AWONA nchitu yo yigwirika yapa. Ayisraele ŵe pa nchitu yikulu yakuzenga mpanda wa Yerusalemu. Kutuliya panyengu yo Fumu Nebukadanezara yingubwanganduliya Yerusalemu, kuwiska mpanda ndi kuwotcha msumba, kuzifika panyengu yo Ayisraele azengiyanga so mpanda wa Yerusalemu, pangujumpha vyaka 152. Ayisraele ŵati atuwa ku Babiloni anguzenga dankha cha mpanda wa Yerusalemu.

Kumbi uŵanaŵana kuti ŵanthu yaŵa ajanga wuli vyaka vosi ivi kwambula mpanda wa msumba wawu? Yiwu ajanga mwamantha. Arwani ŵawu atingi aserengi mu msumba kwambula kusuzgika ndi kuŵabaya. Kweni sonu Nehemiya watiŵawovya kuzenga so mpanda. Kumbi utimuziŵa Nehemiya?

Nehemiya wenga wa Chiyisraele ndipu watuliyanga mu msumba wa Susa ko Mordikayi ndi Estere ajanga. Nehemiya wagwiranga nchitu ku nyumba yachifumu, ndipu watenere kuti wayanjananga ndi Mordikayi kweniso Fumukazi Estere. Bayibolo likambapu cha kuti Nehemiya wenga wanchitu wa Fumu Ahaswerusi, murumu waku Estere. Kweni iyu wenga wanchitu wa Fumu Arataserese.

Kumbuka kuti Arataserese wenga fumu yamampha ndipu wangupaska Ezra ndalama zinandi kuti waluti nazu ku Yerusalemu kuchinozga nyumba yakusopiyamu yaku Yehova. Kweni Ezra wanguzenga cha mpanda wa Yerusalemu wo ungubwangandulika. Sonu tiyi tiwoni vo vinguchitika kuti Nehemiya wagwiri nchitu iyi.

Chenga chaka cha nambala 13 kutuliya panyengu yo Arataserese wangupaskiya Ezra ndalama zakunozge nyumba yakusopiyamu. Panyengu iyi, Nehemiya wagwiranga nchitu yakupereke vinyu kwa Fumu Arataserese. Ndipu wawoneseskanga kuti pengavi yo wakhumbanga kudila munkhwala uheni mu vinyu wa fumu. Nchitu yaki yenga yakuzirwa ukongwa.

Sonu zuŵa linyaki Hanani, mubali waku Nehemiya ndi ŵanthu anyaki anguza kutuwa ku Yisraele kuziwona Nehemiya. Yiwu angumukonkhoske suzgu lo Ayisraele ŵenga nalu kweniso kuti mpanda wa Yerusalemu wenga wambula kuzenga. Ivi vinguchitiska chitima Nehemiya ndipu wanguromba kwaku Yehova za nkhani iyi.

Zuŵa linyaki fumu yinguwona kuti Nehemiya wenga wakukondwa cha ndipu yingumufumba kuti: ‘Nchifukwa wuli uwoneka wambula kukondwa?’ Nehemiya wangumuka kuti chenga chifukwa chakuti msumba wa Yerusalemu wenga wakunangika kweniso kuti mpanda wenga wambula kuzenga. Sonu fumu yingumufumba kuti: ‘Sonu nchinthu wuli cho ukhumba?’

Nehemiya wangumuka kuti: ‘Ndizomerezgeni kuti ndiluti ku Yerusalemu kuchizenga so mpanda.’ Fumu Arataserese yingumuvwiya lisungu. Ndipu yingumuzomerezga kuti waluti ndipuso yingumuwovya kusaniya vimiti vakuzenge. Nehemiya wati wafika ku Yerusalemu wangukambiya ŵanthu vo wakhumbanga kuchita. Ŵanthu anguzomerezgana nayu ndipu anguti: ‘Tiyeni tiyambi kuzenga.’

Sonu arwani ŵa Ayisraele ŵati awona kuti mpanda ukwera, angukamba kuti: ‘Tilutengi kuchiŵabaya ndi kulekeska nchitu yakuzenga.’ Kweni Nehemiya wanguvwa vo akambanga ndipu wangupaska ŵanthu wo azenganga malipanga ndi mikondu. Ndipu wanguŵakambiya kuti: ‘Mungawopanga arwani ŵidu cha. Rwiyani abali ŵinu, ŵana ŵinu, awoli ŵinu ndi nyumba zinu.’

Ŵanthu yaŵa anguchita chiganga ukongwa. Yiwu apinganga vidya vankhondu usiku ndi msana ndipu alutirizganga kuzenga. Ndipu angumaliza kuzenga mpanda kwa mazuŵa 52 pe. Sonu ŵanthu ajanga kwambula mantha mu msumba. Nehemiya ndi Ezra asambizanga ŵanthu malangu ngaku Chiuta ndipu ŵanthu angukondwa ukongwa.

Kweni vinthu venga nge mo venge kali cha Ayisraele ŵechendakoleki ukapolu kuluta ku Babiloni. Ŵanthu awusikanga ndi fumu ya ku Perese, ndipu akhumbikanga kuyiteŵete. Kweni Yehova wangulayizga kuti waŵapaskengi fumu yifya yo yizisengi chimangu ku ŵanthu. Kumbi fumu yeniyi yenga yani? Kumbi yatingi yizisengi wuli chimangu pacharu? Pangujumpha vyaka pafupifupi 450 ŵanthu ŵechendaziŵi za fumu iyi. Ndipu pavuli paki, kunguziwa mwana wakuzirwa ukongwa. Kweni iyi ndi nkhani yinyaki.