TALANOA KI HE MO‘UÍ
“‘Oku Ou ‘Ofa ‘i he Ngāue Fakafaifekaú he Taimí Ni!”
NA‘Á KU tupu hake ‘i he kolo ‘uta ko Balclutha, ‘i he Motu Saute ‘o Nu‘u Silá. ‘I he‘eku kei si‘í, na‘á ku ongo‘i ofi kia Sihova pea na‘á ku sai‘ia ke kau ‘i he mo‘oní. Na‘á ku fiefia ke ma‘u ‘a e ngaahi fakatahá, pea na‘e hoko ‘a e fakataha‘angá ko ha feitu‘u fakalotomāfana pea na‘á ku ongo‘i malu ai mo fiefia. Neongo na‘á ku mā, na‘á ku fiefia ke kau ‘i he ngāue fakafaifekaú ‘i he uike taki taha. Na‘e ‘ikai ke u toumoua ke malanga ki hoku kaungāakó mo e ni‘ihi kehé. Na‘á ku laukau‘aki ‘a e hoko ko e taha ‘o e Kau Fakamo‘oni ‘a Sihová, pea ‘i he‘eku ta‘u 11, na‘á ku fakatapui ai ‘eku mo‘uí ki he ‘Otuá.
NA‘E MOLE ‘EKU FIEFIÁ
Ko e me‘a fakamamahí, ‘i he‘eku ta‘u hongofulu tupú, na‘e kamata ke momoko hoku vaha‘angatae māfana mo Sihová. Na‘e hā ngali na‘e tau‘atāina kakato ange hoku ngaahi kaungāakó, pea na‘á ku fakakaukau na‘á ku tō mei ai. Na‘á ku ongo‘i mafasia ‘i he ngaahi lao ‘eku ongo mātu‘á mo e ngaahi tu‘unga faka-Kalisitiané, pea ko e ngāue fakalaumālié na‘e hā ngali faingata‘a. Neongo na‘e ‘ikai ‘aupito ke u fehu‘ia ‘a e ‘i ai ‘a Sihová, ka na‘e ‘ikai ke u toe ongo‘i vāofi mo ia.
Neongo ia, na‘á ku faka‘ehi‘ehi mei he hoko ‘o ‘ikai longomo‘uí ‘aki ‘eku fai fakafatongia pē ‘a e ngāue kia Sihová. ‘I he‘eku ‘alu ‘o malangá, na‘e ‘ikai ke u mateuteu, ko ia na‘á ku fāinga ke kamata‘i pe fai ha fetalanoa‘aki. Ko ia ai, na‘e ‘ikai ke ola lelei mo fakafiefia ‘eku ngāue fakafaifekaú, ‘a ia na‘e ‘ai ai ke toe kovi ange ‘a e tu‘ungá. Na‘á ku ‘eke hifo, ‘‘E lava fēfē ki ha taha ke ne fai ‘a e ngāué ni ‘i he uike ki he uike, māhina ki he māhina?’
‘I he‘eku ta‘u 17, na‘á ku holi mālohi ke tau‘atāina. Ko ia na‘á ku fa‘o ‘eku kató, mavahe mei ‘api pea hiki ki ‘Aositelēlia. Na‘e faingata‘a ki he‘eku
ongo mātu‘á ‘eku mavahé. Na‘á na hoha‘a, ka na‘á na fakakaukau te u kei tauhi ma‘u pē ‘eku taimi-tēpile fakalaumālié.‘I ‘Aositelēlia, na‘e toe hōloa ange hoku tu‘unga fakalaumālié. Na‘e tōmokosi ‘eku ma‘u fakatahá. Na‘e tohoaki‘i au ki he to‘utupu na‘a mau tataú ‘o fiefia ke ma‘u ‘a e fakatahá ‘i he pō ko eé kae inu mo tisikou ‘i he naitikalapú ‘i he pō hono hokó. ‘I he manatu ki aí, ‘oku ou ‘ilo‘i na‘á ku va‘e ‘e taha ‘i he mo‘oní pea taha ‘i he māmaní, na‘e ‘ikai ke u ongo‘i na‘á ku kau ki ha tafa‘aki.
KO HA LĒSONI TA‘E‘AMANEKINA KAE MAHU‘INGA
‘I ha ta‘u ‘e ua ki mui ai, na‘á ku fetaulaki mo ha tuofefine na‘e ‘ikai ke ne ‘ilo‘i na‘á ne ‘ai au ke u kamata fakakaukau fekau‘aki mo e feitu‘u ‘oku hu‘u ki ai ‘eku mo‘uí. Na‘á ku nofo ‘i ha ‘api mo ha fanga tuofāfine te‘eki mali ‘e toko nima, pea na‘a mau fakaafe‘i ‘a e ‘ovasia sēketí mo hono uaifí, ko Tamara, ke mau nofo ‘i ha uike. Lolotonga hono fai ‘e hono husepānití ha ngāue ma‘á e fakataha‘angá, na‘a mau fakamoleki ha taimi mo Tamara pea mau kakata fakataha. Na‘á ku sai‘ia ai. Na‘á ne anga-fakatōkilalo ‘aupito mo anga-faingofua. Na‘á ku fiefia ke ‘ilo‘i ko ha tokotaha mātu‘aki fakalaumālie ‘e lava ke ne anga-fakakata foki.
Na‘e mātu‘aki faivelenga ‘a Tamara. Ko ‘ene ‘ofa ki he mo‘oní mo e ngāue fakafaifekaú na‘á ne tākiekina lelei au. Na‘á ne fiefia ke foaki hono lelei tahá kia Sihova, lolotonga ia na‘á ku mamahi ‘o fai fakafatongia pē ‘Ene ngāué. Ko ‘ene fakakaukau paú mo ‘ene fiefia mo‘oní na‘e maongo lahi ki he‘eku mo‘uí. Na‘e tohoaki‘i au ‘e he‘ene fa‘ifa‘itaki‘angá ki ha mo‘oni Fakatohitapu mahu‘inga: ‘Oku loto ‘a Sihova ke tau tauhi kotoa kiate ia “‘i he nēkeneka” mo e “kaila fiefia.”—Saame 100:2.
FAKAFO‘OU ‘EKU ‘OFA KI HE NGĀUE FAKAFAIFEKAÚ
Na‘á ku loto ke ma‘u ‘a e fiefia tatau mo Tamara, ka ke ma‘u ‘a e fiefia ko iá, na‘e fiema‘u ke u fai ‘a e ngaahi liliu lalahi. Na‘e fiema‘u ki ai ‘a e taimi, ka na‘á ku kamata pē ‘i he fanga ki‘i sitepu iiki. Na‘á ku teuteu ki he ngāue fakafaifekaú, pea tāimu‘a tokoni ‘i he taimi ‘e ni‘ihi. Na‘e tokoni eni ke fakasi‘isi‘i ‘eku manavasi‘í pea ongo‘i loto-ma‘u ange. ‘I he‘eku toutou ngāue‘aki ‘a e Tohi
Tapú ‘i he ngāue fakafaifekaú, na‘á ku hokosia ha ongo‘i fiemālie mo‘oni. ‘Ikai fuoloa na‘á ku tāimu‘a tokoni ‘i he māhina kotoa.Na‘e kamata ke u kaungāme‘a mo e fa‘ahinga mei he ta‘umotu‘a kehekehe ‘a ia na‘a nau fakalakalaka ‘i he mo‘oní pea fiefia ‘i he ngāue kia Sihová. Na‘e tokoni ‘enau fa‘ifa‘itaki‘anga leleí ke u toe sivisivi‘i ‘a e me‘a na‘á ku fakamu‘omu‘á pea fakalelei‘i ‘eku taimi-tēpile fakalaumālié. Na‘e kamata ke u fiefia ange ‘i he ngāue fakafaifekaú, pea na‘e faai atu pē ‘o u tāimu‘a tu‘uma‘u. Ko e fuofua taimi ia hili ha ngaahi ta‘u, na‘á ku ongo‘i tu‘u ma‘u mo fiefia pea lata ‘i he fakataha‘angá.
NA‘Á KU MA‘U HA HOA TĀIMU‘A TU‘ULOA
‘I ha ta‘u ‘e taha ki mui ai, na‘á ku fetaulaki mo Alex, ko ha tokotaha anga-lelei mo loto-mo‘oni ‘a ia na‘á ne ‘ofa kia Sihova mo e ngāue fakafaifekaú. Na‘á ne hoko ko ha sevāniti fakafaifekau peá ne tāimu‘a ‘i he ta‘u ‘e ono. Na‘e toe ngāue foki ‘a Alex ‘i ha taimi ‘i he feitu‘u na‘e lahi ange ai ‘a e fiema‘ú ‘i Malauī. Na‘á ne feohi ai mo e kau misinale na‘e maongo tu‘uloa kiate ia ‘enau fa‘ifa‘itaki‘angá pea fakalototo‘a‘i ia ke hokohoko atu ‘ene hanganaki fakamu‘omu‘a ‘a e ngaahi me‘a ‘o e Pule‘angá.
‘I he 2003, na‘á ku mali mo Alex, pea talu mei ai mo ‘ema kau ki he ngāue fakafaifekau taimi-kakató. Kuó ma ako ‘a e ngaahi lēsoni fakaofo, pea kuo tāpuaki‘i kimaua ‘e Sihova ‘i he ngaahi founga ta‘efa‘alaua.
NA‘E TĀPUAKI‘I LAHI ANGE KIMAUA ‘E SIHOVA
‘I he 2009, na‘e fakaafe‘i kimaua ke ngāue ko ha ongo misinale ‘i Tīmoa-Lesitā, ko ha ki‘i motu ‘i he ‘otu motu ‘Initonēsiá. Na‘á ma ‘ohovale, fiefia mo manavasi‘i ‘i he taimi tatau. Hili ha māhina ‘e nima mei ai, na‘á ma a‘u ki he kolomu‘á ko Dili.
Ko e hiki ko iá na‘e kau ki ai ‘a e ngaahi liliu lahi ‘i he‘ema founga mo‘uí. Na‘e pau ke ma fe‘unu‘aki ki he anga fakafonua, lea, me‘akai mo e tu‘unga fo‘ou ‘o e nofó. ‘I he ngāue fakafaifekaú, na‘á ma fa‘a fehangahangai ai mo e nunu‘a ‘o e masivá, ‘ikai ha ako lelei mo e fakafe‘ātungiá. Pea na‘á ma *
sio ki he tokolahi na‘a nau kei mamahi fakaesino mo fakaeongo mei he taú mo e fakamālohí.Na‘e fakalata ‘a e ngāue fakafaifekaú! Ko e fakatātaá, na‘á ku fetaulaki mo ha ki‘i ta‘ahine ta‘u 13 ko Maria. * Na‘e mate ‘ene fa‘eé ‘i ha ngaahi ta‘u si‘i ki mu‘a ange, pea tātātaha ke ne sio ki he‘ene tamaí. Hangē ko e fānau tokolahi ‘i hono to‘ú, na‘e ‘ikai ha taumu‘a ‘o e mo‘ui ‘a Maria. ‘Oku ou manatu‘i ‘i he taimi ‘e taha na‘á ne tangi ‘i he‘ene fakamatala mai ‘ene ngaahi ongo‘í. Kae kehe, na‘e ‘ikai ke u mahino‘i ‘a e me‘a na‘á ne lea‘akí koe‘uhi na‘e te‘eki ke u poto lelei ‘i he‘ene leá. Na‘á ku lotu kia Sihova, ‘o kole kiate ia ke tokoni‘i au ke fakalototo‘a‘i ia, pea na‘e kamata ke u lau ‘a e ngaahi veesi Tohi Tapu fakatupu langa hake kiate ia. ‘I he faai atu ‘a e ngaahi ta‘ú, na‘á ku sio ki hono liliu ‘e he mo‘oní ‘a e fakakaukau, fōtunga mo e mo‘ui ‘a Maria. Na‘á ne papitaiso, pea ‘i he taimí ni ‘okú ne fakahoko pē ‘e ia ‘ene ako Tohi Tapu. ‘I he ‘ahó ni, ‘oku ma‘u ‘e Maria ha fāmili fakalaumālie tokolahi peá ne ongo‘i ‘oku ‘ofa‘i ia.
‘Oku tāpuaki‘i ‘e Sihova ‘a e ngāue ‘i Tīmoa-Lesitaá. Neongo ko e tokolahi taha ‘o e kau malangá na‘a nau toki papitaiso ‘i he ta‘u ‘e hongofulu kuo maliu atú, ko e tokolahi ‘oku nau ngāue ko e kau tāimu‘a, kau sevāniti fakafaifekau pe kau mātu‘a. ‘Oku ngāue ‘a e ni‘ihi ‘i he ‘ōfisi liliu-lea tu‘u mavahé pea tokoni ‘i hono liliu ‘a e me‘akai fakalaumālié ki he ngaahi lea fakalotofonuá. Na‘á ku fiefia lahi ‘i he fanongo ki he‘enau hiva ‘i he ngaahi fakatahá, sio ki he‘enau malimalí pea vakai ki he‘enau tupulaki fakalaumālié.
‘IKAI LAVA KE U SIOLOTO ATU KI HA MO‘UI FAKAFIEFIA ANGE
Ko homa vāhenga-ngāue ‘i Tīmoa-Lesitā na‘e kehe ‘aupito ia mei he mo‘ui ‘i ‘Aositelēliá, ka ‘oku ‘ikai lava ke u sioloto atu ki ha mo‘ui fakafiefia ange ai. ‘I he taimi ‘e ni‘ihi, na‘á ma heka ‘i ha ki‘i pasi na‘e fonu ‘i he kakaí, fakataha mo e ika mōmoa mo e fokotu‘unga vesitapolo mei he māketí. ‘I he ‘aho ‘e ni‘ihi, te ma fakahoko ha ako Tohi Tapu ‘i ha ki‘i fale ‘a‘afu, na‘e faliki kelekele pea lele takai ai ‘a e fanga moá. Ka neongo ‘a e ngaahi polé, na‘á ku fa‘a fakakaukau, ‘‘Oku fakalata eni!’
‘I he manatu atu ki aí, ‘oku ou fakamālō ‘i hono fai ‘e he‘eku ongo mātu‘á hona lelei tahá ke ako‘i au ki he ngaahi founga ‘a Sihová pea poupou‘i au, na‘a mo e lolotonga ‘eku fāinga ‘i he‘eku ta‘u hongofulu tupú. Kuo fakamo‘oni‘i ‘a e Palōveepi 22:6 ‘i hoku tu‘ungá. ‘Oku laukau‘aki ‘e he‘eku fa‘eé mo ‘eku tamaí ‘a Alex mo au; ‘okú na fiefia ke sio ki hono ngāue‘aki kimaua ‘e Sihová. Kuó ma ngāue fakasēketi ‘i he feitu‘u ngāue ‘i he va‘a ‘Aositalāsiá talu mei he 2016.
‘Oku faingata‘a ke tui na‘e ‘i ai ha taimi na‘á ku fai fakafatongia pē ai ‘a e ngāue fakamalangá. ‘Oku ou ‘ofa ‘i he ngāue fakafaifekaú he taimí ni! Kuó u ‘ilo‘i neongo ‘a e ngaahi fetō‘aki ‘i he mo‘uí, ko e fiefia mo‘oní ‘oku ha‘u pē ia mei he tauhi ‘aufuatō ki he ‘Otuá. Ko e mo‘oni, ko e ta‘u ‘e 18 ki muí ni ‘o ‘eku ngāue fakataha mo Alex kia Sihová ‘a e ngaahi ta‘u fakafiefia taha ‘eku mo‘uí. ‘Oku ou mahino‘i he taimí ni ‘a e mo‘oni ‘o e me‘a na‘e lea‘aki ‘e he tokotaha-tohi-saame ko Tēvitá kia Sihova: “‘E fiefia ‘a e fa‘ahinga kotoa ‘oku hūfanga kiate koé; te nau kalanga fiefia ma‘u pē. . . . Pea ko e fa‘ahinga ‘oku ‘ofa ki ho huafá te nau fiefia ‘iate koe.”—Saame 5:11.