Ŵeruzgi 9:1-57

  • Abimeleki waja fumu ku Sekemu (1-6)

  • Ntharika yaku Yotamu (7-21)

  • Abimeleki walamuliya mwankhaza (22-33)

  • Abimeleki wayukiya Sekemu (34-49)

  • Munthukazi wapweteka Abimeleki; iyu watufwa (50-57)

9  Pati pajumpha nyengu, Abimeleki+ mwana waku Yerubala wanguluta kwa azisibweni* ŵaki ku Sekemu. Yiwu limoza ndi ŵanthu wosi a mu banja la ambuyaki* wanguŵakambiya kuti:  “Muŵafumbi alongozgi* wosi a ku Sekemu kuti, ‘Kumbi chamampha ndi nichi, kuti ŵana wosi 70 aku Yerubala+ akulamuliyeningi pamwenga kuti munthu yumoza ndiyu wakulamuliyeningi? Cho mutenere kuziŵa ntchakuti ini nde chiwanga chinu kweniso mnofu winu.’”*  Sonu azisibweni ŵaki anguchikamba venivi mumalu mwaku iyu kwa alongozgi wosi a ku Sekemu, ndipu angusimikiza mumitima yawu kulondo Abimeleki, pakuti akambanga kuti; “Ndi mubali widu chayiyu mwenuyu.”  Yiwu anguto ndalama 70 zasiliva munyumba* yaku Bala-beriti+ ndi kupaska Abimeleki, ndipu ndi ndalama zenizi wangulembera ŵanthu wo asoŵanga chakuchita ndipuso aphuzu kuti amulondongi.  Pavuli paki, wanguluta kunyumba ya awisi ku Ofura,+ ndipu wangubaya abali+ ŵaki 70, ŵana anthulumi aku Yerubala. Wosi wanguŵabayiya pamwa umoza. Yotamu pe yo wenga mumana ukongwa pa ŵana wosi aku Yerubala, ndiyu wangujaku chifukwa wangubisama.  Sonu alongozgi wosi a ku Sekemu ndi ku Beti-milo anguwungana pamoza ndipu angusankha Abimeleki kuja fumu+ yawu pafupi ndi chimiti chikulu, mumphepeti mwa chipilala cho chenga ku Sekemu.  Yotamu wati wavwa venivi, nyengu yeniyo wanguluta pachanya pa Phiri la Gerizimu+ ndi kuchima penipo. Iyu wanguŵakambiya mwakudaniriza kuti: “Avwani yimwi alongozgi a ku Sekemu, kuti Chiuta nayu wakuvweni.  “Nyengu yinyaki, penga vimiti vo vinguluta kuchisankha fumu kuti yivilamuliyengi. Sonu yivu vingukambiya chimiti cha maolivi kuti, ‘Utilamuliyengi.’+  Kweni chimiti cha maolivi chingumuka kuti, ‘Kumbi ndileki kutuzga mafuta,* ngo atingagwiriskiya ntchitu pakukankhuska Chiuta kweniso ŵanthu, ndi chilatu chakuti nkhasukunyikengi pachanya pa vimiti vinyaki?’ 10  Pavuli paki, vimiti vo vingukambiya chimiti cha mkuyu kuti, ‘Uzi kunu uzitilamuliyengi.’ 11  Kweni chimiti cha mkuyu chingumuka kuti, ‘Kumbi ndileki kupasa vipasu vangu vakunowa kweniso vamampha, ndi chilatu chakuti nkhasukunyikengi pachanya pa vimiti vinyaki?’ 12  Pavuli paki, vimiti vo vingukambiya chimiti cha mphereska kuti, ‘Uzi kunu uzitilamuliyengi.’ 13  Chimiti cha mphereska chingumuka kuti, ‘Kumbi ndileki kutuzga vinyu wasonu yo wakondwesa Chiuta ndipuso ŵanthu, ndi chilatu chakuti nkhasukunyikengi pachanya pa vimiti vinyaki?’ 14  Pakumaliya, vimiti vosi vingukambiya kamiti kaminga kuti, ‘Uzi kunu uzitilamuliyengi.’+ 15  Kamiti kaminga kangumuka vimiti vosi kuti, ‘Asani mupenja nadi kundisankha kuti ndije fumu yinu, muzi muzibisami mu mduzi wangu. Kweni asani po cha, motu utuwi mukamiti kaminga ndipu uwotchi vimiti va Sidara* va ku Lebanoni.’ 16  “Sonu kumbi mwachita umampha kweniso mbulemu uwu, kuti musankhi Abimeleki kuja fumu yinu?+ Kumbi mwamuchitiya umampha Yerubala limoza ndi a munyumba yaki, kweniso mwamuchitiya vakwenere? 17  Pa nyengu yo ada akuchitiyaningi nkhondu,+ anguŵika umoyu wawu pa ngozi kuti akutaskeni mu manja mwa Amidiyani.+ 18  Kweni msanawale mwayukiya a munyumba ya ada ndipu mwabaya ŵana ŵawu anthulumi 70 pamwa umoza.+ Mwasankha so Abimeleki mwana wa kapolu wawu munthukazi+ kuja fumu pa alongozgi wosi a ku Sekemu, chifukwa chakuti ndi mubali winu. 19  Asani vo mwachita msanawale vamampha ndipuso mbulemu kwaku Yerubala limoza ndi a munyumba yaki, kondwani ndi Abimeleki ndipu nayu wakondwi namwi. 20  Asani po cha, motu utuwi mwaku Abimeleki ndipu uwotchi alongozgi a ku Sekemu ndi Beti-milo,+ kweniso motu utuwi mwa alongozgi a ku Sekemu ndi Beti-milo ndipu uwotchi Abimeleki.”+ 21  Pavuli paki, Yotamu+ wanguthaŵa ndi kuluta ku Bere, ndipu wanguchija kweniko chifukwa cha kopa Abimeleki mubali waki. 22  Abimeleki wangulamuliya* Isirayeli kwa vyaka vitatu. 23  Pavuli paki, Chiuta wanguzomereza kuti Abimeleki ndi alongozgi a ku Sekemu atinkhani,* ndipu alongozgi a ku Sekemu angumuchitiya vinthu mwauryarya Abimeleki. 24  Ivi vinguchitika kuti phuzu lo yiwu anguchitiya ŵana 70 aku Yerubala, liwere paku yiwu, ndi chilatu chakuti mulandu wa ndopa za ŵana aku Yerubala uje pa mubali wawu Abimeleki chifukwa chakuti wanguŵabaya,+ kweniso uje pa alongozgi a ku Sekemu pakuti angumuwovya kuti waŵabayi. 25  Sonu alongozgi a ku Sekemu angutuma ŵanthu kuti abisamiyi Abimeleki pachanya pa mapiri, ndipu yiwu abiyanga munthu weyosi yo wajumphanga pafupi nawu mumsewu. Pati pajumpha nyengu, ŵanthu angumukambiya Abimeleki. 26  Pavuli paki, Gali mwana waku Ebedi ndi abali ŵaki anguluta ku Sekemu,+ ndipu alongozgi a ku Sekemu angwamba kumuthemba. 27  Yiwu anguluta kubwalu kwa tawuni, anguwunjika mphereska kutuliya muminda yawu ya mphereska, angukanda mphereska zo ndi kuchita phwandu. Pavuli paki, angusere munyumba yaku chiuta wawu+ ndipu angurya, angumwa ndi kutemba Abimeleki. 28  Sonu Gali mwana waku Ebedi wangukamba kuti: “Kumbi Abimeleki ndiyani, ndipu Sekemu ndiyani kuti isi timuteŵete? Asi iyu ndi mwana waku Yerubala,+ ndipu Zebulu ndiyu mteŵeti waki? Teŵetiyani ŵana aku Hamori, wisi waku Sekemu! Kumbi pe chifukwa chakuti isi titeŵetiyengi Abimeleki? 29  Asani ŵanthu yaŵa ŵenga mu manja mwangu, ndatingi ndimulondengi udindu Abimeleki.” Sonu iyu wangukambiya Abimeleki kuti: “Sazgiyaku asilikali ŵaku ndipu uzi.” 30  Zebulu mulongozgi wa tawuni yo wati wavwa mazu ngaku Gali mwana waku Ebedi, wangukwiya ukongwa. 31  Sonu iyu wangutuma ŵanthu mwachisisi* kuti akakambiyi Abimeleki kuti: “Awona! Gali mwana waku Ebedi ndi abali ŵaki ŵe mu Sekemu, ndipu achitiska kuti ŵanthu a mutawuni iyi akuyukiyi. 32  Sonu yiwi ndi ŵanthu ŵaku muzi ndi usiku, ndipu muzibisami kubwalu kwa tawuni. 33  Asani lumwi latuwa ŵaka ndi mlenji, muzicheleri ndi kuyukiya tawuni; ndipu asani iyu watuza ndi ŵanthu ŵaki kuzikuyukiyani, uzichiti chechosi kuti uzimuthereski.”* 34  Sonu Abimeleki limoza ndi ŵanthu wosi wo wenga nawu, angusoka ndi usiku. Yiwu angugaŵana mu magulu nganayi ndipu angubisamiya Sekemu. 35  Gali mwana waku Ebedi wati watuwa ndi kuchima pageti la mpanda wa tawuni, Abimeleki ndi ŵanthu wosi wo wenga nawu, angusotopoka mumalu ngo angubisama. 36  Sonu Gali wati wawona ŵanthu, wangukambiya Zebulu kuti: “Awona! Kutuza ŵanthu wo asika kutuwa pachanya pa mapiri.” Kweni Zebulu wangumuka kuti: “Mbanthu cha wo, uwona ŵaka vithuthuzi va mapiri.” 37  Pavuli paki, Gali wangukamba kuti: “Awona! ŵanthu atuza kutuwa pakati pacharu, ndipu gulu linyaki lituza kuziya kunthowa ya ku chimiti chikulu cha ku Meyonenimu.” 38  Zebulu wangumuka kuti: “Asi wajikuzganga yiwi mwakukamba kuti, ‘Abimeleki ndiyani kuti isi timuteŵete?’+ Asi yaŵa mbanthu wo unguŵakana? Luta cha kachiti nawu nkhondu.” 39  Sonu Gali wangulongozga alongozgi a ku Sekemu ndipu wanguluta kuchichita nkhondu ndi Abimeleki. 40  Abimeleki wangumulondo ndipu Gali wanguthaŵa. Ŵanthu anandi angubayika mpaka pageti la tawuni. 41  Sonu Abimeleki wangulutirizga kuja ku Aruma ndipu Zebulu+ wangudikisa Gali ndi abali ŵaki ku Sekemu. 42  Mawa laki, ŵanthu anguluta kubwalu kwa tawuni, ndipu Abimeleki wanguvwa nkhani yeniyi. 43  Iyu wanguto ŵanthu ndi kuŵagaŵa mu magulu ngatatu ndipu angubisama kubwalu kwa tawuni. Wati wawona ŵanthu achiluta kubwalu kwa tawuni, wanguŵayukiya ndi kuŵabaya. 44  Abimeleki ndi magulu ngo wenga nangu angutchimbiriya kunthazi ndi kuma pageti la tawuni, ndipu magulu nganyaki ngaŵi nganguyukiya ndi kubaya ŵanthu wosi wo ŵenga kubwalu kwa tawuni. 45  Abimeleki wanguchita nkhondu ndi tawuni yo zuŵa losi lenili ndipu wanguyithereska. Iyu wangubaya ŵanthu wo ŵenga mutawuni yeniyi, pavuli paki wanguyibwanganduwa+ ndi kuyiwaza mche. 46  Alongozgi a kanyumba kakuthopoka ka* ku Sekemu ŵati avwa venivi, nyengu yeniyo angusere muchipinda chakuvikilirika cha nyumba* yaku Eli-beriti.+ 47  Abimeleki wati wavwa ŵaka kuti alongozgi a kanyumba kakuthopoka ka ku Sekemu awungana pamoza, 48  iyu limoza ndi ŵanthu wo wenga nawu angukwere ku Phiri la Zalimoni. Abimeleki wanguto mbavi ndi kucheketa chimiti, pavuli paki wanguchipinga paphewa laki, ndipu wangukambiya ŵanthu wo wenga nawu kuti: “Vo mwawona ini ndichichita, namwi muchiti venivo mwaliŵiliŵi!” 49  Sonu ŵanthu wosi angucheketa so vimiti ndi kulondo Abimeleki. Pavuli paki, vimiti vosi vo angucheketa anguviŵika pachipinda chakuvikilirika, ndipu chipinda cho anguchiwotcha. Mwaviyo, ŵanthu wosi wo ŵenga mukanyumba kakuthopoka ka ku Sekemu nawu so angufwa. Yiwu ŵengapu anthulumi ndi anthukazi pafufupi 1,000. 50  Pavuli paki, Abimeleki wanguluta ku Tebezi; wangujintha msasa kuti wachiti nkhondu ndi Tebezi ndipu wanguthereska tawuni yeniyi. 51  Sonu pakati pa tawuni yeniyi penga kanyumba kakuthopoka kakulama,* ndipu anthulumi wosi ndi anthukazi kweniso alongozgi a tawuni yeniyi anguthaŵiya mukanyumba kenaka. Yiwu angujijaliya ndi kukwera pachanya pa kanyumba kenaka. 52  Abimeleki wanguluta kukanyumba kakuthopoka kenaka ndipu wangulimbana naku. Iyu wangufika pakhomu la kanyumba kenaka kuti wakakawotchi. 53  Pavuli paki, munthukazi munyaki wanguwisiya pamutu waku Abimeleki mwa wapachanya wakupere ndipu mwa wo unguphwanya mutu waki.+ 54  Mwaliŵiliŵi, Abimeleki wangudana mteŵeti waki yo wamunyamuliyanga vidya vankhondu ndipu wangumukambiya kuti: “Solo lipanga laku ndipu undibayi, kuti ŵanthu aleki kukamba kuti, ‘Munthukazi ndiyu wangumubaya.’” Sonu mteŵeti waki wangumugwaza ndipu wangufwa. 55  Sonu Ayisirayeli ŵati awona kuti Abimeleki wafwa, wosi anguwere kunyumba zawu. 56  Viyo ndimu Chiuta wanguweze Abimeleki pa viheni vo wanguchitiya awisi pakubaya abali ŵaki 70.+ 57  Chiuta wanguchitiska so kuti viheni vosi vo anthulumi a ku Sekemu anguchita, viwere pa mitu yawu. Mwaviyo, thembu laku Yotamu+ mwana waku Yerubala+ lingufiskika paku yiwu.

Mazu Ngam'mphata

Mazu ngaki chayingu, “banja la nyumba ya awisi ŵa anyina.”
Pamwenga kuti, “azichi wosi ŵa anyina.”
Yapa pangafwatulikiya so kuti, “ŵeneku charu.”
Mazu ngaki chayingu, “nde ndopa yinu.”
Pamwenga kuti, “munyumba yakusopiyamu.”
Pamwenga kuti, “ndileki kupasa.”
Vimiti ivi viyananaku ndi vimiti va payina ndipu kali vasanirikanga ukongwa ku Lebanoni.
Pamwenga kuti, “wanguja mulongozgi mu.”
Mazu ngaki chayingu, “wanguŵikapu mzimu uheni pakati paku Abimeleki ndi alongozgi a ku Sekemu.”
Pamwenga kuti, “mwakuchenje.”
Pamwenga kuti, “uzimuchitiyi chechosi cho janja laku lingafiska.”
Pamwenga kuti, “Sonju ya.”
Pamwenga kuti, “nyumba yakusopiyamu.”
Pamwenga kuti, “Sonju yakulama.”