʻiloa taha ʻi Siapaní [ʻa e palēmia mālōlō ko Shinzo Abe] naʻá ne luluʻi ʻa e fonuá pea naʻe ofongi ai ʻa e tapa kehekehe ʻo e māmaní, tautefito ki he siʻisiʻi ko ia ʻa e ngaahi faihia fakamālohí ʻi he fonuá pea mo e lao fakangatangata ki hono ngāueʻaki ʻo e meʻafaná.”—Siulai 10, 2022, The Japan Times.
“ʻOku moʻutāfuʻua ʻa Tenimaʻake ʻi hono fana ʻe ha tangata ʻo mate ʻa e toko tolu ʻi ha falekoloa lahi ʻi Copenhagen.”—Siulai 4, 2022, Reuters.
“ʻAfilika Tonga: Naʻe mate ʻa e toko 15 ʻi hono fana ʻe ha kau tangata ʻi ha pā ʻi Soweto.”—Siulai 10, 2022, The Guardian.
“Laka hake ʻi he toko 220 naʻe fanaʻi pea nau mate ʻi ʻAmelika ʻi he fakaʻosinga uike mālōlō ʻo Siulai 4.”—Siulai 5, 2022, CBS News.
ʻOku ʻi ai koā ha ʻamanaki ʻe ngata ʻa e fakamālohi peheé? Ko e hā ʻa e lau ʻa e Tohi Tapú?
Ngataʻanga ki he Fakamālohí
ʻOku fakamatalaʻi ʻe he Tohi Tapú hotau taimí ko e “ngaahi ʻaho fakaʻosí,” ko ha taimi ʻa ia ko e kakaí te nau tōʻonga anga-kakaha, anga-fakamanu mo anga-fakamamahi. (2 Tīmote 3:1, 3) Ko e ngaahi tōʻonga fakamālohi peheé ʻokú ne ʻai ʻa e kakaí ke nau nofo tailiili. (Luke 21:11) Kae kehe, ʻoku talaʻofa mai ʻe he Tohi Tapú ʻe ʻi ai ha taimi ʻe ngata ai ʻa e fakamālohí pea ko e “kakaí te nau nofo ʻi ha feituʻu melino, ʻi ha ngaahi nofoʻanga malu pea ʻi ha feituʻu mālōlōʻanga ʻoku nonga.” (ʻAisea 32:18) ʻE anga-fēfē hono fakangata ʻa e fakamālohí?
Ko e ʻOtuá te ne toʻo atu ʻa e fulikivanú pea fakaʻauha ʻa e kotoa ʻo e ngaahi meʻataú.
“Ko e meʻa ki he kau fulikivanú, ʻe tuʻusi atu kinautolu mei he māmaní.”—Palōveepi 2:22.
“ʻOkú ne [ʻOtuá] fakangata ʻa e ngaahi taú ʻi he māmaní kotoa. ʻOkú ne fesiʻi ʻa e kaufaná peá ne tutuʻu ʻa e taó; ʻokú ne tutu ʻa e ngaahi saliote taú ʻaki ʻa e afi.”—Saame 46:9.
ʻE toʻo ʻosi atu ʻe he ʻOtuá ʻa e ngaahi tupuʻanga tefito ʻo e ngaahi tōʻonga fakamālohí ʻaki hono akoʻi ʻa e kakaí ke nau nofo melino.
“ʻE ʻikai te nau fai ha faʻahinga maumau pe ko ha faʻahinga fakaʻauha ʻi he kotoa ʻo hoku moʻunga tapú, koeʻuhí ʻe fonu moʻoni ʻa e māmaní ʻi he ʻiloʻi ʻo Sihová ʻo hangē ko hono ʻufiʻufi ʻe he vaí ʻa e tahí.”—ʻAisea 11:9.
Naʻa mo e ʻi he taimí ni, ʻoku akoʻi ʻe he ʻOtuá ʻa e kakai takatakai ʻi he māmaní ke nau fakamamaʻo mei he fakamālohí mo e ngaahi meʻataú, ke “tuki ʻenau ngaahi heletaá ke hoko ko e ngaahi mataʻi-palau pea mo ʻenau ngaahi taó ke hoko ko e ngaahi hele ʻauhani.”—Maika 4:3.
Ke ako lahi ange fekauʻaki mo e talaʻofa ʻa e Tohi Tapú ki ha māmani ʻoku ʻatā mei he manavaheé, lau ʻa e kupu “Tauʻatāina mei he Manavaheé—ʻOku Malava Ia?”
Ke ako lahi ange fekauʻaki mo e fakaleleiʻanga tuʻuloa ki he fakamālohí, lau ʻa e kupu “Kuo Hoko ʻa e Māmaní ʻo Melino!”