Julani

Lutani pa vo ve mukati

MUTU 6

“Sonu Umaliru Waza Paku Yiwi”

“Sonu Umaliru Waza Paku Yiwi”

EZEKIYELI 7:3

FUNDU YIKULU: Kufiskika kwa uchimi waku Yehova wakukwaskana ndi cheruzgu cha Yerusalemu

1, 2. (a) Kumbi ndi vinthu vachilendu nivi vo Ezekiyeli wanguchita? (Wonani chithuzi cho che pachanya.) (b) Kumbi vinthu vo iyu wanguchita valongonganji?

NKHANI yakuti mchimi Ezekiyeli wayamba kuchita vinthu mwachilendu yinguwanda liŵi ukongwa pakati pa Ayuda wo ŵenga ku ukapolu ku Babiloni. Kwa sabata yamphumphu, iyu wawonekanga wakutimbanyizgika maŵanaŵanu kweniso wanguja kwambula kulongoro. Kweni pavuli paki, iyu wangusoka ndi kusere munyumba ndipu wangujijaliya mwenimo. Ŵanthu anyaki awonanga vo vachitikanga ndipu anguzizwa ukongwa. Pavuli paki, Ezekiyeli wangutuwa munyumba, wanguto njerwa, wanguyiŵika pagongonu ndi kwamba kujambulapu. Pakumaliya, Ezekiyeli wangujintha kampanda kamana, kweni pengavi cho wangulongoro wachichita venivi.—Ezeki. 3:10, 11, 15, 24-26; 4:1, 2.

2 Tikayika cha kuti chiŵerengeru cha ŵanthu wo awonanga venivi chasazgikiyangaku, ndipu azizwanga kuti, ‘Kumbi vosi venivi ving’anamuwanji?’ Pati pajumpha nyengu, ŵanthu ŵenaŵa anguziŵa kuti vinthu vakuziziswa vo Ezekiyeli wachitanga, valongonga chinthu chakofya cho chazilongonga ukali waku Yehova Chiuta. Kumbi chinthu chenichi chenga chinthu wuli? Kumbi mtundu wa Ayisirayeli ungukwaskika wuli ndi chinthu chenichi? Kumbi ŵanthu wo asopa Yehova mwauneneska mazuŵa nganu angasambiranjipu?

“To Njerwa . . . Uto Tirigu . . . To Lipanga Lakuthwa”

3, 4. (a) Kumbi ndi vigaŵa vitatu nivi vakukwaskana ndi cheruzgu chaku Chiuta vo Ezekiyeli wangulongo? (b) Kumbi ndi vinthu wuli vo Ezekiyeli wanguchita kuti walongo mo tawuni ya Yerusalemu yazamuzingilizikiya?

3 Cha mu 613 B.C.E, Yehova wangukambiya Ezekiyeli kuti wachiti vinthu vakulongo vigaŵa vitatu va cheruzgu chaku Chiuta cho chenga pafupi kuwiya Yerusalemu. Vigaŵa ivi ndi: kuzingiliza tawuni, masuzgu ngo ngawiyengi ŵanthu ndipuso kubwangandulika kwa tawuni ndi ŵanthu ŵaki. * Tiyeni tikambiskani vigaŵa vitatu venivi.

4 Kuzingiliza Yerusalemu. Yehova wangukambiya Ezekiyeli kuti: “To njerwa ndipu uyiŵiki panthazi paku. . . . Uyizingilizi.” (Ŵerengani Ezekiyeli 4:1-3.) Njerwa yamiyanga Yerusalemu, ndipu Ezekiyeli wamiyanga asilikali a Babiloni wo Yehova wanguŵagwiriskiya ntchitu. Chiuta wangukambiya so Ezekiyeli kuti wazengi kampanda kuzunguliya njerwa, ndipuso kuti wapangi chimbumira chakuchitiyapu nkhondu kweniso vidya vankhondu vakugumuliya mpanda, ndipu waviŵiki kubwalu kwa kampanda kenaka. Vinthu venivi vamiyanga vidya va nkhondu vo arwani a tawuni ya Yerusalemu angugwiriskiya ntchitu pakuyiyukiya. Kuti walongo kuti arwani ŵenaŵa mbanthazi ukongwa nge chisulu, Ezekiyeli wanguto “chilata” ndipu wanguchiŵika pakati paku iyu ndi njerwa yo yamiyanga tawuni ya Yerusalemu. Pavuli paki, iyu ‘walereseskanga tawuni yo.’ Vinthu ivi venga “chisimikizu ku nyumba yaku Isirayeli” chakuti vinthu vo alekanga kuŵanaŵana kuti vingachitika viŵachitikiyengi. Yehova wenga pafupi kugwiriskiya ntchitu asilikali wo ŵenga arwani kuti azingilizi Yerusalemu, tawuni yikulu ya ŵanthu aku Chiuta kweniso yo mwenga nyumba yakusopiyamu yaku Chiuta!

5. Konkhoskani mo Ezekiyeli wangulongore vo vazamuchitikiya ŵanthu wo ajanga ku Yerusalemu.

5 Masuzgu ngo ngazamuwiya ŵanthu wo ajanga mu Yerusalemu. Yehova wangulamula Ezekiyeli kuti: “Uto tirigu, barile, nthamba zikuluzikulu, nthamba zimanazimana, maŵe ndi sipeloti, [mtundu unyaki wa tirigu] . . . ndipu uvigwiriskiyi ntchitu pakupanga chiŵandi. . . . Zuŵa lelosi upimengi ndi kurya chakurya chakukwana masekeli 20.” Pavuli paki, Yehova wangukamba kuti: “Ndichitiskengi kuti chakurya chisoŵi.” (Ezeki. 4:9-16) Pa chigaŵa ichi, Ezekiyeli wamiyanga asilikali a ku Babiloni cha, kweni wamiyanga ŵanthu wo ajanga mu Yerusalemu. Vo mchimi Ezekiyeli wanguchita, valongonga kuti asani tawuni ya Yerusalemu yazizingilizika chakurya chazamusoŵa. Pa nyengu iyi ŵanthu azamupanga chiŵandi mwakugwiriskiya ntchitu vinthu vachilendu, kulongo kuti yiwu azamuryanga chechosi cho asaniya. Kumbi nja yeniyi yatingi yiŵengi yikulu wuli? Ezekiyeli wangukambiya ŵanthu wo ajanga ku Yerusalemu kuti: “Pakati paku, ada azamukurya ŵana ŵawu, ndipu ŵana azamukurya awusewu.” Pakumaliya, ŵanthu anandi azamusuzgika chifukwa “nja yo yazakuŵapweteka nge mivi,” ndipu yazamuchitiska kuti ŵanthu “aziwondi.”—Ezeki. 4:17; 5:10, 16.

6. (a) Kumbi Ezekiyeli wanguchita vinthu viŵi nivi pa nyengu yimoza? (b) Chiuta wangulamula Ezekiyeli kuti ‘wapimi sisi ndi kuligaŵa,’ kumbi venivi vamiyanganji?

6 Kubwangandulika kwa tawuni ya Yerusalemu ndi ŵanthu ŵaki. Pa chigaŵa ichi, vo Ezekiyeli wanguchita vingumiya vinthu viŵi pa nyengu yimoza. Chakwamba, Ezekiyeli wanguchita vo Yehova wazamuchita. Yehova wangumukambiya kuti: “To lipanga lakuthwa kuti uligwiriskiyi ntchitu nge lezara” lakumete. (Ŵerengani Ezekiyeli 5:1, 2.) Janja laku Ezekiyeli lo lingukoleze lipanga, lamiyanga janja laku Yehova, pamwenga kuti cheruzgu chaki cho wazakuchipereka mwakugwiriskiya ntchitu asilikali a ku Babiloni. Chachiŵi, Ezekiyeli wanguchita vo vazamuchitikiya Ayuda. Yehova wangumukambiya kuti: “Umeti sisi laku kweniso mwembi.” Kumeta sisi kwamiyanga kuti Ayuda azamuyukilika kweniso azamupulutuka. Kweniso Yehova wangulamula Ezekiyeli kuti: “Uto vakupimiya kuti ulipimi ndipu uligaŵi patatu.” Venivi valongonga kuti cheruzgu cho waperekengi pa ŵanthu a ku Yerusalemu chazamuchitika mwandondomeku kweniso chazamupopota peposi.

7. Ntchifukwa wuli Yehova wangukambiya Ezekiyeli kuti wagaŵi sisi laki patatu, ndipu chigaŵa chechosi wachiti nachu mwakupambana ndi chinyaki?

 7 Ntchifukwa wuli Yehova wangukambiya Ezekiyeli kuti wagaŵi sisi laki patatu, ndipuso kuti chigaŵa chechosi wachiti nachu mwakupambana ndi chinyaki? (Ŵerengani Ezekiyeli 5:7-12.) Ezekiyeli wanguwotcha chigaŵa chakwamba cha sisi “mukati mwa tawuni” kuti ŵanthu wo awonanga aziŵi kuti ŵanthu anyaki wo ajanga mu Yerusalemu azamufwiya mwenimo. Ezekiyeli wangupuma pamwenga kuti wangukhata chigaŵa chachiŵi cha sisi ndi lipanga “kuzunguliya tawuni yo” kuti walongo kuti ŵanthu anyaki wo ajanga mutawuni ya Yerusalemu azamubayikiya kubwalu kwa tawuni yo. Chigaŵa chakumaliya wanguchitchupusiya mumphepu kuti walongo kuti ŵanthu anyaki azamumbininikiya mu mitundu yinyaki, kweni ‘lipanga lazakuŵatchimbiza.’ Venivi vingulongo kuti ŵanthu wo aponengi azakuchisaniya cha chimangu kwekosi ko angachija.

8. (a) Kumbi vo Chiuta wangukambiya Ezekiyeli kuti wachiti vingupereka uthenga wuli wa chilindizga? (b)  Kumbi uchimi wakukwaskana ndi “sisi limanavi,” ungufiskika wuli?

8 Kweni vo Chiuta wangukambiya Ezekiyeli kuti wachiti vingupereka so uthenga wa chilindizga. Pa sisi lo Ezekiyeli wangumeta, Yehova wangumukambiya kuti: “Utopu sisi limanavi ndipu ulivungi pachakuvwala chaku.” (Ezeki. 5:3) Venivi vingulongo kuti Ayuda anyaki amanavi wo azamumbininikiya mu mitundu yinyaki azamupona. Ndipu anyaki mwa ŵanthu ŵenaŵa wo akambika kuti ndi “sisi limanavi,” azamuwere ku Yerusalemu limoza ndi Ayuda wo ŵenga ku ukapolu ku Babiloni kwa vyaka 70. (Ezeki. 6:8, 9; 11:17) Kumbi uchimi wenuwu ungufiskika nadi? Hinya. Pati pajumpha vyaka vinandi kutuliya po Ayuda anguwere ku ukapolu ku Babiloni, mchimi Hagayi wangukamba kuti Ayuda anyaki wo angumbininikiya mu mitundu yinyaki, nawu anguwere ku Yerusalemu. Yiwu ŵenga “anthulumi arara wo anguwona nyumba yakali,” kung’anamuwa nyumba yakusopiyamu yaku Solomoni. (Ezra 3:12; Haga. 2:1-3) Nge mo wangulayizgiya, Yehova wanguwonesesa kuti kusopa kwauneneska kuleki kumala. Mu Mutu 9, tazamusambira vinandi vakukwaskana ndi kuweziyapu kusopa kwa uneneska.—Ezeki. 11:17-20.

Kumbi Uchimi Wenuwu Utitisambizanji Vakukwaskana ndi Vo Vichitikengi Kunthazi?

9, 10. Kumbi vo Ezekiyeli wanguchita vititikumbusa vinthu vakuzirwa ukongwa nivi vo vazamuchitika kunthazi?

9 Vinthu vo Ezekiyeli wanguchita vititikumbusa vinthu vakuzirwa ukongwa vo Mazu ngaku Chiuta ngatitikambiya kuti vichitikengi kunthazi. Kumbi vinyaki mwa vinthu venivi ndi nivi? Nge mo wanguchitiya ndi tawuni ya Yerusalemu, Yehova wazamugwiriskiya ntchitu maboma nga ŵanthu kuti ngaziyukiyi visopa va pacharu chapasi, ndipu ŵanthu aŵanaŵana kuti venivi vingachitika cha. (Chivu. 17:16-18) Kubwangandulika kwa Yerusalemu, lenga “soka lakuti lechendachitikepu.” Mwakuyanana ŵaka, “chisuzgu chikulu” limoza ndi nkhondu yaki ya Aramagedoni, chazamukuŵa chinthu cho “chechendachitikepu.”—Ezeki. 5:9; 7:5; Mate. 24:21.

10 Mazu ngaku Chiuta ngalongo kuti ŵanthu anyaki wo ŵe mu chisopa chaboza, azamupona pa nyengu yo chisopa chaboza chazamubwangandulikiya. Chifukwa cha mantha, ŵanthu ŵenaŵa azamukoliyana ndi ŵanthu anyaki a maudindu wo azamupenja malu ngakuti abisamepu. (Zeka. 13:4-6; Chivu. 6:15-17) Venivi vititikumbusa vo vinguchitikiya ŵanthu wo ajanga ku Yerusalemu wo angupona tawuni iyi yichibwangandulika, ndipu angumbininikiya “mumphepu.” Nge mo tawone mu  ndimi 7, chinanga kuti ŵanthu ŵenaŵa angupona kwa kanyengu kamanavi, kweni Yehova ‘wangusolo lipanga ndikuŵatchimbiza.’ (Ezeki. 5:2) Mwakuyanana ŵaka, ŵanthu wo azamupona po chisopa chaboza chazamubwangandulikiya, azakungasaniya cha malu ngakubisamapu lipanga laku Yehova. Yiwu azamubayika pa nkhondu ya Aramagedoni limoza ndi wosi wo azamuja nge mbuzi.—Ezeki. 7:4; Mate. 25:33, 41, 46; Chivu. 19:15, 18.

Pa nkhani yakupharazga uthenga wamampha, nasi ‘tazamuja ŵaka cheti’

11, 12. (a) Kumbi kuvwisa uchimi wakukwaskana ndi kuzingilizika kwa Yerusalemu kutitiwovya kuti tiwuwonengi wuli uteŵeti widu? (b) Kumbi ntchitu yidu yakupharazga ndipuso uthenga wo tipharazga vingazisintha munthowa wuli?

11 Ntchifukwa wuli kuvwisa uchimi uwu kutitiwovya kuti tiwuwonengi mwakwenere uteŵeti widu kweniso kuti tiwuchitengi mwaliŵi? Uchimi uwu utitiwovya kuziŵa kuti tikhumbika kuyesesa kuchita vosi vo tingafiska kuti tiwovyi ŵanthu kuti aje ateŵeti aku Yehova. Chifukwa? Nyengu yo yajaku yakusambiziya “ŵanthu amitundu yosi kuti aje akusambira” njimana. (Mate. 28:19, 20; Ezeki. 33:14-16) Asani “nthonga” (maboma nga ŵanthu) yaziyukiya chisopa chaboza, tazamuleka kupharazga uthenga wa utaski. (Ezeki. 7:10) Pa nkhani yakupharazga uthenga wamampha, nasi ‘tazamuja ŵaka cheti’ nge mo Ezekiyeli wangujaliya cheti, kung’anamuwa kuti wanguleka kupharazga pa nyengu yinyaki ya uteŵeti waki. (Ezeki. 3:26, 27; 33:21, 22) Mbuneneska kuti asani chisopa chaboza chazibwangandulika, ŵanthu “azamupenja chiwona kutuliya ku mchimi” mwakukhumbisiska, kweni azamulondiyapu ulongozgi wewosi cha wakutaska umoyu. (Ezeki. 7:26) Nyengu yakulonde ulongozgi wenuwu kweniso yakujaliya wakusambira waku Khristu, yazamuja kuti yajumphapu.

12 Kweni pa nyengu iyi, isi tazamuleka cha kugwira ntchitu yidu yakupharazga. Ntchifukwa wuli tikamba viyo? Pa nyengu ya chisuzgu chikulu, panyaki tazamukwamba kupharazga uthenga wa cheruzgu wo wazamuja nge mulili wa matalala. Uthenga wenuwu wazamulongore limu kuti umaliru wa charu chiheni wafika.—Chivu. 16:21.

“Awonani, Lituza!”

13. Ntchifukwa wuli Yehova wangukambiya Ezekiyeli kuti wagone kumazge, pavuli paki wagone kumaryi?

13 Ezekiyeli wati wakambiya limu mo Yerusalemu wazamubwangandulikiya, wangulongo so nyengu yo venivi vazamuchitikiya. Yehova wangukambiya Ezekiyeli kuti wagone kumazge kwa mazuŵa 390, kweniso kumaryi kwa mazuŵa 40. Zuŵa lelosi lamiyanga chaka. (Ŵerengani Ezekiyeli 4:4-6; Nume. 14:34) Vinthu venivi vo Chiuta wangukambiya Ezekiyeli kuti wachitengi kwa maora nganyaki pa zuŵa, valongonga chaka chayichu cho tawuni ya Yerusalemu yatingi yibwangandulikiyengi. Vyaka 390 vo Ayisirayeli anguchitiya ubudi, vitenere kuti vingwamba mu 997 B.C.E., chaka cho ufumu wa mafuku 12 ungugaŵikiya paŵi. (1 Mafu. 12:12-20) Ndipu vyaka 40 vo Ayuda anguchitiya ubudi, vitenere kuti vingwamba mu 647 B.C.E. Mu chaka chenichi, Chiuta wangusankha Yeremiya kuti waje mchimi kuti wakatcheŵesi Ufumu wa Yuda mwakuvwika umampha vakukwaskana ndi kubwangandulika kwaki. (Yere. 1:1, 2, 17-19; 19:3, 4) Mwaviyo, vyaka 390 ndipuso vyaka 40, vingumala mu 607 B.C.E., mu chaka cho Yerusalemu wangubwangandulikiya mwakukoliyana ndi vo Yehova wangukambiya limu. *

Kumbi Ezekiyeli wangulongo wuli chaka chayichu cho Yerusalemu wazibwangandulikiyanga? (Wonani ndimi 13)

14. (a) Kumbi Ezekiyeli wangulongo wuli kuti wagomezganga kuti Yehova wafiskengi pa nyengu yaki vo wangukamba? (b) Kumbi ndi vinthu wuli vo vinguchitika Yerusalemu wechendabwanganduliki?

14 Pa nyengu yo Ezekiyeli walondiyanga uchimi wa mazuŵa 390 kweniso 40, watenere kuti wachiziŵanga cha chaka chayichu cho umaliru wa Yerusalemu watingi uziyengi. Kweni kwati kwaja vyaka vimanavi kuti Yerusalemu wabwanganduliki, iyu wangutcheŵeska Ayuda mwakuwerezawereza vakukwaskana ndi cheruzgu chaku Yehova cho chazanga. Iyu wangupharazga kuti: “Sonu umaliru waza paku yiwi.” (Ŵerengani Ezekiyeli 7:3, 5-10.) Ezekiyeli wakayikanga cha kuti Yehova wafiskengi uchimi waki pa nyengu yaki. (Yesa. 46:10) Mchimi uyu wangukambiya so limu vo vazamuchitika Yerusalemu wechendabwanganduliki kuti: “Kwazamukuza soka pa soka linyaki.” Chifukwa cha vinthu venivi, mijalidu ya ŵanthu, kusopa kweniso ufumu vazitimbanyizgikanga.—Ezeki. 7:11-13, 25-27.

Tawuni ya Yerusalemu yati yazingilizika yinguja nge “mumphika” wo wajalikika “pamotu,”(Wonani ndimi 15)

15. Kumbi ndi vigaŵa nivi va uchimi waku Ezekiyeli vo vingwamba kufiskika mu 609 B.C.E. mpaka kunthazi?

15 Pati pajumpha vyaka vimanavi kutuliya po Ezekiyeli wangukambiya kuti Yerusalemu wabwangandulikengi, uchimi wenuwu ungwamba kufiskika. Mu 609 B.C.E., Ezekiyeli wanguziŵa kuti arwani ayambapu kuyukiya Yerusalemu. Pa nyengu yeniyi, kunguvwika kuliya kwa mbata yakudana ŵanthu wo ajanga mu Yerusalemu kuti avikiliyi tawuni yawu, kweni nge mo Ezekiyeli wangukambiya limu, ‘pengavi yo wanguluta ku nkhondu.’ (Ezeki. 7:14) Ŵanthu wo ajanga mu Yerusalemu anguwunganapu cha kuti avikiliyi tawuni yawu ku ŵanthu wo angutuwa ku Babiloni. Ayuda anyaki aŵanaŵananga kuti Yehova waŵataskengi. Iyu wanguŵataskapu kali pa nyengu yo Asiriya awofyezanga Yerusalemu ndipu mungelu waku Yehova wangubaya asilikali ŵawu anandi. (2 Mafu. 19:32) Kweni pa nyengu iyi pengavi mungelu yo wanguza kuziŵawovya. Pati pajumpha kanyengu kamanavi, tawuni ya Yerusalemu yo yinguzingilizika, yinguja nge “mumphika” wo wajalikika “pamotu,” ndipu ŵanthu ŵaki ŵenga nge mabuli ‘nganyama’ ngo nge mumumphika. (Ezeki. 24:1-10) Pakumaliya, tawuni ya Yerusalemu yati yazingilizika kwa myezi 18, yingubwangandulika.

“Jiwunjikiyeni Chuma Kuchanya”

16. Kumbi mazuŵa nganu tingalongo wuli kuti titimugomezga Yehova kuti wafiskengi pa nyengu yaki vo wakukamba?

16 Kumbi tingasambiranji pa chigaŵa ichi cha uchimi waku Ezekiyeli? Kumbi ukoliyana ndi uthenga wo tipharazga ndipuso mo ŵanthu achitiya asani tipharazga? Yehova wakusankha kali nyengu yo wabwanganduliyengi chisopa chaboza, ndipu wafiskengi venivi pa nyengu yaki. (2 Petu. 3:9, 10; Chivu. 7:1-3) Isi titiliziŵa cha zuŵa chayilu lo vinthu venivi vazamuchitikiya. Kweni nge Ezekiyeli, nasi tilutirizga kuvwiya Yehova pa nkhani ya kutcheŵeska ŵanthu mwakuwerezawereza kuti: ‘Sonu umaliru waza paku yimwi.’ Ntchifukwa wuli tikhumbika kuwuwerezawereza uthenga wenuwu? Chifukwa chaki chiyanana ndi cho Ezekiyeli watcheŵeskiyanga ŵanthu mwakuwerezawereza. * Ŵanthu anandi wo waŵapharazgiyanga uchimi waku Chiuta wakuti Yerusalemu wabwangandulikengi, amugomezganga cha. (Ezeki. 12:27, 28) Kweni pati pajumpha nyengu, Ayuda anyaki wo anguluta ku ukapolu ku Babiloni angusintha, ndipu anguwere kucharu chawu. (Yesa. 49:8) Mwakuyanana ŵaka, ŵanthu anandi mazuŵa nganu agomezga cha kuti umaliru wa charu ichi wepafupi. (2 Petu. 3:3, 4) Chinanga kuti ve viyo, tilutirizgengi kuwovya ŵanthu a mtima wamampha kuti asaniyi nthowa yakuluta ku umoyu wamuyaya, mpaka po nyengu yakupharazgiya uthenga waku Chiuta yimaliyengi.—Mate. 7:13, 14; 2 Akori. 6:2.

Tilutirizga kupenja ŵanthu a mtima wamampha chinanga kuti ŵanthu anandi avwisiya cha (Wonani ndimi 16)

Ntchifukwa wuli ŵanthu wo ajanga ku Yerusalemu angutaya “siliva wawu mumisewu”? (Wonani ndimi 17)

17. Kumbi ndi vinthu wuli vo vazamuchitika pa nyengu ya chisuzgu chikulu?

17 Uchimi waku Ezekiyeli utitikumbuska so kuti pa nyengu yo chisopa chaboza chazamuyukilika, ŵanthu ŵaki ‘azamuluta cha ku nkhondu’ kuti achivikililiyi. Mumalu mwaki, asani aziwona kuti kuliya kwawu kwakupempha chovyu kwakuti “Ambuya, Ambuya” kumukika cha, “manja ngawu ngosi ngazamulombotoka” ndipu ‘azamumbwambwanthiya.’ (Ezeki. 7:3, 14, 17, 18; Mate. 7:21-23) Kumbi ntchinthu wuli chinyaki cho azamuchita? (Ŵerengani Ezekiyeli 7:19-21.) Yehova wangukamba kuti: “Yiwu azamutaya siliva wawu mumisewu.” Mazu ngenanga ngakukwaskana ndi vo ŵanthu wo ajanga ku Yerusalemu anguchita, ngalongo so vo vazamuchitika pa chisuzgu chikulu. Pa nyengu yeniyi ŵanthu azamuziŵa kuti ndalama zingaŵataska cha ku soka lo lituza.

18. Kumbi uchimi waku Ezekiyeli utitisambizanji pa nkhani ya kuŵika vinthu vakukhumbika ukongwa pa malu ngakwamba?

18 Kumbi tisambiranjipu pa chigaŵa chenichi cha uchimi waku Ezekiyeli? Tisambirapu kuti tikhumbika kuŵika vinthu vakukhumbika ukongwa pa malu ngakwamba. Ŵanaŵaniyani ivi: Ŵanthu wo ajanga mu Yerusalemu angusintha mwaliŵiliŵi ŵati aziŵa kuti tawuni yawu yibwangandulikengi kweniso maumoyu ngawu nge pa ngozi ndipu katundu wawu wangaŵataska cha. Yiwu angutaya vinthu vawu ndipu angwamba kupenja “chiwona kutuliya ku mchimi,” kweni yapa ndipu maji nge kali mukhosi. (Ezeki. 7:26) Kweni isi tiziŵiya limu kuti charu chiheni ichi che pafupi kumala. Mwaviyo, chifukwa chakuti tigomezga vo Chiuta wakulayizga, tiŵika vinthu vakukhumbika ukongwa pa malu ngakwamba pa umoyu widu. Chifukwa cha venivi titangwanika kupenja chuma chauzimu cho chazamumala cha, kweniso cho tazakuchitaya “mumisewu” cha.—Ŵerengani Mateyu 6:19-21, 24.

19. Kumbi tasambiranji pa uchimi waku Ezekiyeli?

19 Kumbi tingakamba kuti tasambiranji pa uchimi waku Ezekiyeli wakukwaskana ndi kubwangandulika kwa tawuni ya Yerusalemu? Uchimi uwu utitikumbuska kuti nyengu yo yajaku yakuwovye ŵanthu kuti aje ateŵeti aku Chiuta njimana. Mwaviyo, tikhumbika kugwira ntchitu yakusambiza ŵanthu mwaliŵi ukongwa. Tikondwa ukongwa asani ŵanthu a mitima yamampha ayamba kusopa Awusefwi, a Yehova. Kweni tilutirizga mbwenu kutcheŵeska wo aleka kusintha nge mo Ezekiyeli wanguchitiya ndi ŵanthu a mu nyengu yaki. Nasi titiŵakambiya kuti: ‘Sonu umaliru waza paku yimwi.’ (Ezeki. 3:19, 21; 7:3) Kweniso titimugomezga ukongwa Yehova ndipu kusopa kwauneneska ndiku titikuwona kuti nkhwakukhumbika ukongwa pa umoyu widu.—Salimo 52:7, 8; Nthanthi 11:28; Mate. 6:33.

^ ndimi 3 Mphakuvwika kukamba kuti Ezekiyeli wanguchita vinthu venivi ŵanthu achiwona. Ntchifukwa wuli tikamba viyo? Chifukwa vinthu vinyaki vo Yehova wangumukambiya kuti wayesere, nge kubika chiŵandi kweniso kunyamuwa katundu, wangumukambiya kuti wavichiti “yiwu achilereska.”Ezeki. 4:12; 12:7.

^ ndimi 13 Chifukwa chakuzomereza kuti Yerusalemu wabwanganduliki, Yehova wangulongo kuti wapereka cheruzgu chaki pa ufumu wa mafuku ngaŵi wa ku Yuda ndipuso ufumu wa mafuku 10 wa ku Isirayeli. (Yere. 11:17; Ezeki. 9:9, 10) Wonani Insight on the Scriptures, Vol. 1, peji 462, pa mutu wakuti “ChronologyFrom 997 B.C.E. to Desolation of Jerusalem.”

^ ndimi 16 Ziŵani kuti pa Ezekiyeli 7:5-7, Yehova wanguzumbuwa mazu ngakuti “lituza,” “utuza,” ndi nganyaki ngakuyananaku nangu maulendu 6.