Buku Lachiŵi la Mafumu 23:1-37
23 Sonu fumu yingutuma uthenga, ndipu yingudanisa ŵara wosi a ku Yuda ndi ku Yerusalemu.+
2 Pavuli paki, fumu yingukwere kunyumba yaku Yehova limoza ndi anthulumi wosi a ku Yuda, ŵanthu wosi wo ajanga ku Yerusalemu, asembi, achimi kweniso ŵanthu wosi, kwamba mwana mpaka mura. Iyu yinguŵerenge ŵanthu wosi mazu nga mubuku+ la phanganu+ lo lingusanirika munyumba yaku Yehova.+
3 Fumu yinguma pafupi ndi chipilala ndipu yinguchita phanganu* pa masu paku Yehova+ lakuti yilondongi Yehova kweniso yisungengi ulongozgi waki, vikumbusu vaki ndipuso marangu ngaki ndi mtima waki wosi kweniso umoyu waki wosi, mwa kuchita mazu nga phanganu lenili ngo ngangulembeka mubuku ili. Ndipu ŵanthu wosi angukoliyana ndi phanganu lenili.+
4 Pavuli paki, fumu yingulamula Hilikiya+ wasembi mura, asembi achiŵi kweniso alonda a pakhomu kuti viyaŵi vosi vo angupangiya Bala, vo angupangiya polu lakupaturika*+ kweniso vo angupangiya mizinda yosi yakuchanya, venivo venga munyumba yakusopiyamu yaku Yehova, avituzgiyi kubwalu. Fumu yinguchiwotcha viyaŵi venivi kubwalu kwa Yerusalemu pamalu ngakusendemuka nga ku Kidironi, ndipu vyotu vaki yinguluta navu ku Beteli.+
5 Yingutuzga so ntchitu asembi ŵa achiuta achilendu wo mafumu nga ku Yuda ngangusankha kuti aperekengi sembi za josi pamalu ngapachanya nga mumatawuni nga ku Yuda ndipuso muvigaŵa vakuzunguliya Yerusalemu. Kweniso yingutuzga ntchitu asembi wo aperekanga sembi za josi kwaku Bala, ku lumwi, mwezi, magulu nga nyenyezi ndipuso mizinda yosi yakuchanya.+
6 Iyu yingutuzga so polu lakupaturika*+ munyumba yaku Yehova, ndi kuluta nalu kubwalu kwa Yerusalemu, ku Dambu la Kidironi, ndipu yinguchiliwotche+ mu Dambu la Kidironi. Pakumaliya, yingusila polu lenili kuja fuvu, ndipu fuvu laki yinguliwaza pamiwunda ya ŵanthu bweka.+
7 Fumu yingubwanganduwa so nyumba za mahuli+ nganthulumi nga panyumba yakusopiyamu, zo zenga munyumba yaku Yehova, ndipu mwenumu ndimu anthukazi alukiyanga mahema ngakusopiyamu polu lakupaturika.*
8 Pavuli paki, yingutuzgiya kubwalu asembi wosi wo ŵenga mumatawuni nga ku Yuda, kweniso yinguchitiska kuti malu ngosi ngapachanya ngo asembi aperekiyangapu sembi za josi, kutuwa ku Geba+ mpaka ku Beresheba,+ ngaje ngambula kwenere kusopiyapu. Fumu yingubwanganduliya so pasi malu ngapachanya nga mageti, ngo ngenga pakhomu la geti laku Yoswa, mulongozgi wa tawuni. Malu ngenanga ngenga kumazge asani munthu wasere pageti la tawuni.
9 Asembi a malu ngapachanya ateŵetiyangapu cha paguŵa la sembi laku Yehova ku Yerusalemu,+ kweni nawu aryanga viŵandi vambula chakutupisa limoza ndi abali ŵawu.
10 Fumu yinguchitiska so kuti ku Tofeti,+ malu ngo nge mu Dambu la Ŵana aku Hinomu*+ ngaje ngambula kwenere kusopiyaku, kuti paleki kusanirika munthu weyosi wakujumphisa mwana waki munthulumi pamwenga mwana waki munthukazi pamotu, kumupereka sembi kwaku Moleki.+
11 Iyu yingukaniza so kuti mahachi ngo mafumu nga ku Yuda ngangungapereka* ku lumwi ngangaserenga cha munyumba yaku Yehova, kuziya muchipinda* chaku Natani-meleki nduna ya fumu, cho chenga pakhondi; ndipu yinguwotcha magaleta nga lumwi.+
12 Fumu yingubwanganduwa so maguŵa nga sembi ngo mafumu nga ku Yuda nganguzenga pachanya pa chipinda chamuchanya+ chaku Ahazi, kweniso yingubwanganduwa maguŵa nga sembi ngo Manasi wanguzenga mumabalaza ngaŵi nga munyumba yaku Yehova.+ Iyu yingusila maguŵa ngenanga, ndipu fuvu laki yinguchilidira mu Dambu la Kidironi.
13 Fumu yinguchitiska so kuti malu ngapachanya ngo ngenga kumasu kwa Yerusalemu, kumwera* kwa Phiri la Pharanyiku,* ngaje ngambula kwenere kusopiyapu. Solomoni fumu ya ku Isirayeli ndiyu wanguzenga malu yanga, ndipu wanguzenge Ashitoreti chiuta munthukazi wakuseruska wa ŵanthu a ku Sidoni, Kemoshi chiuta wakuseruska wa ku Mowabu ndipuso Milikomu+ chiuta wakuseruska wa Aamoni.+
14 Fumu yingubwanganduwa so vipilala vakupaturika ndipuso yinguwisiya pasi mapolu ngakupaturika,*+ ndipu pamalu po penga vinthu venivi yinguŵikapu viwanga va ŵanthu.
15 Iyu yingubwanganduwa so guŵa la sembi la ku Beteli, malu ngapachanya ngo Yerobowamu mwana waku Nebati wangupanga ngo nganguchitiska kuti Ayisirayeli abudi.+ Yati yabwanganduwa guŵa la sembi lenili ndipuso malu ngapachanya, yinguwotcha malu ngapachanya, kungasila kuja fuvu kweniso yinguwotcha polu lakupaturika.*+
16 Yosiya wati wang’anamuka ndi kuwona miwunda paphiri, wangutuma ŵanthu kuti ato viwanga mumiwunda yeniyi ndipu wanguviwotcha paguŵa la sembi. Venivi vinguchitiska kuti guŵa la sembi lenili lije lambula kwenere kusopiyapu, mwakukoliyana ndi mazu ngaku Yehova ngo wangukamba kuziya mwa munthu waku Chiuta wauneneska, yo wangukambiya limu kuti vinthu venivi vazamuchitika.+
17 Pavuli paki Yosiya wangufumba kuti: “Ndiwona chipilala cha pamuwunda kuchili ko, kumbi ndi muwunda wakuyani?” Ŵanthu amutawuni yo angumuka kuti: “Ndi muwunda wa munthu waku Chiuta wauneneska yo wangutuliya ku Yuda,+ yo wangukambiya limu vinthu vo yimwi mwachitiya guŵa la sembi la ku Beteli.”
18 Sonu iyu wangukamba kuti: “Mulekeni wapumuwi. Mungazomerezanga cha kuti weyosi watimbanyizgi viwanga vaki.” Mwaviyo, viwanga vaki kweniso va mchimi yo wangutuliya ku Samariya anguvitimbanyizga cha.+
19 Mumatawuni nga ku Samariya, Yosiya wangutuzgamu so nyumba zosi zakusopiyamu zo zenga pamalu ngapachanya,+ zo mafumu nga ku Isirayeli nganguzenga kuti ngakwiyisi Chiuta. Iyu wanguchita nazu nge mo wanguchitiya ndi malu ngapachanya nga ku Beteli.+
20 Asembi wosi a malu ngapachanya wo ŵenga kweniko, iyu wanguŵawotcha nge sembi pamaguŵa nga sembi, kweniso wanguwotcha viwanga va ŵanthu pamaguŵa ngenanga.+ Pakumaliya, iyu wanguwere ku Yerusalemu.
21 Sonu fumu yingulamula ŵanthu kuti: “Chitiyani Yehova Chiuta winu Pasika,+ nge mo vikulembeke mubuku ili la phanganu.”+
22 Pasika nge uyu wenga wechendachitikepu kutuliya mu mazuŵa ngo akweruzga ayeruzganga Ayisirayeli, pamwenga mu mazuŵa ngosi nga mafumu nga ku Isirayeli kweniso mafumu nga ku Yuda.+
23 Kweni mu chaka cha 18 cha ulamuliru wa Fumu Yosiya, anguchitiya Yehova Pasika mwenuyu ku Yerusalemu.
24 Yosiya wangutuzgamu so ŵanthu wo alongoronga ndi mizimu, wo aloskanga vo vichitikengi kunthazi,+ vikozgu va aterafi,*+ angoza akuseruska* ndipuso vinthu vosi vakuseruska vo venga mucharu cha Yuda ndipuso Yerusalemu. Iyu wanguchita venivi kuti wafiski mazu nga mu Dangu+ ngo ngangulembeka mubuku lo wasembi Hilikiya wangusaniya munyumba yaku Yehova.+
25 Pengavi fumu yo yinguyanana nayu pa mafumu ngosi ngo ngengaku iyu wechendaje fumu, yo yinguwere kwaku Yehova ndi mtima waki wosi, umoyu waki wosi+ kweniso nthazi zaki zosi, mwakukoliyana ndi Dangu losi laku Mozesi. Kweniso iyu wati wafwa, pengavi fumu yo yinguyanana nayu.
26 Kweni Yehova wanguweza cha ukali waki wakukole wo ungukole paku Yuda chifukwa cha vinthu vosi viheni vo Manasi wanguchita kuti wamukwiyisi.+
27 Yehova wangukamba kuti: “Yuda ndimutuzgengepu pa masu pangu+ nge mo ndatuzgiyapu Isirayeli,+ kweniso ndikanengi tawuni iyi yo ndasankha ya Yerusalemu ndi nyumba yo ini ndingukamba kuti, ‘Zina langu lilutirizgengi kuja kweniko.’”+
28 Mbiri yosi yaku Yosiya kweniso vosi vo wanguchita, asi vikulembeka mubuku la mbiri ya mu nyengu ya mafumu nga ku Yuda?
29 Mu mazuŵa ngaki, Farawo Neko fumu ya ku Ijipiti wanguza kuzikumana ndi fumu ya ku Asiriya pa Msinji wa Yufureti, ndipu Fumu Yosiya yinguluta kuti yikachiti nayu nkhondu. Kweni Neko wati wawona Yosiya, wangumubaya ku Megido.+
30 Mwaviyo, ateŵeti aku Yosiya angunyamuwa thupi laki mugaleta kutuwa ku Megido ndi kuza nalu ku Yerusalemu, ndipu angumuŵika mumuwunda waki. Pavuli paki ŵanthu a mucharu cho anguto Yehoyahazi mwana waku Yosiya, ndipu angumusankha* kuti waje fumu mumalu mwa awisi.+
31 Yehoyahazi+ wenga ndi vyaka 23 pa nyengu yo wangujaliya fumu, ndipu wangulamuliya kwa myezi yitatu ku Yerusalemu. Zina la anyina lenga Hamutali+ mwana munthukazi waku Yeremiya wa ku Libina.
32 Iyu wangwamba kuchita vinthu viheni pa masu paku Yehova, mwakukoliyana ndi vinthu vosi vo apapi ŵaki akali anguchita.+
33 Farawo Neko+ wanguŵika Yehoyahazi mujeri ku Ribila+ mucharu cha Hemati kuti waleki kulamuliya ku Yerusalemu. Neko wangulamula so kuti ŵanthu a mucharu cho aperekengi siliva wakukwana matalenti* 100 ndi golidi wakukwana talenti yimoza.+
34 Farawo Neko wangusankha so Eliyakimu mwana waku Yosiya kuti waje fumu mumalu mwa awisi a Yosiya, ndipu wangumusintha zina kuti waje Yehoyakimu. Kweni Neko wanguto Yehoyahazi ndipu wanguluta nayu ku Ijipiti+ ko wanguchifwiya pati pajumpha nyengu.+
35 Yehoyakimu wangupereka siliva kweniso golidi kwaku Farawo, kweni wangukambiya ŵanthu mucharu cho kuti aperekengi msonkhu kuti wasaniyi siliva yo Farawo wangulamula. Iyu walondanga siliva ndipuso golidi yo munthu weyosi wakhumbikanga kupereka, ndipu waperekanga kwaku Farawo Neko.
36 Yehoyakimu+ wenga ndi vyaka 25 pa nyengu yo wangujaliya fumu, ndipu wangulamuliya kwa vyaka 11 ku Yerusalemu.+ Zina la anyina lenga Zebida, mwana munthukazi waku Pedaya wa ku Ruma.
37 Iyu wangulutirizga kuchita vinthu viheni pa masu paku Yehova,+ mwakukoliyana ndi vinthu vosi vo apapi ŵaki akali anguchita.+
Mazu Ngam'mphata
^ Pamwenga kuti, “yinguwereza so phanganu.”
^ Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.
^ Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.
^ Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.
^ Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka, “Gehena.”
^ Pamwenga kuti, “ngangungapatuliya.”
^ Pamwenga kuti, “muchipinda chakuryiyamu.”
^ Mazu ngaki chayingu, “kumaryi.” Kung’anamuwa kumwera asani munthu waleresa kuvuma pamwenga kuti ko kutuliya lumwi.
^ Kung’anamuwa Phiri la Maolivi, kuchigoti cha kumwera ndipu liziŵika so kuti Phiri la Mulandu.
^ Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.
^ Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.
^ Mazu yanga ngakutuliya ku mazu nga Chiheberi ngo ngayanana ndi mazu ngakuti “mavi nga viŵetu” ndipu ngagwiriskikiya ntchitu pakuyuyuwa chinthu.
^ Pamwenga kuti, “achiuta a banja; angoza.”
^ Mazu ngaki chayingu, “angumupunguliya mafuta.”
^ Talenti yimoza yayanananga ndi makilogilamu 34.2. Wonani Fundu Zakukumaliya B14.
