Skip to content

Skip to table of contents

KUPU AKO 42

Fakahoko ha Ako Tohi Tapu ‘e Taki Atu ki he Papitaisó​—Konga Ua

Fakahoko ha Ako Tohi Tapu ‘e Taki Atu ki he Papitaisó​—Konga Ua

“Tokanga ma‘u ai pē kiate koe tonu pea ki ho‘o faiako ‘oku faí.”​—1 TĪM. 4:16.

HIVA 47 Tala ‘a e Ongoongo Leleí

‘I HE KUPÚ NI *

1. ‘Oku anga-fēfē ‘etau ‘ilo‘i ko e ngāue ngaohi ākongá ko ha ngāue fakahaofi mo‘ui?

KO E ngāue ngaohi ākongá ko ha ngāue fakahaofi mo‘ui! ‘Oku anga-fēfē ‘etau ‘ilo‘i iá? ‘I he taimi na‘e ‘omai ai ‘e Sīsū ‘a e fekau ‘oku hiki ‘i he Mātiu 28:19, 20, na‘á ne pehē: “Mou ō ‘o ngaohi . . . ākonga . . . , ‘o papitaiso kinautolu.” Ko e hā ‘oku tau ‘ilo‘i fekau‘aki mo e mahu‘inga ‘o e papitaisó? Ko ha fiema‘u pau ia ki he fa‘ahinga ‘oku nau kumi ki he fakamo‘uí. Ko e tokotaha teu papitaisó kuo pau ke ne tui ko e fakamo‘uí ‘oku malava pē ia koe‘uhi ko e pekia fakaefeilaulau ‘a Sīsū pea toetu‘ú. Ko e ‘uhinga ia na‘e tala ange ai ‘e he ‘apositolo ko Pitá ki hono kaungā-Kalisitiané: “Ko e papitaisó [‘okú ne] fakahaofi foki kimoutolu he taimí ni . . . fakafou ‘i he toetu‘u ‘a Sīsū Kalaisí.” (1 Pita 3:21) Ko ia ‘i he taimi ‘oku papitaiso ai ha ākonga fo‘ou, ‘okú ne ma‘u ai ‘a e ‘amanaki ki he fakamo‘uí.

2. Ko e hā ‘oku ue‘i kitautolu ‘e he 2 Tīmote 4:1, 2 ke tau fai ‘i he tu‘unga ko e kau faiakó?

2 Ke ngaohi ākongá, ‘oku fiema‘u ke tau fakatupulekina ‘a e “pōto‘i fakafaiako.” (Lau ‘a e 2 Tīmote 4:1, 2.) Ko e hā hono ‘uhingá? Koe‘uhi na‘e fekau mai ‘e Sīsū: “Mou ō ‘o ngaohi . . . ākonga . . . , pea ako‘i kinautolu.” Na‘e pehē ‘e he ‘apositolo ko Paulá ke “kītaki” ‘i he ngāue ko iá, “he ‘i hono fai ení te ke fakatou fakahaofi ai koe mo e fa‘ahinga ko ia ‘oku nau fanongo atu kiate koé.” Pea ‘i he ‘uhinga lelei, na‘e pehē ‘e Paula: “Tokanga ma‘u ai pē . . . ki ho‘o faiako ‘oku faí.” (1 Tīm. 4:16) Koe‘uhi ‘oku fekau‘aki ‘a e faiakó mo e ngaohi ākongá, ‘oku tau fiema‘u ke a‘u ‘etau founga faiakó ki he lelei tahá.

3. ‘I he kupu ko ení, ko e hā te tau lāulea ki ai fekau‘aki mo hono fakahoko ‘o e ngaahi ako Tohi Tapú?

3 ‘Oku tau ako‘i ‘a e kakai ‘e laui miliona fekau‘aki mo e mo‘oni ‘i he Tohi Tapú. Kae hangē ko ia na‘e lave ki ai ‘a e kupu ki mu‘á, ‘oku tau loto ke ‘ilo‘i ‘a e founga ke tokoni‘i ai ‘a e fa‘ahinga tokolahi ange ke nau hoko ko e kau ākonga ‘osi papitaiso ‘a Sīsū Kalaisi. ‘I he kupu ko ení, te tau lāulea ai ki ha toe me‘a ‘e nima ‘oku fiema‘u ki he faiako kotoa ke ne fai ke tokoni‘i ai ha tokotaha ako ke fakalakalaka ki he papitaisó.

TUKU KI HE TOHI TAPÚ KE NE FAI ‘A E FAIAKÓ

Kole ki ha faiako taukei ke tokoni‘i koe ke fakalelei‘i ho‘o pōto‘i ‘i hono tuku ki he Tohi Tapú ke ne fai ‘a e faiakó (Sio ki he palakalafi 4-6) *

4. Ko e hā kuo pau ke mapule‘i-kita ai ha faiako ‘i he‘ene fakahoko ha ako Tohi Tapu? (Sio foki ki he fakamatala ‘i lalo.)

4 ‘Oku tau ‘ofa ‘i he me‘a ‘oku tau ako mei he Folofola ‘a e ‘Otuá. Ko ia te tau hehema nai ke talanoa lōloa fekau‘aki mo e me‘a ‘oku tau ‘ofa aí. Kae kehe, tatau ai pē pe ko hono fakahoko ‘a e Ako Taua Le‘o, Ako Tohi Tapu ‘a e Fakataha‘angá pe ko ha ako Tohi Tapu ‘i ‘api, ‘oku ‘ikai totonu ki he tokotaha faiakó ke lahilahi fakamatala. Ke tuku ki he Tohi Tapú ke ne fai ‘a e faiakó, kuo pau ki he faiakó ke ne mapule‘i-kita pea ‘oua ‘e feinga ke fakamatala‘i ‘a e me‘a kotoa ‘okú ne ‘ilo‘i fekau‘aki mo ha konga Tohi Tapu pe kaveinga pau. * (Sione 16:12) Fakahoa ‘a e ‘ilo Fakatohitapu na‘á ke ma‘u ‘i ho‘o papitaisó mo ia kuó ke ma‘u ‘i he taimi ní. ‘Oku ngalingali ki mu‘á, na‘á ke mahino‘i pē ‘a e ngaahi tokāteline tefitó. (Hep. 6:1) Na‘e fiema‘u ‘a e laui ta‘u ke ke ako ai ‘a e me‘a ‘okú ke ‘ilo‘i he ‘aho ní, ko ia ‘oua ‘e feinga ke ako‘i faka‘angataha ‘a e me‘a kotoa ki ha tokotaha ako fo‘ou.

5. (a) ‘I he fehoanaki mo e 1 Tesalonaika 2:13, ko e hā ‘oku tau loto ke mahino‘i ‘e he‘etau tokotaha akó mei he‘ene akó? (e) ‘E lava fēfē ke tau fakalototo‘a‘i ha tokotaha ako ke talanoa fekau‘aki mo e me‘a ‘okú ne akó?

5 ‘Oku tau loto ke mahino‘i ‘e he‘etau tokotaha akó ko e me‘a ‘okú ne akó ko e ha‘u mei he Folofola fakamānava‘i ‘a e ‘Otuá. (Lau ‘a e 1 Tesalonaika 2:13.) ‘E lava fēfē ke tau fai ia? Fakalototo‘a‘i ‘a e tokotaha akó ke talanoa fekau‘aki mo e ngaahi me‘a ‘okú ne akó. ‘I he ‘ikai ke fakamatala‘i ma‘u pē ‘a e ngaahi konga Tohi Tapú ki he tokotaha akó, kole ange kiate ia ke ne fakamatala‘i atu ia kiate koe. Tokoni‘i ‘a e tokotaha akó ke sio ki he anga ‘o e kaunga ‘a e Folofola ‘a e ‘Otuá kiate ia fakafo‘ituituí. ‘Eke ‘a e ngaahi fehu‘i taki mo fakatupu fakakaukau ke tohoaki‘i mai ‘a e anga ‘ene fakakaukaú mo e ongo‘i fekau‘aki mo e ngaahi konga Tohi Tapu ‘okú ne laú. (Luke 10:25-28) Ko e fakatātaá, ‘eke ange kiate ia: “‘Oku anga-fēfē hono tokoni‘i koe ‘e he konga Tohi Tapu ko ení ke vakai ki he taha ‘o e ngaahi ‘ulungaanga ‘o Sihová?” “‘E lava fēfē ke ke ma‘u ‘aonga mei he mo‘oni Fakatohitapu ko ení?” “‘Oku fēfē ho‘o ongo‘i fekau‘aki mo e me‘a kuó ke toki akó?” (Pal. 20:5) ‘Oku ‘ikai ko e me‘a ‘oku mahu‘inga tahá, ko e lahi ‘o e me‘a ‘oku ‘ilo‘i ‘e ha tokotaha ako, ka ko e lahi ‘ene ‘ofa ‘i he me‘a ‘okú ne ‘ilo‘í pea ngāue‘aki ia.

6. Ko e hā ‘e lelei nai ai ke ‘alu mo ha faiako taukei ki ha ako Tohi Tapu?

6 ‘I hono fakahoko ha ako Tohi Tapu, kuó ke ‘alu ki ai mo ha tokotaha malanga ‘a ia ko ha faiako taukei? Kapau ko ia, ‘e lava ke ke ‘eke kiate kinautolu pe ko e hā ‘a e anga ‘enau vakai ki ho‘o founga faiakó pea ‘okú ke tuku nai ki he Tohi Tapú ke ne fai ‘a e faiakó. Kuo pau ke ke anga-fakatōkilalo kapau ‘okú ke loto ke fakalelei‘i ho‘o pōto‘i fakafaiakó. (Fakafehoanaki mo e Ngāue 18:24-26.) Hili iá, ‘eke ange ki he tokotaha malanga taukeí pe ‘okú ne pehē ‘oku mahino‘i ‘e he tokotaha akó ‘a e mo‘oní. ‘E lava ke ke toe kole ki he tokotaha malanga tatau ke ne fakahoko ‘a e akó kapau te ke mavahe ‘i ha uike ‘e taha pe lahi ange. ‘E kei hokohoko atu pē ai ‘a e akó pea ‘e fakamamafa‘i ai ki he tokotaha akó ‘a e mahu‘inga ‘o ‘ene akó. ‘Oua ‘aupito te ke ongo‘i ko “ho‘o” ako toko taha pē eni pea he‘ikai lava ‘e ha taha ke fakahoko ia. He ko ē, ‘okú ke fiema‘u ‘a e lelei tahá ma‘a ho‘o tokotaha akó kae lava ke fakalakalaka ‘ene ako ‘a e mo‘oní.

FAIAKO ‘AKI ‘A E FAIVELENGA MO E TUIPAU

Vahevahe ki ho‘o tokotaha akó ‘a e ngaahi fa‘ifa‘itaki‘anga mo‘oni ‘i he mo‘uí ke tokoni‘i ia ke mahino‘i ‘a e founga ke ngāue‘aki ai ‘a e tefito‘i mo‘oni Fakatohitapú (Sio ki he palakalafi 7-9) *

7. Ko e hā te ne tokoni‘i ha tokotaha ako ke fiefia ‘i he me‘a ‘okú ne akó?

7 ‘Oku fiema‘u ki ha tokotaha ako ke ne sio ki ho‘o faivelengá pea fanongo ki ho‘o tuipau ki he ngaahi mo‘oni ‘oku ma‘u ‘i he Tohi Tapú. (1 Tes. 1:5) Pea ‘oku ngalingali te ne fiefia ange ‘i he me‘a ‘okú ne akó. Tala ange ‘a e anga hono tokoni‘i fakafo‘ituitui koe ‘e he mo‘ui‘aki ‘a e ngaahi tefito‘i mo‘oni Fakatohitapú, ‘o ka fe‘ungamālie. Pea te ne ‘ilo‘i leva ‘oku ma‘u ‘i he Tohi Tapú ‘a e tataki ‘aonga ‘e lava ke ne ma‘u ‘aonga foki mei ai.

8. Ko e hā ‘e lava ke ke toe tānaki atu ki he ako Tohi Tapú, pea ko e hā nai hono ‘uhingá?

8 Lolotonga ‘a e ako Tohi Tapú, tala ange ki ho‘o tokotaha akó ‘a e ngaahi fa‘ifa‘itaki‘anga mo‘oni ‘a e fa‘ahinga na‘a nau fekuki mo e ngaahi pole tatau mo ia ‘okú ne ma‘ú pea na‘a nau iku‘i ia. ‘E lava ke ke ‘alu ki he akó mo ha taha ‘i he fakataha‘angá ‘a ia ko ‘ene fa‘ifa‘itaki‘angá ‘e ma‘u ‘aonga nai mei ai ‘a e tokotaha akó. Pe ‘e lava ke ke ma‘u ‘a e ngaahi hokosia fakaue‘iloto ‘i he jw.org ‘i he kupu hokohoko “Liliu ‘e he Tohi Tapú ‘a e Mo‘uí.” * Ko e ngaahi kupu mo e vitiō ko iá te ne tokoni‘i ho‘o tokotaha akó ke vakai ki he fakapotopoto ko ia hono ngāue‘aki ‘a e ngaahi tefito‘i mo‘oni Fakatohitapú ‘i he‘ene mo‘uí.

9. ‘E lava fēfē ke ke fakalototo‘a‘i ha tokotaha ako ke vahevahe atu ‘a e me‘a ‘okú ne akó ki hono fāmilí mo e kaungāme‘á?

9 Kapau ‘oku ‘osi mali ‘a e tokotaha akó, ‘oku ako mo hono malí? Kapau ‘oku ‘ikai, fakaafe‘i hono hoá ke kau ‘i he akó. Fakalototo‘a‘i ho‘o tokotaha akó ke vahevahe atu ‘a e me‘a ‘okú ne akó ki hono fāmilí mo e kaungāme‘á. (Sione 1:40-45) Anga-fēfē? Te ke ‘eke nai: “‘E anga-fēfē ha‘o fakamatala‘i ‘a e mo‘oni ko ení ki ho fāmilí?” pe “Ko e hā ‘a e konga Tohi Tapu te ke ngāue‘aki ke fakamo‘oni‘i eni ki ha kaungāme‘a?” ‘I he founga ko ení, te ke ako‘i ai ‘a e tokotaha akó ke hoko ko ha faiako. Pea ‘i he taimi ‘okú ne taau aí, ‘e lava ke ne kamata kau ‘i he ngāue fakafaifekaú ko ha tokotaha malanga te‘eki papitaiso. ‘E lava ke ke ‘eke ki he tokotaha akó pe ‘okú ne ‘ilo‘i ha toe tokotaha te ne sai‘ia ke ako ‘a e Tohi Tapú. Kapau ‘okú ne ‘ilo‘i ha tokotaha, fetu‘utaki he taimi pē ko iá ki he tokotahá pea tu‘uaki ange ha ako Tohi Tapu. Fakahaa‘i ange kiate ia ‘a e vitiō Ko e Hā ‘Oku Fai ‘i ha Ako Tohi Tapu? *

FAKALOTOTO‘A‘I ‘A E TOKOTAHA AKÓ KE MA‘U HA KAUNGĀME‘A ‘I HE FAKATAHA‘ANGÁ

Fakalototo‘a‘i ‘a e tokotaha akó ke ma‘u ‘a e ngaahi kaungāme‘a ‘i he fakataha‘angá (Sio ki he palakalafi 10-11) *

10. Hangē ko ia ‘oku fakamatala‘i ‘i he 1 Tesalonaika 2:7, 8, ‘e lava fēfē ke fa‘ifa‘itaki ha faiako kia Paula?

10 Ko e kau faiakó kuo pau ke nau fakahāhā ‘a e mahu‘inga‘ia fakafo‘ituitui loto-mo‘oni ‘i he‘enau kau akó. Vakai kiate kinautolu ‘e lava ke nau hoko ko e fanga tokoua pe fanga tuofāfine fakalaumālie ‘i he kaha‘ú. (Lau ‘a e 1 Tesalonaika 2:7, 8.) ‘Oku ‘ikai ke faingofua ke tuku ange ‘a e ngaahi kaungāme‘a ‘i he māmaní pea fai ‘a e ngaahi liliu kotoa ‘oku fiema‘ú ke tauhi kia Sihova. ‘Oku fiema‘u ke tau tokoni‘i kinautolu ke ma‘u ‘a e ngaahi kaungāme‘a mo‘oni ‘i he fakataha‘angá. Hoko ko ha kaume‘a ki ho‘o tokotaha akó ‘aki ‘a e vahe‘i ha taimi ke feohi mo ia ‘o ‘ikai ‘i he lolotonga pē ‘a e ako Tohi Tapú kae pehē foki ki he ngaahi taimi kehé. Ko ha tā ki ai, ‘ave ha ki‘i pōpoaki pe ‘a‘ahi taimi nounou ‘i he hili ‘a e akó ‘okú ke fakahaa‘i ai ‘okú ke tokanga mo‘oni kiate ia.

11. Ko e hā ‘oku tau loto ke ma‘u ‘e he‘etau kau akó ‘i he fakataha‘angá, pea ko e hā hono ‘uhingá?

11 ‘Oku ‘i ai ‘a e lea ‘oku pehē: “‘Oku fiema‘u ki ha kolo ke nau tauhi ha ki‘i tama.” ‘E lava ke tau pehē: “‘Oku fiema‘u ki ha fakataha‘anga ke ngaohi ha ākonga.” Ko e ‘uhinga ia ‘oku fakafe‘iloaki ai ‘e he kau faiako Tohi Tapu ola leleí ‘enau kau akó ki he ni‘ihi kehe ‘i he fakataha‘angá ‘a ia ‘e lava ke nau tākiekina lelei kinautolu. ‘E fiefia leva ‘a e kau akó ‘i he feohi mo e kakai ‘a e ‘Otuá, ‘a ia te nau poupou‘i fakalaumālie mo fakaeongo kinautolu. ‘Oku tau loto ke ongo‘i ‘e he tokotaha ako taki taha ‘okú ne kau ‘i he fakataha‘angá pea ko ha konga ia hotau fāmili fakalaumālié. ‘Oku tau loto ke tohoaki‘i mai ia ki he‘etau fetokoua‘aki faka-Kalisitiane fakalotomāfana mo ‘ofá. Pea ‘e faingofua ange ai ke ne ta‘ofi ‘a e feohi vāofi mo e kakai ‘oku ‘ikai ke nau tokoni‘i ia ke ‘ofa kia Sihová. (Pal. 13:20) Kapau ‘e si‘aki ia ‘e hono ngaahi kaungāme‘a ki mu‘á, te ne ‘ilo‘i ‘oku lava ke ne ma‘u ‘a e ngaahi kaungāme‘a mo‘oni ‘i he kautaha ‘a Sihová.​—Mk. 10:29, 30; 1 Pita 4:4.

FAKAMAMAFA‘I ‘A E TAUMU‘A ‘O E FAKATAPUÍ MO E PAPITAISÓ

‘E lava ke fou ha tokotaha ako Tohi Tapu loto-mo‘oni ‘i he ngaahi sitepu ke a‘usia ai ‘a e taumu‘a ke papitaisó! (Sio ki he palakalafi 12-13)

12. Ko e hā ‘oku totonu ai ke tau talanoa fekau‘aki mo e fakatapui mo e papitaiso faka-Kalisitiané mo ‘etau tokotaha akó?

12 Talanoa tau‘atāina fekau‘aki mo e fakatapui mo e papitaiso faka-Kalisitiané. He ko ē, ko ‘etau taumu‘a ki hono fakahoko ha ako Tohi Tapú ke tokoni‘i ha tokotaha ke hoko ko ha ākonga ‘osi papitaiso. ‘I he hili pē ha ngaahi māhina si‘i ‘o ha ako Tohi Tapu tu‘uma‘u pea tautefito ‘i he hili ‘a e kamata ma‘u ‘e he tokotaha akó ‘a e ngaahi fakatahá, ‘oku totonu ke ne mahino‘i ko e taumu‘a ‘o e ako Tohi Tapú ke tokoni‘i ia ke kamata tauhi kia Sihova ko e taha ‘Ene Kau Fakamo‘oní.

13. Ko e hā ‘a e ngaahi sitepu ‘oku fou ai ha tokotaha ako ‘i he‘ene fakalakalaka ki he papitaisó?

13 ‘Oku ‘i ai ‘a e ngaahi sitepu ke fou ai ha tokotaha ako Tohi Tapu loto-mo‘oni ke a‘usia ‘a e taumu‘a ki he papitaisó! ‘Uluakí, ko e tokotaha akó ‘okú ne hoko ‘o ‘ilo‘i pea ‘ofa kia Sihova pea tui kiate Ia. (Sione 3:16; 17:3) ‘Oku fakatupulekina leva ‘e he tokotaha akó ha vaha‘angatae mo Sihova pea kamata ke feohi mo e fakataha‘angá. (Hep. 10:24, 25; Sēm. 4:8) Faai atu pē, ‘oku taliteke‘i ‘e he tokotaha akó ‘a e ngaahi tō‘onga koví pea fakatomala‘i ‘ene ngaahi angahalá. (Ngā. 3:19) ‘I he taimi tatau, ‘oku ue‘i ia ‘e he‘ene tuí ke vahevahe atu ‘a e mo‘oní ki he ni‘ihi kehé. (2 Kol. 4:13) ‘Okú ne fakatapui leva ia kia Sihova pea faka‘ilonga‘i ‘ene fakatapuí ‘aki ‘ene papitaiso. (1 Pita 3:21; 4:2) Pea he ‘aho fakafiefia ē ko ia ki he tokotaha kotoa! ‘I he fou ‘a e tokotaha akó ‘i he sitepu taki taha ke a‘usia ‘ene taumu‘á, hokohoko atu hono fakaongoongolelei‘i mo fakalototo‘a‘i loto-mo‘oni ia ke laka ki mu‘a ai pē ‘i he ‘alunga totonú.

SIVISIVI‘I MEI HE TAIMI KI HE TAIMI ‘A E FAKALAKALAKA ‘A E TOKOTAHA AKÓ

14. ‘E lava fēfē ke sivisivi‘i ‘e ha faiako ‘a e fakalakalaka ha tokotaha ako?

14 ‘Oku fiema‘u ke tau anga-kātaki ‘i he taimi ‘oku tau tokoni‘i ai ha tokotaha ako ke fakalakalaka ki he fakatapuí mo e papitaisó. Ka ‘e a‘u ki ha tu‘unga, ‘oku fiema‘u ke tau vakai‘i pe ‘okú ne ma‘u ‘a e holi ke tauhi kia Sihova ko e ‘Otuá. ‘Okú ke sio ki ha ngaahi faka‘ilonga ‘oku feinga ‘a e tokotaha akó ke talangofua ki he ngaahi fekau ‘a Sīsuú? Pe ko ‘ene akó pē ke ma‘u ‘a e ngaahi mo‘oni‘i me‘a mei he Tohi Tapú?

15. Ko e hā ‘a e ngaahi faka‘ilonga ‘oku fakahaa‘i ai ki ha faiako ‘oku fakalakalaka ha tokotaha ako?

15 Sivisivi‘i ma‘u pē ‘a e fakalakalaka ‘a e tokotaha akó. Ko e fakatātaá, ‘okú ne fakahaa‘i ‘ene ngaahi ongo‘i fekau‘aki mo Sihová? ‘Okú ne lotu kia Sihova? (Saame 116:1, 2) ‘Okú ne sai‘ia ‘i hono lau ‘a e Tohi Tapú? (Saame 119:97) ‘Okú ne ma‘u ma‘u pē ‘a e ngaahi fakatahá? (Saame 22:22) Kuó ne fai ha liliu ‘i he‘ene founga mo‘uí? (Saame 119:112) Kuó ne vahevahe atu ‘a e me‘a ‘okú ne akó ki hono fāmilí mo e ngaahi kaungāme‘á? (Saame 9:1) Ko e me‘a mahu‘inga tahá, ‘okú ne loto ke hoko ko e taha ‘o e Kau Fakamo‘oni ‘a Sihová? (Saame 40:8) Kapau ‘oku ‘ikai ke fai ‘e he tokotaha akó ha fakalakalaka ‘i he ngaahi tafa‘aki ko ení, feinga fakapotopoto ke ‘ilo‘i ‘a e ‘uhingá pea lāulea leva ki ai mo ia ‘i he anga-lelei kae hangatonu. *

16. Ko e hā te ne fakahaa‘i nai ‘oku totonu ke ta‘ofi ha ako Tohi Tapu?

16 Sivisivi‘i mei he taimi ki he taimi pe ‘oku totonu ke kei hokohoko atu ho‘o ako mo ha tokotaha. ‘Eke hifo kiate koe: ‘‘Oku ta‘eteuteu ‘e he tokotaha akó ‘ene akó? ‘Oku ‘ikai ke ne mahu‘inga‘ia ‘i he ma‘u ‘a e ngaahi fakatahá? ‘Okú ne kei fai nai ha ngaahi tō‘onga kovi? ‘Okú ne kei hoko ko ha konga ‘o ha lotu loi?’ Kapau ko e talí ko e ‘io, ‘e hangē ia ha feinga ke ako‘i ha taha ke poto he kakaú ka ‘oku ‘ikai ke loto ia ke pā ki he vai! Kapau ‘oku ‘ikai ke hounga‘ia mo‘oni ‘a e tokotaha akó ‘i he me‘a ‘okú ne akó pea ‘ikai loto-lelei ke fai ha liliu, ko e hā ke kei hokohoko atu ai ‘a e ako mo iá?

17. Fakatatau ki he 1 Tīmote 4:16, ko e hā kuo pau ke fai ‘e he kotoa ‘o e kau faiako Tohi Tapú?

17 ‘Oku tau tokanga fakamātoato ki hotau fatongia ke ngaohi ākongá, pea ‘oku tau loto ke tokoni‘i ‘etau kau ako Tohi Tapú ke fakalakalaka ki he papitaisó. Ko e ‘uhinga ia te tau tuku ai ‘a e Tohi Tapú ke ne fai ‘a e faiakó pea te tau faiako ‘aki ‘a e faivelenga mo e tuipau. Te tau fakalototo‘a‘i ‘a e tokotaha akó ke ma‘u ‘a e ngaahi kaungāme‘a ‘i he fakataha‘angá. Pea te tau fakamamafa‘i ‘a e taumu‘a ‘o e fakatapuí mo e papitaisó, ‘o sivisivi‘i mei he taimi ki he taimi ‘a e fakalakalaka ‘a e tokotaha akó. (Sio ki he puha “ Me‘a ke Fai ‘e he Kau Faiakó ke Taki Atu ‘a e Kau Akó ki he Papitaisó.”) ‘Oku tau fiefia ‘i he lava ke tau kau ki he ngāue fakahaofi mo‘ui ko ení! ‘Ofa ke tau fakapapau‘i ke fai hotau lelei tahá ke fakahoko ‘a e ngaahi ako Tohi Tapu fakalakalaka ‘e taki atu ki he papitaisó.

HIVA 7 Fakatapui Faka-Kalisitiané

^ pal. 5 ‘I he‘etau fakahoko ‘a e ngaahi ako Tohi Tapú, ‘oku tau ma‘u ‘a e monū ke tokoni‘i ‘a e kakaí ke nau ‘ilo‘i ‘a e founga ke nau fakakaukau, ongo‘i mo ngāue ‘o fehoanaki ai mo e finangalo ‘o Sihová. ‘I he kupú ni ‘e toe fakamatala lahi ange ai ki he founga ke tau fakalelei‘i ai ‘etau pōto‘i fakafaiakó.

^ pal. 4 Sio ki he kupu “Ngaahi Tōnounou ke Faka‘ehi‘ehi mei Ai ‘i Hono Fai ha Ako Tohi Tapu” ‘i he ‘īsiu ‘o e Polokalama Ngāue ki he Fakataha Mo‘uí mo e Ngāue Fakafaifekaú ‘o Sepitema 2016.

^ pal. 8 ‘Alu ki he FEKAU‘AKI MO KIMAUTOLU > NGAAHI HOKOSIA.

^ pal. 9 ‘I he JW Library®, ‘alu ki he MĪTIA > ‘EMAU FAKATAHA MO E NGĀUE FAKAFAIFEKAU > ME‘ANGĀUE KI HE MALANGÁ.

^ pal. 15 Sio ki he kupu “‘Ofa mo e Hounga‘ia kia Sihová ‘Oku Taki Atu ki he Papitaiso” mo e “‘Okú Ke Mateuteu ke Papitaiso?” ‘I he ‘īsiu ‘o e Taua Le‘o ‘o Ma‘asi 2020.

^ pal. 77 FAKAMATALA ‘O E FAKATĀTĀ: ‘I ha taimi hili ‘a e ako Tohi Tapú, ko ha tuofefine taukei ‘okú ne tokoni ki he tokotaha na‘á ne fakahoko iá ke sio ki he founga ke ‘oua ‘e lahilahi fakamatala ‘i he lolotonga ‘a e akó.

^ pal. 79 FAKAMATALA ‘O E FAKATĀTĀ: Lolotonga ‘a e akó, ‘oku ako ‘a e tokotaha akó ki he founga ke hoko ai ko ha uaifi lelei ange. Ki mui ai, ‘okú ne vahevahe ki hono husepānití ‘a e me‘a kuó ne akó.

^ pal. 81 FAKAMATALA ‘O E FAKATĀTĀ: Ko e tokotaha akó mo hono husepānití ‘okú na fiefia ‘i he feohi ‘i he ‘api ‘o ha taha ‘o e ngaahi kaungāme‘a na‘á ne fetaulaki mo ia ‘i he Fale Fakataha‘angá.