Skip to content

Skip to table of contents

KUPU AKO 52

Tokoniʻi ʻa e Niʻihi Kehé ke Kātekina ʻa e Taimi Faingataʻá

Tokoniʻi ʻa e Niʻihi Kehé ke Kātekina ʻa e Taimi Faingataʻá

“ʻOua naʻá ke taʻofi ha meʻa ʻoku lelei mei he faʻahinga ʻoku totonu ke ke foaki ia ki aí kapau ʻoku ʻi ho mafaí ke fai ha tokoni.”​—PAL. 3:27.

HIVA 103 Kau Tauhi-Sipi​—Ngaahi Meʻaʻofa ko e Kau Tangata

ʻI HE KUPÚ NI a

1. ʻOku anga-fēfē hono faʻa tali ʻe Sihova ʻa e lotu ʻene kau sevānití?

 NAʻÁ KE ʻiloʻi ʻe lava ke ngāueʻaki koe ʻe Sihova ke tali ʻa e lotu tōtōivi ʻa ha tokotaha? ʻOku moʻoni ia tatau ai pē pe ko ha mātuʻa, sevāniti fakafaifekau, tāimuʻa pe ko ha tokotaha malanga koe ʻi he fakatahaʻangá. ʻOku moʻoni eni ʻo tatau pē pe ʻokú ke kei siʻi pe taʻumotuʻa pe ko ha tokoua koe pe tuofefine. ʻI he ui ʻa ha taha ʻoku ʻofa kia Sihova kiate ia ki ha tokoní, ko hotau ʻOtuá ʻokú ne faʻa ngāueʻaki ʻa e kau mātuʻá mo e kau sevāniti faitōnunga kehe ke nau hoko “ko ha matavai ʻo e fakafiemālie lahi” ki he tokotaha ko iá. (Kol. 4:11) He monū ē ke ngāue kia Sihova mo hotau fanga tokouá ʻi he founga ko iá! ʻE malava nai ke tau fai ia ʻi he taimi ʻoku mafola ai ha mahaki, hoko ha fakatamaki pe fakatanga.

TOKONI KI HE NIʻIHI KEHÉ LOLOTONGA ʻA E MAFOLA ʻA HA MAHAKI

2. Ko e hā ʻe hoko nai ai ko ha pole ke tokoni ki he niʻihi kehé ʻi he mafola ʻa ha mahaki?

2 Ko e mafola ʻa ha mahaki ʻe lava ke ne ʻai ke faingataʻa ke tau fetokoniʻaki. Ko e fakatātaá, te tau fakaʻamu nai ke ʻaʻahi ki hotau ngaahi kaumeʻá, ka ʻoku ʻikai malu ke fai pehē. Te tau loto nai ke fakaafeʻi ʻa e faʻahinga ʻoku fāinga fakapaʻangá ke tau kai fakataha, ka ʻoku ʻikai malava foki mo eni. Te tau loto nai ke tokoni ki he niʻihi kehé, ka ʻe lava ke hoko ia ko ha pole kapau ʻoku faingataʻaʻia hotau fāmilí tonu. Neongo ia, ʻoku tau loto ke tokoni ki hotau fanga tokouá, pea ʻoku fiefia ʻa Sihova ʻi he taimi ʻoku tau fai ai ʻa e meʻa ʻoku tau malavá maʻa kinautolu. (Pal. 3:27; 19:17) Ko e hā ʻe lava ke tau faí?

3. Ko e hā ʻoku tau ako mei he faʻifaʻitakiʻanga ʻa e kau mātuʻa ʻi he fakatahaʻanga ʻa Desi? (Selemaia 23:4)

3 Meʻa ʻe lava ke fai ʻe he kau mātuʻá. Kapau ko ha mātuʻa koe, feinga ke ʻiloʻi lelei ʻa e fanga sipí. (Lau ʻa e Selemaia 23:4.) Ko Desi, ko ha tuofefine naʻe lave ki ai ʻi he kupu ki muʻá, ʻokú ne pehē, “Ko e kau mātuʻa ʻi heʻeku kulupu malangá naʻa nau kau fakataha mo au mo e niʻihi kehé ʻi he ngāue fakafaifekaú pea ʻi he ngaahi fakatahataha fakasōsiale.” b Ko e ngaahi feinga ʻa e kau tauhi-sipi ko iá naʻá ne ʻai ke faingofua ange ke nau tokoni kia Desi hili ʻa e tō ʻa e mahaki fakaʻauha COVID-19 pea mo e mole atu ʻa e niʻihi ʻi hono fāmilí koeʻuhi ko e vailasí.

4. Ko e hā naʻe malava ai ki he kau mātuʻá ke nau tokoni kia Desi, pea ko e hā ʻa e lēsoní?

4 ʻOku fakamatala ʻa Desi, “Koeʻuhi naʻá ku ʻosi maheni mo e kau mātuʻá ʻo nau hoko ko hoku ngaahi kaumeʻa, naʻe faingofua kiate au ke tala ange kiate kinautolu ʻa e anga ʻeku ongoʻí pea mo ʻeku ngaahi hohaʻá.” Ko e hā ʻa e lēsoni ki he kau mātuʻá? Tauhi ʻa e faʻahinga ʻoku ʻi ho malumalú ki muʻa ke hoko ha fakatamaki. Hoko ko ha kaumeʻa kiate kinautolu. Kapau ʻoku mafola ha mahaki ʻa ia ʻokú ne taʻofi koe mei he ʻaʻahi ki he ʻū ʻapí, fetuʻutaki kiate kinautolu ʻi ha ngaahi founga kehe. “ʻI he taimi ʻe niʻihi ko e kau mātuʻa kehekehe naʻa nau tā mai pe ʻomai ha pōpoaki he telefoní ʻi he ʻaho tatau,” ko e lea ia ʻa Desi. “Ko e ngaahi veesi Tohi Tapu naʻa nau vahevahe maí naʻe maongo kiate au, neongo naʻá ku ʻosi ʻiloʻi lelei ʻa e ngaahi veesi ko iá.”

5. ʻE lava fēfē ke ʻiloʻi ʻe he kau mātuʻá ʻa e meʻa ʻoku fiemaʻu ʻe he fanga tokouá mo e fanga tuofāfiné pea tokoni kiate kinautolu?

5 Ko e founga ʻe taha ʻe lava ke ke ʻiloʻi ai ʻa e meʻa ʻoku fiemaʻu ʻe ho fanga tokouá mo e fanga tuofāfiné ko hono fusi hake ʻenau fakakaukaú ʻaki ʻa e ngaahi fehuʻi fakapotopoto. (Pal. 20:5) ʻOku nau maʻu ha meʻakai feʻunga, faitoʻo mo e ngaahi tokonaki kehe? ʻOku nau ʻi ha tuʻunga ʻe mole nai ʻenau ngāué pe naʻa mo honau ʻapí? ʻOku nau fiemaʻu tokoni ke tohi kole ki ha tokoni ʻa e puleʻangá? Naʻe maʻu ʻe Desi ʻa e tokoni fakamatelie mei hono kaungātuí. Ka ko e poupou fakaeongo mo e fakalaumālie mei he kau mātuʻá naʻe tautefito ʻene tokoni kiate ia ke ne kātekina hono ngaahi ʻahiʻahí. ʻOkú ne pehē: “Naʻe lotu fakataha ʻa e kau mātuʻá mo au. Neongo ʻoku ʻikai lava ke u manatuʻi ʻa e meʻa tofu pē naʻa nau leaʻakí, ʻoku ou manatuʻi ʻa e anga ʻeku ongoʻí. Ko e founga ia ʻo e lea mai ʻa Sihova, ‘ʻOku ʻikai te ke tuēnoa.’”​—ʻAi. 41:10, 13.

Ko ha tokoua ʻokú ne fai ha konga ʻokú ne fiefia ke fanongo ki he tali fakalototoʻa mei he tokolahi ʻoku nau kau ki he fakatahá pea mei ha tokoua puke ʻokú ne kau mai fakafou ʻi he tā vitiō (Sio ki he palakalafi 6)

6. Ko e hā ʻe lava ke fai ʻe he tokolahi ʻi he fakatahaʻangá ke tokoni ki he niʻihi kehé? (Sio ki he fakatātaá.)

6 Meʻa ʻe lava ke fai ʻe he niʻihi kehé. ʻOku tau ʻamanekina ʻa e kau mātuʻá ke nau takimuʻa. Ka ʻoku fakaafeʻi mai ʻe Sihova kitautolu kotoa ke tau fakalototoʻaʻi mo tokoniʻi ʻa e niʻihi kehé. (Kal. 6:10) Naʻa mo ʻetau fakahāhā pē ʻa e ʻofá ʻi ha founga siʻisiʻi ʻe lava ke maongo lahi ia ki ha tokotaha ʻoku puke. ʻE lava ke ʻave ʻe ha kiʻi leka ha kaati pe ko ha tā fakatātā ke fakalototoʻa ki ha tokoua. Ko ha kiʻi talavou ʻe malava nai ke ne fai ha puʻi pe fakatau ʻa ha tuofefine. Fēfē nai hano ngaohi ha meʻakai ʻe lava ke ʻave ia ki he ʻapi ʻo ha tokotaha ʻoku puke? Ko e moʻoni, ʻi he mafolalahia ha mahaki, ko e tokotaha kotoa ʻi he fakatahaʻangá ʻoku nau fiemaʻu ʻa e fakalototoʻa. Mahalo ʻe lava ke tau kiʻi nofo fuoloa hili ʻa e ngaahi fakatahá ke talanoa mo e fanga tokouá mo e fanga tuofāfiné, tatau ai pē pe ʻi he Fale Fakatahaʻangá pe fakafou ʻi he tā vitioó. Pea ʻoku fiemaʻu foki ʻe he kau mātuʻá ʻa e fakalototoʻa. Ko e Kau Fakamoʻoni ʻe niʻihi kuo nau ʻave ha tohi fakamālō ki he kau mātuʻá, ʻa ia ʻoku nau faʻa femoʻuekina ange ʻi ha toe taimi lolotonga ʻa e mafola ʻa ha mahaki. He lelei ē ko ʻetau fai ʻetau tafaʻakí ke “hanganaki fefakalototoʻaʻaki mo felangahakeʻaki”!​—1 Tes. 5:11.

TOKONI KI HE NIʻIHI KEHÉ ʻI HE FEHANGAHANGAI MO HA FAKATAMAKI

7. Ko e hā nai ʻe hoko ko ha pole hili ha fakatamaki?

7 Ko ha fakatamaki ʻe lava ke ne uesia ʻa e moʻui ʻa ha taha ʻi ha foʻi kemo pē. Ko e kau maʻukoviá ʻe mole nai ʻenau koloá, ko honau ʻapí pe naʻa mo honau ngaahi ʻofaʻangá. Ko hotau fanga tokoua mo e fanga tuofāfine Kalisitiané ʻoku ʻikai maluʻi kinautolu mei he ngaahi meʻa fakamamahi peheé. Ko e hā ʻe lava ke tau fai ke tokoní?

8. Ko e hā ʻe lava ke fai ʻe he kau mātuʻá mo e ngaahi ʻuluʻi fāmilí ki muʻa ke hoko ha fakatamaki?

8 Meʻa ʻe lava ke fai ʻe he kau mātuʻá. Kau mātuʻa, tokoni ki homou fanga tokouá ke nau mateuteu ki muʻa ke hoko ha fakatamaki. Fakapapauʻi ko e kotoa ʻi he fakatahaʻangá ʻoku nau ʻiloʻi ʻa e ngaahi sitepu ke fou ai ke nofo malu pea ke fetuʻutaki ki he kau mātuʻá. Ko Margaret, naʻe lave ki ai ʻi he kupu ki muʻá, ʻokú ne pehē: “Naʻe fakahoko ʻe heʻemau kau mātuʻá ha fiemaʻu fakalotofonua, ʻo fakatokanga mai ai ʻoku teʻeki ke ʻosi ʻa e faʻahitaʻu vela vaó. Naʻa nau pehē kapau ʻe fekauʻi mai ʻe he kau maʻu mafaí ke mau mavahe pe kapau ʻe fuʻu fakatuʻutāmaki ʻa e tuʻungá, kuo pau ke mau mavahe he taimi pē ko iá.” Naʻe hoko ia ko ha fakamatala taimi totonu koeʻuhi naʻe hoko ha vela vao lahi ʻi ha uike ʻe nima ki mui ai. Lolotonga ʻa e lotu fakafāmilí, ko e ngaahi ʻuluʻi fāmilí ʻe lava ke nau sivisiviʻi ʻa e meʻa ke fai ʻe he mēmipa taki taha ʻi he fāmilí. Kapau te ke mateuteu mo hoʻo fānaú, ʻoku ngalingali te ke hanganaki nonga ange kapau ʻe hoko ha fakatamaki.

9. ʻE lava fēfē ke fokotuʻutuʻu ʻe he kau mātuʻá ʻenau ngāue ki muʻa pea ʻi he hili ha fakatamaki?

9 Kapau ko ha ʻovasia kulupu koe, ʻoua ʻe tatali ke toki hoko ha fakatamaki peá ke toki fakapapauʻi ʻokú ke maʻu ʻa e fakamatala fetuʻutaki ʻa e tokotaha kotoa ʻi hoʻo kulupu malangá. ʻAi ha lisi pea fakapapauʻi maʻu pē ko e fakamuimui tahá ia. Pea ʻi he hoko leva ha fakatamaki, te ke ʻi ha tuʻunga ke fetuʻutaki ki he tokotaha malanga taki taha ke vakaiʻi ʻene fiemaʻú. ʻAve ʻa e fakamatala ko ení ʻi he vave tahá ki he sea ʻo e kulupu ʻo e kau mātuʻá, ʻa ia te ne fetuʻutaki ki he ʻovasia sēketí. Ko e ngāue fakatahá ʻe lava ke ola lelei. Hili ʻa e velá, ko e ʻovasia sēketi ʻa Margaret naʻá ne ʻā ʻi ha houa ʻe 36, ʻo fokotuʻutuʻu ʻa e ngāue ʻa e kau mātuʻá ʻi heʻenau fetuʻutaki mo tokangaʻi ʻa e fanga tokoua mo e fanga tuofāfine ʻe toko 450 nai naʻa nau hiki mei honau ʻapí. (2 Kol. 11:27) Ko ia ai, ko e faʻahinga kotoa naʻa nau fiemaʻu ha nofoʻangá naʻa nau maʻu ia.

10. Ko e hā ʻoku vakai ai ʻa e kau mātuʻá ki he ʻaʻahi fakatauhisipí ʻoku mahuʻingá? (Sione 21:15)

10 Ko hono tokonaki ha tokoni fakalaumālie mo fakaeongo ko e konga ia ʻo e ngāue ʻoku fakahoko ʻe he kau mātuʻa Kalisitiané. (1 Pita 5:2) ʻI he fehangahangai mo ha fakatamaki, ko e kau mātuʻá ʻoku totonu ke nau ʻuluaki fakapapauʻi ko e tokoua mo e tuofefine taki taha ʻokú ne malu pea maʻu ʻa e meʻakai, vala mo e nofoʻanga. Ka ʻi he laui māhina hili iá, ko e kau hao moʻuí ʻoku ngalingali te nau fiemaʻu ʻa e poupou fakalaumālie mo fakaeongo. (Lau ʻa e Sione 21:15.) “ʻOku fiemaʻu ʻa e taimi ke fakaakeake ai,” ko e lea ia ʻa Harold, ʻoku ngāue ʻi ha Kōmiti Vaʻa pea kuó ne fetaulaki mo e fanga tokoua mo e fanga tuofāfine tokolahi naʻe uesia ʻe he fakatamakí. “ʻE kamata nai ke mātangalo atu ʻenau ngaahi meʻa naʻe molé, ka ko e manatu ki ha taha ʻofeina naʻe mate, ko ha koloa tukufakaholo, pe ko ha tuʻunga fakatuʻutāmaki ne mei mole ai ʻenau moʻuí heʻikai pē ngalo ia. Ko e ngaahi manatu ko ení te ne toe langaʻi ʻa e ngaahi ongoʻi mamahi mei he taimi ki he taimi. ʻOku ʻikai ko ha vaivai ia ʻa e tuí ka ko ha ongoʻi fakaetangata anga-maheni pē.”

11. Ko e hā ʻa e ngaahi fiemaʻu hokohoko nai ki he ngaahi fāmilí?

11 ʻOku ngāueʻaki ʻe he kau mātuʻá ʻa e faleʻi ke “tangi mo e faʻahinga ʻoku tangí.” (Loma 12:15) Ko e kau hao moʻuí te nau fiemaʻu nai ha fakapapauʻiʻanga kuo ʻikai mole meiate kinautolu ʻa e ʻofa ʻa Sihová pehē foki ki honau fanga tokoua Kalisitiané. ʻE loto nai ʻa e kau mātuʻá ke tokoni ki he ngaahi fāmilí ke tauhi maʻu ʻenau taimi-tēpile fakalaumālié, kau ai ʻa e lotu, ako, maʻu ʻa e fakatahá, pea kau ʻi he ngāue fakamalangá. ʻE lava foki ke fakalototoʻaʻi ʻe he kau mātuʻá ʻa e ngaahi mātuʻá ke tokoniʻi ʻenau fānaú ke tokangataha ki he ngaahi meʻa heʻikai lava ʻe ha fakatamaki ʻo maumauʻi. Ngaahi mātuʻa, fakamanatu ki hoʻo fānaú ko Sihova te ne ʻi ai maʻu pē ko honau Kaumeʻa pea te ne ʻi ai maʻu pē ke tokoniʻi kinautolu. Pea fakapapauʻi ke fakamatalaʻi ʻoku lava ke nau hoko ai pē ko ha konga ʻo ha fāmili ʻi māmani lahi ʻo e fanga tokoua mo e fanga tuofāfine ʻoku nau mateuteu ke tokoniʻi kinautolu.​—1 Pita 2:17.

ʻE lava ke ke pole ke tokoni ʻi ha fakatamaki ʻi ho feituʻú? (Sio ki he palakalafi 12) e

12. Ko e hā ʻe lava ke fai ʻe he niʻihi kehé ke tokoni ki he fakatamakí? (Sio ki he fakatātaá.)

12 Meʻa ʻe lava ke fai ʻe he niʻihi kehé. Kapau ʻoku hoko ha fakatamaki ofi atu kiate koe, ʻeke ki he kau mātuʻá pe ʻe lava fēfē ke ke tokoni. Mahalo ʻe lava ke ke tokonaki ha nofoʻanga fakataimi maʻá e faʻahinga ʻoku nau hiki mei honau ʻapí pe ki he kau ngāue polé. ʻE malava nai ke ke ʻave ʻa e meʻakai mo e ngaahi tokonaki ki he kau malanga ʻoku fiemaʻu tokoní. Kapau ʻoku hoko ʻa e fakatamakí ʻi ha feituʻu mamaʻo ange, ʻe kei lava pē ke ke tokoni. Anga-fēfē? ʻAki ʻa e lotu maʻá e faʻahinga ʻoku uesiá. (2 Kol. 1:8-11) ʻE malava nai ke ke poupou fakapaʻanga ki he ngāue tokoní ʻaki hoʻo foaki ha meʻaʻofa ki he ngāue ʻi māmani lahí. (2 Kol. 8:2-5) Kapau ʻoku malava ke ke fononga ki ha feituʻu ʻoku uesia ʻe ha fakatamaki ke tokoni, ʻeke ki he kau mātuʻá fekauʻaki mo e ngāue polé. Kapau ʻoku fakaafeʻi koe ke kau ki ai, ʻoku ngalingali te ke kau ki ha ako koeʻuhi ke lava ʻo ngāueʻaki koe ʻi he feituʻu mo e taimi ʻoku fiemaʻu lahi taha koe aí.

TOKONI KI HE FANGA TOKOUA ʻOKU NAU KĀTEKINA ʻA E FAKATANGÁ

13. Ko e hā ʻa e ngaahi pole ʻoku fehangahangai mo hotau fanga tokoua ʻi he ngaahi fonua ʻoku tapui ai ʻetau ngāué?

13 ʻI he ngaahi fonua ʻoku tapui ai ʻetau ngāué, ʻoku ʻai ʻe he fakatangá ʻa e moʻuí ke faingataʻa ange. Ko e fanga tokoua ʻi he ngaahi fonua ko iá ʻoku nau kei fehangahangai pē mo e ngaahi faingataʻa fakaʻekonōmika, mahamahakí, pea mo e mole atu ʻa e ngaahi ʻofaʻangá ʻi he maté. Ka koeʻuhi ko e tapuí, ko e kau mātuʻá heʻikai nai malava ke nau ʻaʻahi pe fetuʻutaki tauʻatāina mo e faʻahinga ʻoku nau fiemaʻu ha fakalototoʻá. Naʻe hoko eni kia Andrei naʻe lave ki ai ʻi he kupu ki muʻá. Ko ha tuofefine ʻi heʻene kulupu malangá naʻá ne fāinga fakapaʻanga. Pea naʻe hoko ha fakatuʻutāmaki ʻi heʻene heka atu ʻi heʻene meʻalelé. Naʻe fiemaʻu ke fai hono ngaahi tafa pea ʻikai lava ke ne toe ngāue. Neongo ʻa e ngaahi fakangatangatá mo e mahaki fakaʻauhá, naʻe fai ʻe he fanga tokouá ʻa e meʻa naʻe lava ke nau tokoni aí, pea naʻe ʻafioʻi ia ʻe Sihova.

14. ʻE lava fēfē ke fokotuʻu ʻe he kau mātuʻá ʻa e faʻifaʻitakiʻanga ʻi he falala kia Sihová?

14 Meʻa ʻe lava ke fai ʻe he kau mātuʻá. Naʻe lotu ʻa Andrei pea fai ʻa e meʻa naʻá ne malavá. Naʻe anga-fēfē tali ʻa Sihová? Naʻá ne tokonaki mai ʻa e kaungātui naʻe ʻatā ange ke nau fefonongaʻakí. Ko e niʻihi naʻa nau ʻave ʻa e tuofefiné ki he ngaahi ʻapoinimeni fakafaitoʻó. Ko e niʻihi naʻa nau ʻoange kiate ia ha paʻanga. Naʻe ueʻi kinautolu ʻe Sihova ke fai ʻa e meʻa naʻa nau malavá, pea naʻá ne tāpuakiʻi ʻenau ngāue fāitaha mo loto-toʻá. (Hep. 13:16) Kau mātuʻa, ʻi he taimi ʻoku fakangatangata ai ʻetau ngāué, vaheʻi ia ki ha niʻihi kehe. (Sel. 36:5, 6) Hiliō he meʻa kotoa, falala kia Sihova. ʻE lava ke ne tokoniʻi koe ke fakalato ʻa e fiemaʻu ʻa hotau fanga tokouá mo e fanga tuofāfiné.

15. ʻE lava fēfē ke tau tauhi maʻu ʻetau fāʻūtaha faka-Kalisitiané ʻi he fehangahangai mo e fakatangá?

15 Meʻa ʻe lava ke fai ʻe he niʻihi kehé. Lolotonga ha tapui, ʻe fiemaʻu nai ke tau fakatahataha ʻi ha fanga kiʻi kulupu iiki ange. Ko ia ʻoku mahuʻinga ange ʻi ha toe taimi ke tauhi maʻu ʻa e ngaahi vā melinó. Faitau mo Sētane, kae ʻoua te mou fekeʻikeʻi. Sio fakalaka atu ʻi he ngaahi fehālaaki ho fanga tokouá, pe feinga ke fakaleleiʻi vave ha fetōkehekeheʻaki pē. (Pal. 19:11; ʻEf. 4:26) Tamuʻomuʻa ke fetokoniʻaki. (Tai. 3:14) Ko e tokoni naʻe fai ʻe he niʻihi kehé ki he tuofefine naʻe fiemaʻu tokoní naʻá ne tākiekina lelei ʻa e kulupu malangá. Naʻa nau vāofi ange ʻo hangē ha fāmilí.​—Saame 133:1.

16. ʻI he fehoanaki mo e Kolose 4:3, 18, ʻe lava fēfē ke tau tokoni ki hotau fanga tokoua mo e fanga tuofāfine ʻoku fakatangaʻí?

16 Ko e laui mano hotau fanga tokoua mo e fanga tuofāfine Kalisitiané ʻoku nau tauhi kia Sihova neongo ʻa e ngaahi fakangatangata fakapuleʻangá. Ko e niʻihi ʻo kinautolu ʻoku tuku pilīsone koeʻuhi ko ʻenau tuí. ʻE lava ke tau lotu maʻanautolu, ko honau ngaahi fāmilí, pea mo e faʻahinga ʻoku nau tuku ke ʻi he tuʻunga fakatuʻutāmaki ʻenau tauʻatāiná ke tokonaki ʻa e poupou fakalaumālie, fakaesino mo fakalao ki he fanga tokoua mo e fanga tuofāfine ko ení. c (Lau ʻa e Kolose 4:3, 18.) ʻOua ʻaupito ʻe fakamaʻamaʻaʻi ʻa e mālohi hoʻo ngaahi lotú!​—2 Tes. 3:1, 2; 1 Tīm. 2:1, 2.

ʻE lava fēfē ke ke teuʻi ho fāmilí he taimí ni ki he fakatangá? (Sio ki he palakalafi 17)

17. ʻE lava fēfē ke ke mateuteu he taimí ni ki he fakatangá?

17 ʻE lava ke ke mateuteu he taimí ni mo ho fāmilí ki he fakatangá. (Ngā. 14:22) ʻOua ʻe feinga ke sioloto atu ki he ngaahi meʻa kovi kotoa ʻe lava ke hokó. ʻI hono kehé, fakaivimālohiʻi hoʻo kaumeʻa mo Sihová pea tokoniʻi hoʻo fānaú ke nau fai ʻa e meʻa tatau. Kapau ʻokú ke ongoʻi loto-moʻua he taimi ʻe niʻihi, huaʻi atu ho lotó ki he ʻOtuá. (Saame 62:7, 8) ʻI he tuʻunga ko ha fāmili, lāulea ki he ngaahi ʻuhinga kotoa ʻe lava ke ke falala ai kiate iá. d Hangē pē ko e hoko ha fakatamaki, ko hoʻo mateuteu fakafoʻituituí mo hoʻo falala kia Sihová te ne fakahūhū ki hoʻo fānaú ʻa e loto-toʻa mo e nonga.

18. Ko e hā ʻa e kahaʻu ʻoku fakatatali mai kiate kitautolú?

18 Ko e nonga ʻa e ʻOtuá ʻokú ne ʻai ke tau ongoʻi malu. (Fil. 4:6, 7) Fakafou aí, ʻoku fakanonga ʻe Sihova hotau lotó neongo ʻa e mahamahakí, fakatamakí mo e fakatanga ʻokú ne uesia kitautolu he ʻaho ní. ʻOkú ne ngāueʻaki ʻa e kau mātuʻa ngāue mālohí ke tauhi kitautolu. Pea ʻokú ne ʻomai kiate kitautolu kotoa ʻa e monū ʻo e fetokoniʻaki. Ko e nonga ʻoku tau maʻu he taimi ní te ne teuʻi kitautolu ke fehangahangai mo e ngaahi ʻahiʻahi lahi ange ʻoku tuʻunuku mai, naʻa mo e “fuʻu mamahi lahi.” (Māt. 24:21) ʻI he taimi ko iá, ʻe fiemaʻu ke tau tauhi maʻu ʻetau melinó pea tokoniʻi ʻa e niʻihi kehé ke nau fai pehē. Ka ʻi he hili ʻa e meʻa ko iá, heʻikai ke tau toe fehangahangai mo ha ngaahi faingataʻa te ne ʻai kitautolu ke tau loto-moʻua. Te tau maʻu leva ʻa e meʻa kuo loto maʻu pē ʻa Sihova ke tau maʻú​—ko e melino haohaoa mo tuʻuloa.​—ʻAi. 26:3, 4.

HIVA 109 ʻOfa Lahi mei he Lotó

a ʻOku faʻa ngāueʻaki ʻe Sihova ʻene kau sevāniti faitōnungá ke nau tokoniʻi ʻa e faʻahinga ʻoku nau foua ʻa e ngaahi taimi faingataʻá. ʻE lava ke ne ngāueʻaki koe ke hoko ko ha matavai ʻo e fakalototoʻa ki ho fanga tokouá mo e fanga tuofāfiné. Tau vakai angé ki he founga ʻe lava ke tau tokoni ai ki he niʻihi ʻoku fiemaʻu tokoní.

b Kuo liliu ʻa e ngaahi hingoa ʻe niʻihi.

c ʻOku ʻikai malava ki he ʻōfisi vaʻá pe ko e faʻahinga ʻi he ʻuluʻi ʻapitangá ke nau ʻave ʻa e ngaahi tohi mei he faʻahinga tāutahá ki he fanga tokoua mo e fanga tuofāfine ʻoku nau ʻi pilīsoné.

d Sio ki he kupu “Mateuteu he Taimí Ni ki he Fakatangá” ʻi he ʻīsiu ʻo e Taua Leʻo ʻo Siulai 2019.

e FAKAMATALA ʻO E FAKATĀTĀ: Ko ha ongo meʻa ʻokú na ʻave ʻa e meʻakai ki ha fāmili ʻoku nau nofo fakataimi ʻi ha nofoʻanga hili ha fakatamaki.