1. Kumbi ndi masuzgu nanga ngo tikhumbika kukunthiyapu, nanga ntchifukwa wuli Yehova wakondwa ndi ateŵeti ŵaki akugomezgeka? (Wonani chithuzi cho che pachanya.)

NGE mo muziŵiya, umoyu ngwakusuzga ukongwa mucharu ichi. Abali ndi azichi anandi atama matenda ngakulu. Chinanga kuti anyaki mbara, kweni aphwere abali ŵawu akukota. Pe so abali ndi azichi anyaki wo atondeka kusaniya vinthu vakukhumbika va mabanja ngawu. Tiziŵa so kuti abali anandi akumana ndi masuzgu nganandi ngo tazumbuwa yapa panyengu yimoza. Ivi vitiŵamaliya nyengu, nthazi ndi ndalama. Kweni akayika cha kuti vo Chiuta wakulayizga vazamuchitika ndipu agomezga ndi mtima wosi kuti kunthazi vinthu vazamukuŵa umampha. Yehova wakondwa chifukwa cha chivwanu chawu!

2. Kumbi lemba la Yesaya 40:29 lititichiska wuli, nanga ntchinthu wuli cho tinganangisa?

² Kumbi nyengu zinyaki muwona kuti masuzgu ngo mukumana nangu ngakulu ukongwa mwakuti mungafiska cha kukunthiyapu? Asani ndi viyo, mwe mwija cha. Bayibolu lilongo kuti ateŵeti akugomezgeka akali, nyengu zinyaki awonanga kuti angalutirizga cha kuteŵete Yehova. (1 Ŵakaro. 19:4; Jobu 7:7) Kweni m’malu mwakuleka kumuteŵete, yiwu athembanga Yehova kuti waŵapaski nthazi. Yiwu anguguŵa cha chifukwa Chiuta widu “wapaska nthazi ku  wakuvuka.” (Yesa. 40:29) Chakupaska chitima ntchakuti ŵanthu anandi aŵanaŵana kuti nthowa yamampha yakumalisiya masuzgu nkhuleka dankha kuteŵete Chiuta. Yiwu awona kuti kuteŵete Yehova ndi mphingu m’malu mwakuwona kuti ndi thumbiku. Mwaviyo, aleka kuŵerenga Mazu ngaku Chiuta, kuwungana ndi kupharazga. Ivi ndivu Satana wakhumba.

3. (a) Kumbi tingachita wuli kuti vo Satana wakhumba vileki kuchitika? (b) Kumbi tikambiskanengenji mu nkhani iyi?

³ Dyaboli waziŵa kuti tija akukho mwauzimu asani titangwamika ndi ntchitu zachikhristu. Iyu wakhumba cha kuti tije akukho. Asani muwona kuti muvuka ukongwa pamwenga musuzgika maŵanaŵanu, mungamulekanga cha Yehova. Lutirizgani kundere kwaku iyu chifukwa “wakuwovyeningi kuti muje akukho, muje anthazi.” (1 Petu. 5:10; Yako. 4:8) Mu nkhani iyi tikambiskanengi vinthu viŵi vo vingachitiska kuti tiwere vuli pakuteŵete Chiuta. Tikambiskanengi so mo fundu za m’Bayibolu zingatiwovye kuti tikunthiyengepu. Kweni chakwamba tiyeni tiwoni mo Yehova watitipaskiya nthazi nge mo likambiya lemba la Yesaya 40:26-31.

4. Kumbi tingasambiranji pa lemba la Yesaya 40:26?

⁴ Ŵerengani Yesaya 40:26. Palivi yo wakuŵerengapu nyenyezi zosi. Asayansi agomezga kuti nyenyezi zo ze mumlambagomba wo tiwona zingakwana mabiliyoni 400. Kweni Yehova waziŵa nyenyezi zosi ndipu watizidana mazina. Kumbi tisambiranjipu? Asani Yehova waŵanaŵaniya nyenyezi zo zilivi umoyu, kwe wuli imwi mutimuteŵete chifukwa chakuti ndi dangu cha kweni chifukwa chakuti mutimuyanja? (Sumu 19:1, 3, 14) Ada ŵidu akuchanya atikuziŵani umampha. “Chinanga ndi sisi la kumutu kwinu atiliŵerenga.” (Mate. 10:30) Munthu munyaki yo wangulembaku buku la Sumu wangukamba kuti: “Yehova waziŵa vo ŵanthu ambula kafukwa akumana navu.” (Sumu 37:18) Iyu waziŵa mayeseru ngo mukumana nangu ndipu wangakupaskani nthazi kuti mukunthiyepu.

5. Ntchifukwa wuli tisimikiza kuti Yehova wangatipaska nthazi?

⁵ Ŵerengani Yesaya 40:28. Yehova ndiyu Mweneku wa nthazi. Mwakuyeruzgiyapu, ŵanaŵaniyani nthazi zo wapereka ku lumwi. Wasayansi munyaki zina laki Bodanis wangukamba kuti nthazi zo Lumwi lituza pa sekandi yeyosi, ziyanana ndi nthazi za mabomba mabiliyoni nga atomu. Munyaki wangukamba so kuti nthazi zo lumwi lituza pa sekandi yimoza, ŵanthu angazigwiriskiya ntchitu kwa vyaka 200,000. Yehova yo wapereka nthazi ku lumwi wangatipaska so nthazi kuti tikunthiyengepu masuzgu.

6. Kumbi goli laku Yesu ndipusu mu nthowa wuli, nanga kuziŵa fundu iyi kutenere kutikwaska wuli?

⁶ Ŵerengani Yesaya 40:29. Tikondwa asani titeŵete Yehova. Yesu wangukambiya akusambira ŵaki kuti: “Pingani goli langu.” Wangukamba so kuti: “Mwazamusisipulika. Chifukwa goli langu ndipusu kweniso katundu wangu ndimupepu.” (Mate. 11:28-30) Fundu iyi njauneneska nadi. Nyengu zinyaki tiwona kuti tavuka asani tiluta ku maunganu pamwenga mu uteŵeti. Kweni kumbi tituvwa wuli asani taweku? Tisisipulika ndipu tija akunozgeka kumalana ndi mayeseru ngo tikumana nangu. Goli laku Yesu ndipusu nadi!

7. Kambani chakuyeruzgiyapu cho chilongo kuti vo Yesu wangukamba pa Mateyu 11:28-30, vauneneska.

⁷ Mzichi munyaki yo tamudana zina lakuti Kayla watama matenda nganyaki ngo ngachitiska kuti wavukengi ukongwa. Iyu wasuzgika so maŵanaŵanu ndipu kanandi mutu utimupweteka. Nyengu zinyaki watondeka kuluta ku  maunganu nga mpingu. Kweni zuŵa linyaki wati wayesesa kuluta kuti wakavwisiyi nkhani yachisanisani, wangukamba kuti: “Nkhani iyi yakambanga za vinthu vakugongoweska. Mubali wanguyikamba mwalisungu kweniso wangulongo kuti wenga wakukwaskika ndi wo asuzgika mwakuti ndingutuza masozi. Nkhani iyi yingundikumbusa kuti ndikhumbika kusanirika pa maunganu.” Iyu wangukondwa ukongwa kuti wanguyesesa kuluta ku maunganu.

8, 9. Kumbi Paulo wang’anamuwanganji po wangukamba kuti: “Asani ndalopwa, penipo ndipu ndija ndi nthazi”?

⁸ Ŵerengani Yesaya 40:30. Chinanga kuti tingaŵa ndi malusu, pe vinthu vinyaki vo tingachita cha ndi nthazi zidu. Tosi titenere kuziŵa fundu iyi. Chinanga kuti wakutumika Paulo wachitanga vinthu vinandi kweni penga vinthu vinyaki vo vamutondekesanga kuchita vosi vo wakhumbanga. Iyu wati wakambiya Chiuta vo wafipanga navu mtima, Yehova wangumukambiya kuti: “Nthazi yangu yija yakufikapu mu kulopwa.” Paulo wanguvwisa fundu iyi. Iyu wangukamba kuti: “Asani ndalopwa, penipo ndipu ndija ndi nthazi.” (2 Akori. 12:7-10) Kumbi iyu wang’anamuwanganji?

⁹ Paulo waziŵanga kuti penga vinthu vinyaki vo watingi wachitengi cha pakuyija kwambula kuwovyeka ndi Chiuta. Iyu wakhumbikanga mzimu wakupaturika waku Chiuta kuti umupaski nthazi asani walopwa. Kweniso mzimu waku Chiuta wamuwovyanga Paulo kuchita vinthu vo watingi wafiskengi cha pakuyija. Venivi ndivu so vingachitika ndi isi. Asani Yehova watipaska mzimu waki wakupaturika, tiŵengi ndi nthazi ukongwa!

10. Kumbi Yehova wangumuwovya wuli Davidi kumalana ndi masuzgu ngo wakumananga nangu?

¹⁰ Kanandi mzimu wakupaturika waku Chiuta wamupaskanga nthazi Davidi. Iyu wanguti: “Ndi chovyu chinu ndingalimbana ndi gulu la akuyukiya. Ndingakwera chimati.” (Sumu 18:29) Vimati vinyaki tingafiska cha ‘kukwera.’ Mwakuyanana ŵaka, nyengu zinyaki tikumana ndi masuzgu ngakulu ngo tingamalana nangu cha pakutija. Tikhumbika kuti Yehova watiwovyi.

11. Konkhoskani mo mzimu wakupaturika utitiwovye kuti timalani ndi masuzgu.

¹¹ Ŵerengani Yesaya 40:31. Nkhwazi yituma mude pamwenga kwenda mtunda utali mwakuthemba nthazi zaki pe cha. Mphepu yakufunda ndiyu yitiyikweze muchanya kwambula kukupiza mapapa. Ivi vitovya kuti yilekengi kuvuka. Mwaviyo, asani mwakumana ndi suzgu yikulu, mukumbukengi vo nkhwazi yichita. Mupemphengi Yehova kuti “wakuwovyeni ndi mzimu wakupaturika kuti muje ndi nthazi zinandi.” (Yoha. 14:26) Tingapempha Yehova kuti watipaski mzimu wenuwu nyengu yeyosi yo titiwupenja. Tingakhumbika so mzimu wakupaturika kuti utiwovyi asani tapambana maŵanaŵanu ndi abali mumpingu. Kweni ntchifukwa wuli tipambana maŵanaŵanu?

12, 13. (a) Ntchifukwa wuli Akhristu apambana maŵanaŵanu? (b) Kumbi nkhani yaku Yosefi yititisambizanji zaku Yehova?

¹² Tipambana maŵanaŵanu chifukwa te ambula kufikapu. Nyengu zinyaki tingakwiya chifukwa cha vo abali ndi azichi ŵidu akamba pamwenga kuchita ndipu nawu angakwiya chifukwa cha vakuchita vidu. Ichi chingaŵa chiyesu chikulu ukongwa. Kweni chititipaska mwaŵi wakuti tilongo kuti te akugomezgeka kwaku Yehova. Tingalongo kuti te akugomezgeka asani tikoliyana ndi abali ndi azichi wo Yehova watiŵayanja chinanga kuti mbambula kufikapu.

¹³ Yehova watiŵavikiliya cha ateŵeti ŵaki kuti aleki kuyeseka. Tiziŵa ivi chifukwa cha vo Yosefi wangukumana navu. Pa nyengu yo Yosefi wenga munyamata, abali ŵaki angumugulisa ku Ijipiti chifukwa cha sanji. (Chiya. 37:28) Yehova wawonanga vo vachitikanga ndipu tikayika cha kuti wangudandawula kuwona vinthu  vambula urunji vo anguchitiya mubwezi waki Yosefi. Kweni Yehova wanguseleriyapu cha. Pavuli paki, ŵati amupusikiya kuti wakhumbanga kukolere muwolu waku Potifara, angumuŵika mujeri. Yapa napu Yehova wanguseleriyapu cha. Kweni kumbi Chiuta wangumuleka Yosefi? Awa. Bayibolu likamba kuti: “Yehova watumbikanga chechosi cho [Yosefi] wachitanga.”—Chiya. 39:21-23.

14. Kumbi tipinduwa wuli asani ‘titaya’ ukari?

¹⁴ Tiyeni tiwoni so chakuyeruzgiyapu chinyaki. Mbanthu amanavi wo akumana ndi vinthu vambula urunji nge vo wangukumana navu Davidi. Kweni mubwezi waku Chiuta mwenuyu, wangumukwiyiya cha Chiuta chifukwa cha vinthu viheni vo wangukumana navu. M’malu mwaki, iyu wangulemba kuti: “Taya ukari, leka kandundu. Ungakwiyanga cha ndi kwamba kuchita uheni.” (Sumu 37:8) Chifukwa chikulu cho tikhumbikiya ‘kutaya ukari’ ntchakuti tikhumba kulondo Yehova yo “wachita nasi vinthu mwakukoliyana ndi maubudi ngidu cha.” (Sumu 103:10) Kweniso tipinduwa ukongwa asani ‘titaya’ ukari. Ukari ungachitiska befu kweniso kuti BP yikweri. Munthu wangatama so matenda nga chiŵindi ndi kapamba. Ungachitiska so kuti chakurya chileki kugayika umampha. Asani takwiya, kanandi tiŵanaŵana umampha cha. Kweniso ukari ungachitiska kuti munthu wasuzgiki maŵanaŵanu kwa nyengu yitali. Bayibolu lititi, “Mtima wakuzika upaska umoyu kuliŵavu.” (Nthanthi 14:30) Kumbi tingachita wuli kuti tije so pa chimangu ndi mubali widu asani watikwiyiska? Tingachita viyo asani tigwiriskiya ntchitu ulongozgi wa m‘Bayibolu.

15, 16. Kumbi tingachita wuli asani mubali watikwiyiska?

¹⁵ Ŵerengani Aefeso 4:26. Tizizwa cha asani ŵanthu a ku charu atitichitiya vinthu vambula urunji. Kweni tingaguŵa asani Mkhristu munyidu pamwenga munthu wa mubanja lidu wachita chinthu cho chatikwiyiska. Wuli asani titondeka kuluwaku ŵaka vo watichitiya? Kumbi timusungiyengi vifukwa kwa vyaka vinandi? Asani pangajumpha nyengu yitali techendakambiskani nayu, vingaŵa vakusuzga ukongwa kuti tije nayu so pa chimangu.

¹⁶ Wuli asani mubali mumpingu wakukwiyiskani ndipu muwona kuti mungaluwaku cha? Kumbi mungachita wuli kuti muje so nayu pa chimangu? Chakwamba, pempherani kwaku Yehova. Mupempheni kuti wakuwovyeni kuti mukakambiskani nayu umampha mubali winu. Kumbukani kuti nayu ndi mubwezi waku Yehova. (Sumu 25:14) Chiuta watimuyanja. Yehova wachitiya lisungu abwezi ŵaki ndipu wakhumba  kuti nasi tichitengi viyo. (Nthanthi 15:23; Mate. 7:12; Ako. 4:6) Chachiŵi, ŵanaŵaniyani vo mungachikamba asani mwakumana nayu. Mungaŵanaŵananga cha kuti mubali winu wanguchitiya dala kuti mukwiyi. Panyaki iyu wangunangiska ŵaka pamwenga imwi munguvwa uheni. Mutenere so kuziŵa kuti panyaki vilipu vo namwi munguchita kuti mukwiyiskani. Mungayamba kukambiskana nayu mwakukamba kuti, “Panyaki ini ndingukwiya ŵaka liŵi kweni tati takambiskana zana ndingu . . . ” Asani muwona kuti vo mwakhumbanga vachitika cha, penjani mpata unyaki kuti muzikambiskani so nkhani yo. Pa nyengu iyi mumupempheriyengi mubali winu kuti Yehova wamutumbiki. Pemphani Yehova kuti wakuwovyeni kuŵanaŵaniya mijalidu yamampha ya mubali winu. Asani muchitengi viyo, Yehova wakondwengi ndi vo muchita kuti muje so pa chimangu ndi mubali winu chifukwa nayu ndi mubwezi waku Chiuta.

17. Kumbi Yehova wagwiriskiya ntchitu vinthu wuli kuti watiwovyi asani tachita ubudi, nanga ntchifukwa wuli tikhumbika kuzomera chovyu cho wapereka?

¹⁷ Anyaki awona kuti mbakwenere cha kuteŵete Yehova chifukwa akuchita ubudi ukulu. Njuŵi yingachitiska kuti tiŵevi chimangu ndi nthazi kweniso kuti tileki kukondwa. Davidi yo njuŵi yaki yingumusuzga wangukamba kuti: “Ndati ndaja cheti kwambula kusumuwa ubudi wangu, viwanga vangu vinguphapha chifukwa cha kutamantha zuŵa losi. Pakuti msana ndi usiku janja linu lenga lizitu paku ini.” Chakukondwesa ntchakuti Davidi wanguchita chiganga ndipu wanguchita vo Yehova wakhumba. Iyu wangukamba kuti, “Pakumaliya ndingusumuwa ubudi wangu, . . . ndipu mungundigowoke kwananga kwa uheni wangu.” (Sumu 32:3-5) Asani mwachita ubudi ukulu, Yehova ngwakunozgeka kukuwovyani kuti muje nayu so pa ubwezi. Kweni mutenere kuzomera chovyu cho iyu wapereka kuziya mwa ŵara mumpingu. (Nthanthi 24:16; Yako. 5:13-15) Mungasweranga cha kuchita viyo, chifukwa kuti muzisaniyi umoyu wamuyaya, vithemba mo mungachitiya ndi nkhani iyi. Kweni wuli asani njuŵi yinu yeche kukusuzgani pavuli pakuti Yehova wakugowokiyani ubudi wo munguchita?

18. Kumbi vo vinguchitikiya Paulo, vingaŵawovya wuli wo awona kuti mbambula kwenere chifukwa cha ubudi wo anguchita kuvuli?

¹⁸ Viwoneka kuti nyengu zinyaki Paulo wasuzgikanga maŵanaŵanu chifukwa cha maubudi ngo wanguchitapu kuvuli. Iyu wanguti: “Ini nde mumana ukongwa pa akutumika wosi, ndipu nde wakwenere cha kudanika kuti wakutumika, chifukwa ndatombozganga mpingu waku Chiuta.” Paulo wangukamba so kuti: “Kweni chifukwa cha wezi ukulu waku Chiuta nde wakutumika.” (1 Akori. 15:9, 10) Yehova wangumulondere Paulo chinanga kuti kuvuli wachitanga vinthu viheni. Chiuta wakhumbanga kuti Paulo waziŵi fundu iyi. Asani mwalapa ndi mtima wosi ndipu mwasumuwa ubudi winu, Yehova wakuchitiyeningi lisungu. Mungakayikanga cha kuti wakukugowokiyani!—Yesa. 55:6, 7.

19. Kumbi lemba la chaka cha 2018 ndakuti wuli, ndipu ntchifukwa wuli ndakwenere?

¹⁹ Po umaliru wepafupi, masuzgu ngaŵengi nganandi pacharu. Kweni mungakayikanga cha kuti Yo “wapaska nthazi ku wakuvuka ndi nthazi zinandi kwaku wo alivi nthazi,” wakupaskeningi vosi vo vikhumbika kuti mulutirizgi kumuteŵete. (Yesa. 40:29; Sumu 55:22; 68:19) Mu chaka cha 2018, tazamukumbuskika uneneska wakukhumbika wenuwu. Tikamba viyo chifukwa asani taza ku Nyumba ya Ufumu tamuwonanga mazu nga mu lemba lidu la chaka ngakuti: “Wo agomezga Yehova ajengi so ndi nthazi.”—Yesa. 40:31.