Skip to content

Skip to table of contents

Kumi ki he Meʻa ʻOku Lelei Ange Ia ʻi he Koulá

Kumi ki he Meʻa ʻOku Lelei Ange Ia ʻi he Koulá

Kuo faifai ange peá ke maʻu ha konga koula? ʻOku maʻu ia ʻe he kakai tokosiʻi ʻaupito. Neongo ia, kuo ʻilo ʻe he laui miliona ʻa e meʻa ʻoku lelei ange ia. Ko e poto fakaʻotuá ia, ʻa ia “heʻikai lava ke fakatauʻaki ia ʻa e koula haohaoá.”​—Siope 28:12, 15NW.

ʻI HE ngaahi founga ʻe niʻihi, ʻoku hangē ʻa e Kau Ako Tohi Tapú ha kau keli koulá. ʻOku fiemaʻu ki he kau ako ko iá ke nau ngāue mālohi pea hanganaki kumi ki he Folofolá ke maʻu ʻa e poto ʻoku mahuʻinga taʻehanotataú. ʻI he fekauʻaki mo e meʻá ni, ko e hā ʻe lava ke tau ako mei hono vakaiʻi ʻa e founga ʻe tolu ki hono maʻu ʻo e koulá?

ʻOKÚ KE MAʻU HA KONGA KOULA!

Sioloto atu ʻokú ke luelue atu ʻi ha veʻe vaitafe peá ke sio ki ha meʻa hangē ha kiʻi maka ʻoku tapua mai ʻi he laʻaá. ʻOkú ke punou hifo peá ke fiefia ʻi hono maʻu ha konga koula. ʻOku fō siʻi ange ia ʻi ha foʻi ʻuluʻi masi pea hāhāmolofia ʻi ha foʻi taiamoni mātuʻaki mahuʻinga. Ko hono moʻoní, ʻokú ke sio takai holo pe te ke toe maʻu ha konga koula lahi ange.

ʻI he tuʻunga meimei tatau, ʻi ha ʻaho fakangalongataʻa ʻi he kuohilí, naʻe tukutuki atu ha taha ʻo e kau sevāniti ʻa Sihová ke talanoa ki he pōpoaki ʻo e ʻamanaki ʻoku maʻu ʻi he Tohi Tapú. Mahalo ʻokú ke manatuʻi lelei ʻa e mōmeniti naʻá ke ʻiloʻi ai ʻa e ʻuluaki konga koula fakalaumālié, hangē ko e laú. Naʻe hoko nai ia ʻi he taimi naʻá ke ʻuluaki sio ai ʻi he huafa ʻo e ʻOtuá ʻa e Sihová ʻi he Tohi Tapú. (Saame 83:18) Pe mahalo naʻá ke ako ai ʻe lava ke ke hoko ko e kaumeʻa ʻo Sihova. (Sēm. 2:23) Naʻá ke ʻiloʻi leva kuó ke maʻu ʻa e meʻa ʻoku lelei ange ia ʻi he koulá! Pea kuó ke vēkeveke nai ke toe ʻilo ki ha konga koula fakalaumālie lahi ange.

ʻOKÚ KE MAʻU ʻA E ʻILO LAHI ANGE!

ʻOku tātānaki ʻi he taimi ʻe niʻihi ʻa e fanga kiʻi konga koulá ʻi he ngaahi anovai mo e ngaahi vaitafe. ʻOku ui ia ko e koula alluvial. ʻI ha faʻahitaʻu ʻe taha, ʻoku maʻu nai ʻe he kau keli koula ngāue mālohí ʻa e fanga kiʻi kongokonga koula, ʻa ia ʻoku laui mano hono mahuʻinga fakapaʻangá.

ʻI he taimi ʻokú ke kamata ako Tohi Tapu ai mo e taha ʻo e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová, ʻokú ke ongoʻi nai hangē ha tokotaha keli koula ʻokú ne sivi mai ha koula lahi. Ko e fakalaulauloto ki he veesi Tohi Tapu ʻe taha pe lahi angé ʻoku hangē ia hano tātānaki hoʻo koloa ʻiló, ʻa e meʻa te ne fakakoloa fakalaumālie koé. ʻI hoʻo fakalaulauloto tōtōivi ki he ngaahi moʻoni Fakatohitapu mahuʻinga ko iá, ʻokú ke ako ai ki he founga ʻe lava ke ke ʻunuʻunu ofi ai kia Sihová pea tauhi koe ʻi heʻene ʻofá fakataha mo e vakai atu ki he moʻui taʻengatá.​—Sēm. 4:8; Sute 20, 21.

Hangē ha tokotaha keli koula ʻokú ne feinga tōtōivi ke ne maʻu ha koulá, ʻokú ke ngāue mālohi ke ako ʻa e ngaahi moʻoni Fakatohitapu mahuʻingá?

Hangē ha tokotaha keli koula ke maʻu ʻa e koula alluvial mahuʻingá, te ke hoko nai ʻo tōtōivi ʻaupito ʻi he kumi ki he ngaahi koloa fakalaumālie mahuʻingá. Hili hono ako ʻa e ngaahi moʻoni Fakatohitau tefitó, ngalingali ʻe ueʻi ai koe ke ke laka ʻi ha ngaahi sitepu ʻe iku atu ki he fakatapuí mo e papitaisó.​—Māt. 28:19, 20.

HANGANAKI KUMI!

ʻOku maʻu nai ʻe ha tokotaha keli koula ha fanga kiʻi konga koula ʻi loto ʻi he ngaahi maka velá. Ko e ngaahi maka pehē ʻe niʻihi ʻoku ʻi ai ʻa e koula feʻungaʻānoa ke maʻu ai ʻa e minulolo pea fahi ia ke maʻu ai ʻa e koula. ʻI he ʻuluaki sio ki aí, ʻoku ʻikai ke hā mai nai ʻa e koulá ʻi he maká. Ko e hā hono ʻuhingá? Koeʻuhí ko e maka mātuʻaki mahuʻingá ʻoku ʻi ai nai ʻa e ʻaunisi pē nai ʻe 0.3 (kalami ʻe 10) ʻo e koula ʻi he toni maka ʻe taha! Neongo ia, ki he tokotaha keli koulá ʻoku tuha ʻa e feinga ke keli ia.

ʻOku toe fiemaʻu ʻa e feinga hili hono ueʻi ha taha ʻe he “tokāteline tefito fekauʻaki mo e Kalaisí.” (Hep. 6:1, 2) ʻOku fiemaʻu ke ke ngāue mālohi ke toʻo mai ʻa e ngaahi poini foʻou mo e ngaahi lēsoni ʻaonga mei hoʻo ako Tohi Tapú. Ko ia, ko e hā ʻe lava ke ke fai ke fakapapauʻi ʻoku kei ʻaonga hoʻo ako Tohi Tapu fakafoʻituituí, neongo kuó ke ako nai ʻa e Folofolá ʻi ha laui taʻu?

Hanganaki vēkeveke ke ako. Tokangataha ki he ngaahi fakaikiikí. Hokohoko atu hoʻo feingá, pea te ke maʻu ʻa e ngaahi konga koula Fakatohitapu ʻo e poto mo e tataki fakaʻotuá. (Loma 11:33) Ke fakalahi hoʻo ʻilo ki he Folofolá, ngāueleleiʻaki ʻa e ngaahi meʻangāue fakaefekumi ʻoku ala maʻu ʻi hoʻo leá. Kumi anga-kātaki ki he tataki ʻokú ke fiemaʻú mo e tali ki hoʻo ngaahi fehuʻi Fakatohitapú. ʻEke ki he niʻihi kehé ʻa e ngaahi konga Tohi Tapu mo e ngaahi kupu kuo nau maʻu ʻoku tautefito ʻene ʻaonga mo fakalototoʻá. Vahevahe ʻa e ngaahi poini mahuʻinga kuó ke ʻiló lolotonga hoʻo ako ʻa e Folofola ʻa e ʻOtuá.

Ko hono moʻoní, ko hoʻo taumuʻá ʻoku ʻikai ko hono fakalahi pē hoʻo ʻilo totonú. Naʻe fakatokanga ʻa e ʻapositolo ko Paulá ko e “ʻiló ʻoku fakafuofuolahi.” (1 Kol. 8:1) Ko ia ai, ngāue mālohi ke ke hanganaki anga-fakatōkilalo pea mālohi ʻi he tuí. Ko e lotu fakafāmili mo e ako Tohi Tapu fakafoʻituitui maʻu peé te ne tokoniʻi koe ke ke moʻui ʻo fehoanaki mo e ngaahi tuʻunga ʻa Sihová pea te ne ueʻi koe ke ke tokoni ki he niʻihi kehé. Hiliō he meʻa kotoa, te ke fiefia koeʻuhí kuó ke maʻu ha meʻa ʻoku lelei ange ia ʻi he koulá.​—Pal. 3:13, 14.