Skip to content

Skip to table of contents

ʻOku fakafofongaʻi ʻe he tangata ʻoku ʻi hono kongalotó ha ʻainga vaitohi faka-tangatatohí ʻa Sīsū Kalaisi. Ko ia ʻa e tokotaha te ne fakaʻilongaʻi ʻa e faʻahinga ʻe fakahaofí

Fehuʻi mei he Kau Lautohí

Fehuʻi mei he Kau Lautohí

ʻI he vīsone ʻa ʻIsikelí, ko hai ʻoku fakafofongaʻi ʻe he tangata ʻoku ʻi hono kongalotó ha ʻainga vaitohi faka-tangatatohí pea pehē ki he kau tangata ʻe toko ono ʻoku nau toʻo ʻa e naunau laikí?

ʻOku nau fakafofongaʻi ʻa e kongakau ʻi hēvani ʻa ia naʻa nau kau ʻi hono fakaʻauha ʻo Selusalemá pea te nau toe kau ʻi hono fakaʻauha ʻo e māmani fulikivanu ʻo Sētané ʻi ʻĀmaketone. Ko e fakatonutonu eni ki heʻetau mahinó. Ko e hā naʻe fiemaʻu aí?

Ki muʻa ʻi he 607 K.M., naʻe ʻoange ai ʻe Sihova kia ʻIsikeli ha vīsone ʻo e meʻa ʻe hoko ʻi Selusalema ki muʻa ke fakaʻauhá. ʻI he vīsoné, naʻe sio ʻa ʻIsikeli ki ha ngaahi meʻa fulikivanu naʻe hoko ai. Naʻá ne sio leva ki he kau tangata ʻe toko ono naʻa nau taki taha “toʻo ʻene naunau laiki.” Naʻe toe ʻi ai mo ha tangata naʻe kau mo kinautolu naʻe “kofu tupenu hinehina” pea naʻe ʻi hono kongalotó “ha ʻainga vaitohi faka-tangatatohi.” (ʻIsi. 8:6-12; 9:2, 3) Ko e tangata ko ení naʻe tala kiate ia ke ne ʻalu atu ki he koló ʻo “ta ha kolosi [pe fakaʻilonga] ʻi he laʻe ʻo e kau tangata ʻoku mapuhoi mo toʻe koeʻuhi ko e ngaahi fakalielia ʻoku fai ʻi loto kolo.” Naʻe tala leva ki he kau tangata ʻe toko ono naʻe toʻo naunau laikí ke nau tāmateʻi ʻa e faʻahinga kotoa naʻe ʻikai ke fakaʻilongaʻi ʻi he koló. (ʻIsi. 9:4-7) Ko e hā ʻoku lava ke tau ako mei he vīsone ko ení, pea ko hai ʻa e tangata ʻoku ʻi hono kongalotó ha ʻainga vaitohi faka-tangatatohí?

Naʻe maʻu ʻe ʻIsikeli ʻa e vīsone ko ení ʻi he 612 K.M. Naʻe ʻuluaki fakahoko ʻa e kikite ko ení hili ʻa e taʻu ʻe nima mei ai ʻi he taimi naʻe fakaʻatā ai ʻe Sihova ʻa e kau tau Pāpiloné ke nau fakaʻauha ʻa Selusalemá. ʻI he founga ko ení, naʻe ngāueʻaki ʻe Sihova ʻa e kau Pāpiloné ke tauteaʻi ʻaki ʻene kakai talangataʻá. (Sel. 25:9, 15-18) Kae fēfē ʻa e kau Siu māʻoniʻoni naʻe ʻikai ke nau kau ʻi he ngaahi tōʻonga kovi kotoa naʻe hoko ʻi he koló? Naʻe fakapapauʻi ʻe Sihova te ne fakahaofi kinautolu.

ʻI he vīsoné, naʻe ʻikai ke fakaʻilongaʻi moʻoni ʻe ʻIsikeli ha taha pe kau ʻi hono fakaʻauha ʻo e koló. ʻI hono kehé, naʻe tataki ʻe he kau ʻāngeló ʻa hono fakaʻauha ʻo Selusalemá. Ko ia ko e kikite ko ení ʻoku ʻomi ai kiate kitautolu ha faingamālie ke tau ʻiloʻi ʻa e meʻa ʻoku hoko ʻi hēvaní. Naʻe tala ʻe Sihova ki heʻene kau ʻāngeló ke nau fokotuʻutuʻu ʻa e fakaʻauha ʻo e kau fulikivanú pea ke fakapapauʻi ʻe fakahaofi ʻa e kau māʻoniʻoní. a

Ko e kikite ko ení ʻe toe fakahoko ia ʻi he kahaʻú. Naʻa tau angaʻaki ʻa e pehē ko e tangata ʻoku ʻi hono kongalotó ha ʻainga vaitohi faka-tangatatohí, naʻá ne fakafofongaʻi ʻa e kau pani ʻoku kei moʻui ʻi he māmaní. Naʻa tau toe pehē naʻe fakaʻilongaʻi ʻa e kakai ʻe fakahaofí ʻi he taimi naʻa nau fanongo ai mo tali ʻa e ongoongo lelei ʻoku tau malangaʻi atu kiate kinautolú. Ka ki muí ni mai, naʻe hā mahino ʻa e fiemaʻu ke fakatonutonu ʻa e anga ʻetau fakamatalaʻi ʻa e kikite ko ení. Kuo tau ako ʻi he Mātiu 25:31-33 ko Sīsū ʻa e Tokotaha ʻokú ne fakamāuʻi ʻa e kakaí. Te ne fakahoko eni ʻi he kahaʻú lolotonga ʻa e fuʻu mamahi lahí. ʻI he taimi ko iá, ʻe fakahaofi ʻa e faʻahinga ʻe fakamāuʻi ko e fanga sipí, pea ʻe fakaʻauha ʻa e faʻahinga ko ia ʻe fakamāuʻi ko e fanga kosí.

Ko ia, ko e hā ʻoku tau ako mei he vīsone ʻa ʻIsikelí? ʻOku ʻi ai ha lēsoni ʻe nima:

  1.  Ki muʻa ke fakaʻauha ʻa Selusalemá, naʻe ʻoatu ʻe ʻIsikeli pea pehē kia Selemaia mo ʻAisea ha fakatokanga ki he kakaí fekauʻaki mo e meʻa ʻe hoko ki he koló. Naʻa nau hangē ha kau tangata-leʻó. ʻI he ʻahó ni, ʻoku ngāueʻaki ʻe Sihova ha kiʻi kulupu tokosiʻi ʻo e kau paní ke nau akoʻi hono kakaí mo ʻoatu ha fakatokanga ki he niʻihi kehé ki muʻa ke kamata ʻa e fuʻu mamahi lahí. Ko hono moʻoní, ko e kotoa ʻo e kakai ʻa e ʻOtuá, ʻa ia ko e kau sevāniti ʻo e fale ʻo Kalaisí, kuo nau kau ʻi he ngāue fakaefakatokanga ko ení.​—Māt. 24:45-47.

  2.  Naʻe ʻikai ke fakaʻilongaʻi ʻe ʻIsikeli ʻa e faʻahinga ʻe fakahaofí. ʻOku pehē pē mo e kakai ʻa e ʻOtuá he ʻaho ní. ʻOku nau malanga pē ki he niʻihi kehé mo fakatokanga kiate kinautolu fekauʻaki mo e meʻa ʻe hoko ʻi he kahaʻú. Ko e ngāue fakamalanga fakaemāmanilahi ko ení ʻoku fakahoko ia fakataha mo e tokoni ʻa e kau ʻāngeló.​—Fkh. 14:6.

  3.  Ko e faʻahinga naʻe fakahaofi ʻi he taimi ʻo ʻIsikelí, naʻe ʻikai ke fakaʻilongaʻi moʻoni honau foʻi laʻé. ʻI he ʻahó ni ko e faʻahinga ʻe fakahaofí heʻikai ke fakaʻilongaʻi moʻoni kinautolu. Ko e hā kuo pau ke fai ʻe he kakaí ke nau hao ai ʻi he fuʻu mamahi lahí? ʻI he taimi ʻoku nau fanongo ai ki he fakatokangá, kuo pau ke nau ako ke faʻifaʻitaki kia Kalaisi, fakatapui kinautolu ki he ʻOtuá, pea poupouʻi ʻa e fanga tokoua ʻo Kalaisí ʻaki hono malangaʻi ʻa e ongoongo leleí. (Māt. 25:35-40) Lolotonga ʻa e fuʻu mamahi lahí, ko e faʻahinga ko ení ʻe fakaʻilongaʻi kinautolu, ʻi he ʻuhinga, ʻe fili kinautolu ke nau hao.

  4.  Ko e tangata ʻoku ʻi hono kongalotó ha ʻainga vaitohi faka-tangatatohí ʻokú ne fakafofongaʻi ʻa Sīsū. Lolotonga ʻa e fuʻu mamahi lahí, ʻe fakaʻilongaʻi ʻe Sīsū ʻa e fuʻu kakai lahí ʻi he taimi te ne fakamāuʻi ai kinautolu ko e fanga sipí. Te nau maʻu leva ai ʻa e faingamālie ke moʻui taʻengata ʻi heni ʻi he māmaní.​—Māt. 25:34, 46. b

  5.  ʻI he ʻahó ni, ʻoku fakafofongaʻi ʻe he kau tangata ʻe toko ono ʻoku nau toʻo naunau laikí ʻa e kau tau fakahēvani ʻoku tataki ʻe Sīsuú. ʻOku vavé ni ke nau fakaʻauha ʻa e ngaahi puleʻangá mo fakangata kotoa ʻa e fulikivanú.​—ʻIsi. 10:2, 6, 7; Fkh. 19:11-21.

Ko e ngaahi lēsoni ʻoku tau ako mei he vīsone ko ení, ʻoku tokoniʻi ai kitautolu ke tau falala-pau heʻikai ke fakaʻauha ʻe Sihova ʻa e faʻahinga māʻoniʻoní fakataha mo e faʻahinga fulikivanú. (2 Pita 2:9; 3:9) ʻOku toe fakamanatu mai ʻi he ngaahi lēsoni kuo tau akó ʻa e mātuʻaki mahuʻinga ʻo e ngāue fakamalangá ʻi hotau ʻahó ni. ʻOku fiemaʻu ki he tokotaha taki taha ke fanongo ki he fakatokangá ki muʻa ke hoko mai ʻa e ngataʻangá!​—Māt. 24:14.

a Ko e faʻahinga naʻe fakahaofí hangē ko Paluki (sekelitali ʻa Selemaiá), ko e tokotaha ʻItiopea ko ʻĒpeti-melekí, pea mo e kau Lēkapí, naʻe ʻikai ke fakaʻilongaʻi moʻoni honau foʻi laʻé. (Sel. 35:1-19; 39:15-18; 45:1-5) Ko e fakaʻilongaʻi ko ení ʻoku ʻuhinga fakaefakatātā pē ia ki hono fakahaofi kinautolú.

b Ko e faʻahinga pani faitōnungá heʻikai fiemaʻu ia ke nau maʻu ʻa e fakaʻilonga ko ení ka nau moʻui. ʻI hono kehé, te nau maʻu honau silaʻi fakaʻosí ki muʻa ke nau maté pe ki muʻa ke kamata ʻa e fuʻu mamahi lahí.​—Fkh. 7:1, 3.