Skip to content

Skip to table of contents

Tokanga ki he Fakatokangá!

Tokanga ki he Fakatokangá!

Tokanga ki he Fakatokangá!

PĀ! Ko Moʻunga Fugen ia ʻi Siapaní, fakataha mo ha ʻuʻulu fakaʻaulolongo, ʻi Sune 3, 1991, ʻo ne puhiʻi mai ai ha fuʻu ʻuha kasa mo e efuefu moʻunga-afi. Naʻe tafe hifo ʻa e meʻa fefiofi vela fau ko ʻení ʻi he tahifó. Naʻe tāmateʻi ʻe he afi naʻe puná ʻa e kakai ʻe toko 43. Ko e tokolahi ko ia naʻe mālō pē ʻenau haó naʻa nau vela lahi ʻaupito. “Ha vai, ha vai, kātaki,” ko e kalanga ia ʻa e niʻihi. Naʻe felovaʻi atu ʻa e kau tāmate-afí mo e kau polisí ke tokoniʻi kinautolu.

NAʻE ʻosi fakatokangaʻi ʻi he uike nai ʻe ua ki muʻa ha maka huhuʻa vela ʻi he tumuʻaki ʻo Moʻunga Fugen, ko ia naʻe ʻosi fakasio pē ʻa e kau maʻu mafaí mo e kakaí ki ha fakatuʻutāmaki. Laka hake ʻi he uike ʻe taha ki muʻa ʻi he fakatamakí, naʻe fai ai ha faleʻi ke fetukutuku mei he feituʻú. ʻI ha ʻaho pē ʻe taha ki muʻa ʻi he puna ʻa e afí, naʻe kole ai ʻa e kau polisí ki he kau mēmipa ʻo e nusipepá ke nau fakamamaʻo mei he ʻalu ki he feituʻu kuo tapuí. Kae kehe, ʻi he efiafi fakamate ko iá ko e toko 43 naʻe maʻukoviá naʻa nau ʻi he feituʻu fakatuʻutāmakí.

Ko e hā naʻe tokolahi fau ai ʻa e fakatoʻotoʻa ke ʻi he feituʻú pe kei nofo aí? Ko e kau ngoue ʻe niʻihi naʻa nau fetukutuku mei honau ngaahi ʻapí naʻa nau toe foki ke vakai ki heʻenau ngaahi ngaʻotoʻotá mo e ngaahi ngoué. Ko e kau saienisi moʻunga-afi ʻe toko tolu naʻa nau feinga ki he ofi taha ʻe malava ki he moʻunga-afí ke fakalato ʻenau mahuʻingaʻia fakaeako ki aí. Naʻe ʻi ai ha kau faiongoongo mo e kau faitā naʻa nau fakatoʻotoʻa ke kolosi ʻi he ngaahi laine ngataʻangá koeʻuhi naʻa nau fiemaʻu ke maʻu ha fakamatala vave ki he moʻui ʻa e moʻunga-afí. Naʻe kau ki ai mo e kau fakaʻuli tekisī ʻe toko tolu naʻe totongiʻi ʻe he nusipepá. Naʻe ngāue ʻa e kau polisí mo e kau tāmate-afi ngāue pole. Naʻe maʻu ʻe he tokotaha taki taha ʻene ʻuhinga pē ʻaʻana ki heʻene ʻalu ki he feituʻu fakatuʻutāmakí​—pea ko e nunuʻá ē ko e mole ʻa ʻene moʻuí.

ʻOkú Ke ʻi ha Feituʻu Fakatuʻutāmaki?

ʻOku ʻikai nai te tau nofo kotoa ʻo ofi ʻi ha moʻunga-afi moʻui. Ka, fēfē kapau naʻa tau fehangahangai mo ha fakatuʻutāmaki ʻi māmani lahi, ʻo ʻai kotoa ai kitautolu ki ha feituʻu fakatuʻutāmaki ʻokú ne kāpui ʻa e foʻi kolopé fakakātoa? Ko ha tohi kuo fakamoʻoniʻi ko ha matavai falalaʻanga ia ʻo e fakamatala fakaekikité ʻoku fakatokanga mai ai kiate kitautolu ʻo fekauʻaki mo ha fakatamaki ʻi māmani lahi ʻoku tuʻunuku mai pea ʻokú ne fakamatalaʻi ia ʻi he foungá ni: “ʻE fakapoʻuli ʻa e laʻa, pea ʻe tuku ʻe he mahina ʻene huhulu, pea ʻe ngangana ʻa e ngāhi fetuʻu mei langi, pea ʻe ngatōtō ʻa e ngāhi malohinga ʻo e ngāhi langi: . . . ʻe toki lauʻaitu ʻa e ngāhi matakali ʻo mamani.” (Mātiu 24:​29, 30) ʻOku fakamatalaʻi heni ʻa e ngaahi meʻa fakalangi taha kehe atu hono lahí ʻi he feituʻu kotoa ʻoku nau uesia “ʻa e ngāhi matakali ʻo mamani.” ʻI hono fakalea ʻe tahá, ʻoku felāveʻi ʻa e kikité ni mo ha fakatuʻutāmaki te ne uesia ʻa e tokotaha kotoa pē ʻo kitautolu.

Ko e tohi ko ʻeni ʻo e kikite alafalalaʻangá ko e Tohitapú. ʻOku taau ke fakatokangaʻi, ko e potutohi ʻo e konga Tohitapu naʻe lave ki ai ʻi ʻolungá, ʻokú ne ʻomai ha fakamatala fakaikiiki ʻo e ngaahi meʻa ʻe taki atu ki he fakatamaki fakalūkufuá. Hangē pē ko hono ʻoange ʻe he maka huhuʻa velá mo e ngaahi fakaʻilonga kehe ʻo e moʻunga-afí ki he kau ʻōfisa ʻo e kolo ko Shimabara ʻa e ngaahi ʻuhinga ke nau ʻiloʻi ai ʻa e feituʻu fakatuʻutāmakí, ʻoku ʻomai ʻe he Tohitapú kiate kitautolu ha ngaahi ʻuhinga ke tau tokanga ai pea ki hono teuʻi kitautolu ki he haó. ʻOku malava ke tau ako ha lēsoni mei he meʻa fakamamahi ʻi Moʻunga Fugen pea ʻiloʻilo ai ki he mafatukituki ʻo e meʻa ʻoku toka mai mei muʻá.

[Maʻuʻanga ʻo e Tā ʻi he peesi 2]

TAKAFI: Yomiuri/Orion Press/Sipa Press

[Maʻuʻanga ʻo e Tā ʻi he peesi 3]

Yomiuri/Orion Press/Sipa Press