HANGANAKI LEʻO!
ʻE Lava Moʻoni ke Fakafāʻūtahaʻi ʻe he Feʻauhi Ipu ʻa Māmaní ʻa e Kakaí?—Ko e Hā ʻa e Lau ʻa e Tohi Tapú?
ʻOku fakafuofua ki he kakai ʻe toko nima piliona ʻoku nau mamata ʻi he Ipu ʻa Māmani ʻa e FIFA ʻa ia naʻe kamata fakahoko ʻi Nōvema 20 ki Tīsema 18, 2022. Ko e tokolahi ʻoku nau ongoʻi ko e ngaahi feʻauhi sipoti peheé ʻokú ne maʻu ʻa e malava ke fakahoko ʻa e meʻa lahi ange ʻi hono fakafāʻūtahaʻi pē ʻa e kakaí ko e kau mamata.
“Ko e sipotí ʻokú ne maʻu ʻa e mālohi ke liliu ʻa e māmaní. ʻOkú ne maʻu ʻa e mālohi ke ne ueʻi ha taha. ʻOkú ne maʻu ʻa e mālohi lahi ke fakafāʻūtahaʻi ʻa e kakaí ʻi ha toe founga.”—Nelson Mandela, palesiteni mālōlō ʻo ʻAfilika Tonga.
“Ko e soká . . . ʻokú ne fakafāʻūtahaʻi ʻa e kakaí ʻi he ʻamanaki, fakafāʻūtahaʻi ʻi he fiefia, fakafāʻūtahaʻi ʻi hono mamahiʻi e vaʻingá, fakafāʻūtahaʻi ʻi he ʻofa, pehē foki ki he ngaahi matakalí.”—Gianni Infantino, palesiteni ʻo e FIFA. a
ʻE lava ʻe he feʻauhi Ipu ʻa Māmaní pe ko ha faʻahinga sipoti pē ʻo aʻusia ʻa e ngaahi taumuʻa māʻolunga pehē? ʻOku ʻi ai koā ha ʻamanaki ki ha melino mo e fāʻūtaha?
Ko ha matavai ia ʻo e fāʻūtaha?
Ko e feʻauhi Ipu ʻa Māmani ʻo e taʻu ní kuo kau ki ai ʻa e meʻa lahi ange ʻi he soká pē. Ko e ngaahi taú kuó ne kamataʻi ʻa e ngaahi tālanga ʻi he ʻīsiu fakasōsiale mo fakapolitikale kau ai ʻa e totonu ʻa e tangatá, lau-lanú mo e ʻikai vahevahe tatau fakaʻekonōmiká.
Neongo ia, ko e tokolahi ʻoku nau ʻiloʻi ko e ngaahi feʻauhi sipoti fakavahaʻapuleʻangá hangē ko e Ipu ʻa Māmaní ʻoku hoko ia ko ha meʻa fakafiefia. Kae kehe, neongo ko e loto ia ʻo e kakai tokolahi ke pehē, ka ko e ngaahi feʻauhi ko ení heʻikai ke ne tokonaki mai ʻa e fāʻūtaha tuʻuloá. ʻI hono kehé, ʻoku faʻa hā mei ai ʻa e ngaahi fakakaukau mo e tōʻonga fakatupu māvahevahe ʻa ia naʻe pehē ʻe he Tohi Tapú te ne fakaʻilongaʻi ʻa e vahaʻa taimi ʻoku ui ko e “ngaahi ʻaho fakaʻosí.”—2 Tīmote 3:1-5.
ʻAmanaki moʻoni ki he fāʻūtaha ʻi he māmaní
ʻOku maʻu ʻi he Tohi Tapú ha ʻamanaki moʻoni ki ha fāʻūtaha ʻi māmani lahi. ʻOku talaʻofa mai ai ko e kakai kotoa ʻi he māmaní ʻe fakafāʻūtahaʻi kinautolu ʻi he malumalu ʻo ha founga-pule fakahēvani ʻoku ui ko e “Puleʻanga ʻo e ʻOtuá.”—Luke 4:43; Mātiu 6:10.
Ko e Tuʻi ʻo e Puleʻanga ko iá, ʻa Sīsū Kalaisi, te ne fakapapauʻi ʻe ʻi ai ʻa e melino ʻi māmani lahi. ʻOku pehē ʻe he Tohi Tapú:
“ʻE tupu ʻāfaʻafa ai ʻa e māʻoniʻoní, pea ko e melinó ʻe hulu fau.”—Saame 72:7.
“Te ne fakahaofi ʻa e masiva ʻoku tangi ki ha tokoní . . . Te ne fakahaofi kinautolu mei he fakafeʻātungiá pea mei he fakamālohí.”—Saame 72:12, 14.
Naʻa mo e ʻi he ʻahó ni, ko e ngaahi akonaki ʻa Sīsuú kuó ne ʻosi fakafāʻūtahaʻi ʻa e kakai ʻe laui miliona ʻi he fonua ʻe 239. Kuo nau ako ke tuku ange ʻa e tāufehiʻá. Ke ako lahi ange, lau ʻa e ngaahi kupu hokohoko ʻi he kaveinga “Fakangata ʻa e Tāufehiʻá.”
a Ko e Fédération Internationale de Football Association, ko e kōmiti fakavahaʻapuleʻanga ia ʻokú ne tokangaʻi ʻa e soká.