1. Ntchifukwa wuli tikhumbika cha kukayika kuti Mazu ngaku Chiuta nge ndi nthazi? (Wonani chithuzi cho che pachanya.)

ŴANTHU aku Yehova akayika cha kuti uthenga waki, wo ndi mazu ngaki “ngamoyu ndipuso nganthazi.” (Ŵah. 4:12) Tanandi tawona ukaboni wakuti Bayibolu le ndi nthazi yakusintha ŵanthu. Abali ndi azichi anyaki pakwamba ŵenga ankhungu, amwanga munkhwala wakutimbanyizga wongu kweniso ŵenga ndi jalidu la ureŵi. Anyaki vinthu vaŵayendiyanga umampha pa umoyu kweni awonanga kuti asoŵa chinthu chinyaki. (Wak. 2:3-11) Ŵanthu wo awonekanga kuti pengavi chamampha pa umoyu wawu, nthazi ya Mazu ngaku Chiuta yikuŵawovya kuti azisaniyi umoyu kunthazi. Panyaki mukuŵerengapu nkhani zakupambanapambana zo zisanirika mu Chigongwi cha Alinda pa mutu wakuti, “Bayibolu Lisintha Ŵanthu” ndipu zingukukondwesani. Mungawona kuti chinanga mphavuli pakuti Mkhristu wasambira uneneska, walutiriza kugwirisiya ntchitu Bayibolu kuti limuwovyi kuja pa ubwezi wakukho ndi Yehova.

2. Kumbi munyengu ya akutumika, Mazu ngaku Chiuta ngangulongo wuli kuti ngenga ndi nthazi?

² Kumbi titenere kuzizwa kuti ŵanthu anandi mazuŵa nganu asintha ukongwa mijalidu yawu chifukwa chakusambira Mazu ngaku Chiuta? Awa! Venivi vititikumbusa abali ndi azichi a munyengu yakali  wo alindizanga kuluta kuchanya. (Ŵerengani 1 Ŵakorinte 6:9-11.) Wati wakonkhosa za mijalidu yiheni yo yingachitisa kuti ŵanthu azileki kusere mu Ufumu waku Chiuta, wakutumika Paulo wanguti: “Mwanyaki aku yimwi mwenga aviyo.” Yiwu angusintha chifukwa chakuti Malemba kweniso mzimu wakupaturika waku Chiuta unguŵawovya. Ŵati asambira uneneska, anyaki akhumbikanga mbwenu kumalana ndi masuzgu ngakulungakulu ngo ngatingi ngachitisengi kuti aleki kuja pa ubwezi wamampha ndi Chiuta. Bayibolu likamba za Mkhristu munyaki yo wenga wakusankhika kuti wangusezgeka mumpingu kweni pavuli paki angumuweziyamu. (1 Ŵakor. 5:1-5; 2 Ŵakor. 2:5-8) Asani tiŵanaŵaniya za masuzgu ngo Akhristu anyidu akumana nangu, tichiskika kuti Mazu ngaku Chiuta ngatiŵawovya kumalana nangu.

3. Kumbi tikambisanengenji munkhani iyi?

³ Mazu ngaku Chiuta nganthazi ukongwa ndipu chifukwa chakuti Yehova wakutipasa, tikhumbika kungagwirisiya ntchitu umampha. (2 Tim. 2:15) Munkhani iyi tikambisanengi mo nthazi ya Mazu ngaku Chiuta yingagwiriya ntchitu (1) pa umoyu widu (2) mu upharazgi ndipuso (3) asani tikamba nkhani papulatifomu. Fundu izi zitikumbusengi kuti tiyanjengi kweniso tiwongengi Ada ŵidu akuchanya, wo atitisambiza kuti tiyanduwengi.—Yes. 48:17.

4. (a) Kumbi tikhumbika kuchitanji kuti Mazu ngaku Chiuta ngagwirengi ntchitu pa umoyu widu? (b) Kumbi imwi muŵerenga nyengu wuli Bayibolu?

⁴ Asani tikhumba kuti Mazu ngaku Chiuta ngagwirengi ntchitu pa umoyu widu, tikhumbika kungaŵerenganga nyengu zosi ndipu asani nkhwamachitika zuŵa lelosi. (Yos. 1:8) Mbuneneska kuti tanandi titangwamika kweni tizomereza cha kuti chinthu chechosi chititondekesi kuŵerenga Bayibolu chinanga kuti tingaŵa ndi ntchitu yakukhumbika ukongwa. (Ŵerengani Ŵaefeso 5:15, 16.) Ŵanthu anandi aku Yehova, atesesa kusaniya nyengu kuti aŵerengengi Bayibolu zuŵa lelosi. Achita ivi mulenji pamwenga mazulu kweniso asani asaniya mpata wewosi. Yiwu atuvwa nge yo wakulembaku Sumu yo wanguti: “Nditanja dangu linu! Nditiliŵanaŵaniya zuŵa losi.”—Sumu 119:97.

5, 6. (a) Ntchifukwa wuli tikhumbika kulunguruka? (b) Kumbi kulunguruka kungatiwovya wuli? (c) Kumbi imwi mwayanduwa wuli chifukwa chakuŵerenga Bayibolu ndi kulunguruka pa vo mwaŵerenga?

⁵ Kusazgiyapu pakuŵerenga Bayibolu, tikhumbika kulungurukanga pa vo taŵerenga. (Sumu 1:1-3) Asani tingachita viyo, vingatiwovya kugwirisiya ntchitu zeru za m’Bayibolu. Kaya tiŵerenga Mazu ngaku Chiuta kutuliya m’Bayibolu chayilu pamwenga pafoni, vo taŵerenga vitenere kuja mu mtima mwidu.

⁶ Kumbi kulunguruka kungatiwovya wuli? Anandi awona kuti asani aŵerenga nkhani ya m’Bayibolu akhumbika kuma dankha ndi kujifumba kuti: ‘Kumbi ndisambiranji zaku Yehova pa vo ndaŵerenga? Kumbi fundu yo yisanirika munkhani  iyi nditiyigwirisiya ntchitu pa umoyu wangu? Kumbi ndi nampha po ndingasintha?’ Kupemphera ndi kulunguruka asani tiŵerenga Mazu ngaku Chiuta, kutiwovyengi kuti tigwirisiyengi ntchitu ulongozgi waki mwakukwana. Asani tingachita viyo, nthazi ya mazu ngaku Chiuta yigwirengi ukongwa ntchitu pa umoyu widu.—2 Ŵakor. 10:4, 5.

7. Kumbi tingangagwilisiya wuli ntchitu umampha Mazu ngaku Chiuta asani tipharazga?

⁷ Ntchinthu wuli chingatiwovya kuti tigwirisiyengi ntchitu umampha Mazu ngaku Chiuta mu upharazgi? Chinthu chakwamba tikhumbika kugwirisiya ntchitu ukongwa Bayibolu asani tipharazga ndipuso asani tisambiza. Mubali munyaki wangukamba kuti, “Asani mungaŵa mu upharazgi ndi Yehova, kumbi mungalongoro mwija pe kwambula kumupasaku mpata kuti wakambepu?” Fundu yo mubali uyu wang’anamuwanga njakuti, asani titimuŵerenge Mazu ngaku Chiuta munthu yo titimupharazgiya, ndikuti titimupasa mpata Yehova kuti wakambisani ndi munthu yo. Asani tasankha lemba lamampha, lingaja la nthazi ukongwa kuluska vosi vo isi tingakamba. (1 Ŵat. 2:13) Jifumbeni kuti, ‘Kumbi nditesesa kuŵaŵerenge lemba ŵanthu wo nditiŵapharazgiya?’

8. Ntchifukwa wuli tikhumbika kuchita vinandi kuluska ŵaka kuŵaŵerenge lemba ŵanthu wo titiŵapharazgiya?

⁸ Mbuneneska kuti tikhumbika kuchita vinandi kuluska ŵaka kuŵaŵerenge lemba ŵanthu wo titiŵapharazgiya. Chifukwa wuli? Anandi atiliziŵa kamanavi Bayibolu penipo anyaki atiliziŵa cha. Umu ndimu so venge munyengu ya akutumika. (Ŵar. 10:2) Mwaviyo, tikhumbika cha kuŵanaŵana kuti munthu wavwengi vo vesi lo ling’anamuwa chifukwa chakuti tamuŵerenge. Tikhumbika nyengu kuti tisankhi vesi ndipu panyaki tingaŵerenga kaŵi mazu ngo nge ndi fundu yakukhumbika mu vesi lo, ndi kumukonkhose vo ngang’anamuwa. Kuchita ivi kungawovya kuti uthenga wa m’Mazu ngaku Chiuta, ujalikiskiki mumitima ndi mumaŵanaŵanu nga  ŵanthu wo titiŵapharazgiya.—Ŵerengani Luka 24:32.

9. Kumbi tingalongo wuli kuti titumbika Bayibolu asani tikhumba kumulongo lemba munthu yo titimupharazgiya? Kambani chakuyeruzgiyapu.

⁹ Tingachita so umampha kuti asani tikhumba kumulongo munthu lemba, timukambiyengi mu nthowa yo yingalongo kuti titumbika Bayibolu. Mwakuyeruzgiyapu, tingakamba kuti, “Tiyeni tiwoni vo Mulengi widu wakamba pa nkhani yeniyi.” Asani tikambisana ndi munthu munyaki yo ndi Mkhristu cha tingakamba kuti, “Awonani vo Malemba ngakupaturika ngatitikambiya.” Pamwenga asani tipharazgiya munthu yo chisopa walivi nachu ntchitu, tingamufumba kuti, “Kumbi mukuvwapu ntharika iyi ya munyengu yakali?” Tingachita umampha kuŵanaŵaniya munthu weyosi mwakukoliyana ndi mo waliri ndi kusintha mo tingamufumbiya.—1 Ŵakor. 9:22, 23.

10. (a) Konkhosani vo mubali munyaki wangukumana navu. (b) Kumbi namwi muchipharazga mukuwona kuti Mazu ngaku Chiuta nge ndi nthazi?

¹⁰ Anandi awona kuti kugwirisiya ntchitu Bayibolu pakupharazga kutiŵawovya ukongwa ŵanthu wo atiŵapharazgiya. Ŵanaŵaniyani vo mubali munyaki wanguchita. Iyu wanguluta kwa Ada anyaki akukota wo aja achiŵerenga magazini ngidu kwa vyaka vinandi. M’malu mwakuŵapasa ŵaka Chigongwi cha Alinda chasonu, wanguŵaŵerenge lemba la mumagazini yo. Iyu wanguŵerenga lemba la 2 Ŵakorinte 1:3, 4, lo likamba kuti: ‘Ada alisungu likulu kweniso Chiuta wakupembuzga ukongwa . . . watitipembuzga mu mayeseru ngidu ngosi.’ Ada wo ŵati ŵavwa mazu yanga, anguchiskika ukongwa ndipu angupempha mubali yo kuti waŵaŵerenge so kachiŵi. Yiwu anguti, muwolu wawu ndi yiwu akhumbikanga kupembuzgika ndipu sonu akhumba kuziŵa vinandi vo Bayibolu likamba. Kumbi imwi muzomereza cha kuti Mazu ngaku Chiuta nge ndi nthazi yakusintha ŵanthu wo titiŵapharazgiya?—Mac. 19:20.

11. Kumbi abali wo akamba nkhani papulatifomu ŵe ndi udindu ukulu nuwu?

¹¹ Tikondwa asani te pa maunganu nga mpingu, unganu wapade ndipuso wachigaŵa. Tisanirika pa maunganu ngenanga kuti tisopi Yehova. Tiyanduwa ukongwa ndi ulongozgi wo tilonde kutuwa kwaku Yehova. Abali wo akamba nkhani pa maunganu ngenanga, aja ndi mwaŵi ukulu. Chinanga kuti ve viyo, akhumbika kuziŵa kuti ŵe ndi udindu ukulu. (Yak. 3:1) Yiwu atenere kuwonesesa nyengu zosi kuti vo asambiza vituliya nadi m’Mazu ngaku Chiuta. Asani mukamba nkhani papulatifomu, mungalongo wuli kuti Bayibolu le ndi nthazi?

12. Kumbi mubali yo wakamba nkhani wangachita wuli kuti walongo kuti nkhani yaki yituliya m’Malemba?

¹² Asani mubali wakamba nkhani, watenere kuwonesesa kuti yituliya m’Malemba. (Yoh. 7:16) Kumbi wangachita wuli venivi? Iyu wakhumbika kuphwere kuti vo wakukumanapu navu ndi vakuyeruzgiyapu vo wakamba munkhani yaki pamwenga mo wakambiya nkhani, vileki kutimbanyiza uthenga wa m’Bayibolu. Mubali yo watenere kukumbuka kuti kuŵerenga ŵaka malemba nganandi, ndiku cha kungalongo kuti vo wasambiza vituliya m’Bayibolu. Iyu watenere so kuziŵa kuti kugwirisiya ntchitu malemba nganandi, kungachitisa kuti ŵanthu aleki kungakumbuka. Mwaviyo, wakhumbika kusankha malemba ngo nge ndi fundu zikuluzikulu, kuja ndi nyengu yakungaŵerenge, kungakonkhosa, kungagwirisiya ntchitu umampha ndipuso kukamba vakuyeruzgiyapu vakwenere. (Neh. 8:8) Asani nkhani yo yatuliya pa yimoza mwa ma autilayini ngo gulu lipereka, watenere kuyinozgeke ndi kuwona malemba ngo nge mu autilayini yo. Iyu wakhumbika kuziŵa kukoliyana kwa fundu zo ze mu autilayini ndi malemba ngo aŵikamu. Pavuli paki, wagwirisiyi ntchitu malemba ngo kuti wasambizi fundu zo ze mu autilayini. (Mungasaniya masachizgu ngakovya pa sambiru 21 mpaka 23 mubuku lakuti,  Pindulani ndi Sukulu ya Utumiki wa Mulungu.) Kuluska vosi, wakhumbika kuromba kwaku Yehova ndi kumupempha kuti wamuwovyi kuti wakambi umampha fundu zakukhumbika ukongwa zo ze m’Malemba.—Ŵerengani Ezra 7:10; Nthanthi 3:13, 14.

13. (a) Kumbi mzichi munyaki wangukwaskika wuli ndi mo angugwirisiya ntchitu malemba pa maunganu nga mpingu? (b) Kumbi imwi mwayanduwa wuli ndi fundu za m’Malemba zo musambira pa maunganu nga mpingu?

¹³ Mzichi munyaki wa ku Australia wangukwaskika ukongwa ndi mo angugwirisiya ntchitu malemba pa maunganu ngidu nga mpingu. Chinanga kuti wangukumana ndi masuzgu ngakulu weche munamana, wangusambira Bayibolu ndipu wakujipatuliya kwaku Yehova. Muzichi uyu, vamusuzganga mbwenu kugomezga kuti Yehova watimuyanja. Pati pajumpha nyengu, wanguvwana kuti Chiuta watimuyanja. Ntchinthu wuli chingumuwovya kuti wasinthi maŵanaŵanu? Nyengu yinyaki wati walunguruka lemba lo lingukambika pa maunganu ngidu, wanguwona kuti likoliyana ndi mavesi nganyaki nga m’Bayibolu. * Kumbi namwi mukukwaskikapu ndi mo atingagwirisiya ntchitu Malemba pa maunganu nga mpingu, ngadera ndi ngachigaŵa?—Neh. 8:12.

14. Kumbi tingalongo wuli kuti titimuwonga Yehova pakutipasa Bayibolu?

¹⁴ Kumbi tiwonga cha kuti Yehova wakutipasa Bayibolu? Iyu wakupasa ŵanthu mazu ngaki chifukwa chakuti watiŵayanja kweniso wakufiska layizgu laki lakuti, Mazu ngaki ngaja muyaya. (1 Pet. 1:24, 25) Kukamba uneneska, tichita umampha kuŵerenga Mazu ngaku Chiuta nyengu zosi, kungagwirisiya ntchitu pa umoyu widu ndipuso asani tipharazgiya ŵanthu. Asani tichita viyo, ndikuti tiwonga kuti wakutipasa Bayibolu kweniso tilongo kuti titiliyanja.Kuluska vosi titimuyanja ukongwa Yehova Chiuta yo wakulemba Bayibolu.