Buku Lakwamba la Samuyeli 14:1-52

  • Yonatani wayukiya Afilisiti ku Mikimashi (1-14)

  • Chiuta wathereska arwani ŵa Ayisirayeli (15-23)

  • Sauli wakamba thembu kwambula kuŵanaŵaniyapu (24-46)

    • Ŵanthu aturya nyama limoza ndi ndopa zaki (32-34)

  • Nkhondu zaku Sauli; banja laki (47-52)

14  Zuŵa linyaki, Yonatani+ mwana waku Sauli, wangukambiya mteŵeti waki yo wamupingiyanga vidya kuti: “Zanga, tiyi tiyambukiyi kusirya ko kwe gulu la asilikali ŵa Afilisiti.” Kweni awisi wanguŵakambiya cha.  Sauli wajanga kubwalu kwa tawuni ya Gibeya,+ musina mwa chimiti cha vipasu va pomegiraneti* ku Migironi. Ndipu iyu wenga ndi anthulumi pafufupi 600.+  (Ahiya mwana waku Ahitubu,+ mku waku Ikabodi,+ wangunyamuwa efodi.+ Ahitubu wenga mwana waku Finihasi,+ Finihasi wenga mwana waku Eli+ yo wenga wasembi waku Yehova ku Shilo.)+ Ndipu ŵanthu anguziŵaku cha ko Yonatani wanguluta.  Pakati pa nthowa yo Yonatani wakhumbanga kuyambuka kuti waluti kwa asilikali ŵa Afilisiti, penga majalawi ngaŵi ngo ngawonekanga nge minyu. Kurwandi linyaki kwenga jalawi limoza, kweniso kurwandi linyaki kwenga jalawi limoza. Jalawi linyaki ladanikanga kuti Bozezi, ndipu linyaki ladanikanga kuti Sene.  Limoza mwa majalawi ngenanga, linguma nge chipilala kunkhondi* ndipu lingulazga ku Mikimashi, penipo linyaki lenga kumwera ndipu lingulazga ku Geba.+  Sonu Yonatani wangukambiya mteŵeti waki yo wamupingiyanga vidya kuti: “Zanga, tiyi tiyambukiyi kumsasa wa ŵanthu ambula kudumulika.+ Panyaki Yehova watiwovyengi, chifukwa palivi cho chingatondekesa Yehova kutaska ŵanthu, kwali mwakugwiriskiya ntchitu ŵanthu anandi pamwenga amana.”+  Mteŵeti waki yo wamupingiyanga vidya wangumuka kuti: “Chita chechosi cho mtima waku wakutuma kuti uchiti. Uluti kwekosi ko wakhumba, ndipu ini ndikulondongi kwekosi ko mtima waku wakutuma.”  Yonatani wangukamba kuti: “Tiyambukiyengi ku ŵanthu ŵenaŵa ndipu takujilongo kwaku yiwu.  Asani yiwu achitikambiya kuti, ‘Mani penipo mpaka po isi taziya kwaku yimwi!’ tamukuma penipo ndipu tamulutaku cha ko yiwu ŵali. 10  Kweni asani achitikambiya kuti, ‘Zani muchiti nasi nkhondu!’ tamuluta, chifukwa Yehova wakuŵapereka mu manja mwidu. Chenichi ndichu chamuja chisimikizu chidu.”+ 11  Sonu wosi ŵaŵi angujilongo kwa asilikali ŵa Afilisiti. Afilisiti angukamba kuti: “Wonani! Aheberi asotopoka mumazenji mo angubisama.”+ 12  Afilisiti wo ŵenga mumsasa angukambiya Yonatani ndi mteŵeti waki yo wamupingiyanga vidya kuti: “Zani kunu kuti tikukhawuliseni!”+ Nyengu yeniyo, Yonatani wangukambiya mteŵeti waki kuti: “Ndilondo chifukwa Yehova waŵaperekengi mu manja mwa Ayisirayeli.”+ 13  Yonatani wangukwere kwaku yiwu mwakukwaŵa, ndipu mteŵeti waki wamulondonga muvuli; Afilisiti angwamba kuwa pa masu paku Yonatani ndipu mteŵeti waki yo wenga muvuli mwaki, waŵabayanga. 14  Pa ulendu wakwamba wo Yonatani ndi mteŵeti waki anguyukiya Afilisiti, angubaya ŵanthu pafufupi 20 pa mtunda wakukwana hafu ya ekala.* 15  Ŵanthu wosi anguchita mantha kusazgapu wo ŵenga mumsasa,+ magulu ngakuyukiya nga Afilisiti nangu nganguchita mantha. Charu chingwamba kusukunyika ndipu mantha ngakutuliya kwaku Chiuta, nganguŵako. 16  Alonda aku Sauli ku Gibeya+ waku Benjamini, anguwona kuti ŵanthu atimbanyizgika ndipu aselere kwekosi.+ 17  Sauli wangukambiya ŵanthu wo wenga nawu limoza kuti: “Ŵerengani ŵanthu ndipu muwoni yo watuwapu panu.” Ŵati aŵerenga ŵanthu, angusaniya kuti Yonatani ndi mteŵeti waki yo wamupingiyanga vidya palivi. 18  Sonu Sauli wangukambiya Ahiya kuti:+ “Iza nalu kufupi Bokosi laku Chiuta wauneneska!” (Pakuti Bokosi laku Chiuta wauneneska lenga ndi Ayisirayeli pa nyengu yo.*) 19  Sauli wachilongoro ndi wasembi, chimtimbaheka cho chenga mumsasa wa Afilisiti, chakuliyangakuliyanga. Sonu Sauli wangukambiya wasembi kuti: “Leka vo uchita.”* 20  Sauli limoza ndi ŵanthu wosi wo wenga nawu, anguwungana pamoza ndipu anguluta ku nkhondu. Yiwu anguchisaniya kuti Afilisiti abayana ŵijaŵija ndi lipanga, ndipu chimtimbaheka chenga chikulu ukongwa. 21  Kweniso Aheberi wo pakwamba ŵenga kuchigaŵa cha Afilisiti ndipu anguziya nawu limoza kumsasa, angwamba kuluta kwa Ayisirayeli wo alongozgekanga ndi Sauli kweniso Yonatani. 22  Ayisirayeli wosi wo angubisama+ muchigaŵa chamapiri cha Efurayemu, anguvwa kuti Afilisiti athaŵa, ndipu nawu angwamba kuŵatchimbiza. 23  Mwaviyo, Yehova wangutaska Ayisirayeli pa zuŵa lenili,+ ndipu nkhondu yingulutiriya mpaka ku Beti-aveni.+ 24  Kweni Ayisirayeli angusuzgika ukongwa pa zuŵa lenili, chifukwa Sauli wangulapizgiya ŵanthu wosi kuti: “Ngwakutembeka munthu weyosi yo waryengi chakurya* chechosi lumwi lechendasere, kweniso mpaka po ndaweze arwani ŵangu wosi!” Mwaviyo pengavi munthu weyosi yo wangurya kanthu.+ 25  Ŵanthu wosi angufika* muthundu ndipu pasi penga uchi. 26  Ŵanthu ŵati afika muthundu, anguwona uchi uchinthonya kweni pengavi yo wangurya chifukwa cha kopa thembu. 27  Kweni Yonatani wanguvwaku cha awisi achilapizgiya ŵanthu,+ mwaviyo wanguto nthonga yaki yo wangukoleze ndipu wangujoko chisa cha uchi ndi songu ya nthonga yo. Wati waweze janja laki kumulomu, masu ngaki ngangungweruka. 28  Munthu munyaki wati wawona ivi, wangukamba kuti: “Awusu alapizgiya ŵanthu kuti, ‘Ngwakutembeka munthu weyosi yo waryengi chakurya msanawale!’+ Ndichu chifukwa chaki ŵanthu avuka ukongwa.” 29  Kweni Yonatani wangumuka kuti: “Ada achitiska kuti charu chije pa suzgu yikulu. Wonani mo masu ngangu ngangwerukiya chifukwa ndalaŵa ŵaka timauchi timanavi. 30  Asani msanawale ŵanthu angurya mwakufwatuka+ vinthu va arwani ŵawu vo angusaniya, vinthu vatingi viŵengi umampha ukongwa! Kweniso mphanyi Afilisiti abayika anandi ukongwa.” 31  Pa zuŵa lenili, angulutirizga kubaya Afilisiti kutuwa ku Mikimashi mpaka ku Aijaloni,+ ndipu ŵanthu anguvuka ukongwa. 32  Sonu ŵanthu angwamba kutchimbiriya ku vinthu vo anguphanga, ndipu angubayiya penipo mbereri, ng’ombi ndipuso matholi.* Yiwu angurya nyama limoza ndi ndopa zaki.+ 33  Uthenga unguza kwaku Sauli wakuti: “Awonani! Ŵanthu abudiya Yehova mwakurya nyama limoza ndi ndopa zaki.”+ Iyu wangukamba kuti: “Mwachita vinthu mwambula kugomezgeka. Ndikunkhuzgiyeni chimwa chikulu mwaliŵiliŵi.” 34  Sonu Sauli wangukamba kuti: “Ŵanthu wosi akambiyeni uthenga wakuti, ‘Weyosi wazi ndi ng’ombi yinthulumi kweniso mbereri ndipu wazivibayiyi kunu, pavuli paki waziryi. Mungabudiyanga Yehova cha mwakurya nyama limoza ndi ndopa zaki.’”+ Mwaviyo, weyosi wanguza ndi ng’ombi yaki yinthulumi ndipu wanguyibayiya penipo. 35  Ndipu Sauli wanguzenge Yehova guŵa la sembi.+ Lenili ndilu lenga guŵa la sembi lakwamba lo wanguzenge Yehova. 36  Pavuli paki, Sauli wangukamba kuti: “Tiyeni tisikiyi kwa Afilisiti ndi usiku kuti tikaŵayukiyi ndi kuŵalonda vinthu vawu mpaka mlenji. Palivi yo takumusiya wamoyu.” Yiwu angumuka kuti: “Chitani chechosi cho muwona kuti ntchakwenere.” Sonu wasembi wangukamba kuti: “Tiyeni tifumbi dankha Chiuta wauneneska panu.”+ 37  Sauli wangufumba Chiuta kuti: “Kumbi ndiluti kuchiyukiya Afilisiti?+ Kumbi muŵaperekengi mu manja mwa Ayisirayeli? Kweni Chiuta wangumumuka cha pa zuŵa ili. 38  Sonu Sauli wangukamba kuti: “Zani kunu yimwi mosi alongozgi a ŵanthu, ndipu tifufuzi kuti tiziŵi ubudi wo wachitika msanawale. 39  Pakuti ndilapizga mu zina laku Yehova Chiuta wamoyu yo wataska Ayisirayeli, chinanga vingaŵa kuti mwana wangu Yonatani ndiyu wananga, watenere kubayika.” Kweni pengavi munthu yo wangumumuka. 40  Sonu wangukambiya Ayisirayeli wosi kuti: “Yimwi mosi mumi kuchigaŵa chimoza, ndipu ini ndi mwana wangu Yonatani, nasi timengi kuchigaŵa chinyaki.” Ŵanthu angumuka Sauli kuti: “Chitani chechosi cho muwona kuti ntchakwenere.” 41  Sauli wangukambiya Yehova kuti: “Yimwi Chiuta waku Isirayeli, timukeni mwakugwiriskiya ntchitu Tumimu!”+ Sonu Yonatani ndi Sauli ndiwu angusankhika, ndipu ŵanthu angufwatuka. 42  Pavuli paki Sauli wangukamba kuti: “Chitani mayeri+ pakati paku ini ndi mwana wangu Yonatani.” Ndipu Yonatani ndiyu wangusankhika. 43  Sonu Sauli wangufumba Yonatani kuti: “Ndikambiyi, ntchinthu wuli cho wachita?” Yonatani wangumuka kuti: “Ini ndingulaŵa ŵaka uchi wo wenga kusongu kwa nthonga yangu.+ Sonu ini nde panu, nde wakunozgeka kufwa!” 44  Sauli wangukamba kuti: “Chiuta wandilangi ndipuso wasazgiyeku* asani ulekengi kubayika yiwi Yonatani.”+ 45  Kweni ŵanthu angukambiya Sauli kuti: “Kumbi nadi Yonatani, munthu yo wachitiska kuti Ayisirayeli aphali nkhondu,*+ wabayiki? Vingachitika cha venivo! Tilapizga mu zina laku Yehova Chiuta wamoyu, kuti sisi laki chinanga ndimoza limbotokiyengi pasi cha kutuwa kumutu kwaki, chifukwa Chiuta ndiyu wamuwovya kufiska vo wachita msanawale.”+ Mwaviyo, ŵanthu angutaska* Yonatani ndi mazu ngenanga, ndipu iyu wangubayika cha. 46  Sonu Sauli wanguleka kulondo Afilisiti, ndipu Afilisiti anguwere kuchigaŵa chawu. 47  Sauli wanguchitiska kuti ufumu waki uje wanthazi mu Isirayeli, ndipu wanguchita nkhondu ndi arwani ŵaki wo ŵenga kuvigaŵa vosi. Iyu wanguchita nkhondu ndi Amowabu,+ Aamoni,+ Aedomu,+ mafumu nga ku Zoba+ ndipuso Afilisiti.+ Kwekosi ko iyu wakanga, waŵathereskanga. 48  Iyu wanguchita nkhondu mwachiganga ndipu wanguthereska Aamaleki,+ kweniso wangutaska Ayisirayeli mu manja mwa ŵanthu wo aŵaphanganga vinthu vawu. 49  Ŵana anthulumi aku Sauli ŵenga Yonatani, Ishivayi kweniso Malaki-shuwa.+ Iyu wenga so ndi ŵana ŵaŵi anthukazi; mura wenga Merabu+ ndipu mumana wenga Mikala.+ 50  Muwolu waku Sauli wenga Ahinowamu, mwana waku Ahimazi. Mura wa asilikali aku Sauli wenga Abineri,+ mwana waku Nera. Nera wenga mubali wa awisi aku Sauli. 51  Kishi+ ndiyu wenga wisi waku Sauli, ndipu Nera+ wisi waku Abineri, wenga mwana waku Abiyeli. 52  Mu mazuŵa ngosi ngaku Sauli,+ penga nkhondu yakofya pakati pa Ayisirayeli ndi Afilisiti. Asani Sauli wawona munthu wanthazi pamwenga wachiganga, wamutonga kuti waje msilikali waki.+

Mazu Ngam'mphata

Anyaki atividana kuti vingoma vachizungu, chifukwa chakuti nje zaki ziwoneka nge vingoma.
Anyaki akamba kuti, “kumpotu.”
Mazu ngaki chayingu, “wakukwana utali wa munda,” kung’anamuwa chigaŵa cho ng’ombi zingalima zuŵa limoza.”
Mazu ngaki chayingu, “pa zuŵa lo.”
Mazu ngaki chayingu, “Weza janja laku.”
Mazu ngaki chayingu, “chiŵandi.”
Mazu ngaki chayingu, “Charu chosi chingufika.”
Matholi mbana a ng’ombi.
Mazu ngaki chayingu, “Chiuta wandichitiyi viyo ndipuso wasazgiyeku.”
Pamwenga kuti, “ataskiki.”
Mazu ngaki chayingu, “anguwombo.”