1. Kumbi Yehova watanja ŵanthu naŵa? Konkhoskani.

YEHOVA watanja ŵanthu akujiyuyuwa. Ŵanthu ŵija wo mbakujiyuyuwa nadi ndiwu angaja nayu pa ubwezi. Kweni “ŵanthu akujikuzga waja nawu patali.” (Sumu 138:6) Tosi tikhumba kukondwesa Yehova kuti watiyanjengi. Mwaviyo, te ndi vifukwa vakuvwika vakujaliya akujiyuyuwa.

2. Kumbi tikambiskanengenji mu nkhani iyi?

² Mu nkhani iyi, tikambiskanengi mafumbu ngatatu yanga: (1) Kumbi kujiyuyuwa kung’anamuwanji? (2) Ntchifukwa wuli tikhumbika kuja akujiyuyuwa? (3) Kumbi ndi vinthu wuli vo vingatiwovya kuti tiziŵi asani te akujiyuyuwa? Nge mo tiwoniyengi, asani titijiyuyuwa, tikondwesa Yehova ndipuso taŵeni nasi tiyanduwa.​—Nthanthi 27:11; Yesa. 48:17.

3. Kumbi kujiyuyuwa kung’anamuwanji?

³ Munthu wakujiyuyuwa watijiwona kuti ngwakuzirwa ukongwa cha kuphara anyaki. Iyu watijikuzga cha. Bayibolu lilongo kuti munthu wakujiyuyuwa waziŵa kuti wayanana ŵaka ndi anyaki ndipuso kuti Yehova Chiuta ngwapachanya ukongwa kuphara iyu. Munthu wakujiyuyuwa waziŵa kuti pe vinthu vinyaki vo anyaki atimuluska.​—Afi. 2:3, 4.

4-5. Ntchifukwa wuli tingakamba kuti ŵanthu wo awoneka kuti mbakujiyuyuwa atuŵa kuti mbakujiyuyuwa nadi cha?

⁴ Ŵanthu anyaki awoneka nge mbakujiyuyuwa kweni ndimu alili cha. Yiwu angawoneka nge mbasoni ndipuso akufwasa. Pamwenga angawoneka aulemu chifukwa cha mudawuku wawu ndipuso  chifukwa chakuti ndivu apapi ŵawu akuŵasambiza. Kweni pasi pa mtima angaŵa kuti mbakujikuzga ukongwa. Mukuluta kwa nyengu, angavumbuwa vo ve mu mtima wawu.​—Luka 6:45.

⁵ Kweni ŵanthu anyaki wo awoneka achiganga pamwenga wo alongoro vosi vo ve mumtima mwawu, atuŵa kuti mbakujikuzga cha. (Yoha. 1:46, 47) Chinanga kuti ve viyo, ŵanthu wo alivi soni atenere kuphwere kuti aleki kuthemba malusu ngawu. Kwali te asoni pamwenga cha, tosi titenere kufwiyapu kuti tije akujiyuyuwa.

6. Nge mo pakambiya pa 1 Akorinto 15:10, kumbi tingasambiranji kwaku Paulo?

⁶ Chakuyeruzgiyapu ndi wakutumika Paulo. Yehova wamugwiriskiyanga ntchitu pakupanga mipingu mumatawuni nganandi. Paulo watenere kuti wangupharazga ku matawuni nganandi kuphara akutumika anyaki wosi aku Yesu Khristu. Kweni iyu wanguŵanaŵanapu cha kuti ngwakuzirwa kuphara abali ŵaki. Mwakujiyuyuwa, Paulo wanguti: “Ini nde mumana ukongwa pa akutumika wosi, ndipu nde wakwenere cha kudanika kuti wakutumika, chifukwa ndatombozganga mpingu waku Chiuta.” (1 Akori. 15:9) Iyu wangukamba so kuti wenga pa ubwezi ndi Yehova chifukwa cha nkharu yaki cha pamwenga vo wachitanga, kweni chifukwa cha wezi ukulu waku Chiuta. (Ŵerengani 1 Akorinto 15:10.) Paulo wakutileke sambiru lamampha ukongwa pa nkhani ya kujiyuyuwa. Chinanga kuti ŵanthu anyaki mu mpingu wa ku Korinto akhumbanga kujiwonesa kuti mbapachanya kuluska Paulo, kweni iyu wangujihaya cha mukalata yo wanguŵalembe!​—2 Akori. 10:10.

7. Kumbi mubali munyaki wakuziŵika wangulongo wuli kuti ngwakujiyuyuwa?

⁷ Ŵanthu aku Yehova anandi achiskika ndi mbiri ya umoyu wa Mubali Karl F. Klein, yo wanguteŵetiyapu mu Wupu Wakulongozga. Mu mbiri ya umoyu waki, wangukamba mwambula kubisa kweniso mwakujiyuyuwa vinthu vinandi  vo wanangisanga ndipuso masuzgu ngo wangukumana nangu. Mwakuyeruzgiyapu, Mubali Klein wawonanga kuti ntchitu yakupharazga njakusuzga ukongwa mwakuti wati wasere mu upharazgi kakwamba mu vyaka va mu ma 1920, wangulutaku so cha kwa vyaka viŵi. Pavuli paki, wati wayamba kuteŵete pa Beteli wangumusungiya chakukhosi mubali munyaki wati wamulunguchizga pa nkhani yinyaki. Kweniso wangutama matenda nganyaki ngamuwongu ngo nganguchitiska kuti mutu uleki kwenda umampha. Kweni pavuli paki wanguchira. Chinanga kuti venga viyo, wachitanga so mauteŵeti nganyaki nganandi. Mubali Klein wangubisa cha vo wanangisanga chinanga kuti wenga wakuziŵika. Ivi vilongo kuti wenga wakujiyuyuwa ukongwa! Abali ndi azichi anandi atimuluwa cha Mubali Klein ndipuso nkhani yo yikonkhoska mbiri ya umoyu waki chifukwa wangubisa cha vo wanangisanga. *

8. Kumbi lemba la 1 Peturo 5:6, lititiwovya wuli kuziŵa kuti kujiyuyuwa kukondwesa Yehova?

⁸ Chifukwa chikulu cho tikhumbikiya kuja akujiyuyuwa ntchakuti kujiyuyuwa kukondwesa Yehova. Venivi ndivu wakutumika Peturo wangukamba. (Ŵerengani 1 Peturo 5:6.) Pakukamba za vo Peturo wangukamba, buku lakuti “Bwera Ukhale Wotsatira Wanga,” lititi: ‘Kujikuzga kwe nge poyizoni ndipu kunanga ukongwa vinthu. Kungachitiska munthu yo we ndi lusu lakuchita vinthu vinyaki kuja waŵakaŵaka mumasu mwaku Chiuta. Kweni munthu wakujiyuyuwa Yehova wangamugwiriskiya ntchitu chinanga kuti wangawoneka wakunyozeka ku ŵanthu. Yehova wazamukondwa kukupaskani mphotu asani mwe akujiyuyuwa.’ * Kumbi pe chinthu chinyaki chakukhumbika ukongwa cho tingachita kuluska kukondwesa Yehova?—Nthanthi 23:15.

9. Ntchifukwa wuli ŵanthu anyaki angayanja kuja nasi pa ubwezi asani te akujiyuyuwa?

⁹ Pade pa kukondwesa Yehova, titumbikika ukongwa asani titesesa kuja akujiyuyuwa. Asani te akujiyuyuwa ŵanthu anandi angayanja kucheza nasi. Kuti tivwisi fundu iyi, ŵanaŵaniyani ŵanthu wo yimwi mutanja kucheza nawu. (Mate. 7:12) Mbamanavi ukongwa wo angakondwa kucheza ndi ŵanthu wo akana kuvwiya vo anyawu atiŵakambiya. Mwakupambana ndi venivi, tikondwa ukongwa kucheza ndi abali ndi azichi wo ‘atitiŵanaŵaniya, atitiyanja, atitilenge lisungu, ndipuso wo mbakujiyuyuwa.’ (1 Petu. 3:8) Asani tikondwa kucheza ndi  ŵanthu akujiyuyuwa, nawu angayanja kucheza nasi asani te akujiyuyuwa.

10. Ntchifukwa wuli munthu wakujiyuyuwa wasuzgika cha kukunthiyapu masuzgu?

¹⁰ Kujiyuyuwa kutovya so kuti tikunthiyengepu masuzgu. Mwakuyeruzgiyapu, nyengu zinyaki tingawona vinthu vambula urunji vichichitika. Fumu ya zeru Solomoni yingukamba kuti: “Ndawonapu ateŵeti achiyenda pahachi, kweniso alongozgi achiyenda pasi nge ateŵeti.” (Waku. 10:7) Kanandi ŵanthu wo aziŵa ukongwa vinthu ŵanthu atiŵatumbika cha. Kweni wo aleka kuziŵa ukongwa vinthu ndiwu ŵanthu atiŵatumbika. Chinanga kuti ve viyo, Solomoni wangukamba kuti mbumampha kuzomereza ŵaka mo vinthu viliri, mumalu mwakukwiya ndi vo vichitika. (Waku. 6:9) Asani te akujiyuyuwa tizomerezengi mo vinthu viliri mumalu mwakukhumba kuti viyendengi nge mo vitenere kuŵiya.

11. Ntchifukwa wuli kujiyuyuwa nkhwakukhumbika asani tapaskika ulongozgi?

¹¹ Zuŵa lelosi tija ndi mwaŵi wakulongo kuti te akujiyuyuwa mu vakuchitika vakupambanapambana. Tiyeni tiwonepu vimanavi ŵaka. Chakwamba, asani tapaskika ulongozgi. Titenere kukumbuka kuti asani munthu munyaki wapatuwa nyengu kuti watipaski ulongozgi, tituŵa kuti tanangiska ukongwa kuluska mo taŵeni tiŵanaŵaniya. Kanandi chinthu chakwamba cho tichita nkhukana ulongozgi wo tapaskika. Tingayamba kumususka munthu yo watipaska ulongozgi pamwenga mo wawupereke. Kweni asani te akujiyuyuwa tivwiyengi vo anyidu atikambiya.

12. Mwakukoliyana ndi Nthanthi 27:5, 6, ntchifukwa wuli tikhumbika kumuwonga ukongwa munthu yo watipaska ulongozgi? Kambani chakuyeruzgiyapu.

¹² Munthu wakujiyuyuwa wawonga ulongozgi wo wapaskika. Tiyeruzgiyi kuti mwe pa unganu. Mwati mwatawuzgana ndi abali ndi azichi anandi, munthu munyaki watikudaniyani pamphepeti ndipu watikukambiyani kuti mphangwi yakuphatani mu minyu. Tikayika cha kuti mungachita soni. Kweni mungawonga ukongwa kuti wakukambiyani. Mwakuti mungaŵanaŵana kuti mphanyi munthu munyaki wangukukambiyani ŵanthu anandi ŵechendakuwoneni! Mwakuyanana waka, titenere kumuwonga ukongwa mubali pamwenga mzichi yo wachita chiganga kuti watipaski ulongozgi. Munthu waviyo titimuwona nge murwani cha kweni titimuwona nge mubwezi widu.​—Ŵerengani Nthanthi 27:5, 6; Aga. 4:16.

13. Kumbi tingalongo wuli kuti te akujiyuyuwa asani anyidu apaskika uteŵeti?

¹³ Chachiŵi, asani anyidu apaskika uteŵeti. Mura munyaki zina laki Jason wangukamba  kuti: “Asani ndiwona kuti anyangu apaskika uteŵeti, nditijifumba kuti ntchifukwa wuli ini aleka kundipaska.” Kumbi namwi ndimu muvwiya? Mbuheni cha asani munthu “wapenja kuja wakuwonere.” (1 Timo. 3:1) Kweni tikhumbika kuphwere ukongwa. Asani tingaleka kuphwere, tingayamba kujikuzga mu mtima mwidu. Mwakuyeruzgiyapu, mubali wangayamba kuŵanaŵana kuti iyu ndiyu wangachita umampha ukongwa uteŵeti unyaki. Pamwenga mzichi wangaŵanaŵana kuti, ‘Alumu ŵangu aphara ngana ndi ngana!’ Kweni asani te akujiyuyuwa nadi, tingaŵanaŵana viyo cha.

14. Kumbi tisambiranji kwaku Mozesi asani tiwona mo wanguchitiya, ŵanthu anyaki ŵati apaskika uteŵeti?

¹⁴ Tingasambira fundu yinyaki pa vo Mozesi wanguchita ŵanthu anyaki ŵati apaskika uteŵeti. Iyu wawonanga kuti ndi mwaŵi ukulu ukongwa kulongozga Ayisirayeli. Kumbi Mozesi wanguchita wuliYehova wati wazomereza kuti ŵanthu anyaki agwirengi ntchitu ndi Mozesi? Iyu wanguchita sanji cha. (Maŵe. 11:24-29) Chifukwa chakuti wenga wakujiyuyuwa, Mozesi wanguzomera kuti ŵanthu anyaki amuwovyi kuyeruzga milandu. (Chitu. 18:13-24) Ivi vinguwovya kuti Ayisirayeli aje ndi ŵanthu anandi wo aŵawovyanga kuyeruzga milandu yawu mumalu mwakulindizga munthu yumoza. Venivi vilongo kuti Mozesi waŵanaŵaniyanga ukongwa vo vingawovya ŵanthu kuphara maudindu ngo wenga nangu. Mozesi wakutileke sambiru lamampha ukongwa! Titenere kukumbuka kuti asani tikhumba kuti Yehova watigwiriskiyengi ntchitu, kujiyuyuwa ndiku kwakukhumbika ukongwa kuphara kuja ndi malusu. Chinanga kuti “Yehova waja kuchanya wawona ŵanthu akujiyuyuwa.”​—Sumu 138:6.

15. Kumbi vinthu vasintha wuli pa umoyu wa abali anandi?

¹⁵ Chachitatu, asani vinthu vasintha. Mazuŵa nganu, abali ndi azichi wo ateŵete Yehova kwa vyaka vinandi alonde mauteŵeti nganyaki. Mwakuyeruzgiyapu, mu 2014 akuwonere chigaŵa ndi awolu ŵawu anguŵapaska uteŵeti  unyaki wa nyengu zosi. Kwambiya chaka chenichi, akuwonere dera aleka uteŵeti wawu asani afika vyaka 70. Ndipuso akukumaniska ntchitu za wupu wa ŵara wo afika vyaka 80 asiliya abali achinyamata udindu wawu. Kweniso abali ndi azichi anandi wo ateŵetiyanga pa Beteli akuŵasintha uteŵeti kuti akachitengi upayiniya wa nyengu zosi. Penipo anyaki akuleka uteŵeti wa nyengu zosi wapade chifukwa cha kutama, kuphwere abali ŵawu pamwenga pa vifukwa vinyaki.

16. Kumbi abali ndi azichi anyaki angulongo wuli kuti mbakujiyuyuwa vinthu vati vasintha?

¹⁶ Abali ndi azichi ŵenaŵa vinguŵasuzga kuzomereza vinthu vati vasintha. Tikayika cha kuti akumbukanga uteŵeti wawu wo achitanga pakwamba ndipu anyaki aku yiwu atenere kuti anguwuchita kwa nyengu yitali. Anyaki anguchita chitima ukongwa uteŵeti wawu wati wasintha. Kweni pati pajumpha nyengu, anguziŵiliya. Chifukwa wuli? Chifukwa chikulu ntchakuti atimuyanja ukongwa Yehova. Yiwu anguziŵa kuti akujipereka kwaku Chiuta, ku ntchitu cha, udindu pamwenga uteŵeti. (Ako. 3:23) Mwakujiyuyuwa, akondwa ukongwa kuchita uteŵeti wewosi wo apaskika. Abali yaŵa ‘aponya paku [Yehova] vosi vo vitiŵafipiska mtima,’ chifukwa aziŵa kuti watiŵaphwere.​—1 Petu. 5:6, 7.

17. Ntchifukwa wuli tikondwa kuti Mazu ngaku Chiuta ngatitichiska kuti tije akujiyuyuwa?

¹⁷ Tikondwa ukongwa kuti Mazu ngaku Chiuta ngatitichiska kuti tijengi akujiyuyuwa. Asani titesesa kuja ndi jalidu lenili tiyanduwa ukongwa ndipuso anyidu nawu ayanduwa. Kweniso tikunthiyapu masuzgu ngo tikumana nangu. Kuphara vosi, tija pa ubwezi wapamtima ndi Ada ŵidu akuchanya. Chinanga kuti iyu ‘Ngwapachanya kweniso Ngwakukwezeka,’ watanja ateŵeti ŵaki akujiyuyuwa ndipu watiŵawona kuti mbakuzirwa. Venivi vititikondwesa ukongwa!​—Yesa. 57:15.