Skip to content

Skip to table of contents

ʻOku Mole Atu ʻa e ʻUhinga ʻo e Foʻi Lea “Kalisitiané”?

ʻOku Mole Atu ʻa e ʻUhinga ʻo e Foʻi Lea “Kalisitiané”?

ʻOku Mole Atu ʻa e ʻUhinga ʻo e Foʻi Lea “Kalisitiané”?

ʻOKU ʻuhinga ki he hā ʻa e hoko ko ha Kalisitiané? ʻE anga-fēfē haʻo tali? Naʻe ʻeke ʻa e fehuʻi tofu pē ko iá ki ha kakai naʻe filifili tōtōholo ʻi he ngaahi fonua kehekehe, pea ko ha anga ʻeni ʻo ʻenau ngaahi talí:

“Ke muimui ʻia Sīsū pea faʻifaʻitaki kiate ia.”

“Ke hoko ko ha tokotaha lelei pea fevahevaheʻaki mo e niʻihi kehé.”

“Ke tali ʻa Kalaisi ko e ʻEiki mo e Fakamoʻui.”

“Ke ʻalu ki he Misá, lau ʻa e Losalió, pea maʻu ʻa e Tali ʻEikí.”

“ʻOku ʻikai te u tui au kuo pau ke ke ʻalu ki he lotú ke hoko ai ko ha Kalisitiane.”

Naʻa mo e ngaahi tikisinalé ʻoku nau ʻomai ha fakahokohoko fakapuputuʻu ʻo e ngaahi ʻuhingá. Ko hono moʻoní, ʻoku ʻi ha tohi ʻe taha ha ngaahi fakamatala ʻe hongofulu ʻi lalo ʻi he foʻi lea “Kalisitiané,” ʻo lele mei he “tui ki ai pe kau ki he lotu ʻa Sīsū Kalaisí” ki he “tokotaha lelei pe taau.” ʻOku ʻikai ha ofo ʻi hono ʻilo ʻoku faingataʻa ki he tokolahi ke nau fakamatalaʻi pe ko e hā ʻoku ʻuhinga ki ai ʻa e hoko ko ha Kalisitiané.

Ko ha Hehema ki ha Tauʻatāina Lahi Ange

ʻI he ʻahó ni, ʻi he lotolotonga ʻo e faʻahinga ʻoku taku ko e kau Kalisitiané—naʻa mo e ʻi he lotolotonga ʻo e faʻahinga ʻoku nau kau ʻi he ngaahi lotu tatau—ʻoku lava ke te maʻu ai ha fakahokohoko lahi ʻo e ngaahi fakakaukau ki he ngaahi kaveinga hangē ko e fakamānavaʻi fakaʻotua ʻo e Tohitapú, ko e foʻi fakakaukau ki he ʻevolūsoné, ko e kau ʻa e lotú ʻi he ngaahi meʻa fakapolitikalé, pea mo e vahevahe atu ʻete tuí ki he niʻihi kehé. Ko e ngaahi ʻīsiu fakaeʻulungāngá, ʻi he ngaahi tuʻunga-lea hangē ko e fakatōtamá, fakasōtomá, mo e nofo fakamali ʻa ha ongo meʻa teʻeki malí, ʻoku nau faʻa hoko ko ha faiʻanga ʻo e fakakikihí. ʻOku hā mahino ʻa e hehema ki ha tauʻatāina lahi angé.

Hangē ko ʻení, ko e fakamaauʻanga fakalotu Palotisani ʻe taha, naʻe fili ia ki muí ni mai ke poupouʻi ʻa e totonu ʻa ha siasi “ke fili ha faifekau fakasōtoma ʻiloa ki heʻene poate pulé,” ko e līpooti ia ʻa e pepa ko e Christian Century. Kuo aʻu ʻo ʻomai ʻe he kau teolosia ʻe niʻihi ʻa e fakakaukau ʻo pehē ʻoku ʻikai mātuʻaki mahuʻinga ʻa e tui ia kia Sīsuú ki he fakamoʻuí. ʻOku nau tui ko e kau Siú, kau Mosilemí, mo e niʻihi kehé “ʻoku ngalingali pē te nau hū ki hēvani [ʻo hangē pē ko e kau Kalisitiané],” ko e lau ia ʻa ha līpooti ʻi he The New York Times.

Sioloto atu kapau ʻe malava, ki ha tokotaha tui faka-Mākisi ʻokú ne poupouʻi ʻa e puleʻi fakatāutahá pe ko ha tokotaha temokalati ʻokú ne poupouʻi ʻa e pule fakatikitató pe ko ha tokotaha mataotao he ʻātakaí ʻokú ne poupouʻi ʻa e fakaʻauha ʻo e vaotaá. “Heʻikai moʻoni lava ke lau ʻa e tokotaha ia ko iá ko ha tokotaha tui faka-Mākisi pe ko ha tokotaha temokalati pe ko ha mataotao he ʻātakaí,” ko hoʻo laú ia—pea te ke tonu ai. Ko ia, ʻi hoʻo fakakaukau atu ki he kehekehe ʻo e ngaahi fakakaukau ʻoku maʻu ʻe he faʻahinga ʻoku taku ko e kau Kalisitiané he ʻaho ní, ʻokú ke sio ai ko e ngaahi tuí kuo tuʻu fehangahangai fakaʻaufuli pea ʻoku fepakipaki maʻu pē ia mo e meʻa naʻe akoʻi ʻe he Tokotaha-Fokotuʻu ʻo e lotu faka-Kalisitiané, ʻa Sīsū Kalaisi. Ko e hā ʻoku nau leaʻaki ʻo fekauʻaki mo ʻenau kehekehe mei he lotu faka-Kalisitiané?—1 Kolinito 1:10.

Ko e fakaʻaiʻai ko ia ke liliu ʻa e ngaahi akonaki faka-Kalisitiané ke feʻunga mo e faʻahinga laumālie ʻo e kuongá ko ha hisitōlia lōloa ia, ʻo hangē ko ia te tau vakai ki aí. ʻOku anga-fēfē ʻa e ongoʻi ʻa e ʻOtuá mo Sīsū Kalaisi ʻo fekauʻaki mo e ngaahi liliu peheé? ʻE lava ʻe he ngaahi lotu ko ia ʻoku nau poupouʻi ʻa e ngaahi akonaki ʻoku ʻikai ko e tupu meia Kalaisí ke nau ui totonu kinautolu ko e Kalisitiane? ʻE lāulea ki he ongo fehuʻí ni ʻi he kupu hoko maí.