Ŵanthu anandi akutuliya muvyaru vakupambanapambana atuza kuziwona vipopomu vamaji vo ve kufupi ndi tawuni ya Pagsanjan ku Philippines. Ada ŵangu a Nardo Leron, angukuliya kwenuku ndipu banja lawu lenga likavu ukongwa. Yiwu akwiyanga ukongwa chifukwa cha vinthu va chinyengu vo vachitikanga mu boma, ku polisi kweniso ko yiwu agwiranga ntchitu.

 Mu banja lidu tengamu taŵana 8 ndipu apapi ŵidu agwiranga ntchinthu mwaphamphu kuti atiphweriyengi. Yiwu asanirikanga cha panyumba chifukwa kanandi akanga kumapiri ko alimanga kuti akaphwere mbewu. Kanandi ini ndi mku wangu Rodelio tajiphweriyanga tija ndipu nyengu zinandi tatandalanga ndi nja. Teche anamana, tengavi mwaŵi wakuseŵe ndi anyidu, chifukwa mwana weyosi mu banja lidu asani wafika waka vyaka 7 wayambanga kuchigwira ntchitu kumunda. Kwenuku tapinganga mathumba ngazitu nga makokonati ndipu tasikanga nangu mutinthowa ta mumapiri ngakusendemuka ukongwa. Ndipu asani tawona kuti mathumba ngo ngazitu ukongwa, tangaguguzanga ŵaka.

 Ada atikhwapanga ukongwa, chinanga kuti takunthiyangapu, kweni vatiŵaŵanga ukongwa asani titiŵawona kuti akhwapa ama. Tayesanga kuŵakaniza, kweni tengavi nthazi. Ini ndi mku wangu Rodelio tingupangana kuti asani takuwa tiziŵabayi ada. Kukamba uneneska, ndakhumbiranga kuja ndi ada akuti atiyanjengi!

 Ndati ndafika vyaka 14 ndingutuwapu panyumba chifukwa chakukwiya ndi mtima wa nkhaza wo ada ŵenga nawu. Kwa nyengu yitali, ndajaliyanga ŵaka kupemphesa mumisewu, kweniso ndingwamba kukweŵa chamba. Pavuli paki ndingwamba ntchitu yakwendesa boti, ndipu ndayendesanga ŵanthu wo akhumba kuchiwona vipopomu vamaji.

 Pati pajumpha waka vyaka vimanavi, ndingwamba kusambira pa yunivesite yinyaki ku Manila. Ndaŵangavi nyengu yakukwana yakusambiriya, chifukwa pa Chisulu ndi pa Sabata ndasanirikanga ku Pagsanjan ko ndagwiranga ntchitu yakwendesa boti. Yapa sonu umoyu wangu wenga nge munthu yo wayingayinga ŵaka ndi charu. Chamba nachu chingukondekana muliŵavu mwangu mwakuti chinguleka kundiluwisa masuzgu. Mwaviyo, ndingwamba kugwiriskiya ntchitu minkhwala yinyaki yakutimbanyizga wongu nge methamphetamines, kokeni ndi hiroini. Namwi muziŵa kuti minkhwala yeniyi ndi ureŵi vitende limoza. Ndawonanga kuti Ukavu, vinthu vambula urunji ndipuso masuzgu ve peposi. Ndingulitinkha ukongwa boma ndipu ndawonanga kuti ndilu lichitiska masuzgu ngosi yanga. Ndingufumba Chiuta kuti, “Ntchifukwa wuli taŵanthu tikumana ndi masuzgu ngosi yanga?” Ndingwenda mumatchalitchi ngakupambanapambana kweni ndamukikanga cha fumbu langu. Ndingulutirizga kumwa minkhwala yinandi yakutimbanyizga wongu kuti ndiluwengeku masuzgu ngangu.

 Mu 1972, ŵana asukulu ku Philippines angwamba kuchita viwoneseru vakulimbana ndi boma. Zuŵa linyaki nani ndinguchitaku nawu viwoneseru venivi, ndipu pa zuŵa ili kungubuka chiwawa chiheni. Ŵanthu anandi angumangika ndipu pati pajumpha myezi yimanavi waka, boma lingujalikiska ulamuliru wankhaza wa asilikali mucharu chosi.

 Chifukwa chakopa arara aboma, pakuti nani ndinguchitaku viwoneseru vakuyukiya boma, ndingwamba so kupemphapempha mumisewu. Kuti ndifiskengi kugula minkhwala yakutimbanyizga wongu, ndingwamba unkhungu ndipu pakumaliya paki asani ŵanthu akukhupuka ndipuso akutuliya muvyaru vinyaki akhumba kuchita chinthu chinyaki chiheni, ndazomeranga kuŵachitiya. Ini ndawonanga kuti umoyu ndi nyifwa palivi mphambanu.

 Pa nyengu iyi, ama ndi mvurwa wangu munyaki ndipu ayamba kusambira Bayibolu ndi Akaboni aku Yehova. Ada angukwiya ukongwa ndipu anguŵawotche mabuku ngo asambiriyanga Bayibolu. Kweni wosi angukunthiyapu ndipu angubatizika ndi kuja Akaboni aku Yehova.

 Zuŵa linyaki, Kaboni munyaki wangukambiya ada layizgu la mu Bayibolu lakuti kunthazi vinthu vazamuchitikanga mwaurunji pacharu chosi. (Sumu 72:12-14) Layizgu lenili linguŵakondwesa ukongwa ada mwakuti anguŵanaŵana kuti afufuzi ŵija kuti asimikizgiyi asani vauneneska nadi. Kweni chakukondweska ntchakuti, mu Bayibolu angusaniyamu layizgu laku Chiuta la boma lamampha pe cha, kweni angusaniyamu so vo Chiuta wakhumba kuti munthurumi wachitiyengi muwolu waki ndi ŵana. (Aefeso 5:​28; 6:4) Pati pajumpha nyengu yimanavi, ada ndi abali ŵangu anyaki wosi anguja Akaboni aku Yehova. Vosi venivi vichichitika ini ndaziŵangaku cha, chifukwa ndenga kutali ndi kunyumba.

 Mu 1978 ,ndingusamiya ku Australia. Chinanga kuti mucharu ichi mwenga chimangu ndipuso vinthu vayendanga umampha, kweni ini ndengavi chimangu mumtima. Ndingulutirizga kumwa ukongwa moŵa ndi kugwiriskiya ntchitu minkhwala wakutimbanyizga wongu. Kukumaliya kwa chaka chenichi, Akaboni aku Yehova anguza kunyumba kwangu. Ndingukondwa ndi vo angundilongo mu Bayibolu vakukwaskana ndi charu cha chimangu, kweni ini ndakhumbanga cha kulutirizga kukambiskana nawu.

 Pati pajumpha nyengu yimanavi kutuliya po venivi vinguchitikiya, ndinguwere ku Philippines kuchiwona ŵanthu. Abali ŵangu angundikambiya kuti ada akuyesesa kusintha ndipu sonu achita umampha ukongwa. Kweni ini mtima wangu wenga weche wakukwiya ukongwa mwakuti ndinguyesesa kuti ndileki kukumana nawu.

 Mzichi wangu mumana wangundikonkhoske kutuliya mu Bayibolu chifukwa cho pacharu pe masuzgu nganandi ndipuso vinthu vambula urunji. Ndinguzizwa ukongwa kuwona kuti msungwana mumana yo wechendawonepu vinandi pa umoyu, watindimuka mafumbu ngo ndenga nangu. Ndechendawere ku Australia, ada angundipasa buku la mutu wakuti Mungathe Kukhala ndi Moyo Kosatha M’paradaiso pa Dziko Lapansi. a Yiwu angundikambiya kuti: “Leka vo uchita. Buku ili likuwovyengi kusaniya vo upenja.” Yiwu angundichiska kuti nkhapenji Akaboni aku Yehova asani ndawere ku Australia.

 Ndinguvwiya vo ada angundikambiya, ndipu ndinguluta ku Nyumba ya Ufumu ya kufupi ndi ko ndajanga ku Brisbane. Ndinguzomera kwamba kusambira Bayibolu. Mauchimi nga mu Bayibolu nge ngo nge mu Daniyeli chaputala 7 ndipuso Yesaya chaputala 9, ngangundiwovya kuziŵa kuti boma laku Chiuta lo mulivi chinyengu ndilu lija lazamulamuliya charu chosi kunthazi. Ndakhumbanga kuja pa ubwezi ndi Chiuta, ndipu ndinguwona kuti ndikhumbika kuleka kuja ndi mtima wakunjoŵi, kuloŵe, kugwiriskiya ntchitu munkhwala wakutimbanyizga wongu kweniso ureŵi. Ndingupatukana ndi msungwana yo ndajanga nayu ndipu ndinguleke limu kuloŵe ndi kugwiriskiya ntchitu munkhwala wakutimbanyizga wongu. Ndati ndayamba kumugomezga ukongwa Yehova, ndingumupempha kuti wandiwovyi kusintha so vinthu vinyaki.

 Pati pajumpha nyengu, ndinguwona kuti vo ndasambiranga vingasintha nadi munthu. Bayibolu likamba kuti asani tingayesesa, tingavwala “umunthu wufya.” (Akolose 3:​9, 10) Ndati ndayesesa kuchita venivi, ndingwamba kuwona kuti vo ndinguvwa vakukwaskana ndi ada, vingaŵa nadi vauneneska. Mumalu mwakuŵakwiyiya ndi kuŵatinkha ada, ndingusintha ndipu ndakhumbanga kuja nawu mwachimangu. Pakumaliya paki, ndinguŵagowoke ndipu ndinguleka kuŵatinkha ko ndingwamba ndeche mwana.

 Ndeche mwana, kanandi ndalondonga waka nkharu yiheni yo anyangu achitanga. Vo Bayibolu likamba kuti mabwezi ngaheni ngalandizga, ndivu vingundichitikiya. (1 Akorinto 15:33) Kweni sonu ndasaniya mabwezi ngamampha ukongwa pakati pa Akaboni aku Yehova, ndipu yiwu andiwovya kuja munthu wamampha ukongwa. Pakati pa ŵanthu ŵenaŵa ndasaniyapu so munthukazi wamampha ukongwa yo ndikutolana nayu zina laki Loretta. Ini limoza ndi muwolu wangu tisambiza ŵanthu anyaki mo Bayibolu lingaŵawovye.

 Nditiliwonga ukongwa Bayibolu chifukwa laŵawovya ada kuti aŵayanjengi ama, ajiyuyuwengi ndipuso kuti aje Mkhristu wakwanja chimangu. Ini mo ndaŵaziŵiyanga ada, ndinguŵanaŵanapu cha kuti zuŵa linyaki angazisintha. Tati takumana kakwamba, pavuli pakuti ndabatizika ndi kuja Kaboni waku Yehova mu 1987, ada angundivumbatiya kakwamba pa umoyu wangu!

 Kwa vyaka vakujumpha 35, ada angulutirizga kugwiriya limoza ndi ama ntchitu yakukambiyaku anyaki malayizgu nga mu Bayibolu. Yiwu angwamba kugwira ntchitu mwaphamphu ndipuso aphweriyanga banja kweniso angwamba kuziŵika kuti awovyanga ŵanthu. Pa vyaka venivi, ndingusambira kuŵatumbika kweniso kuŵayanja. Ndingwamba kukondwa kuziŵika kuti ndini mwana wawu! Chinanga kuti yiwu akutayika mu 2016, ndeche kuŵayanja chifukwa chakuziŵa kuti yiwu ndi ini tikusintha vinthu vikuluvikulu pa umoyu widu chifukwa chakulondo fundu za mu Bayibolu. Sonu ndikuleka ukali. Ndikondwa ukongwa chifukwa ndikusaniya Ada ŵangu akuchanya, Yehova Chiuta, wo akulayizga kuti azamumalisa masuzgu ngosi ngo mabanja ngakumana nangu.