FUNDU ZAKUKUMALIYA
Kumbi “Mzimu” Nchinthu Wuli?
KUMBI muŵanaŵananji asani mwavwa mazu ngakuti “mzimu”? Ŵanthu anandi agomezga kuti mazu yanga ngang’anamuwa chinthu chinyaki chambula kuwoneka ndipuso chambula kufwa cho che muliŵavu lidu. Yiwu aŵanaŵana kuti asani munthu wafwa chinthu chenichi chituwamu muliŵavu la munthu ndi kulutirizga kuja ndi umoyu kumalu nganyaki. Pakuti chigomezgu ichi nchakuwanda ukongwa, ŵanthu anandi azizwa asani ŵavwa kuti ivi ndivu Bayibolo lisambiza cha. Nanga kumbi mzimu nchinthu wuli malinga ndi vo Mazu ngaku Chiuta ngakamba?
Pakulemba mazu ngakuti “mzimu,” akulemba Bayibolo angugwiriskiya nchitu mazu ngachihebere ngakuti ruʹach pamwenga ngachigiriki ngakuti pneuʹma. Malemba ngakonkhoska vo mazu ngaŵi yanga ngang’anamuwa. Mwakuyeruzgiyapu, Lemba la Sumu 104:29 NW, likamba kuti: “Asani [imwi Yehova] mwatuzgaku mzimu [ruʹach] wawu, vitufwa; ndi kuwere ku dongu ko vikutuliya.” Ndipu Lemba la Yakobe 2:26, likamba kuti “liŵavu lo pade pa mzimu ndakufwa.” M’mavesi yanga, “mzimu” ung’anamuwa chinthu cho chichitiska kuti liŵavu lije lamoyu. Kwambula mzimu, mbwenu liŵavu ndakufwa. Mwaviyo, m’Bayibolo mazu ngakuti ruʹach atingang’anamuliya kuti “mzimu” pe cha, kweni atingang’anamuliya so kuti ndi “nthazi,” pamwenga nthazi yo yichitiska kuti umoyu uŵepu. Mwakuyeruzgiyapu, pakukamba za Zandi wa mnyengu yaku Nowa, Chiuta wanguti: “Ndikatoliyanga zandi wa maji pa charu kunanga chamoyu chechosi cho che ndi nthazi [ruʹach] ya umoyu pasi pa mtambu.” (Chiyambo 6:17; 7:15, 22, NW) Pachifukwa ichi, “mzimu” ndi nthazi yambula kuwoneka yo yija mu vakulengeka vosi vamoyu.
Liŵavu likhumbika mzimu kuti lije ndi umoyu, nge mo viliri ndi wayilesi, kuti yimbengi yikhumbika kuŵikamu mabatire ndi kuyijula, ndipu nthazi yamagesi yo yija mu mabatire ndiyu yichitiska kuti wayilesi yimbengi. Kweni kwambula mabatire wayilesi yingagwira nchitu cha. Ivi ndivu vichitika so ndi mawayilesi nganyaki ngo ngatende magesi. Mwakuyana waka, mzimu ndi nthazi yo yichitiska kuti liŵavu lije ndi umoyu. Mzimu utuvwa kanthu cha ndipuso uŵanaŵana cha nge mo magesi ngaliri. Mzimu ndi nthazi waka. Kweni kwambula mzimu, pamwenga kuti nthazi ya umoyu, maliŵavu ngidu ‘ngatufwa ndi kuwere kudongu,’ nge mo wangukambiya wakulemba buku la sumu.
Pakukamba za nyifwa ya munthu Lemba la Wakutaula 12:7, likamba kuti: “Fuvu [la liŵavu laki] liwere ku dongu nge ndimo linguŵiya, ndipu mzimu uwere kwaku Chiuta yo wanguwupaska.” Asani mzimu, pamwenga kuti nthazi ya umoyu yatuwa mu liŵavu, liŵavu litufwa ndi kuwere ku dongu kweniko likutuliya. Mwakuyana waka, nthazi ya umoyu yiwere kwaku Chiuta kweniko yikutuliya. (Jobu 34:14, 15; Sumu 36:9) Kweni ivi ving’anamuwa kuti nthazi ya umoyu yitenda ulendu wakuya kuchanya cha. M’malu mwaki ving’anamuwa kuti munthu yo wafwa kuti waziyuskiki, vithemba Yehova Chiuta. M’nthowa yinyaki tingakamba kuti umoyu waki we m’manja mwaku Chiuta. Mzimu pamwenga nthazi ya umoyu yingapaskika ku munthu kuti waje so ndi umoyu kuziya mu nthazi yaku Chiuta pe.
Vakukondweska ukongwa kuziŵa kuti ivi ndivu Chiuta wazamuchitiya ŵanthu wosi wo ŵe mu “masanu ngachikumbusku.” (Yohane 5:28, 29, NW) Panyengu yachiyuka, Yehova wazamupangiya ŵanthu wo akufwa maliŵavu ngafya ndi kuŵikamu mzimu pamwenga kuti nthazi ya umoyu. Ili lazamukuŵa zuŵa lakukondweska ukongwa.
Asani mukhumba kusambira vinandi vakukwasana ndi mo mazu ngakuti “mzimu” ngagwiriskikiya nchitu m’Bayibolo, mungasaniya fundu zamampha ukongwa mu kabuku ka Chichewa ka Njira ya ku Moyo Wosatha