Julani

Lutani pa vo ve mukati

Lutirizgani Kulongo Chanju Chifukwa Chizenga

Lutirizgani Kulongo Chanju Chifukwa Chizenga

“Chanju chizenga.”​—1 AKORI. 8:1.

SUMU: 109, 121

1. Kumbi Yesu wangukambanji pa usiku wakumaliya po wenga ndi akusambira ŵaki?

PA USIKU wakumaliya po wenga ndi akusambira ŵaki, Yesu wanguzumbuwa mazu ngakuti chanju maulendu pafupifupi 30. Iyu wangukambiya akusambira ŵaki kuti ‘ayanjanengi.’ (Yoha. 15:12, 17) Ŵanthu aŵaziŵanga kuti mbakusambira aku Yesu chifukwa chakuti ayanjananga. (Yoha. 13:34, 35) Chanju ichi ntchakukamba ŵaka pamulomu cha. Yesu wakambanga za chanju chakutuliya pasi pa mtima. Iyu wanguti: “Palivi munthu yo we ndi chanju chikulu kuluska ichi, kuti munthu wapereki umoyu waki mumalu mwa anyaki. Yimwi mwe anyangu asani muchita vo ndakulamulani.”​—Yoha. 15:13, 14.

2. (a) Kumbi ateŵeti aku Chiuta aziŵika ndi jalidu wuli? (b) Kumbi tikambiskanengi mafumbu nanga mu nkhani iyi?

2 Tiziŵika kuti te ateŵeti aku Yehova chifukwa chakuti titanjana kutuliya pasi pa mtima ndipuso tikoliyana. (1 Yoha. 3:10, 11) Tiwonga ukongwa kuti ateŵeti aku Yehova ŵe ndi chanju nge cho Yesu we nachu chinanga kuti apambana vyaru, mtundu, vineneru pamwenga mo akuleleke! Kweni tingajifumba kuti: ‘Ntchifukwa wuli chanju ntchakukhumbika ukongwa mazuŵa nganu? Kumbi Yehova ndi Yesu atitichiska wuli mwachanju? Kumbi tingaŵalongo wuli chanju anyidu cho “chizenga”?’​—1 Akori. 8:1.

CHANJU NTCHAKUKHUMBIKA UKONGWA MAZUŴA NGANU

3. Kumbi vo vichitika mu ‘nyengu zinu zakusuzga’ vitiŵakwaska wuli ŵanthu?

3 Ŵanthu anandi asuzgika maŵanaŵanu chifukwa chakuti tija mu “nyengu zakusuzga.” (2 Timo. 3:1-5; Sumu 90:10) Yiwu awona kuti nkhanthu kufwa ŵaka. Kafukufuku walongo kuti ŵanthu akujumpha 800,000 atijibaya chaka chechosi. Ivi ving’anamuwa kuti pa masekondi 40 ngengosi patufwa munthu yumoza. Vakupaska chitima kuti Akhristu anyaki nawu atijibaya chifukwa cha kusuzgika maŵanaŵanu.

4. Kumbi mbayani mu Bayibolu wo akhumbanga kufwa?

4 Ateŵeti anyaki akugomezgeka wo azumbulika mu Bayibolu, akhumbanga kufwa chifukwa cha masuzgu ngo akumananga nangu. Mwakuyeruzgiyapu, Yobu wangukamba kuti: “Nditinkha umoyu wangu, ndikhumba cha kujaliliya wamoyu.” (Jobu 7:16; 14:13) Pakuti Chiuta wangusintha vo wakhumbanga kuchitiya ŵanthu a ku Nineve, Yona wanguguŵa ukongwa ndipu wanguti: “Sonu nditikuŵeyani, A Yehova, tuzganimu umoyu wangu mwaku ini, pakuti ntchamampha kufwa kuluska kuŵa wamoyu.” (Yona 4:3) Kweniso Eliya yo wenga mchimi wakugomezgeka nayu wangupempha kuti wafwi chifukwa cha vo wangukumana navu. Iyu wangukamba kuti: “Mbwenu ndavuka navu! Sonu yimwi Yehova, tuzganimu umoyu wangu.” (1 Ŵakaro. 19:4) Kweni Yehova waŵayanjanga ukongwa ateŵeti akugomezgeka yaŵa ndipu wakhumbanga cha kuti ŵafwi. Iyu wanguŵachenya cha chifukwa cha vo angukamba. Mumalu mwaki, wanguŵawovya kuti aleki kuja ndi maŵanaŵanu ngakukhumba kufwa. Ndipu wanguŵachiska kuti alutirizgi kumuteŵete mwakugomezgeka.

5. Ntchifukwa wuli tikhumbika kuŵayanja ukongwa abali ndi azichi sonu?

5 Chinanga kuti abali ndi azichi angaŵa ndi maŵanaŵanu ngakujibaya cha kweni anandi akumana ndi masuzgu ndipu akhumbika kuzengeka mu chanju. Anyaki anyozeka ndi kutombozgeka. Abali ndi azichi anyaki, anyawu akamba vinthu viheni vaku yiwu ku ntchitu kweniso asuska vo agomezga. Anyaki avuka chifukwa chakugwira ntchitu ovatayimu pamwenga agwira ntchitu yakuvukisa ukongwa. Ndipu anyaki akumana ndi masuzgu nga mu banja. Yiwu angaŵa kuti akutolana ndi munthu yo ndi kaboni cha ndipu kanandi watiŵasuska. Chifukwa cha venivi kweniso masuzgu nganyaki, abali ndi azichi anandi mu mpingu avuka ukongwa kweniso asuzgika maŵanaŵanu. Kumbi ndiyani yo wangaŵawovya?

CHANJU CHAKU YEHOVA CHITITICHISKA

6. Kumbi Yehova watiŵachiska wuli ateŵeti ŵaki?

6 Yehova wasimikiziya ateŵeti ŵaki kuti watiŵayanja ndipu walutirizgengi kuchita viyo kwamuyaya. Tikayika cha kuti Ayisirayeli anguchiskika ukongwa ŵati ŵavwa vo Yehova wanguŵakambiya. Iyu wanguŵakambiya kuti: “Ndiwi wakuzirwa mu masu ngangu, ungutumbikika, ndipu ini ndakuyanja. . . . Ungawopanga cha, pakuti ini nde nawi.” (Yesa. 43:4, 5) Tiziŵa kuti Yehova watitiyanja ukongwa chifukwa chakuti titimuteŵete. * Bayibolu lititilayizga kuti: “Pakuti [Yehova] ngwanthazi wakutaskengi. Iyu wazamuzaya ndi kukondwa ukongwa chifukwa chaku iwi.”​—Zefa. 3:16, 17.

7. Kumbi chanju chaku Yehova chiyanana wuli ndi cha ma yo wapembuzga mwana waki? (Wonani chithuzi cho che papeji 12.)

7 Yehova walayizga ateŵeti ŵaki kuti waŵachiskengi ndi kuŵapembuzga pa masuzgu ngosi ngo angakumana nangu. Iyu watiŵakambiya kuti: “Muwonkhengi ndi kupingika mu mbeyeka, ndipu mupembuzgikengi pa makongonu. Nge ma yo wapembuzga mwana waki, ndimu ini ndikupembuzgiyeningi.” (Yesa. 66:12, 13) Mwana watijivwa kuti ngwakuvikilirika asani anyina amunyamuwa pamwenga asani aseŵe nayu. Mwakuyanana ŵaka, Yehova watikuyanjani ukongwa ndipu wakhumba kuti muwonengi kuti mwe akuvikilirika. Mungakayikanga cha kuti mwe akuzirwa kwaku Yehova.​—Yere. 31:3.

8, 9. Kumbi chanju chaku Yesu chititichiska wuli?

8 Pe so chifukwa chinyaki cho tikambiya kuti Chiuta watitiyanja. Bayibolu likamba kuti: Iyu “wakuchiyanja ukongwa charu, mwakuti wakupereka Mwana waki wapade, kuti weyosi wakuvwana mwaku iyu waleki kunangika, kweni waje ndi umoyu wamuyaya.” (Yoha. 3:16) Yesu nayu wangulongo kuti watitiyanja pakupereka umoyu waki ndipu chanju chaki chititichiska. Bayibolu likamba kuti palivi “masuzgu” ngo ‘ngangatipatuska ku chanju chaku Khristu.’​—Aro. 8:35, 38, 39.

9 Asani tavuka, tasuzgika maŵanaŵanu pamwenga asani tikondwa cha pakuteŵete Chiuta, chanju chaku Khristu chititipaska nthazi kuti tikunthiyengepu. (Ŵerengani 2 Akorinto 5:14, 15.) Chanju chaku Yesu chititiwovya kuti tileki kuŵa ndi maŵanaŵanu ngakukhumba kufwa. Mumalu mwaki, tikhumba kulutirizga kuteŵete Yehova chinanga tingakumana ndi masuzgu, nge masoka nga chilengedu, kutombozgeka, vakuguŵiska pamwenga kusuzgika maŵanaŵanu.

ABALI AKHUMBA CHANJU CHIDU

Kusambira mo Yesu wachitiyanga vinthu kungakuwovyani kuti namwi muchiskengi anyinu (Wonani ndimi 10, 11)

10, 11. Kumbi ndiyani yo we ndi udindu wakuchiska wo asuzgika maŵanaŵanu? Konkhoskani.

10 Yehova wagwiriskiya so ntchitu mpingu kuti watichiski ndi chanju chaki. Asani titanja abali ŵidu tilongo kuti titanja Yehova. Tichita vosi vo tingafiska kuti abali aziŵi kuti titiŵayanja kweniso kuti Yehova watiŵayanja. (1 Yoha. 4:19-21) Wakutumika Paulo wanguchiska Akhristu kuti: “Lutirizgani kuchiskana ndi kuzengana, nge mo muchitiya kali.” (1 Ate. 5:11) Ivi ving’anamuwa kuti tosi tingalondo Yehova ndi Yesu pakupembuzga ndi kuzenga abali ndi azichi. Iyi ndi ntchitu ya ŵara pe cha.​—Ŵerengani Aroma 15:1, 2.

11 Anyaki wo asuzgika maŵanaŵanu mu mpingu angakhumbika kuchikumana ndi dokotala. (Luka 5:31) Ŵara ndi Akhristu wosi mu mpingu aziŵa kuti yiwu ndi madokotala cha ngo ngaziŵa matenda ngakusuzgika maŵanaŵanu. Chinanga kuti ve viyo, yiwu angawovya ukongwa. Angachita viyo asani ‘apembuzga wo asuzgika maŵanaŵanu, atovya akulopwa, ndipuso asani aja akuzika kwaku wosi.’ (1 Ate. 5:14) Akhristu wosi akhumbika kuzikira ndi abali wo asuzgika maŵanaŵanu. Atenere so kuŵalenge lisungu ndi kuŵapembuzga. Kumbi yimwi muchiska ndi kupembuzga anyinu? Kumbi mungachita wuli kuti muchiskengi ndi kupembuzga anyinu?

12. Kumbi muzichi munyaki wanguchiskika wuli ndi chanju cho mpingu ungumulongo?

12 Kumbi tingaŵachiska wuli ŵanthu wo akhumba kujibaya? Muzichi munyaki wa ku Europe wangukamba kuti “nyengu zinyaki ndaŵanga ndi maŵanaŵanu ngakujibaya. Kweni . . . abali ndi azichi mu mpingu ndiwu angunditaska. Nyengu zosi yiwu atindichiska ukongwa ndipuso atindiyanja. Chinanga kuti abali ndi azichi amanavi ndiwu aziŵa kuti ndisuzgika maŵanaŵanu, kweni mpingu wosi utindiwovya nyengu zosi. Mubali munyaki ndi muwolu waki ŵe nge apapi ŵangu. Yiwu atindiphwere ukongwa ndipu atuŵa nani pafupi zuŵa losi.” Mbuneneska kuti tosi tingapereka chovyu chakuyanana cha. Kweni vo tingachita kuti tiŵawovyi, vingaŵachiska ukongwa abali ndi azichi wo asuzgika maŵanaŵanu. *

MO TINGACHISKIYA ANYIDU

13. Kumbi tikhumbika kuchitanji asani tikhumba kuchiska anyidu?

13 Muŵengi apusu kuvwa. (Yako. 1:19) Tingalongo kuti titimuyanja munthu yo wasuzgika maŵanaŵanu asani tivwisiya vo wakamba. Tingamufumba mwakuphwere kuti tiziŵi mo wavwiya. Asani tichitengi viyo timuchiskengi ndipuso tilongongi kuti titimulenge lisungu. Chisku chidu chitenere kulongo kuti titimuŵanaŵaniya. Asani iyu wakhumba kukonkhoska vinthu vinandi, tizikirengi ndi kujiko kuti tileki kumudumuliza. Kuvwisiya mwakuzikira kungatiwovya kuti tiziŵi mo wavwiya. Ivi vingawovya mubali yo wasuzgika kuti watigomezgi ndipu wangavwisiya asani titimuchiska. Asani tilongo kuti titimuŵanaŵaniya nadi, wangapembuzgika ukongwa.

14. Ntchifukwa wuli titenere cha kuŵasuska wo asuzgika maŵanaŵanu?

14 Mungaŵasuskanga cha. Asani munthu yo wasuzgika maŵanaŵanu mutimususka, vingasazgiyaku suzgu laki. Ivi vingachitiska kuti titondeki kumuwovya. Bayibolu likamba kuti: “Mazu ngakukambika kwambula kuŵanaŵana umampha ngaja ngakulasa nge lipanga, kweni lilimi la munthu wazeru lichizga.” (Nthanthi 12:18) Tingachitiya dala cha kuti ‘timulasi’ ndi mazu munthu yo wasuzgika maŵanaŵanu. Kweni chinanga ‘tingamulasa’ kwambula kuziŵa vingamupweteka mbwenu. Kuti muchiski mubali yo wasuzgika maŵanaŵanu, mukhumbika kumuwovya kuti waziŵi kuti muvwisa masuzgu ngaki.​—Mate. 7:12.

15. Kumbi anyidu tingaŵachiska ndi vinthu wuli?

15 Muchiskengi anyinu ndi mazu ngaku Chiuta. (Ŵerengani Aroma 15:4, 5.) Bayibolu likutuliya kwaku “Chiuta yo watitiwovya kuti tikunthiyengepu kweniso yo watitipembuzga.” Kusazgiyapu pa Malemba ngo ngatitichiska, te ndi so mabuku nganandi. Mwakuyeruzgiyapu, te ndi Kabuku Kakufufuziya Nkhani ka Akaboni aku Yehova. Buku ili lingatiwovya kusaniya Malemba ndi mabuku ngo tingagwiriskiya ntchitu pa kupembuzga ndi kuchiska abali ndi azichi.

16. Kumbi tikhumbika kuŵa ndi mijalidu niyi kuti tichiski Mkhristu yo wasuzgika maŵanaŵanu?

16 Tiŵengi alisungu ndi akuzika. Yehova “Mbada alisungu likulu kweniso ndi Chiuta wakupembuzga ukongwa,” ndipu we ndi “lisungu likulu” ndi ateŵeti ŵaki. (Ŵerengani 2 Akorinto 1:3-6; Luka 1:78; Aro. 15:13) Tingasambira kwaku Paulo pa nkhani iyi. Iyu wangulemba kuti: “Kweni tinguja akuzika pakati pinu, nge mo munthukazi wakonkhesa wachitiya pakuphwere ŵana ŵaki mwachanju. Sonu chifukwa chakuti titikuyanjani ukongwa, tingusimikiza kukupaskani uthenga wamampha waku Chiuta pe cha, kweni kukupaskani ndi umoyu widu viyo, chifukwa titikuyanjani ukongwa.” (1 Ate. 2:7, 8) Asani te ndi lisungu nge Chiuta, wangatigwiriskiya ntchitu pakumuka pempheru la munthu yo wasuzgika maŵanaŵanu.

17. Kumbi abali ŵidu titenere kuŵawona wuli, nanga ivi vingatiwovya wuli asani titiŵachiska?

17 Mungalindizganga kuti abali achitengi vinthu mwakufikapu cha. Muwonengi abali ndi azichi mwakwenere. Kuŵanaŵana kuti abali anganangisa kanthu cha nkhuwona vinthu mwakwenere cha ndipu ivi vingakuguŵiskani. (Waku. 7:21, 22) Yehova wakhumba kuti tichitengi vo tingafiska. Asani tichitengi nge iyu, tikunthiyengepu vo anyidu anangisa. (Aefe. 4:2, 32) Mumalu mwakuŵachitiska kuti ajiwonengi nge palivi cho achita pakuteŵete Yehova, muŵawongengi. Ivi vingaŵachiska. Kuŵawonga kutuliya pasi pa mtima, kungaŵazenga. Ivi vingaŵawovya kuti aŵi ndi “chifukwa chakukondwe” pakuchita uteŵeti wakupaturika. Kuchita viyo nkhwamampha ukongwa kuphara kuŵayeruzgiya ndi anyawu, chifukwa ivi vingaŵagongowesa.​—Aga. 6:4.

18. Ntchifukwa wuli tikhumba kuchiska anyidu?

18 Mbereri yeyosi njakuzirwa kwaku Yehova ndi Yesu. (Aga. 2:20) Titiŵayanja ukongwa abali ndi azichi ndipu tikhumba kuŵawovya mwalisungu ndipuso mwachanju. Kuti tiŵachiski, ‘tilondongi vinthu vo vitovya kuti paŵi chimangu ndipuso vinthu vakuzengana.’ (Aro. 14:19) Tosi tikhumbisiska kuzija mu Paradayisu mo mwazamuŵavi vakuguŵiska. Mu Paradayisu mwazamuŵavi matenda, nkhondu, nyifwa, kutombozgeka, masuzgu nga mu banja ndi vakugongoweska. Asani vyaka 1000 vazimala, ŵanthu azamukuŵa akufikapu. Wo azamuthera cha ku chiyesu chakumaliya azamuja ŵana aku Yehova apacharu chapasi ndi kuja ndi “wanangwa waunkhankhu wa ŵana aku Chiuta.” (Aro. 8:21) Tiyeni tosi tiyanjanengi, tichiskanengi ndi kuwovyana kuti tizisaniyi mphotu yeniyi.

^ ndimi 6 Wonani mutu 24 mu buku la Chichewa lakuti Yandikirani kwa Yehova.

^ ndimi 12 Kuti muwovyi ŵanthu wo ŵe ndi maŵanaŵanu ngakukhumba kujibaya, wonani nkhani za mu Galamukani! za Chichewa izi: “Kodi Kudzipha Ndi Njira Yabwino Yothetsera Mavuto?” (April 2014); “Kodi Mungatani Mukakhala ndi Maganizo Ofuna Kudzipha?” (January 2012); ndi ya Chingelezi ya mutu wakuti “Life Is Worth Living” (October 22, 2001).