BAYIBOLU LISINTHA ŴANTHU
“Ndikuleka Kuchita Soni”
Ndikuwa mu: 1963
Charu cho Ndikuwiya: Mexico
Mbiri Yangu: Ndeche mwana ndapemphanga mumsewu; ndajivwanga kuti nde wakumaliyapu
UMOYU WANGU WAKALI
Ndikuwiya ku Ciudad Obregón, kunkhondi kwa charu cha Mexico. Ndenga mwana wachinkhondi mu banja la ŵana 9. Tajanga pataliku ndi tawuni chifukwa tajanga ku famu yimana ya ada. Kwenuku kwenga kwakutowa ukongwa ndipu banja lidu lakoliyananga kweniso takondwanga. Kweni ndati ndakwaniska vyaka vinkhondi, chimphepu chingunanga famu ya ada ndipu tingusamiya kutawuni yinyaki.
Ada angwamba kusaniya ndalama zinandi. Kweni pa nyengu yeniyi, yiwu angwamba kumwa ukongwa moŵa. Venivi vingutimbanyizga nthengwa yawu kweniso taŵana. Nasi tingwamba kukweŵa foja yo tabiyanga ada. Ndinguloŵe moŵa kakwamba ndati ndafika vyaka 6. Pati pajumpha nyengu yimanavi, ada ndi ama angupatukana, ndipu kutuliya nyengu yeniyi nani ndingusalukiya limu.
Ama angutito ndi kuluta nasi ku munthulumi munyaki yo angusomphorana nayu. Munthulumi uyu waŵapasanga ndalama cha ama ndipu nawu asaniyanga ndalama zimana ukongwa. Mwaviyo, ini ndi abali ŵangu tingwamba kugwira ntchitu zakupambanapambana kuti tisaniyengi vakukhumbika pa umoyu. Ini ndapolichanga sapatu, ndagulisanga buredi, manyuzipepala, babogamu kweniso vinthu vinyaki. Ndapenjanga so vakurya mumabini nga ŵanthu akukhupuka mutawuni.
Ndati ndakwaniska vyaka 10, munthu munyaki wangundikambiya kuti nkhagwirengi nayu ntchitu kumtaya. Ini ndinguzomera ndipu ndinguleka sukulu kweniso ndingutuwapu panyumba. Iyu wandilipiranga ndalama zimana ukongwa pa zuŵa kweniso wandipasanga chakurya cho tatondonga mumtaya. Ndajanga mu kachisakalala ko ndingumanga mwakugwiriskiya ntchitu vinthu vo ndingutondo kumtaya. Ŵanthu wo ndajanga nawu kwenuku atukanga kweniso achitanga ureŵi. Anandi ŵenga aloŵevu ndipuso agwiriskiyanga ntchitu munkhwala wakutimbanyizga wongu. Iyi yenga nyengu yakuŵaŵa ukongwa pa umoyu wangu ndipu ndaliyanga usiku wewosi uku ndinjekeme chifukwa cha mantha. Ndachitanga soni ukongwa chifukwa cha ukavu kweniso ubulu. Ndinguja kumtaya kwenuku kwa vyaka pafufupi vitatu mpaka pa nyengu yo ndingusamiya kuluta kuchigaŵa chinyaki ku Mexico. Kwenuku ndinguchiyamba kugwira ntchitu muminda, ndaponthonga maluŵa kweniso thonji, ndatemanga mijuŵa ndipuso kukumba mboholi.
Pati pajumpha vyaka vinayi ndinguwere so ku Ciudad Obregón. Azichi ŵawu ŵa ada wo ŵenga ang’anga, angundipasa chipinda chimoza munyumba yawu kuti ndigonengemu. Ndi usiku ndalotanga malotu ngaheni ukongwa ndipu ndingutimbanyizgika ukongwa maŵanaŵanu mwakuti nyengu zinyaki ndaŵanaŵananga kuti ndijibayi ŵaka. Usiku unyaki ndingupemphera kwaku Chiuta kuti: “Ambuya asani muliku nadi, ndipenja kuti ndikuziŵeni, ndipu ndikuteŵetiyeningi kwamuyaya. Asani pe chisopa chauneneska ndipenja ndichiziŵi.”
MO BAYIBOLU LINGUSINTHIYA UMOYU WANGU
Kwamba kali ndakhumbanga kuziŵa vinandi vakukwaskana ndi Chiuta. Chinanga mphanyengu yo ndenga ndeche mwana ndikulutapu ku matchalitchi ngakupambanapambana. Kweni ngosi ngangundiguŵiska ŵaka. Pengavi lo lakambanga vinandi vakukwaskana ndi Bayibolu pamwenga lo landiwovyanga kuziŵa Chiuta. Matchalitchi nganyaki ngaŵikanga ŵaka masu pa ndalama, penipo mumatchalitchi nganyaki alongozgi ŵaki ŵenga areŵi.
Pa nyengu yo ndenga ndi vyaka 19, murumu wa mzichi wangu mura, wangundikambiya kuti Akaboni aku Yehova amulongo vo Bayibolu likamba pa nkhani yakugwiriskiya ntchitu vikozgu pakusopa. Iyu wangundiŵerenge Chituwa 20:4, 5. Lemba ili likamba kuti tingapanganga vikozgu cha. Vesi 5 lititi: “Ungavijikamiyanga cha pamwenga kuviteŵete, pakuti ini, Yehova Chiuta waku, ndini Chiuta yo ndikhumba kuti ŵanthu ateŵetiyengi ini pe.” Sonu mulamu wangu wangundifumba kuti, “Kumbi uwona kuti Chiuta watingi watikanizengi kugwiriskiya ntchitu vikozgu pakumusopa, asani iyu mweneku wavigwiriskiyanga ntchitu pakupanga vakuziziswa?” Fumbu laki lingundijula masu ndipu ndakhumbanga kuziŵa vinandi. Kutuliya pa nyengu yeniyi, takambiskananga nkhani zakupambanapambana za mu Bayibolu. Ndakondwanga ukongwa ndi vo ndasambiranga mwakuti ndawonanga nge kuti nyengu yayendanga liŵi ukongwa asani tisambira.
Pavuli paki, iyu wangundidaniya ku maunganu nga Akaboni aku Yehova. Vo ndinguwona ndi kuvwa kwenuku vingundichontha ukongwa. Chinanga mbana anamana nawu akambanga nkhani papulatifomu! Mumtima ndingukamba kuti, ‘Ŵanthu yaŵa asambira vinthu vapade ukongwa!’ Chinanga kuti ndenga ndi sisi litali kweniso ndawonekanga umampha cha, Akaboni angundilonde umampha ukongwa. Ndipu banja linyaki lingundidana kuti nkharyi chakurya kunyumba kwawu maunganu ngati ngamala!
Kusambira Bayibolu ndi Akaboni aku Yehova, kungundiwovya kuziŵa kuti Yehova Chiuta Mbada achanju wo aphwere weyosi, kwali ngwakukhupuka, mkavu, wakusambira, mubulu ndipuso kwali watuliya mu fuku nili. Iyu walivi sankhu chinanga nkhamanavi. (Machitidu 10:34, 35) Yapa sonu ndingwamba kumuziŵa Chiuta. Ndipuso ndinguleka kuja wambula kukondwa kweniso kuŵanaŵana kuti ndisoŵa chinthu chinyaki pa umoyu.
MO NDAYANDULIYA
Umoyu wangu ungwamba kusintha ukongwa! Ndinguleka kukweŵa foja, kuloŵe kweniso kutuka. Vinthu vo vandisuzganga maŵanaŵanu kutuwa ndeche mwana navu vingumala, kweniso ndinguleka kulota malotu ngaheni. Ndinguleka so kujiwona kuti nde wakumaliyapu. Pakwamba ndajiwonanga viyo chifukwa cha vo vingundichitikiya ndeche mwana kweniso chifukwa chakuti sukulu ndinguleke pa nthowa.
Ndikusaniya munthukazi wamampha ukongwa yo watanja Yehova kweniso yo watindiwovya ukongwa. Sonu nditeŵete nge wakuwonere dera, ndipu nditende mipingu ya Akaboni aku Yehova kuti ndichiski ndi kusambiza abali ndi azichi ŵangu auzimu. Sonu ndikuleka kuchita soni chifukwa ndikuwovyeka ndi nthazi ya Mazu ngaku Chiuta kweniso masambiru ngamampha ukongwa ngo Chiuta watitipaska.