Skip to content

Skip to table of contents

‘E Anga-Fēfē Ikuna‘i ‘a e Fili ko e Maté?

‘E Anga-Fēfē Ikuna‘i ‘a e Fili ko e Maté?

NEONGO ‘a e talangata‘a ‘a ‘etau ‘uluaki ongo mātu‘á, ‘a ‘Ātama mo ‘Ivi, ‘o hoko mai ai ‘a e angahalá mo e maté kiate kitautolu kotoa fa‘ahinga ‘o e tangatá, ‘oku ‘ikai liliu ai ‘a e taumu‘a ‘a e ‘Otuá ki he fāmili ‘o e tangatá. Fakafou ‘i he Folofola ‘a e ‘Otuá, ‘a e Tohi Tapú, na‘á ne toutou fakapapau‘i ai ko ‘ene taumu‘á he‘ikai ke toe liliu.

  • “Ko e kau mā‘oni‘oní te nau ma‘u ‘a e māmaní, pea te nau nofo ai ‘o ta‘engata.”​Saame 37:29.

  • “Te ne folofua ‘a mate ‘o ta‘engata, pea ‘e holoholo ‘e he ‘Eiki Hau ko Sihová ‘a e lo‘imatá mei he mata kotoa pē.”​‘Aisea 25:8.

  • “Ko e maté, hotau fili faka‘osí, ‘e to‘o ‘osi atu ia.”​1 Kolinitō 15:26.

  • “‘E ‘ikai ke toe ‘i ai ha mate, pe ha mamahi pe ha tangi pe ha langa.”​Fakahā 21:4.

‘E anga-fēfē hono “folofua ‘a mate” ‘e he ‘Otuá, pe “to‘o ‘osi atu” ‘a e maté? Hangē ko ia na‘e haá, ‘oku lea‘aki mahino ‘e he Tohi Tapú ko e “ko e kau mā‘oni‘oní . . . te nau nofo ai ‘o ta‘engata.” Ka ‘oku toe pehē ai “‘oku ‘ikai ha tangata mā‘oni‘oni ‘i he māmaní ‘okú ne fai ma‘u pē ‘a e me‘a ‘oku leleí.” (Tangata Malanga 7:20) Ke ikuna‘i ‘a e maté, ‘e fakangaloku nai ‘e he ‘Otuá ‘a hono tu‘ungá? ‘Oku fakavalevale eni! He‘ikai ‘aupito ke ne fai pehē, koe‘uhí ‘ko e ‘Otuá ‘oku ‘ikai lava ke loi.’ (Taitusi 1:2) Ko e hā leva ‘e fai ‘e he ‘Otuá ke fakahoko ‘ene taumu‘a anga-‘ofa ‘i he‘ene fakatupu ‘a e fa‘ahinga ‘o e tangatá?

KO E ‘OTUÁ “TE NE FOLOFUA ‘A MATE ‘O TA‘ENGATA.”​—‘AISEA 25:8

IKUNA‘I ‘A E MATÉ ‘AKI HA TOTONGI HUHU‘I

Kuo fai ‘e Sihova ko e ‘Otuá ha tokonaki anga-‘ofa ke huhu‘i ‘a e fa‘ahinga ‘o e tangatá mei he maté​—‘aki ha totongi huhu‘i. Ko e fo‘i fakakaukau tefito ‘o e huhu‘í ko ha me‘a ‘oku mahu‘inga tatau mo e me‘a ‘oku totongi ke fakalelei‘i ‘a e me‘a kuo maumaú pe ko hono fakahoko ‘o e fakamaau totonú. Koe‘uhi kuo angahala kotoa pē ‘a e fa‘ahinga ‘o e tangatá pea ‘oku tau halaia ‘i he maté, ‘oku fakamatala‘i hangatonu ‘e he Tohi Tapú: “‘Oku ‘ikai ha taha ‘o kinautolu ‘e faifai ange pea lava ke ne huhu‘i hono tokouá pe ‘oange ki he ‘Otuá ha totongi huhu‘i ma‘ana, (ko e totongi huhu‘i ki he‘enau mo‘uí ‘oku mātu‘aki mahu‘inga ‘a ia ‘oku mahulu atu ma‘u pē ia ‘i he‘enau malavá).”​— Saame 49:7, 8.

‘I he taimi ‘oku mate ai ha tokotaha ta‘ehaohaoa, ‘okú ne totongi ai ‘ene angahala pē ‘a‘aná; he‘ikai lava ke ne huhu‘i ‘a ia tonu, na‘a mo ‘ene totongi ‘a e angahala ‘o ha tokotaha kehe. (Loma 6:7) ‘Oku tau fiema‘u ha tokotaha haohaoa mo ‘ikai angahala ke foaki atu ‘ene mo‘uí, ‘o ‘ikai ki he‘ene angahalá kae ma‘atautolu.​—Hepelū 10:1-4.

Ko e me‘a tofu pē ia na‘e fokotu‘utu‘u ‘e he ‘Otuá ke faí. Na‘á ne fekau mai ‘a hono ‘Aló, ‘a Sīsū, mei hēvani ke fanau‘i ‘i māmani ko ha tangata haohaoa, mo ‘ikai ha‘ane angahala. (1 Pita 2:22) Na‘e pehē ‘e Sīsū na‘á ne ha‘ú ke “foaki ‘ene mo‘uí ko ha huhu‘i ko e fetongi ‘o e tokolahi.” (Ma‘ake 10:45) Na‘á ne pekia ke ikuna‘i ‘a e fili ko e maté koe‘uhi kae malava ke tau ma‘u ‘a e mo‘uí.​—Sione 3:16.

‘E IKUNA‘I FAKAKŪ ‘A E MATÉ?

‘I he ‘ahó ni, ‘i hono fakahoko ‘o e kikite ‘i he Tohi Tapú, ‘oku tau mo‘ui ‘i he “ngaahi taimi fakalilifu ‘a ia ‘e faingata‘a ke fekuki mo ia,” ‘oku fakamo‘oni‘i ai ‘oku tau mo‘ui ‘i he ‘ngaahi ‘aho faka‘osi’ ‘o e fokotu‘utu‘u fulikivanu ko ení. (2 Tīmote 3:1) Ko e ngaahi ‘aho faka‘osí ‘e faka‘osi‘aki ia ‘a e “‘aho ‘o e fakamāú pea mo e ‘aho ‘o hono faka‘auha ‘a e kakai anga-ta‘efaka‘otuá.” (2 Pita 3:3, 7) Ka ko e fa‘ahinga ‘oku ‘ofa ki he ‘Otuá te nau mo‘ui atu ‘i he faka‘auha ko iá pea tāpuaki‘i ‘aki ‘a e “mo‘ui ta‘engata.”​—Mātiu 25:46.

Na‘e ha‘u ‘a Sīsū ke “foaki ‘ene mo‘uí ko ha huhu‘i ko e fetongi ‘o e tokolahi.”​—Ma‘ake 10:45

Ko e laui miliona kehe te nau ma‘u ‘a e faingamālie ke ma‘u ‘a e mo‘ui ta‘engatá ‘i hono fokotu‘u hake kinautolú. Na‘e fokotu‘u hake ‘e Sīsū ha taha mei he maté ‘i he‘ene ‘a‘ahi ki he kolo ko Neiní. Ko ha foha pē ‘e taha ‘o ha uitou na‘e mate, pea na‘e ue‘i ‘a Sīsū ‘e he “faka‘ofa‘ia,” ke ne fokotu‘u hake ia ke toe mo‘ui. (Luke 7:11-15) Na‘e toe pehē ‘e he ‘apositolo ko Paulá: “‘Oku ou ma‘u ‘a e ‘amanaki ki he ‘Otuá . . . ‘e ‘i ai ‘a e toetu‘u fakatou‘osi ‘a e mā‘oni‘oní mo e ta‘emā‘oni‘oní.” Ko e ‘amanaki papau ko ení ko ha fakahāhā lahi fau ia ‘o e ‘ofa ‘a e ‘Otuá ki he fa‘ahinga ‘o e tangatá.​—Ngāue 24:15.

‘Oku fakatu‘otu‘a atu ha laui piliona ke nau mo‘ui ta‘engata. ‘Oku pehē ‘e he Tohi Tapú: “Ko e kau mā‘oni‘oní te nau ma‘u ‘a e māmaní, pea te nau nofo ai ‘o ta‘engata.” (Saame 37:29) ‘I he taimi ko iá, te nau fiefia ai ‘i he ngaahi lea fakalototo‘a na‘e hiki ‘e he ‘apositolo ko Paulá ‘i he ta‘u nai ‘e 2,000 kuo maliu atú: “‘E mate, ko fē ho‘o ikuná? ‘E mate, ko fē ho‘o huhu koná?” (1 Kolinitō 15:55) Ko e fili iku‘ingata‘a ko e maté kuo ikuna‘i!