NKHANI YAKUSAMBIRA 1
“Ungafipanga Mtima Cha, Pakuti Ini Ndini Chiuta Waku”
“Ungachitanga mantha cha, chifukwa nde nawi. Ungafipanga mtima cha pakuti ini ndini Chiuta waku. Ndikukhwimisengi, hinya, ndikuwovyengi.”—YESA. 41:10.
SUMU 7 Yehova Ndi Nthazi Yidu
VO TISAMBIRENGI MU NKHANI IYI *
1-2. (a) Kumbi uthenga wo we pa Yesaya 41:10 ungumuwovya wuli mzichi Yoshiko? (b) Kumbi mbayani wo angayanduwa ndi uthenga wenuwu?
MZICHI munyaki wakugomezgeka zina laki Yoshiko, dokotala wangumukambiya uthenga wakuchitiska chitima. Dokotala wangumukambiya kuti kwaja myezi yimanavi ŵaka kuti wafwi. Kumbi iyu wanguchita wuli? Yoshiko wangukumbuka vesi lo waliyanjanga ukongwa mu Bayibolu la Yesaya 41:10. (Ŵerengani.) Pavuli paki, wangukambiya dokotala kuti walivi mantha chifukwa Yehova wamukonga pa janja. * Uthenga wakuchiska wo we mu vesi ili ungumuwovya kugomezga Yehova ndi mtima waki wosi. Vesi lenili nasi lingatiwovya kuti tileki kopa asani takumana ndi masuzgu. Kuti tivwisi mo vesi ili lingatiwovye, tiyeni tiwoni chifukwa cho Yehova wangukambiya mazu yanga kwaku Yesaya.
2 Yehova wangutuma Yesaya kulemba mazu yanga kuti wachiski Ayuda wo anguziluta ku ukapolu ku Babiloni. Yehova wangukamba uthenga uwu kuti uwovyi Ayuda pe cha. Kweni kuti uwovyi so ŵanthu ŵaki mpaka sonu. (Yesa. 40:8; Aro. 15:4) Mazuŵa nganu ndipu tikhumbika ukongwa uthenga wakuchiska wo we mu buku la Yesaya chifukwa tija mu “nyengu zakusuzga ukongwa.”—2 Timo. 3:1.
3. (a) Kumbi ndi malayizgu wuli ngo nge pa Yesaya 41:10? (b) Ntchifukwa wuli tikhumbika malayizgu ngenanga?
3 Mu nkhani iyi tikambiskanengi vinthu vitatu vo Yehova wakulayizga pa Yesaya 41:10, lo ndi lemba la chaka cha 2019. Vinthu ivi ndi: (1) Yehova waŵengi nasi, (2) iyu ndi Chiuta widu, kweniso (3) watiwovyengi. Malayizgu yanga ngangatiwovya kuti tije ndi chivwanu chakukho. Tikhumbika malayizgu * ngenanga, chifukwa nge Yoshiko, nasi tikumana ndi mayeseru. Tikumana so ndi masuzgu chifukwa cha vinthu viheni vo vichitika mucharu ndipu tanyaki titombozgeka ndi maboma nga nkhaza. Sonu tiyeni tikambiskani malayizgu yanga, lelosi pakulija.
“NDE NAWI”
4. (a) Kumbi ndi layizgu nili lakwamba lo tikambiskanengi? (Wonani mazu ngamumphata.) (b) Kumbi Yehova wangukambanji kulongo kuti watitiyanja? (c) Kumbi yimwi mutuvwa wuli ndi vo Chiuta wangukamba?
4 Chakwamba, Yehova watitisimikiziya kuti: “Ungachitanga mantha cha, chifukwa nde nawi.” * Yehova walongo kuti wenasi chifukwa watitiŵanaŵaniya kweniso watitiyanja. Wonani vo wangukamba kulongo kuti watitiyanja nadi. Iyu wanguti: “Ndiwi wakuzirwa mu masu ngangu, ungutumbikika, ndipu ini ndakuyanja.” (Yesa. 43:4) Palivi chinthu chechosi cho chingatondekesa Yehova kwanja ŵanthu wo atimuteŵete. Iyu walekengi cha kuja wakugomezgeka kwaku isi. (Yesa. 54:10) Chanju chaki chititiwovya kuti tije ndi chiganga. Iyu watitivikiliya nge mo wanguvikiliya Abramu (Abrahamu) mubwezi waki. Yehova wangumukambiya kuti: “Ungawopanga cha Abramu. Ini nde chishangu chaku.”—Chiya. 15:1.
Yehova watiwovyengi kukunthiyapu mayeseru ngengosi chinanga ndi ngo ngangawoneka nge motu pamwenga msinji wo watora (Wonani ndimi 5-6) *
5-6. (a) Kumbi tiziŵa wuli kuti Yehova wakhumba kutiwovya asani takumana ndi masuzgu? (b) Kumbi vo Yoshiko wanguchita vititisambizanji?
5 Tiziŵa kuti Yehova wakhumbisiska kutiwovya pa nyengu ya masuzgu chifukwa wakutilayizga kuti: “Asani utenda mumaji, ndiŵengi nawi, ndipu asani ujumpha mumisinji, yikubizgengi cha. Asani utenda mukati mu motu, ufyengi cha ndipu mulipu wa motu ukuŵawuwengi cha.” (Yesa. 43:2) Kumbi mazu yanga ngang’anamuwanji?
6 Pa vesi ili, Yehova watitilayizga kuti watuzgengepu masuzgu cha pa umoyu widu kweni wazomerezengi cha kuti “misinji” yo yimiya masuzgu yitibizgi mwauzimu. Iyu wazomerezengi so cha kuti “mulipu wa motu” wo umiya mayeseru utipweteki kwamuyaya. Yehova watitisimikiziya kuti waŵengi nasi ndipuso watiwovyengi asani tijumpha mu mayeseru yanga. Kumbi Yehova wachitengenji? Iyu watiwovyengi kuti tileki kuchita mantha ndipuso kuti tilutirizgi kuja akugomezgeka chinanga tingakumana ndi masuzgu ngo ngangatitore ku nyifwa. (Yesa. 41:13) Yoshiko yo tamuzumbuwapu kali, wanguwona kuti mazu nga pa lemba ili ngauneneska. Mwana waki wangukamba kuti: “Ama achitanga mantha cha. Tinguwona kuti Yehova wanguŵapaska chimangu cha mumtima. Yiwu apharazgiyanga manesi ndi anyawu wo ŵenga nawu mu chipatala mpaka po angufwiya. Aŵakambiyanga vaku Yehova ndi vo wakulayizga.” Kumbi vo Yoshiko wanguchita vititisambizanji? Asani tigomezga layizgu laku Yehova lakuti “ndiŵengi nawi,” nasi tiŵengi achiganga ndipu tikunthiyengepu masuzgu.
“NDINI CHIUTA WAKU”
7-8. (a) Kambani chinthu chachiŵi cho Yehova watitisimikiziya, ndipu mazu ngakuti ‘kufipa mtima’ ngang’anamuwanji? (b) Ntchifukwa wuli Yehova wangukambiya Ayuda wo ŵenga ku ukapolu kuti angafipanga mtima cha? (c) Kumbi ndi mazu nanga pa Yesaya 46:3, 4 ngo nganguwovya ŵanthu aku Chiuta kuti aleki kufipa mtima?
7 Chachiŵi, Yehova watitisimikiziya kuti: “Ungafipanga mtima cha pakuti ndini Chiuta waku.” Kumbi mazu yanga ngang’anamuwanji? Pa vesi ili, mazu ngo ngakufwatulika kuti ‘kufipa mtima’ ngang’anamuwa kulereska kuvuli chifukwa cha mantha pamwenga “kuchetchewuka nge po munthu wachitiya asani watopa chinthu chinyaki.”
8 Ntchifukwa wuli Yehova wangukambiya Ayuda wo anguziluta ku ukapolu kuti aleki ‘kufipa mtima’? Chifukwa waziŵanga kuti ŵanthu a ku Babiloni azamuchita mantha. Kumbi atingi azichitiyengenji mantha? Kwati kwaja kamanavi kuti vyaka 70 vo Ayuda angujaliya ku ukapolu vikwani, asilikali a Mede ndi Perese anguyukiya charu cha Babiloni. Yehova wangugwiriskiya ntchitu asilikali yaŵa kuti wafwatuwi ŵanthu ŵaki ku ukapolu ku Babiloni. (Yesa. 41:2-4) Kuti aleki kuchita mantha, ŵanthu a ku Babiloni ndi a mu vyaru vinyaki ŵati aziŵa kuti arwani ŵawu ŵe pafupi, akambiskananga yumoza ndi munyaki kuti: “Khwima mtima!” Angupanga so angoza anandi. Yiwu aŵanaŵananga kuti angoza yaŵa aŵavikiliyengi. (Yesa. 41:5-7) Pa nyengu iyi, Yehova wanguzikisa mitima ya Ayuda wo ŵenga ku ukapolu kuti: “Kweni yiwi Yisirayeli, [mwakupambana ndi mitundu yinyaki] we mteŵeti wangu . . . Ungafipanga mtima cha, pakuti ini ndini Chiuta waku.” (Yesa. 41:8-10) Wonani kuti Yehova wangukamba kuti: “Ini ndini Chiuta waku.” Ndi mazu yanga Yehova wangusimikiziya ŵanthu ŵaki kuti wechendaŵaluwi. Iyu wenga weche Chiuta wawu ndipu yiwu ŵenga ŵeche ŵanthu ŵaki. Wanguŵakambiya kuti: “Ndikunyamuweningi . . . ndi kukutaskani.” Mazu yanga ngatenere kuti nganguŵachiska ukongwa Ayuda wo ŵenga ku ukapolu.—Ŵerengani Yesaya 46:3, 4.
9-10. Ntchifukwa wuli titenere cha kuchita mantha? Kambani chakuyeruzgiyapu.
9 Mazuŵa nganu ndipu ŵanthu afipa mtima ukongwa chifukwa vinthu mucharu vihenekeheneke. Nasi tikumana ndi masuzgu ngenanga kweni palivi chifukwa chakuchitiya mantha. Yehova watitikambiya kuti: “Ndini Chiuta waku.” Fundu iyi yititiwovya kuti tileki kufipa mtima. Chifukwa wuli?
10 Tiyeni tikambiskani chakuyeruzgiyapu ichi: Ŵanthu ŵaŵi Jim ndi Ben akwera sitima ndipu pa nyanja pe chimphepu chikulu. Po mayiŵa ngatchaya sitima, yo watendesa wadaniriza kuti: “Jani pasi chifukwa kwe chimphepu chikulu!” Jim wafipa mtima. Pavuli paki yo watendesa sitima wakamba so kuti: “Mungafipanga mtima cha. Ndini ndikamba mazu yanga.” Pa nyengu iyi Jim wapukusa mutu ndipu wakamba kuti, “Waneneska viyo munthu uyu?” Kweni wawona kuti Ben wafipa mtima cha. Jim watimufumba kuti: “Ntchifukwa wuli ufipa mtima cha?” Ben wamwemwete ndi kukamba kuti: “Chifukwa nditimuziŵa umampha munthu yo watendesa sitima. Mbada!” Pavuli paki Ben wakamba so kuti: “Agani ndikukambiyi va ada. Ndisimikiza kuti asani ungaŵaziŵa umampha ada ndipuso mo atendese umampha sitima, nawi ufipengi mtima cha.”
11. Kumbi tisambiranji pa chakuyeruzgiyapu chaku Jim ndi Ben?
11 Kumbi tisambiranji pa chakuyeruzgiyapu ichi? Nge Ben, nasi tifipa mtima cha chifukwa titiŵaziŵa umampha Awusefwi akuchanya a Yehova. Tiziŵa kuti yiwu atiwovyengi penipo tijumpha mu masuzgu nga nge chimphepu ngo tikumana nangu mazuŵa nganu ngakumaliya. (Yesa. 35:4) Mwakupambana ndi ŵanthu a mucharu ichi, isi tichita mantha cha chifukwa tigomezga Yehova. (Yesa. 30:15) Tichita so vinthu nge Ben asani tikambiyaku anyidu vifukwa vo tigomezge Chiuta. Asani tichitengi viyo, nawu amugomezgengi kwali angakumana ndi masuzgu wuli.
‘NDIKUKHWIMISENGI NDIPUSO NDIKUWOVYENGI’
12. (a) Kumbi tikambiskanengi chinthu chachitatu nichi cho Yehova watitisimikiziya? (b) Kumbi mazu ngakuti “janja” ngatitikumbusa fundu wuli?
12 Tiyeni tikambiskani chinthu chachitatu cho Yehova watitisimikiziya kuziya mwaku Yesaya. Iyu watiti: “Ndikukhwimisengi, hinya, ndikuwovyengi.” Yesaya wangukambapu kali mo Yehova wazamukhwimisiya ŵanthu ŵaki. Iyu wanguti: “Yehova wazengi ndi nthazi ndipu janja laki lazamulamuliya.” (Yesa. 40:10) Kanandi Bayibolu ligwiriskiya ntchitu mazu ngakuti “janja” kung’anamuwa nthazi. Mwaviyo, mazu ngakuti “janja laki lazamulamuliya,” ngatitikumbusa kuti Yehova ndi Fumu ya nthazi. Iyu wangugwiriskiya ntchitu nthazi zaki kuwovya ndi kuvikiliya ateŵeti ŵaki mu nyengu yakali. Mazuŵa nganu napu, watiŵapaska nthazi wo atimugomezga ndi kuŵavikiliya.—Mara. 1:30, 31; Yesa. 43:10.
Palivi chidya cho chazamuthereska janja la nthazi laku Yehova (Wonani ndimi 12-16) *
13. (a) Kumbi mphanyengu niyi po Yehova wafiska layizgu laki lakuti watikhwimisengi? (b) Kumbi ndi layizgu nili lo lititipaska nthazi ndipuso kuti tileki kuchita mantha?
13 Asani arwani ŵidu atititombozga, Yehova wafiska layizgu laki lakuti: “Ndikukhwimisengi.” Mu vyaru vinyaki arwani ŵidu akanizga ntchitu yidu yakupharazga. Chinanga angatichitiya venivi, tichita mantha cha. Vo Yehova wakutilayizga vititipaska nthazi kweniso kuti tileki kuchita mantha. Iyu wakutilayizga kuti: “Palivi chidya chechosi cho chapangika kuti chikupweteki cho chazakukuthereska.” (Yesa. 54:17) Mazu yanga ngatitikumbusa fundu zitatu zakukhumbika.
14. Ntchifukwa wuli tizizwa cha asani arwani aku Chiuta atititombozga?
14 Chakwamba, tiziŵa kuti titinkhikengi chifukwa chakuti tilondo Khristu. (Mate. 10:22) Yesu wangukambiya limu kuti akusambira ŵaki azamutombozgeka ukongwa mu mazuŵa ngakumaliya. (Mate. 24:9; Yoha. 15:20) Chachiŵi, uchimi waku Yesaya ungutcheŵeske limu kuti arwani ŵidu azamuchita vinandi kusazgiyapu pa kutitinkha. Wangukamba kuti yiwu azamugwiriskiya so ntchitu vidya vakupambanapambana nge kutipusikiya ndi kutitombozga. (Mate. 5:11) Yehova waŵakanizgengi cha arwani yaŵa kugwiriskiya ntchitu vidya venivi pa kulimbana nasi. (Aefe. 6:12; Chivu. 12:17) Kweni tikhumbika kuchita mantha cha. Chifukwa wuli?
15-16. (a) Kumbi fundu yachitatu yo titenere kukumbuka ndi niyi, ndipu yikoliyana wuli ndi Yesaya 25:4, 5? (b) Kumbi lemba la Yesaya 41:11, 12 likamba kuti ndi vinthu wuli vo vichitikiyengi wo alimbana nasi?
15 Tiyeni tikambiskani fundu yachitatu yo tikhumbika kukumbuka. Yehova wangukamba kuti “palivi chidya” chechosi cho chazamupangika kuti chitipweteki cho ‘chazakutithereska.’ Nge mo chimati chititivikiliya ku chivuwa cha mphepu yikulu, Yehova watitivikiliya ku “kuwuluma kwa ŵanthu ankhaza.” (Ŵerengani Yesaya 25:4, 5.) Vinthu viheni vo arwani ŵidu angatichitiya va kanyengu kamanavi.—Yesa. 65:17.
16 Yehova watitiwovya so kuti tileki kuchita mantha mwakutikambiya vo vazamuchitikiya wo ‘atitikwiyiya.’ (Ŵerengani Yesaya 41:11, 12.) Kwali arwani ŵidu angalimbana nasi wuli pamwenga nkhondu yingakuwa wuli, umaliru waki ngwakuti: Arwani wosi a ŵanthu aku Chiuta “amalengi ndipu aŵengeku cha.”
VO TINGACHITA KUTI TIMUGOMEZGENGI UKONGWA YEHOVA
Tingamugomezga ukongwa Yehova asani nyengu zosi tiŵerenga vaku iyu mu Bayibolu (Wonani ndimi 17-18) *
17-18. (a) Kumbi kuŵerenga Bayibolu kungatiwovya wuli kuti tigomezgengi Chiuta? Kambani chakuyeruzgiyapu. (b) Kumbi kuŵanaŵaniya mazu nga lemba la chaka cha 2019 kungatiwovya wuli?
17 Tingamugomezga ukongwa Yehova asani tingamuziŵa umampha. Nthowa yimoza pe yo yingatiwovya kuti timuziŵi umampha Chiuta nkhuŵerenga Bayibolu ndi kuŵanaŵaniyapu vo tiŵerenga. Bayibolu likonkhoska umampha mo Yehova wanguvikiliya ŵanthu ŵaki mu nyengu yakali. Venivi vititipaska chigomezgu kuti watiphweriyengi mazuŵa nganu.
18 Tiyeni tikambiskani chakuyeruzgiyapu cho Yesaya wangukamba cho chikonkhoska mo Yehova watitivikiliya. Iyu wanguyeruzgiya Yehova ndi mliska ndipu ateŵeti ŵaki wanguŵayeruzgiya ndi ŵana ambereri. Pakukamba vaku Yehova, Yesaya wanguti: “Wawunjikengi ŵana ambereri mu janja laki ndipu waŵanyamuwengi pachifuŵa chaki.” (Yesa. 40:11) Asani tiŵerenga mu Bayibolu kuti Yehova watitinyamuwa mu manja ngaki, tiwona kuti te akuvikilirika ndipu tichita mantha cha. Kuti tileki kuchita mantha chifukwa cha masuzgu ngo tikumana nangu, kapolu wakugomezgeka ndi wazeru wasankha Yesaya 41:10 kuja lemba la chaka cha 2019. Lemba ili likamba kuti, “Ungafipanga mtima cha, pakuti ini ndini Chiuta waku.” Muŵanaŵaniyengi mazu ngakuchiska ngenanga. Ngakupaskeningi nthazi asani mwakumana ndi masuzgu.
SUMU 38 Chiuta Wakupaseningi Nthazi
^ ndimi 5 Lemba la chaka cha 2019 lititipaska vifukwa vitatu vakuleke kufipiya mtima asani mucharu muchitika vinthu viheni pamwenga asani takumana ndi masuzgu pa umoyu widu. Mu nkhani iyi tikambiskanengi vifukwa venivi ndipuso mo vingatiwovye kuti tilekengi kufipa mtima ukongwa ndi kugomezga Yehova. Mukhumbika kuŵanaŵaniya lemba la chaka chinu. Mulisungi pamtima asani mungafiska. Likukhwimiskeningi pa masuzgu ngo mukumanengi nangu kunthazi.
^ ndimi 1 Wonani Chigongwi cha Alinda cha July 2016, peji 18.
^ ndimi 3 VO MAZU NGANYAKI NGANG’ANAMUWA: Malayizgu ngaku Yehova ndi vinthu vauneneska vo iyu wakupangana nasi vo vazamufiskika kwambula kutondeka. Vinthu vo Yehova wakutilayizga vititiwovya kuti tileki kufipa mtima ukongwa asani takumana ndi masuzgu.
^ ndimi 4 Mazu ngakuti Ungachitanga mantha cha ngazumbulika katatu pa Yesaya 41:10, 13 ndi 14. Mu mavesi yanga, mazu ngakuti “ini” pamwenga “ndini” (kung’anamuwa Yehova) ngasanirikamu kananandi ŵaka. Ntchifukwa wuli Yehova wangupangizga Yesaya kuti walembi mazu yanga kananandi ŵaka? Wanguchita viyo kuti wadidimizgi fundu yakukhumbika ukongwa yakuti mantha ngangamala asani tithemba Yehova.
^ ndimi 52 VITHUZI: Ada, ama, mwana ndi agogu akumana ndi mayeseru ngakupambanapambana. Anyaki ateseka ku ntchitu, mu uteŵeti ndi kusukulu ndipu anyaki atama.
^ ndimi 54 VITHUZI: Apolisi asere munyumba mo Akaboni achitiya maunganu kweni abali ndi azichi achita mantha cha.
^ ndimi 56 VITHUZI: Kusopa kwa Pabanja kutitiwovya kuti tikunthiyengepu nyengu zosi.
