Skip to content

Skip to table of contents

Sean Gladwell/Moment via Getty Images

HANGANAKI LEʻO!

Laka Hake ʻi he $2 Tiliona ʻa e Fakamole ki he Meʻa Fakakautau ʻi he Māmaní​—Ko e Hā ʻa e Lau ʻa e Tohi Tapú?

Laka Hake ʻi he $2 Tiliona ʻa e Fakamole ki he Meʻa Fakakautau ʻi he Māmaní​—Ko e Hā ʻa e Lau ʻa e Tohi Tapú?

 ʻI he 2022, naʻe aʻu ki he tola ʻAmelika ʻe 2.24 tiliona ʻa e lēkooti māʻolunga taha ʻo e fakamole ki he ngaahi meʻa fakakautau ʻi he māmaní, ko e lahi taha ʻa e fakamolé naʻe tupunga ia mei hono ʻohofi ʻe Lūsia ʻa ʻIukalainé. Fakatatau ki ha līpooti naʻe tuku ange ʻi ʻEpeleli 2023 ʻe he Kautaha Fakatotolo Melino Fakavahaʻapuleʻanga Stockholm (SIPRI), ʻi he lolotonga ʻa e 2022:

  •   Ko e fakamole ʻa ʻIulope ki he meʻa fakakautaú naʻe “hiki ʻaki ʻa e pēseti ʻe 13 lolotonga ʻa e taʻú, ʻa ia ko e hiki lahi taha ia ʻi he fakakātoa ʻa e fakamole fakataʻu ʻa ʻIulope talu mei he 1991.”

  •   “ʻI Lūsia . . . naʻe fakafuofua ki he pēseti ʻe 9.2 naʻe hiki ʻaki ʻenau fakamolé ʻo nau ʻunu ai mei he fika nimá ʻo fika tolu ʻi he fakamole lahi taha ʻi he māmaní.”

  •   ʻOku kei tuʻu-ki-muʻa pē ʻa ʻAmelika ʻi he fakamole lahi taha ki he meʻa fakakautaú, ʻa ia “ko e pēseti ʻe 39 ia ʻo e fakamole ki he meʻa fakakautaú ʻi he māmaní.”

 “Ko e hokohoko atu ko ia ʻa e kaka ki ʻolunga ʻa e fakamole ki he meʻa fakakautau ʻi māmani lahi ʻi he ngaahi taʻu ki muí ni maí, ko ha fakaʻilonga ia ʻoku tau moʻui ʻi ha māmani ʻoku fakautuutu ʻa ʻene ʻikai ke malú,” ko e lea ia ʻa Dr. Nan Tian, kaungā faʻu-tohi ʻo e līpooti ʻa e SIPRI.

 Naʻe tomuʻa tala ʻe he Tohi Tapú ʻa e fakautuutu ʻa e fekeʻikeʻi ʻi he vahaʻa ʻo e ngaahi puleʻanga mālohi ʻo e māmaní ʻi he ʻahó ni pea fakaeʻa ʻa e ʻamanakiʻanga pē ʻe taha ki he melinó.

Naʻe tomuʻa tala ʻa e fakautuutu ʻa e fepaki fakakautaú

  •   ʻOku ui ʻe he Tohi Tapú ʻa e taimi ʻoku tau lolotonga moʻui aí ko e “taimi kuo kotofa ki he ngataʻangá.”​—Taniela 8:19.

  •   Naʻe tomuʻa tala ʻe he tohi ʻa Tanielá ʻi he lolotonga ʻa e taimi ko iá ʻe feʻauʻauhi ʻa e ngaahi puleʻanga hau ʻi māmaní. Ko e ngaahi puleʻanga hau ko ení te nau kau ʻi ha “fetēkeaki,” pe te nau fetauʻaki pe ko hai ʻoku mālohi tahá. Ko e fetauʻaki fakakautau ko iá ʻe kau ki ai hono fakamoleki ʻa e “ngaahi koloa,” pe paʻanga lahi ʻaupito.​—Taniela 11:40, 42, 43.

 Ke ako lahi ange fekauʻaki mo e kikite Fakatohitapu fakatoʻoaloto ko ení, sio ʻi he vitiō Fakahoko ʻo e Kikité​—Taniela Vahe 11.

Founga ʻe maʻu ai ʻa e melino moʻoní

  •   ʻOku pehē ʻe he Tohi Tapú ko e ʻOtuá te ne fetongi ʻa e ngaahi puleʻanga fakaetangatá. “ʻE fokotuʻu ʻe he ʻOtua ʻo langí ha puleʻanga ʻa ia ʻe ʻikai ʻaupito ke fakaʻauha. Pea ko e puleʻangá ni ʻe ʻikai tuku ia ki ha toe kakai kehe. Te ne laiki mo fakaʻauha ʻa e ngaahi puleʻanga kotoa ko ení, pea ʻe tuʻu toko taha pē ia ʻo taʻengata.”​—Taniela 2:44.

  •   ʻE vavé ni ke fakahoko ʻe Sihova a ko e ʻOtuá ʻa e meʻa ʻoku ʻikai malava ʻe he faʻahinga ʻo e tangatá ʻo faí​—ko hono ʻomai ʻa e melino moʻoni mo tuʻuloá. Anga-fēfē? Ko hono Puleʻanga fakahēvaní te ne toʻo ʻosi atu ʻa e ngaahi meʻataú kotoa pea fakangata ʻa e fakamālohí kotoa.​—Saame 46:8, 9.

 Ke ako lahi ange fekauʻaki mo e meʻa ʻe fakahoko ʻe he Puleʻanga ʻo e ʻOtuá, lau ʻa e kupu “ʻI he Malumalu ʻo e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá ko e ‘Melinó ʻE Hulu Fau.’”

a Ko Sihová ko e huafa fakafoʻituitui ia ʻo e ʻOtuá.​—Saame 83:18.