Skip to content

Skip to table of contents

Ngāue ke Toe Lelei Ange ʻa e Palataisi Fakalaumālié

Ngāue ke Toe Lelei Ange ʻa e Palataisi Fakalaumālié

“Te u fakalangilangiʻi ʻa e potu ʻoku tuʻu ai hoku vaʻe.”—ʻAI. 60:13.

HIVA: 28, 136

1, 2. Ko e hā ʻe lava ke ʻuhinga ki ai ʻa e foʻi lea “tuʻungavaʻe” ʻi he Ngaahi Konga Tohi Tapu Faka-Hepeluú?

 NAʻE pehē ʻe Sihova ko e ʻOtuá: “Ko e langi ʻa hoku taloni, pea ko mamani ʻa hoku tuʻungavaʻe.” (ʻAi. 66:1) Naʻe toe folofola ʻa e ʻOtuá fekauʻaki mo hono “tuʻungavaʻe” ʻi heʻene pehē: “Te u fakalangilangiʻi ʻa e potu ʻoku tuʻu ai hoku vaʻe.” (ʻAi. 60:13) ʻOku anga-fēfē ʻene fakalāngilangiʻi hono tuʻunga-vaʻé, pe ʻai ia ke fakaʻofoʻofá? Pea ko e hā ʻene ʻuhinga eni ki he faʻahinga ʻoku nofo ʻi hono tuʻunga-vaʻé, ʻa e māmaní?

2 ʻI he Ngaahi Konga Tohi Tapu Faka-Hepeluú, ko e foʻi lea “tuʻungavaʻe” ʻoku toe ngāueʻaki ia ke ne fakamatalaʻi ʻa e temipale ʻi ʻIsileli ʻo e kuonga muʻá. (1 Kal. 28:2; Saame 132:7) Naʻe fakaʻofoʻofa ʻaupito kia Sihova ʻa e temipalé koeʻuhí ko e senitā ia ʻo e lotu moʻoní. Pea naʻe ngāueʻaki ia ke ne fakalāngilangiʻi ʻa Sihova ʻi he māmaní.

3. Ko e hā ʻa e senitā ʻo e lotu moʻoní ʻi he ʻaho ní, pea naʻe kamata ia ʻanefē?

3 Ko e hā ʻa e senitā ʻo e lotu moʻoní ʻi he ʻaho ní? ʻOku ʻikai ko ha fale ia ʻo hangē ko e temipalé. Ko e temipale fakalaumālie ia, pea ʻoku fakalāngilangiʻi ai ʻa Sihova ʻo laka ange ia ʻi ha fale pē. Ko e hā ʻa e temipale fakalaumālie? Ko e fokotuʻutuʻu ia ʻa e ʻOtuá ʻa ia ʻoku fakaʻatā ai ʻa e faʻahinga ʻo e tangatá ke nau hoko ko hono ngaahi kaumeʻa mo nau lotu ange kiate ia. ʻOku malava pē ʻa e fokotuʻutuʻu ko ení koeʻuhí ko e huhuʻi ʻa Sīsuú. Naʻe kamata ʻa e fokotuʻutuʻu ko ení ʻi he taʻu 29 ʻi he taimi naʻe papitaiso ai ʻa Sīsuú pea pani ia ko e Taulaʻeiki Lahi ʻi he temipale fakalaumālie ʻo Sihová.—Hep. 9:11, 12.

4, 5. (a) Ko e hā ʻoku fiemaʻu ke fai ʻe he kau lotu moʻoni ʻa Sihová ʻo fakatatau ki he Saame 99? (e) Ko e hā ʻa e fehuʻi ʻoku totonu ke tau ʻeke hifo kia kitautolú?

4 ʻOku tau houngaʻia ʻaupito ʻi he fokotuʻutuʻu ʻa e ʻOtuá fekauʻaki mo e lotu moʻoní. ʻOku tau fakahaaʻi ʻetau houngaʻiá ʻaki hono tala ki he niʻihi kehé ʻa e huafa ʻo Sihová mo ʻene meʻaʻofa fakaofo ʻo e huhuʻí. ʻOku tau fiefia ʻi he ʻi ai ʻa e kau Kalisitiane moʻoni ʻe toko valu miliona tupu ʻoku nau fakahīkihikiʻi ʻa Sihova ʻi he ʻaho taki taha! Neongo hono maʻu ʻe he kakai lotu tokolahi ʻa e fakakaukau hala te nau toki fakahīkihikiʻi ʻa e ʻOtuá ʻi hēvani hili ʻenau maté, ʻoku ʻiloʻi ʻe he kakai ʻa Sihová ʻa e mahuʻinga ke fakahīkihiki ia ʻi heni ʻi he taimí ni.

5 ʻI heʻetau fakahīkihikiʻi ʻa Sihová, ʻoku tau faʻifaʻitaki ai ki he faʻifaʻitakiʻanga ʻa e kau sevāniti faitōnunga ʻa e ʻOtuá ʻoku fakamatalaʻi ʻi he Saame 99:1-3, 5. (Lau.) ʻI he kuohilí ko e kau tangata faitōnunga hangē ko Mōsese, ʻĒlone mo Sāmiuela naʻa nau poupou kakato ki he fokotuʻutuʻu ʻa e ʻOtuá ki he lotu moʻoní. (Saame 99:6, 7) ʻI he ʻahó ni, ki muʻa ke ngāue ʻa e kau pani ʻi he māmaní ko e kau taulaʻeiki fakataha mo Sīsū ʻi hēvaní, ʻoku nau ngāue faitōnunga kia Sihova ʻi he temipale fakalaumālie ʻi he māmaní. ʻOku tokoni mateaki kia kinautolu ʻa e laui miliona ʻo e “fanga sipi kehe.” (Sione 10:16) ʻOku fāʻūtaha ʻa e ongo kulupú ʻi he lotu kia Sihova. Kae kehe, ʻoku totonu ke tau ʻeke fakafoʻituitui kia kitautolu ʻa e fehuʻi ko ení, ‘ʻOku ou poupou kakato ki he fokotuʻutuʻu ʻa Sihova ki he lotu moʻoní?’

ʻILOʻI ʻA E FAʻAHINGA ʻOKU NGĀUE ʻI HE TEMIPALE FAKALAUMĀLIE ʻO E ʻOTUÁ

6, 7. Ko e hā ʻa e palopalema naʻe hoko ʻi he muʻaki fakatahaʻanga Kalisitiané, pea ko e hā naʻe hoko ʻi he 1919?

6 Siʻi hifo ʻi he taʻu ʻe 100 hili hono fokotuʻu ʻa e fakatahaʻanga Kalisitiané, naʻe tupulaki ʻa e tafoki ʻo fakafepaki ki he moʻoní ʻo hangē ko ia naʻe tomuʻa talá. (Ngā. 20:28-30; 2 Tes. 2:3, 4) Hili ʻa e taimi ko iá, naʻe mātuʻaki faingataʻa ange ke ʻiloʻi ʻa e kau lotu moʻoni ʻa e ʻOtuá. ʻI he taʻu ʻe lauingeau mei ai naʻe ngāueʻaki ʻe Sihova ʻa Sīsū ke ne ʻai ke ʻiloʻi ko hai moʻoni ʻoku ngāue ki he ʻOtuá ʻi Hono temipale fakalaumālié.

7 ʻI he taʻu 1919, naʻe ʻiloʻi moʻoni ʻa e faʻahinga naʻe hōifua ki ai ʻa e ʻOtuá mo nau ngāue ʻi hono temipale fakalaumālié. Naʻa nau fai ʻa e ngaahi feʻunuʻaki koeʻuhí ke toe fakahōifua ange ʻenau lotú kia Sihova. (ʻAi. 4:2, 3; Mal. 3:1-4) Ko ia ko e vīsone naʻe sio ki ai ʻa e ʻapositolo ko Paulá ʻi he taʻu ʻe lauingeau ki muʻá naʻe kamata ke fakahoko.

8, 9. Ko e hā ʻa e “palataisi” naʻe sio ki ai ʻa Paula ʻi he vīsoné?

8 Ko e vīsone ʻa Paulá ʻoku fakamatalaʻi ia ʻi he 2 Kolinitō 12:1-4. (Lau.) ʻI he vīsone ko iá, naʻe fakahaaʻi ai ʻe Sihova kia Paula ʻa e meʻa ʻe hoko ʻi he kahaʻú. Ko e hā ʻa e “palataisi” naʻe sio ki ai ʻa Paulá? ʻUluakí, ʻe lava ke ʻuhinga ia ʻe vavé ni ke hoko ʻa e māmaní ko e Palataisi. (Luke 23:43) Uá, ʻe lava ke ʻuhinga ia ki he palataisi fakalaumālie haohaoa ʻi he māmani foʻoú. Pea ko e tolú, ʻe lava ke ʻuhinga ia ki he ngaahi tuʻunga fakaofo ʻi hēvani “ʻi he palataisi ʻa e ʻOtuá.”—Fkh. 2:7.

9 Kae kehe, ko e hā naʻe pehē ai ʻe Paula naʻá ne “fanongo ki he ngaahi lea ʻa ia heʻikai lava ke leaʻaki pea ʻoku ʻikai ngofua ki ha tangata ke ne leaʻaki”? Koeʻuhí naʻe teʻeki ai taimi kiate ia ke ne fakamatalaʻi fakaikiiki ʻa e ngaahi meʻa fakaofo naʻá ne sio ai ʻi he vīsoné. Ka ʻi he ʻahó ni ʻoku fakaʻatā kitautolu ʻe Sihova ke tau tala ki he niʻihi kehé ʻa e ngaahi tāpuaki ʻe maʻu ʻi he taimí ni ʻe heʻene kakaí!

10. Ko e hā ʻoku ʻikai tatau ai ʻa e palataisi fakalaumālié mo e temipale fakalaumālié?

10 ʻOku tau talanoa maʻu pē fekauʻaki mo e palataisi fakalaumālié, ka ko e hā ia? Ko e ʻātakai makehe ia ʻo e nonga ʻoku ʻoange ʻe he ʻOtuá ki hono kakaí. Ko ia ko e palataisi fakalaumālié mo e temipale fakalaumālié ʻoku ʻikai ke na tatau. Ko e temipale fakalaumālié ko e fokotuʻutuʻu ia ʻa e ʻOtuá ki he lotu moʻoní. Ko e palataisi fakalaumālié ʻoku hā mahino ko e faʻahinga ia ʻoku hōifua ki ai ʻa e ʻOtuá pea ʻoku nau lotu kiate ia ʻi hono temipale fakalaumālié.—Mal. 3:18.

11. Ko e hā ʻa e monū ʻoku tau maʻu he ʻaho ní?

11 ʻOku fakafiefia ke ʻiloʻi ko e talu mei he 1919, kuo fakaʻatā ʻe Sihova ʻa e tangata taʻehaohaoá ke nau fakatupulekina, fakaivimālohiʻi, mo fakalahi ʻa e palataisi fakalaumālié. ʻOkú ke tokoni ki hono fai ʻa e ngāue fakafiefia ko ení? ʻOkú ke houngaʻia ʻi he monū ʻo e ngāue fakataha mo Sihova ke ʻoatu ʻa e lāngilangí kiate ia ʻi he māmaní?

ʻOKU ʻAI ʻE SIHOVA ʻENE KAUTAHÁ KE FAKAʻOFOʻOFA ANGE

12. ʻOku anga-fēfē ʻetau ʻilo kuo fakahoko ʻa e ʻAisea 60:17? (Sio ki he ʻuluaki fakatātā ʻi he kupú ni.)

12 Naʻe tomuʻa tala ʻe he palōfita ko ʻAiseá ʻe hoko ʻa e ngaahi liliu mo e feʻunuʻaki fakafiefia ʻi he kautaha ʻa e ʻOtuá ʻi he māmaní. (Lau ʻa e ʻAisea 60:17.) Ko e kau Kalisitiane kei siʻi pe foʻoú kuo nau lau pe fanongo pē ʻi he ngaahi liliu ko ení. Ka ʻoku ʻi ai ʻa e fanga tokoua mo e fanga tuofāfine tokolahi kuo nau maʻu ʻa e monū ʻo e hokosia ʻa e ngaahi feʻunuʻaki fakafiefia ko iá! ʻOku tuipau ʻa e kau sevāniti faitōnunga ko ení ʻoku ngāueʻaki ʻe he ʻOtuá hotau Tuʻí, ʻa Sīsū, ke ne tataki mo fakahinohino ʻEne kautahá! ʻI heʻetau fanongo ki he ngaahi hokosia ʻa e kau Kalisitiane ʻofeina ko ení, ʻe fakaivimālohiʻi ai ʻetau tui mo e falala kia Sihová.

13. Fakatatau ki he Saame 48:12-14, ko e hā kuo pau ke tau faí?

13 Ko e kau Kalisitiane moʻoni kotoa pē kuo pau ke nau tala ki he niʻihi kehé ʻa e kautaha ʻa Sihová. Ko ha mana ia he neongo ʻetau moʻui ʻi he māmani fulikivanu ʻo Sētané, ʻoku tau maʻu ʻa e fetokouaʻaki melino mo fāʻūtaha! Kuo pau ke tau talaki fiefia ki he “toʻutangata ʻe hoko ʻamui” fekauʻaki mo e kautaha ʻa Sihová mo e palataisi fakalaumālié!—Lau ʻa e Saame 48:12-14.

14, 15. Ko e hā ʻa e ngaahi feʻunuʻaki naʻe fai hili ʻa e 1970, pea kuo anga-fēfē ʻa e maʻu ʻaonga ʻa e kautahá?

14 Kuo hokosia ʻe he kau taʻumotuʻa tokolahi ʻi heʻetau fakatahaʻangá ʻa e ngaahi feʻunuʻaki kuó ne ʻai ʻa e kautaha ʻa Sihova ʻi he māmaní ke fakaʻofoʻofa ange. ʻOku nau manatuʻi ʻa e taimi naʻe ʻi ai ʻa e sevāniti fakatahaʻanga ʻi he ngaahi fakatahaʻangá kae ʻikai ko ha kulupu ʻo e kau mātuʻá, ko ha sevāniti vaʻa ʻi he ngaahi fonua ʻe niʻihi kae ʻikai ko ha Kōmiti Vaʻa, pe ko e tataki ʻe ha palesiteni ʻa e Sōsaieti Taua Leʻó kae ʻikai ko e Kulupu Pule ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová. Neongo ko e fanga tokoua kotoa ko ení naʻe ʻi ai honau kau tokoni faitōnunga, ko e tokotaha pē naʻá ne maʻu ʻa e fatongia tefito ke ne fai ʻa e ngaahi fili ʻi he ngaahi fakatahaʻangá, ʻi he ngaahi ʻōfisi vaʻá, pea ʻi he ʻuluʻi ʻapitanga ʻi he māmaní. Hili ʻa e 1970, naʻe fai ʻa e ngaahi feʻunuʻaki koeʻuhí ke maʻu ʻe he kulupu ʻo e kau mātuʻá ʻa e fatongia ko hono fai ʻa e ngaahi filí kae ʻikai ko ha tokotaha pē.

15 Ko e hā kuo ʻaonga ai ki he kautahá ʻa e ngaahi feʻunuʻaki ko ení? Koeʻuhí naʻe makatuʻunga ia ʻi hono mahinoʻi lelei ange ʻa e Folofolá. ʻI he ʻikai ke fai ʻe he tokotaha pē ʻa e ngaahi filí kotoa, ʻoku maʻu ʻaonga ʻa e kautahá mei he ngaahi ʻulungaanga lelei ʻa e kotoa ʻo e kau mātuʻá, pe “ngaahi meʻaʻofa ʻi he tuʻunga ko e kau tangata,” kuo tokonaki ʻe Sihová.—ʻEf. 4:8; Pal. 24:6.

ʻOku ʻoatu ʻe Sihova ki he kakai kotoa ʻi he māmaní ʻa e tataki ʻoku nau fiemaʻu ʻi he moʻuí (Sio ki he palakalafi 16, 17)

16, 17. Ko e hā ʻa e ngaahi feʻunuʻaki ki muí ni mai kuo maongo kiate koé, pea ko e hā hono ʻuhingá?

16 Fakakaukau ki he niʻihi ʻo e ngaahi feʻunuʻaki ki muí ni mai naʻe fai ki heʻetau ʻū tohí. ʻOku tau fiefia ʻi hono tuʻuaki ʻa e ʻū tohi ʻaonga mo fakamānako ʻi heʻetau ngāue fakafaifekaú. Fakakaukau foki ki he founga ʻoku tau ngāueʻaki ai ʻa e tekinolosia foʻoú ke malangaʻi ʻa e ongoongo leleí. Ko e fakatātaá, ko e uepisaiti jw.org kuo aʻu ia ki he kakai tokolahi ange koeʻuhí ke lava ʻo nau maʻu ʻa e tokoni ʻoku nau fiemaʻu moʻoní. ʻI he kotoa ʻo e ngaahi feʻunuʻaki ko ení, ʻoku tau sio ai ki he mahuʻingaʻia lahi ʻa Sihova ʻi he kakaí mo ʻene ʻofa kiate kinautolú.

17 ʻOku tau toe houngaʻia ʻi he feʻunuʻaki naʻe fai ki heʻetau ngaahi fakatahá koeʻuhí ke lava ʻo tau maʻu ha taimi ki he lotu fakafāmilí pe ako fakafoʻituituí. Pea ʻoku tau houngaʻia ʻi he ngaahi liliu naʻe fai ki heʻetau ngaahi polokalama ʻasemipilií mo e fakataha-lahí. ʻOku hā ngali ʻoku toe lelei ange ia ʻi he taʻu kotoa pē! ʻOku tau toe fiefia ʻi he ako ʻoku tau maʻu mei heʻetau ngaahi ako Fakatohitapu kehekehe. ʻI he kotoa ʻo e ngaahi feʻunuʻaki ko ení, ʻoku hā mahino ʻoku tataki ʻe Sihova ʻene kautahá pea ʻokú ne hokohoko atu ke ʻai ʻa e palataisi fakalaumālié ke toe fakaʻofoʻofa ange!

FOUNGA KE TAU TOKONI AI KE ʻAI KE FAKAʻOFOʻOFA ANGE ʻA E PALATAISI FAKALAUMĀLIÉ

18, 19. ʻE lava fēfē ke tau tokoni ke ʻai ke toe fakaʻofoʻofa ange ʻa e palataisi fakalaumālié?

18 Kuo ʻomai ʻe Sihova ʻa e monū ke tau tokoni ki hono ʻai hotau palataisi fakalaumālié ke toe fakaʻofoʻofa ange. Ka ʻe anga-fēfē ʻetau fai iá? ʻAki hono malangaʻi faivelenga ʻa e ongoongo lelei ʻo e Puleʻangá mo ngaohi ʻa e kau ākonga tokolahi ange. Ko e taimi kotoa ʻoku tau tokoniʻi ai ha taha ke hoko ko ha sevāniti ʻa e ʻOtuá, ʻoku tau tokoni ai ke tupu ʻa e palataisi fakalaumālié.—ʻAi. 26:15; 54:2.

19 ʻOku tau toe tokoni ke ʻai ke toe fakaʻofoʻofa ʻa e palataisi fakalaumālié ʻi heʻetau ngāue mālohi ke ʻai hotau ʻulungaanga faka-Kalisitiané ke lelei ange. ʻOku tokoni eni ke ʻai ke fakamānako ange ʻa e palataisi fakalaumālié ki he niʻihi kehé. Ko e anga-mahení, ʻoku ʻikai ko ʻetau ʻilo Tohi Tapú pē ka ko ʻetau tōʻonga maʻa mo fakamelinó te ne ʻuluaki tohoakiʻi ʻa e kakaí ki he kautahá pea kia Sihova mo Sīsū.

ʻE lava ke ke tokoni ki he tupu ʻa e palataisi fakalaumālié (Sio ki he palakalafi 18, 19)

20. Fakatatau ki he Palōveepi 14:35, ko e hā ʻoku totonu ke hoko ko ʻetau holí ia?

20 Kuo pau pē ʻoku fiefia lahi ʻa Sihova mo Sīsū ʻi heʻena sio ki he fakaʻofoʻofa hotau palataisi fakalaumālié he ʻahó ni. Ko e fiefia ʻoku tau maʻu he taimí ni mei hono ʻai ke fakaʻofoʻofa angé ko ha kiʻi fakatātā pē ia ʻo e fiefia te tau maʻu ʻamui ʻi heʻetau ngāue ke ʻai ʻa e māmaní ko ha palataisi. ʻOku totonu ke tau manatuʻi maʻu pē ʻa e meʻa ʻoku leaʻaki ʻi he Palōveepi 14:35: “ʻOku ʻofeina ʻe he tuʻi ha tamaioʻeiki ʻoku fai fakapotopoto.” ʻOfa ke tau fakapotopoto ʻi he ngāue mālohi ke ʻai ke fakaʻofoʻofa ʻa e palataisi fakalaumālié!