Skip to content

Skip to table of contents

Fehu‘i mei he Kau Lautohí

Fehu‘i mei he Kau Lautohí

Ko e hā na‘e to‘o-lea ai ‘a Sīsū mei he ngaahi lea ‘a Tēvita ‘i he Saame 22:1 ‘i he ki mu‘a pē ke ne pekiá?

Ko e taha ‘i he ngaahi lea faka‘osi ‘a Sīsū ki mu‘a ke ne pekiá ‘oku hiki ‘i he Mātiu 27:46: “‘E hoku ‘Otua, ‘e hoku ‘Otua, ko e hā kuó ke li‘aki ai aú?” ‘I hono lea‘aki ení, na‘e fakahoko ai ‘e Sīsū ‘a e ngaahi lea ‘a e tokotaha-tohi-saame ko Tēvitá ‘i he Saame 22:1. (Mk. 15:34) ‘E hala ia ke faka‘osi‘aki na‘e lea‘aki ‘e Sīsū ení koe‘uhi na‘á ne loto-mamahi pe na‘e vaivai ‘ene tuí he taimi ko ení. Na‘e mahino‘i kakato ‘e Sīsū ‘a e ‘uhinga na‘e fiema‘u ai ke pekiá, pea na‘á ne loto-lelei ke fai pehē. (Māt. 16:21; 20:28) Na‘á ne toe ‘ilo‘i foki ‘i he taimi ‘o ‘ene pekiá, ‘e fiema‘u kia Sihova ke ne to‘o ‘a hono “‘aa‘i malu takai ia.” (Siope 1:10) Na‘e faka‘atā ai ‘e Sihova ‘a Sīsū ke ne fakamo‘oni‘i ta‘etoeveiveiua te ne nofo‘aki faitōnunga neongo pe ko e hā ‘a e tu‘unga faingata‘a ‘ene pekiá.​—Mk 14:35, 36.

Ko ia ko e hā na‘e lea‘aki ai ‘e Sīsū ‘a e ngaahi lea ko eni ‘i he sāmé? Neongo he‘ikai ke tau fu‘u fakamatematē, tau lāulea angé ki ha ngaahi ‘uhinga ‘oku ala ma‘u. *

‘I hono lea‘aki ‘a e ngaahi lea ko ení, na‘e fakamamafa‘i ‘e Sīsū he‘ikai ke kau mai ‘a Sihova ki he‘ene pekiá? Na‘e fiema‘u ke totongi ‘e Sīsū ‘a e huhu‘í ‘o ta‘ekau ai ‘a e tokoni ‘a Sihová. Na‘á ne hoko ko ha tangata pea na‘e fiema‘u ke ne hokosia ‘a e maté “ma‘á e tokotaha kotoa pē.”​—Hep. 2:9.

‘I he to‘o-lea mei he saame ko iá, na‘e fakahanga ‘e Sīsū ‘a e tokangá ki he kotoa ‘o e sāmé? Na‘e anga-maheni ‘i he ngaahi ‘aho ko iá ki he kakai Siú ke nau ako ma‘uloto ‘a e ngaahi sāmé. ‘I he fanongo ki ha veesi ‘e taha ‘o ha saame, ko e anga-mahení te nau fakakaukau nai ki he kotoa ‘o e saame ko iá. Kapau ko e me‘a eni na‘e ‘i he fakakaukau ‘a Sīsuú, na‘á ne mei tokoni heni ki hono kau muimui Siú ke nau manatu‘i ‘a e ngaahi kikite ‘i he saame ko ení felāve‘i mo ‘ene pekiá. (Saame 22:7, 8, 15, 16, 18, 24) Pehē foki, ‘i he ofi ki he ngata‘anga ‘o e sāmé, ko e ikuna ‘a e tu‘unga-tu‘i ‘a Sihová ‘oku fakamatala‘i ai ‘oku a‘u ki he ngatangata‘anga ‘o e māmaní.​—Saame 22:27-31.

‘I he to‘o-lea mei he ngaahi lea ko eni ‘a Tēvitá, na‘e fakamamafa‘i ‘e Sīsū ‘ene tonuhiá? Ki mu‘a ke pekia ‘a Sīsuú, na‘e pau ke ne kātekina ha fakamaau ta‘efakalao na‘e fakahalaia‘i ai ki he lea fie‘otua. (Māt. 26:65, 66) Ko e fakamaau ko iá na‘e fai fakavave ‘i he fuoloa ‘a e po‘ulí pea na‘e fepaki ia mo e ngaahi tu‘unga fakalaó. (Māt. 26:59; Mk. 14:56-59) ‘I he to‘o-lea mei he ngaahi lea ko ení ‘i he fa‘unga ‘o ha fehu‘i ke ‘oua ‘e tali, na‘e fakahanga nai ‘e Sīsū ‘a e tokangá ki he mo‘oni‘i me‘a ko ia na‘e hala‘atā ke ne fai ha me‘a ke ne tuha ai mo e tautea ko ení.

Na‘e toe fakamanatu ‘e Sīsū ki he ni‘ihi kehé neongo na‘e faka‘atā ‘a Tēvita, ‘a e tokotaha-tohi ‘o e saame ko ení, ke ne faingata‘a‘ia, na‘e ‘ikai ‘uhinga eni na‘e mole ‘a e hōifua ‘a Sihová meia Tēvita? Na‘e ‘ikai fakahaa‘i ‘i he fehu‘i ‘a Tēvitá na‘e vaivai ‘ene tuí. Hili hono ‘eke ‘a e fehu‘í, na‘á ne hoko atu ke fakahaa‘i ‘a e falala pau ki he mālohi faifakahaofi ‘o Sihová, pea na‘e hokohoko atu hono tāpuaki‘i ia ‘e Sihová. (Saame 22:23, 24, 27) ‘I he tu‘unga meimei tatau, neongo ko Sīsū “‘a e Foha ‘o Tēvitá,” na‘á ne faingata‘a‘ia ‘i he ‘akau fakamamahí, na‘e ‘ikai ‘uhinga eni na‘e mole ‘a e hōifua ‘a Sihová meia Sīsū.​—Māt. 21:9.

Na‘e fakahaa‘i ‘e Sīsū ‘a e lahi ‘ene mamahí koe‘uhi ko e to‘o ‘e Sihova ‘Ene malu‘í meiate ia kae lava ke ne fakamo‘oni‘i kakato ‘ene anga-tonú? Na‘e ‘ikai ko e mu‘aki taumu‘a ia ‘a Sihova ki hono ‘Aló ke faingata‘a‘ia pea pekia. Na‘e toki fiema‘u eni hili ‘a e fuofua angatu‘ú. Na‘e ‘ikai fai ‘e Sīsū ha hala, ka na‘e fiema‘u ke ne faingata‘a‘ia pea pekia koe‘uhi ke fai ha tali ki he ‘īsiu na‘e langa‘i ‘e Sētané pea tokonaki ‘a e mahu‘inga ‘o e huhu‘í ke fakatau mai ‘aki ‘a e me‘a na‘e fakamoleki ‘e he tangatá. (Mk. 8:31; 1 Pita 2:21-24) Na‘e malava ke fakahoko pē eni kapau ‘e to‘o fakataimi ‘e Sihova ‘ene malu‘í meia Sīsū ko e fuofua taimí ia ‘i he‘ene mo‘uí.

Na‘e feinga ‘a Sīsū ke tokoni‘i hono kau muimuí ke tokangataha ki he ‘uhinga na‘e faka‘atā ai ‘e Sihova ke ne pekia ‘i he founga ko ení? * Na‘e ‘ilo‘i ‘e Sīsū ko e founga ‘ene pekia ko eni hangē ha tokotaha faihia ‘i ha ‘akau fakamamahí ‘e fakatūkia‘i ai ‘a e tokolahi. (1 Kol. 1:23) Kapau na‘e tokangataha hono kau muimuí ki he ‘uhinga mo‘oni ‘ene pekiá, te nau mahino‘i hono mahu‘inga mo‘oní. (Kal. 3:13, 14) Te nau vakai kiate ia ko ha Fakamo‘ui kae ‘ikai ko ha tokotaha faihia.

Tatau ai pē pe ko e hā ‘a e ‘uhinga na‘e to‘o-lea ai ‘a Sīsū mei he ngaahi lea ko ení, na‘á ne ‘ilo‘i ko e me‘a na‘á ne hokosiá ko e konga ia ‘o e finangalo ‘o Sihova kiate iá. Taimi nounou mei he to‘o-lea ‘a Sīsū mei he saame ko ení, na‘á ne pehē: “Kuo lava!” (Sione 19:30; Luke 22:37) ‘Io, ko e to‘o fakataimi ‘o e malu‘i ‘a Sihová na‘e faka‘atā ai ‘a Sīsū ke ne fakahoko kakato ‘a e me‘a kotoa na‘e fekau‘i mai ai ki he māmaní. Na‘e toe faka‘atā ai ke ne fakahoko ‘a e me‘a kotoa na‘e tohi fekau‘aki mo ia “‘i he Lao ‘a Mōsesé pea ‘i he Kau Palōfitá mo e Ngaahi Sāmé.”​—Luke 24:44.

^ pal. 4 Sio foki ki he palakalafi 9 mo e 10 ‘i he kupu “Ako mei he Ngaahi Lea Faka‘osi ‘a Sīsuú” ‘i he ‘īsiu ko ení.

^ pal. 10 Lolotonga ‘a e ngāue fakafaifekau ‘a Sīsuú, na‘á ne fai ha lea pe ‘eke ha ngaahi fehu‘i na‘e ‘ikai ke fakahaa‘i ai ‘ene ngaahi ongo‘í tonu. Na‘á ne fai eni ke ue‘i hono kau muimuí ke nau fetalanoa‘aki.​—Mk. 7:24-27; Sione 6:1-5; sio ki he Taua Le‘o, ‘Okatopa 15, 2010, p. 4-5.