1, 2. Kumbi nchifukwa wuli titenere kuwona rombu nge mwaŵi wapade ukongwa, nanga nchifukwa wuli titenere kuziŵa vo Bayibolo lisambiza pa nkhani iyi?

CHARU nchimana ukongwa asani tingachiyeruzgiya ndi nyenyezi zinyaki zakuchanya. Tingakamba kuti kwaku Yehova, yo ‘Wakulenga kuchanya ndi charu,’ mitundu ya ŵanthu ye ngeti waka kanthonyu ka maji. (Sumu 115:15; Yesaya 40:15) Kweni Bayibolo likamba kuti: “Ambuya ŵepafupi kwaku wosi wo ŵatiŵadana, wo ŵatiŵadana mu uneneska. Afiska likhumbira laku wosi wo ŵatiŵawopa; atuvwa kuliya kwawu ndi atiŵataska.” (Sumu 145:18, 19) Aŵanaŵaniyani waka vo mazu yanga ngang’anamuwa! Mulengi wanthazizosi waja pafupi ndi isi ndipuso ‘wativwengi asani tidana muuneneska.’ Te ndi mwaŵi ukuru ukongwa wakuromba kwaku Chiuta.

² Asani tikhumba kuti Yehova wavwengi marombu ngidu, titenere kuromba kwaku iyu m’nthowa yo iyu wazomerezga. Sonu tingachita wuli venivi asani tileka kuziŵa vo Bayibolo likamba pa nkhani ya rombu? Nchinthu chakuzirwa ukongwa kuziŵa vo Malemba ngakamba pa nkhani iyi, chifukwa rombu lititiwovya kundere kufupi ndi Yehova.

3. Kumbi chifukwa chakuzirwa ukongwa cho titenere kurombe kwaku Yehova ndi nichi?

³ Chifukwa chinyaki chakuzirwa cho titenere kurombe kwaku Yehova nchakuti iyu ndiyu watitikambiya kuti tichitengi viyo. Mazu ngaki ngatitikambiya kuti: “Mungakweŵeke kosi cha; kweni mu kanthu kosi, mu rombu ndi mu niniziku pamoza ndi kuwonga, mapemphu nginu ngaziŵiki kwaku Chiuta. Ndipu chimangu cho chaku Chiuta, cho chizungura kuwamu kosi, chikalindiyanga mitima yinu ndi vinjeru vinu mwaku Khristu Yesu.” (Ŵafilipi 4:6, 7) Mwaviyo, tingakana cha mwaŵi wapade wenuwu, wo tapaskika ndi Fumu Yapachanya ukongwa ya chilengedu chosi.

4. Kumbi kuromba kwaku Yehova nyengu zosi kukhoreska wuli ubwezi widu ndi iyu?

⁴ Chifukwa chinyaki nchakuti, kuromba kwaku Yehova nyengu zosi ndi nthowa yakukhoreske ubwezi widu ndi iyu. Ŵanthu wo atanjana ukongwa akambiskana pa nyengu yo akhumba chinthu chinyaki pe cha. M’malu mwaki, yiwu akondweskeka ndi munyawu, ndipu ubwezi wawu ukho asani akambiskana mwakufwatuka maŵanaŵanu ngawu, vo adandawula navu, ndipuso mo avwiya. Ivi viyanana waka  ndi ubwezi wo tituŵa nawu ndi Yehova Chiuta. Buku ili lakuwovyani kuziŵa vinandi vo Bayibolo lisambiza vakukwaskana ndi Yehova, umunthu waki ndipuso vilatu vaki. Mwamuziŵa Yehova kuti ndi munthu chayiyu. Rombu litikuwovyani kuti mukambiyengi Awuskemwi akuchanya vo ve mumtima mwinu. Asani muromba mundere kufupi ndi Yehova.—Yakobe 4:8.

5. Kumbi nchinthu wuli cho chilongo kuti Yehova watuvwa marombu ngosi cha?

⁵ Kumbi Yehova watuvwa marombu ngosi? Wanaŵaniyani vo wangukambiya Ayisraele akugaruka m’mazuŵa nga mchimi Yesaya, iyu wanguti: “Chinanga mungachita marombu nganandi, kuti nditegherezgengi cha, manja nginu ngazara ndi ndopa.” (Yesaya 1:15) Ivi vilongo kuti mijalidu yinyaki yingachitisa kuti Chiuta waleki kuvwa marombu ngidu. Mwaviyo, pe vinthu vinyaki vo titenere kuchita kuti Chiuta wavwi marombu ngidu.

6. Kuti Chiuta wavwi marombu ngidu titenere kuchitanji, ndipu tingachita wuli venivi?

⁶ Chinthu chakukhumbika ukongwa kuti Chiuta wavwi marombu ngidu, nkhuŵa ndi chivwanu. (Marko 11:24) Wakutumika Paulo wangulemba kuti: “Kweni kwambura chivwanu kutondeka kumukondweska [Chiuta], chifukwa yo watuza kwaku Chiuta wakavwananga kuti waliku, ndipu kuti ngwakuŵalambula [wapaska mphotu] ŵeniwo ŵatimpenjeska.” (Ŵahebere 11:6) Kuŵa ndi chivwanu chauneneska kung’anamuwa kuchita vinandi kuruska waka kuziŵa kuti Chiuta waliku ndipuso kuti watuvwa ndi kumuka marombu. Chivwanu chiziŵika ndi nchitu zidu. Vakuchita vidu va zuŵa ndi zuŵa, vitenere kulongo ukaboni wakuti te ndi chivwanu.—Yakobe 2:26.

7. (a) Kumbi nchifukwa wuli titenere kuŵereŵeta mwaulemu pakuromba? (b) Kumbi tingalongo wuli kuti tichita vinthu mwakujiyuyuwa ndipuso mwakutuliya pasi pamtima asani tiromba kwaku Chiuta?

⁷ Yehova wakhumba so kuti ŵanthu arombengi kwaku iyu  mwakujiyuyuwa ndipuso mwakutuwa pasi pamtima. Te ndi vifukwa vakukwana vakujiyuyuliya pakuŵereŵeta ndi Yehova. Kanandi ŵanthu aŵereŵeta mwakujiyuyuwa asani apaskika mwaŵi wakukambiskana ndi pulezidenti, chifukwa chakuti aziŵa kuti we ndi udindu ukuru ukongwa. Ivi vilongo kuti titenere kujiyuyuwa ukongwa asani tiromba kwaku Yehova. (Sumu 138:6) Ndipuso iyu ndi “Chiuta Wanthazi zosi.” (Chiyambo 17:1) Nthowa yo tirombe kwaku Chiuta yitenere kulongo kuti mwakujiyuyuwa, tiziŵa udindu wo iyu wakutipaska. Kujiyuyuwa kutichitiskengi kuromba mwakutuliya pasi pamtima ndi kuleka kuromba marombu ngakuloŵeza pamwenga ngakuwerezgawerezga.—Mateyu 6:7, 8.

8. Kumbi tingachita wuli vinthu vakukoliyana ndi vo tiromba?

⁸ Chinthu chinyaki chakukhumbika kuti Chiuta wavwengi marombu ngidu nkhuchita vinthu vakukoliyana ndi vo tiromba. Yehova wakhumba kuti tichitengi vosi vo tingafiska kuti vikoliyanengi ndi vo taromba. Mwakuyeruzgiyapu, asani tingapempha kuti, “Tipaskeni le kurya kwidu kwale” titenere kwesesa kugwira nchitu mwaphamphu. (Mateyu 6:11; 2 Ŵatesalonika 3:10) Asani tipempha kuti Chiuta watiwovyi kumalana ndi mijalidu yinyaki yiheni, titenere kwesesa kuleka kuchita vinthu viheni kweniso kusanirika pa malu ngo ngangatichitiska kuti tisere mu mayeseru. (Ŵakolose 3:5) Kweniso pe mafumbu ngakukwaskana ndi rombu ngo titenere kusaniya kwamuka kwaki.

9. Kumbi titenere kuromba kwaku yani, ndipuso kuporote mwaku yani?

⁹ Kumbi titenere kuromba kwaku yani? Yesu wangukambiya akusambira ŵaki kuti arombengi kwa ‘Awuskefwi akuchanya.’ (Mateyu 6:9) Mwaviyo, marombu ngidu ngatenere kuluta kwaku Yehova Chiuta pe. Kweni Yehova wakhumba kuti tiziŵengi so udindu wa Mwana waki wakuwayija, Yesu Khristu. Nge mo tingusambiriya mu Mutu 5, Yesu wanguza pacharu chapasi kuzipereka sembi yakutiwombo ku ubudi ndi nyifwa.  (Yohane 3:16; Ŵaroma 5:12) Iyu ndi Mura wa Asembi ndipuso wakweruzga. (Yohane 5:22; Ŵahebere 6:20) Ndichu chifukwa chaki Malemba ngatitikambiya kuti tirombengi kuporote mwaku Yesu. Iyu mweneku wanguti: “Ini ndini nthowa, ndi uneneska wo, ndi umoyu wo; kuti yumoza wangaza kwa Ada cha, kwambura kuti watuziya mwaku ini.” (Yohane 14:6) Kuti marombu ngidu ngamukiki titenere kuromba kwaku Yehova pe kuporote mwa Mwana waki.

10. Nchifukwa wuli tikhumbika kuma pamwenga kuja munthowa yapade cha pakuromba?

¹⁰ Kumbi titenere kuma pamwenga kuja m’nthowa yinyaki yapade pakuromba? Awa. Palivi nthowa yapade yo Yehova wakhumba kuti tijaliyengi pakuromba. Bayibolo lisambiza kuti tingaja m’nthowa zakupambanapambana pakuromba. Ivi visazgapu kuja pasi, kusindama, kujikama pamwenga kuma wima. (1 Mikoka 17:16; Nehemiya 8:6; Danyele 6:10; Marko 11:25) Chakukhumbika ukongwa pakuromba nkhuja ndi maŵanaŵanu ngamampha, kuti nkhuja mwanthowa yapade cha. Ndipuso zuŵa lelosi tikhoza kuromba pa vakuchitika vakupambanapambana pamwenga asani takumana ndi vakuchitika vamabuchibuchi, ndipuso tikhoza kuromba rombu lamumtima kwekosi ko tingaŵa. Yehova watuvwa marombu ngidu ngamumtima chinanga kuti ŵanthu wo tenawu pafupi angaleka kutivwa.—Nehemiya 2:1-6.

11. Kumbi nkhani zinyaki zakwenere zo tingarombe ndi nizi?

¹¹ Kumbi titenere kurombe nkhani wuli? Bayibolo likonkhoska kuti: “Asani tipempha kanthu kwakuyana ndi khumbu laki, [Yehova] watuvwa isi.” (1 Yohane 5:14) Mwaviyo, titenere kurombe chinthu chechosi cho chikolerana ndi khumbu laku Chiuta. Kumbi iyu wakhumba so kuti tirombiyengi vinthu vo vititifipiska mtima? Hinya ndivu wakhumba. Kuromba kwaku Yehova kuyanana waka ndi kuŵereŵeta ndi mubwezi widu wapamtima. Tikhoza kukamba nayu mwakufwatuka, ‘mwakumukambiya maŵanaŵanu ngidu ngosi.’ (Sumu 62:8) Nchinthu chakwenere kuti tipemphengi mzimu utuŵa, chifukwa chakuti utiwovyengi kuchita vinthu vakwenere. (Luka 11:13) Tingapempha so ulongozgi wakuti  utiwovyi kusankha vinthu mwazeru ndipuso kuti utipaski nthazi zakutiwovya kukunthiyapu masuzgu ngo tikumana nangu. (Yakobe 1:5) Asani tabuda, titenere kupempha kuti Chiuta watigowoke kuziya mu sembi yaku Khristu. (Ŵaefesu 1:3, 7) Kweni titenere kurombe nkhani zakukwaskana ndi taŵesi pe cha. Titenere kurombe ŵanthu anyaki nge a m’banja lidu so ndipuso Akhristu anyidu.—Machitidu 12:5; Ŵakolose 4:12.

12. Kumbi tingaŵika wuli nkhani zo zikwaska Awuskefwi akuchanya pamalu ngakwamba m’marombu ngidu?

¹² Nkhani zakukwaskana ndi Yehova Chiuta ndizu zitenere kuja zakwamba m’marombu ngidu. Te ndi vifukwa vakwenere vakuwonge ndi kumutumbikiya kutuwa pasi pamtima chifukwa cha vinthu vamampha vosi vo watitichitiya. (1 Mikoka 29:10-13) Yesu wakupereka rombu lakuwoniyapu lo le pa Mateyu 6:9-13, mu rombu lenili, iyu wakutisambiza kuti tirombiyengi kuti zina laku Chiuta lipaturiki, kung’anamuwa kuti litozgeki pamwenga kuti lije lituŵa. Pavuli paki wangukamba kuti tirombengi kuti Ufumu waku Chiuta uzi ndipuso kuti khumbu laki lichitiki pacharu nge mo kuliri kuchanya. Wati wakonkhoska vinthu vakuzirwa vakukwaskana ndi Yehova, Yesu wangwamba kuzumbuwa vinthu vakukwaskana ndi taŵesi. Asani nasi tiŵika Chiuta pa malu ngakwamba m’marombu ngidu, tilongo kuti tikondweskeka ndi vinthu vakukwaskana ndi isi pe cha.

13. Kumbi Malemba ngalongo kuti marombu ngakuzomerezgeka ngatenere kuja ngatali wuli?

¹³ Kumbi marombu ngidu ngatenere kuja ngatali wuli? Bayibolo likonkhoska cha kuti marombu ngo tiromba pakutija pamwenga pagulu ngajengi ngatali wuli. Rombu la chakurya litenere kuja lifupi kweni asani tiromba rombu lakutija tingaromba litali chifukwa tikonkhoska maŵanaŵanu ngidu kwaku Yehova. (1 Samuele 1:12, 15) Kweni, Yesu wanguchenya ŵanthu wo arombanga marombu ngatali ngakujirunjikiska, kuti ŵanthu aŵawoni. (Luka 20:46, 47) Yehova wakondwa cha ndi marombu ngaviyo. Chakukhumbika ukongwa nchakuti tirombengi  kutuwa pasi pamtima. Utali wa rombu uthemba pa vinthu vo tikhumba kweniso mujalidu wo tilimu.

14. Kumbi Bayibolo ling’anamuwanji asani likamba kuti ‘tirombengi kwambula kulekezga,’ nanga chakukondweska nchinthu wuli pa nkhani ya marombu?

¹⁴ Kumbi titenere kuromba kalinga? Bayibolo lititichiska “kuromba rutaruta,” “kufwiririyapu mu kuromba” ndipuso ‘kuromba kwambula kulekezga.’ (Luka 18:1; Ŵaroma 12:12; 1 Ŵatesalonika 5:17) Malemba yanga ngang’anamuwa kuti titenere kujaliya kuromba kwaku Yehova zuŵa losi lamphumphu cha. M’malu mwaki, Bayibolo lititichiska kuti nyengu zosi tirombengi ndi kuwonga Yehova chifukwa cha vamampha vosi vo watitichitiya, kweniso kumupempha kuti watilongozgengi, kutipembuzga, ndi kutipaska nthazi. Nchakukondweska ukongwa kuziŵa kuti Yehova watitiŵikiya mphaka cha ya utali pamwenga unandi wa marombu ngidu. Asani tiwonga mwaŵi wakuromba wo te nawu, tiyesesengi kusaniya nyengu yakurombe kwa Awuskefwi akuchanya.

15. Kumbi nchifukwa wuli titenere kukamba kuti “Ameni” pakumaliya pa rombu lakutija pamwenga rombu la gulu?

¹⁵ Kumbi nchifukwa wuli titenere kukamba kuti “Ameni” pakumaliya pa rombu? Mazu ngakuti “Ameni” ngang’anamuwa kuti “mbuneneska nadi” pamwenga kuti “vije viyo.” M’malemba mwe vakuwoniyapu vo vilongo kuti nkhwakwenere kukamba kuti “Ameni” pakumaliya pa rombu lakutija pamwenga la gulu. (1 Mikoka 16:36; Sumu 41:13) Asani tikamba kuti “Ameni” pakumaliya pa rombu lakutija, tisimikizga kuti vo takamba vatuwa pasi pamtima. Asani tikamba kuti “Ameni” cham’mtima pamwenga mwakukwezga mazu pakumaliya pa rombu la gulu lo munthu munyaki waromba, vilongo kuti takoliyanaku ndi vosi vo wakamba.—1 Ŵakorinte 14:16.

16. Kumbi tingaŵa ndi chigomezgu wuli pa nkhani ya rombu?

¹⁶ Kumbi Yehova wamuka nadi marombu? Hinya, wamuka. Te ndi chigomezgu chosi chakuti ‘Wakuvwa marombu’ wamuka marombu ngakutuliya pasi pamtima ngo ŵanthu  anandi aromba. (Sumu 65:2) Yehova wamuka marombu ngidu m’nthowa zakupambanapambana.

17. Nchifukwa wuli tingakamba kuti Chiuta wagwiriskiya nchitu angelu ndi ateŵeti ŵaki apacharu chapasi pakumuka marombu ngidu?

¹⁷ Yehova wagwiriskiya nchitu angelu ŵaki ndi ateŵeti ŵaki apacharu chapasi pakumuka marombu. (Ŵahebere 1:13, 14) Pe ŵanthu anandi wo anguromba kwaku Chiuta kuti waŵawovyi kuvwisa Bayibolo ndipu pavuli paki ateŵeti aku Yehova anguŵafikiya. Vakuchitika ivi vilongole limu kuti nchitu yakupharazga Ufumu yilongozgeka ndi angelu. (Chivumbuzi 14:6)  Pakumuka rombu lidu lo taromba panyengu yo tikhumba chovyu, Yehova wangagwiriskiya nchitu Akhristu anyidu kuti atiwovyi.—Nthanthi 12:25; Yakobe 2:16.

18. Kumbi Yehova wagwiriskiya wuli nchitu mzimu waki utuŵa ndi Mazu ngaki pakumuka marombu nga ateŵeti ŵaki?

¹⁸ Yehova Chiuta wagwiriskiya so nchitu mzimu waki utuŵa ndipuso Mazu ngaki Bayibolo, pakumuka marombu nga ateŵeti ŵaki. Wakhoza kumuka marombu ngidu ngakuti watiwovyi kumalana ndi mayeseru mwakugwiriskiya nchitu mzimu waki utuŵa kuti utilongozgi ndi kutipaska nthazi. (2 Ŵakorinte 4:7) Nyengu zinandi Yehova wamuka marombu ngidu kuziya m’Bayibolo, lo lititiwovya kusankha vinthu mwazeru. Malemba ngo ngangatiwovya tingangasaniya panyengu yo tichita sambiru la Bayibolo lakutija ndipuso asani tiŵerenga mabuku ngachikhristu, nge buku lenili. Fundu za m’Malemba zo tikhumbika kuzigwiriskiya nchitu tingachizivwa ku maunganu ngachikhristu pamwenga kutuwa pa vo mura wa mpingu wachanju wangatikambiya.—Ŵagalatia 6:1.

19. Kumbi nchinthu wuli cho titenere kukumbuka asani tiwona kuti marombu ngidu ngamukika cha?

¹⁹ Asani tiwona nge kuti Yehova waswera kumuka marombu ngidu, ving’anamuwa kuti wangatondeka kumuka cha. Kweni, Yehova wamuka marombu mwakuyana ndi khumbu laki ndipuso panyengu yaki yakwenere. Iyu waziŵa vinthu vo tisoŵa ndipuso mo wangatiphwere kuruska taŵesi. Nyengu zinandi watitizomerezga kuti ‘tilutirizgengi kupempha, kupenja,  ndipuso kugong’oska.’ (Luka 11:5-10) Tilongo Chiuta kuti tikhumbisiska nadi vo tipempha kutuliya pasi pamtima ndipuso kuti chivwanu chidu nchauneneska asani tifwiririyapu mwaviyo. Kweniso, Yehova wamuka marombu ngidu m’nthowa yo isi tingaleka kuyiŵanika. Mwakuyeruzgiyapu, iyu wangamuka marombu ngidu ngakukwaskana ndi mayeseru ngo tikumana nangu mwakutituzgiyapu suzgu cha, kweni wangatipaska nthazi kuti tikunthiyepu masuzgu ngo.—Ŵafilipi 4:13.

20. Kumbi nchifukwa wuli titenere kugwiriskiya nchitu mwaŵi wa kuromba nyengu zosi?

²⁰ Tiwonga ukongwa kuti Mulengi wa chilengedu chosi we pafupi ndi weyosi yo wakambiskana nayu mwakwenere pakuromba. (Sumu 145:18) Kuromba ndi mwaŵi ukuru ukongwa, mwaviyo titenere kuwugwiriskiya nchitu nyengu zosi. Asani tiromba tiŵengi ndi mwaŵi wakuja pafupi ndi Yehova, yo Watuvwa marombu.