MUTU 18
Ubatizu Kweniso Ubwezi Winu ndi Chiuta
-
Kumbi ubatizu wachikhristu uchitika wuli?
-
Kumbi mutenere kuchitanji kuti muje akwenere kubatizika?
-
Kumbi munthu watijipatuliya wuli kwaku Chiuta?
-
Kumbi chifukwa chapade chakubatizikiya ndi nichi?
1. Nchifukwa wuli munthurumi wa ku Etiopia wangupempha kuti wabatiziki?
“AWONANI, maji! Chitindikanizga nchine kubatizika?” Fumbu ili lingufumbika ndi munthurumi wa ku Etiopia, mu vyaka 100 vakwamba. Mkhristu munyaki zina laki Filipu wangumusimikizgiya kuti Yesu wenga Mesiya wakulayizgika.
2. Kumbi nchifukwa wuli mutenere kuyiŵanaŵaniya ukongwa nkhani ya ubatizu?
2 Asani mukusambira kali mitu yosi yakuvuli ya buku ili ndi yumoza wa Akaboni aku Yehova, namwi mungafumba kuti, ‘Nchine cho chitinditondekeska kubatizika?’ Pasonupanu mutenere kuti mwasambira vakukwaskana ndi layizgu la m’Bayibolo lakuzija ndi umoyu wambula kumala mu Paradayisu. (Luka 23:43; Chivumbuzi 21:3, 4) Mwasambira so uneneska wakukwaskana ndi mo akufwa aliri kweniso chilindizga cha chiyuka. (Wakutaula 9:5; Yohane 5:28, 29) Akhumba mwaja muchiungana ndi Akaboni aku Yehova pa maunganu ngawu nga mpingu ndipu mwajiwone mwija kuti atesesa kusopa mwauneneska. (Yohane 13:35) Chinthu chakuzirwa ukongwa nchakuti mwayamba kukuzga ubwezi winu ndi Yehova Chiuta.
3. (a) Kumbi Yesu wanguŵakambiyanji akusambira ŵaki? (b) Kumbi ubatizu wam’maji uchitika wuli?
3 Kumbi mungalongo wuli kuti mukhumba kuteŵete Chiuta? Yesu wangukambiya akumulondo ŵaki kuti: ‘Rutani sambizani ŵanthu amitundu yosi, ndi kuŵabatiza.’ (Mateyu 28:19) Yesu wangulongo chakuwoniyapu chamampha mwakubatizika m’maji. Angumuwaziya pamwenga kumudira waka maji pamutu cha. (Mateyu 3:16) Mazu ngakuti “batiza,” ngakutuwa ku mazu nga Chigiriki ngo ngang’anamuwa “kubizga.” Mwaviyo, ubatizu wachikhristu ung’anamuwa kubizga pamwenga kutupika liŵavu losi m’maji.
4. Kumbi ubatizu wam’maji ulongonji?
4 Munthu weyosi yo wakhumba kuja pa ubwezi ndi Yehova Chiuta watenere kubatizika m’maji. Ubatizu wapakweru ulongo kuti mukhumba kuteŵete Chiuta. Ubatizu ulongo kuti mwe ŵakukondweskeka kuchita khumbu laku Yehova. (Sumu 40:7, 8) Kweni pe vinthu vinyaki vo mutenere kuchita kuti mubatiziki.
MUTENERE KUJA NDI CHIZIŴISKU KWENISO CHIVWANU
5. (a) Kumbi chinthu chakwamba cho mutenere kuchita kuti mubatiziki ndi nichi? (b) Nchifukwa wuli maunganu ngachikhristu ngakukhumbika?
5 Chinthu chakwamba nchenicho mwayamba kali kuchita. Mwachita wuli venivi? Mwasambira vakukwaskana ndi Yehova Chiuta ndi Yesu Khristu, chifukwa chakusambira Bayibolo nyengu zosi. (Yohane 17:3) Kweni pe vinthu vinandi vo mutenere kusambira. Akhristu atenere ‘kuzazika ndi chiziŵisku cha khumbu laku Chiuta.’ (Ŵakolose 1:9) Kuluta ku maunganu nga mpingu nga Akaboni aku Yehova kungakuwovyani ukongwa kuti muchiti venivi. Nchinthu chakuzirwa ukongwa kusanirika pa maunganu yanga. (Ŵahebere 10:24, 25) Kuwungana nyengu zosi kukuwovyeningi kuti muŵi ndi chiziŵisku chikulu chakukwaskana ndi Chiuta.
6. Kumbi mutenere kuziŵa vinthu vinandi wuli va m’Bayibolo kuti mubatiziki?
6 Mbuneneska kuti mutenere kuziŵa Bayibolo losi cha kuti mubatiziki. Munthurumi wa ku Etiopia waziŵangaku vinthu vinyaki va m’Malemba, kweni wakhumbikanga kuti wawovyeki kuvwisa vigaŵa vinyaki va m’Malemba. (Machitidu 8:30, 31) Mwakuyana waka, namwi so mweche ndi vinandi vakuti musambiri. Ndipu mulekengi cha kusambira vakukwaskana ndi Chiuta. (Wakutaula 3:11) Kweni mwechendabatiziki, mutenere kuziŵa ndi kuzomerezga visambizu vinyaki vakwamba va m’Bayibolo. (Ŵahebere 5:12) Visambizu venivi visazgapu, uneneska wakukwaskana ndi mo akufwa aliri ndipuso kuzirwa kwa zina laku Chiuta ndi Ufumu waki.
7. Kumbi kusambira Bayibolo kungakuwovyani wuli?
7 Kweni kuziŵa waka vinthu nkhwakukwana cha, chifukwa ‘kwambura chivwanu vingachitika cha kumukondweska Chiuta.’ (Ŵahebere 11:6) Bayibolo lititikambiya kuti ŵanthu anyaki a ku Korinte ŵati avwa uthenga wachikhristu, “ŵanguvwana, ndipu ŵangubatizika.” (Machitidu 18:8) Mwakuyana waka, kusambira Bayibolo kutenere kukuwovyani kuja ndi chivwanu chakuti Bayibolo ndi Mazu ngaku Chiuta ngakuuzirika. Kusambira Bayibolo kutenenere kukuwovyani kuti mugomezgengi malayizgu ngaku Chiuta ndipuso kuti sembi yaku Yesu yingakupozomoskani.
MUKAMBIYENGEKU ANYINU UNENESKA WA M’BAYIBOLO
8. Kumbi nchinthu wuli cho chikuwovyeningi kukambiyaku anyinu vo musambira?
8 Asani chivwanu chinu chikuwa, musaniyengi kuti nkhwakusuzga kusunga waka mumtima vo mwasambira. (Yeremiya 20:9) Ivi vikuchitiskeningi kuti mukambiyengeku anyinu vakukwaskana ndi Chiuta ndipuso vilatu vaki.
9, 10. (a) Kumbi mbayani wo mungayamba kuŵakambiya uneneska wa m’Bayibolo? (b) Kumbi mutenere kuchitanji asani mukhumba kwamba kupharazga ndi Akaboni aku Yehova?
9 Mungayamba kupharazga uneneska wa m’Bayibolo mwakukambiyaku abali ŵinu, anyinu, azengezgani ŵinu ndipuso wo mugwira nawu nchitu pamwenga wo musambira nawu sukulu. Mukuluta kwanyengu, mukhumbengi kupharazga limoza ndi Akaboni aku Yehova. Asani ndivu muŵanaŵana, kambiskanani ndi yumoza wa Akaboni aku Yehova yo musambira nayu Bayibolo. Asani vawoneka kuti mwe akwenere kupharazga ndi mpingu, ŵara a mpingu apangengi manozgeru ngakuti imwi ndi wo atikusambizani mukakumani ndi ŵara a mpingu ŵaŵi.
10 Ivi vikuwovyeningi kuti muziŵani umampha ndi ŵara achikhristu anyaki, wo aliska mskambu wa mbereri zaku Chiuta. (Machitidu 20:28; 1 Petro 5:2, 3) Asani ŵara yaŵa awona kuti muvwisa ndi kugomezga visambizu vakwamba va m’Bayibolo, ndipu muchita vinthu mwakukoliyana ndi marangu ngaku Chiuta, ndipuso kuti mukhumbadi kuja yumoza wa Akaboni aku Yehova, akuziŵiskeningi kuti mwe ŵakwenere kupharazga nge mupharazgi wambula kubatizika wa uthenga wamampha.
11. Kumbi ndi vinthu wuli vo anyaki atenere kusintha ŵechendaje apharazgi?
11 Ŵara a mpingu yaŵa, akhoza so kuwona kuti pe vinthu vinyaki vo mukhumbika kusintha pa umoyu winu kuti muŵi ŵakwenere kupharazga limoza ndi mpingu. Ivi vingasazgapu kuleka mijalidu yinyaki yo mwachitanga ku ubendi. Mwaviyo, mwechendapemphi kuti muje mpharazgi wambula kubatizika, mutenere kuleke limu maubudi ngosi ngakulungakulu nge ureŵi, uroŵevu ndipuso kumwa munkhwala wakuzunguzga wongu.
LAPANI NDI KUNG’ANAMUKA MTIMA
12. Kumbi nchifukwa wuli kulapa nkhwakukhumbika?
12 Mutenere so kuchita vinthu vinyaki kuti muyenere ubatizu. Wakutumika Petro wangukamba kuti: ‘Lapani ndi kung’anamuka kuti mphulupulu zinu zigowokereki.’ (Machitidu 3:19) Kulapa kung’anamuwa kujivwiya lisungu chifukwa cha vinthu viheni vo mwachita. Munthu yo wenga ndi nkharu yiheni watenere kulapa nadi, kweni chinanga ndi munthu yo walekanga kuchita vinthu viheni nayu watenere so kulapa. Chifukwa wuli? Chifukwa chakuti taŵanthu tosi te akubuda ndipu tikhumbika kuti Chiuta watigowoke. (Ŵaroma 3:23; 5:12) Mwechendayambi kusambira Bayibolo, mwaliziŵanga cha khumbu laku Chiuta. Sonu kumbi mwatingi mujengi wuli ndi umoyu wakukoliyana ndi khumbu laku Chiuta? Mwaviyo, kulapa nkhwakukhumbika.
13. Kumbi kung’anamuka nkhuchitanji?
13 Munthu yo walapa wakhumbika so kung’anamuka pamwenga ‘kunyongoka.’ Mutenere kuchita vinandi kuruska waka kujivwiya lisungu. Mukhumbika kuleke limu vo mwachitanga kali ndi kusimikizga mtima kuti muchitengi vakwenere kwamba sonu. Kulapa ndi kung’anamuka ndi vinthu vakukhumbika ukongwa kuti mubatiziki.
KUJIPATULIYA
14. Kumbi chinthu chakukhumbika cho mutenere kuchita mwechendabatiziki ndi nichi?
14 Pe chinthu chinyaki so cho mutenere kuchita mwechendabatiziki. Mutenere kujipatuliya kwaku Yehova Chiuta.
15, 16. Kumbi kujipatuliya kwaku Chiuta kung’anamuwanji, nanga nchinthu wuli cho chichitiska kuti munthu wajipatuliyi?
15 Asani mwajipatuliya kwaku Yehova Chiuta mwakuromba rombu lakutuwa pasi pamtima, ndikwesa mutimulayizga kuti mumuteŵetiyengi iyu yija pe nyengu zosi. (Marangu 6:15) Sonu kumbi nchifukwa wuli munthu wangasankha kuchita viyo? Tiyeruzgiyi kuti mnyamata wakhumba msungwana. Iyu wangamuyanja ukongwa asani wangaziŵa vinandi vakukwaskana ndi msungwana yo ndipuso asani wangawona kuti we ndi mijalidu yamampha. Vachiziŵikiyevi kuti mukuluta kwanyengu watoranengi nayu. Mbuneneska kuti kuto kumupaskengi maudindu nganyaki. Kweni chifukwa chakumwanja wangatondeka cha kumuto.
16 Asani mwaziŵa Yehova ndi kumwanja, mumuteŵetiyengi kwambula kuwere vuli pamwenga kumusopa kwambula kulekezga. Weyosi yo wakhumba kulondo Mwana waku Chiuta, Yesu Khristu, watenere ‘kujikana.’ (Marko 8:34) Tilongo kuti tajikana asani tiwonesesa kuti vakukhumba vidu vitititondekeska kuvwiya Chiuta cha. Sonu mwechendabatiziki mutenere kuwonesesa kuti kuchita khumbu laku Yehova Chiuta ndichu chinthu chakwamba pa umoyu winu.
KUMALANA NDI MANTHA NGAKUTI MUKHOZA KUTONDEKA
17. Nchifukwa wuli ŵanthu anyaki angatondeka kujipatuliya kwaku Chiuta?
17 Ŵanthu anyaki aziŵanizga kujipatuliya kwaku Yehova chifukwa chakuti atopa kupanga chakusankha chikulu viyo ichi. Angawopa kuja ndi udindu kwaku Chiuta chifukwa chakuja Mkhristu wakujipatuliya. Yiwu aŵanaŵana kuti mbumampha kuleka kujipatuliya chifukwa chakopa kuti
angatondeka kufiska udindu wawu ndipuso kuti angaguŵiska Yehova.18. Kumbi nchinthu wuli cho chingakuwovyani kuti mujipatuliyi kwaku Yehova?
18 Kwanja Yehova kukuwovyeningi kuti mujipatuliyi kwaku iyu ndi kuyesesa kuti mujengi ndi umoyu wakukolerana ndi kujipatuliya kwinu. (Wakutaula 5:4) Asani mwajipatuliya, mukhumbisiskengi kuti “mwendengi kwakwenere Ambuya, [Yehova] ndi kwakuŵakondweska.” (Ŵakolose 1:10) Asani mutanja Chiuta, muwonengi kuti kuchita khumbu laki nkhwakusuzga cha. Vambula kukayikiska kuti mungakolerana ndi mazu ngo wangulemba wakutumika Yohane kuti: “Chifukwa chenichi nchanju cho chaku Chiuta, kuti tisungi marangu ngaki; ndipu marangu ngaki ngo kuti ngazitu cha.”
19. Kumbi nchifukwa wuli mutenere cha kopa kujipatuliya kwaku Chiuta?
19 Kuti mujipatuliyi kwaku Yehova mukhumbika kuja wakufikapu cha. Yehova waziŵa vo mungafiska ndi vo mungatondeka kufiska, ndipu wakhumba kuti muchitengi vo mungatondeka kuchita cha. (Sumu 103:14) Iyu wakhumba kuti muchitengi umampha nyengu zosi ndipu wakuwovyeningi. (Yesaya 41:10) Mukhoza kusimikizga kuti asani mugomezga Yehova ndi mtima winu wosi, iyu ‘wakanyoroskanga nthowa zinu.’
LONGONI KUJIPATULIYA KWINU MWAKUBATIZIKA
20. Nchifukwa wuli kujipatuliya kwaku Yehova kutenere kuja nkhani yakumwija pe cha?
20 Kuŵanaŵaniya vinthu vosi vo takambiskana, kungakuwovyani kuti mujipatuliyi kwaku Yehova mwakuromba. Weyosi yo watanja Chiuta watenere ‘kupharazga pakweru chivwanu chaki kuti wataskiki.’ (Ŵaroma 10:10) Kumbi mungachita wuli venivi?
21, 22. Kumbi mungachitanji kuti ‘mupharazgi pakweru chivwanu chinu’?
21 Kambiyani wakukumaniska nchitu za wupu wa ŵara wa mpingu winu kuti mukhumba kubatizika. Iyu wakambiyengi ŵara anyaki kuti akufumbeni mafumbu ngakukwaskana ndi visambizu vakwamba va m’Bayibolo. Asani ŵara yaŵa awona kuti mwe akwenere, akukambiyeningi kuti mukhoza kuzibatizika pa unganu wo utuza. * Pa maunganu yanga pakambika nkhani yo yikonkhoska vo ubatizu ung’anamuwa. Wakukamba nkhani watiŵafumba mafumbu ngaŵi ŵanthu wo aluta ku ubatizu kuti alongo kuti “apharazga pakweru” chivwanu chawu.
22 Ubatizu ndiwu utikuziŵikiskani kuti mwajipatuliya kwaku Chiuta ndipuso kuti sonu mwe yumoza wa Akaboni aku Yehova. Ŵanthu wo abatizika abizgika liŵavu losi m’maji kulongo pakweru kuti ajipatuliya kwaku Yehova.
VO UBATIZU WINU UNG’ANAMUWA
23. Kumbi kubatizika “mu zina la Ada ndi la Mwana ndi la mzimu wakupaturika” kung’anamuwanji?
23 Yesu wangukamba kuti akusambira ŵaki atenere kubatizika “mu zina la Ada ndi la Mwana ndi la mzimu wakupaturika.” (Mateyu 28:19) Ivi ving’anamuwa kuti munthu yo waluta ku ubatizu waziŵa udindu waku Yehova Chiuta ndi waku Yesu Khristu. (Sumu 83:18; Mateyu 28:18) Waziŵa so nchitu ya mzimu utuŵa waku Chiuta pamwenga kuti nthazi yaki yakugwira nchitu.
24, 25. (a) Kumbi ubatizu umiyanji?
24 Kweni ndipu wuli, ubatizu nkhubira waka m’maji cha. Kweni nchisimikizgu cha chinthu chinyaki chakuzirwa ukongwa. Kubira m’maji kulongo kuti mwafwa kunchitu zo mwachitanga kali. Kuzuŵuka m’maji kulongo kuti mwaja so ndi umoyu kuti muchiti khumbu laku Chiuta. Kumbukani so kuti mwajipatuliya kwaku Yehova Chiuta pe, kuti mwajipatuliya ku nchitu, vo vakuchitiskani, ŵanthu anyaki pamwenga gulu cha. Kujipatuliya ndi ubatizu nchiyambi waka cha ubwezi winu wakukho ndi Chiuta.
25 Ubatizu ndiwu ung’anamuwa kuti mwataskika cha. Yesu Khristu wangukamba kuti: “Kweni wakukunthiyapu mpaka umari mweniyo wataskikengi.” (Matthew 24:13) Ubatizu nchiyambi waka. Fumbu ndakuti, kumbi mungalutirizga wuli kuja m’chanju chaku Chiuta? Mutu widu wakumaliya ndiwu umukengi fumbu ili.
^ ndimi 21 Pa maunganu nga Akaboni aku Yehova ngo ngachitika katatu pachaka, patuŵa ubatizu.