NKHANI YAKUSAMBIRA YA NAMBALA 38
“Zani Kwaku Ini, . . . Ndipu Ini Ndazakukusisipuwani”
“Zani kwaku ini mosi yimwi akulakatuka ndi ntchitu ndipuso akufyoka ndi katundu muzitu, ndipu ini ndazakukusisipuwani.”—MATE. 11:28.
SUMU 17 “Ndikhumba”
VO TISAMBIRENGI MU NKHANI IYI *
1. Mwakukoliyana ndi Mateyu 11:28-30, kumbi Yesu wangulayizganji?
YESU wangulayizga ŵanthu wo amuvwisiyanga kuti: ‘Zani kwaku ini ndipu ndazakukusisipuwani.’ (Ŵerengani Mateyu 11:28-30.) Yapa, Yesu wapekulanga waka cha. Mwakuyeruzgiyapu, ŵanaŵaniyani vo iyu wanguchitiya munthukazi munyaki yo watamanga matenda ngakofya.
2. Kumbi Yesu wangumuchitiyanji munthukazi yo watamanga?
2 Munthukazi uyu wakhumbisiskanga kuti wachiri. Iyu wanguluta ku madokotala nganandi kuti panyaki wangachira. Wangutama nthenda yakusuluwa ndopa kwa vyaka 12 kweni palivi yo wangumuchizga. Mwakukoliyana ndi vo Dangu lakambanga, iyu wenga wakufipiskika. (Ŵale. 15:25) Pavuli paki, wati wavwa kuti Yesu wachizga ŵanthu, wanguluta kuti wakakumani nayu. Wati wamusaniya, wanguko mphonji za laya laki lakubwalu ndipu nyengu yiniyo wanguchira! Yesu wangumuchizga waka pe cha. Kweni wanguchita so nayu vinthu mwaulemu. Mwakuyeruzgiyapu, pa nyengu yo walongoronga nayu, wangumudana kuti “mwana wangu.” Yapa, munthukazi uyu wangusisipulika pamwenga kuti nthazi zinguweriyamu!—Luka 8:43-48.
3. Kumbi tikambiskanengi mafumbu nanga?
3 Wonani kuti munthukazi uyu ndiyu wanguluta kwaku Yesu. Iyu wanguchitapu kanthu. Ndivu nasi tikhumbika kuchita. Tikhumbika kuluta kwaku Yesu. Mazuŵa nganu, Yesu watiŵachizga mwakuziziswa cha ŵanthu wo ‘atuza’ kwaku iyu. Kweni weche kutidana kuti: “Zani kwaku ini . . . ndipu ini ndazakukusisipuwani.” Mu nkhani iyi, timukengi mafumbu 5 yanga: Kumbi tikhumbika kuchitanji kuti ‘tizi’ kwaku Yesu? Kumbi Yesu wang’anamuwanganji pakukamba kuti: “Pingani goli langu”? Kumbi tingasambiranji kwaku Yesu? Ntchifukwa wuli ntchitu yo wakutipaska njakusisipuwa? Nanga tingachita wuli kuti tilutirizgi kusisipulika ndi goli laku Yesu?
“ZANI KWAKU INI”
4-5. Kumbi tingaluta wuli kwaku Yesu?
4 Nthowa yimoza yo tingalutiya kwaku Yesu nkhusambira vo iyu wasambizanga ndi kuchita. (Luka 1:1-4) Palivi yo wangatichitiya vinthu venivi kweni tikhumbika kusambira tija. ‘Tituza’ so kwaku Yesu asani tasankha kubatizika ndi kuja wakusambira waki.
5 Nthowa yinyaki yo tingalutiya kwaku Yesu nkhuluta kwa ŵara mu mpingu asani tikhumba chovyu. Yesu wagwiriskiya ntchitu “anthulumi” ŵenaŵa kuti waphweriyengi mbereri zaki. (Aefe. 4:7, 8, 11; Yoha. 21:16; 1 Petu. 5:1-3) Titenere kuŵapempha asani tikhumba chovyu. Ŵara angasere cha mumtima widu kuti aziŵi vo tikhumba. Mubali munyaki zina laki Julian wangukamba kuti: “Ndakhumbikanga kutuwapu pa Beteli chifukwa cha matenda ndipu munyangu munyaki wangundikambiya kuti ndipemphi ŵara kuti andiwovyi. Pakwamba, ndawonanga kuti ndikhumbika chovyu cha. Kweni pavuli paki ndingupempha ŵara kuti andiwovyi ndipu chovyu cho angundipaska yenga mphasu yamampha ukongwa kuphara mphasu zosi zo ndikulondiyapu.” Ŵara akugomezgeka, nge wo anguwovya Julian, nasi angatiwovya kuti tiziŵi “maŵanaŵanu ngaku Khristu,” kung’anamuwa kuvwisa maŵanaŵanu ngaki kweniso kuŵanaŵana nge iyu. (1 Akori. 2:16; 1 Petu. 2:21) Iyi ndi mphasu yamampha ukongwa kuluska mphasu zosi zo angatipaska.
“PINGANI GOLI LANGU”
6. Kumbi Yesu wang’anamuwanganji pakukamba kuti: “Pingani goli langu”?
6 Yesu wachikamba kuti: “Pingani goli langu,” watenere kuti wang’anamuwanga kuti “Ndivwiyeni chifukwa nde Fumu.” Watenere so kuti wang’anamuwanga kuti “Zani tipingizgani goli kuti titeŵete limoza Yehova.” Mwemosi mo vingaŵiya, mazu ngakuti goli ngang’anamuwa kuti pe chinthu chinyaki cho tikhumbika kuchitiya Yesu.
7. Mwakukoliyana ndi Mateyu 28:18-20, kumbi tikupaskika ntchitu wuli? Nanga ndi vinthu wuli vo tileka kukayika?
7 Tizomera mdanu waku Yesu asani titijipaturiya kwaku Yehova ndi kubatizika. Yesu wadana weyosi kuti wazi kwaku iyu ndipu watimukana cha munthu yo wakhumbisiska kuteŵete Chiuta. (Yoha. 6:37, 38) Ŵanthu wosi wo alondo Khristu akupaskika mwaŵi wakugwiraku ntchitu yakupharazga uthenga wamampha yo Yehova wakupaska Yesu kuti walongozgengi. Mwaviyo, tikayika cha kuti Yesu watiwovyengi nyengu zosi kuti tifiski ntchitu yeniyi.—Ŵerengani Mateyu 28:18-20.
“SAMBIRANI KWAKU INI”
Musisipuwengi anyinu nge mo yesu wachitiyanga (Wonani ndimi 8-11) *
8-9. Ntchifukwa wuli ŵanthu akujiyuyuwa afwatukanga ndi Yesu? Kumbi tikhumbika kujifumba mafumbu nanga?
8 Ŵanthu akujiyuyuwa afwatukanga ndi Yesu. (Mate. 19:13, 14; Luka 7:37, 38) Chifukwa? Chifukwa Yesu wapambananga ukongwa ndi Afarisi. Alongozgi ŵenaŵa wengavi chanju kweniso ŵenga akujikuzga. (Mate. 12:9-14) Kweni Yesu wayanjanga ŵanthu ndipuso wenga wakujiyuyuwa. Afarisi ayanjanga kutchuka ndipuso ajivwanga kuti mbakukhumbika ukongwa chifukwa cha udindu wawu. Kweni Yesu wangukamba kuti mbumampha cha kuchita viyo, ndipu wangusambiza akusambira ŵaki kuti ajengi akujiyuyuwa. (Mate. 23:2, 6-11) Ŵanthu avwiyanga Afarisi chifukwa awopanga vo atingi aŵachitiyengi asani aleka kuŵavwiya. (Yoha. 9:13, 22) Kweni Yesu waŵasisipuwanga ndi mazu ngamampha ngo wakambanga ndipuso vo wachitanga.
9 Kumbi musambira kwaku Yesu ndi kuchita nge mo wachitiyanga? Jifumbeni kuti: ‘Kumbi ŵanthu atindiziŵa kuti nde wakuzika kweniso wakujiyuyuwa? Kumbi ndigwira ntchitu zo ŵanthu atiziwona kuti zakunyozeka kuti ndiwovyi anyangu? Kumbi ndichitiya lisungu anyangu?’
10. Kumbi vo Yesu wachitanga vaŵawovyanga wuli akusambira ŵaki?
10 Yesu wakondwanga kusambiza akusambira ŵaki ndipu vo wachitanga vawovyanga kuti pakati pawu paje chimangu. (Luka 10:1, 19-21) Iyu waŵachiskanga kuti afumbengi mafumbu ndipu nayu waŵafumbanga kuti akambi maŵanaŵanu ngawu. (Mate. 16:13-16) Nge mo mbewu zikuliya umampha asani atizidiliya, akusambira aku Yesu ayanduwanga ukongwa ndi vo waŵasambizanga. Yiwu avwisiyanga ndipu abalanga vipasu.
Musekengi ndi ŵanthu kuti afwatukengi namwi
Mujengi aphamphu
Mujiyuyuwengi ndipuso mulimbikiyengi ntchitu *
11. Kumbi titenere kujifumba mafumu nanga?
11 Kumbi mwe ndi udindu wewosi? Asani ndi viyo, jifumbeni kuti: ‘Kumbi ndichita wuli vinthu ndi anyangu ku ntchitu pamwenga kunyumba? Kumbi ndichita vinthu vo vingawovya kuti paje chimangu? Kumbi ndichiska anyangu kuti afumbengi mafumbu? Kumbi nde wakunozgeka kuvwa maŵanaŵanu ngawu? Titenere cha kuja nge Afarisi wo asungiyanga chakukhosi ŵanthu wo aŵafumbanga mafumbu ndi kutombozga wo akamba fundu yakususkana ndi yawu.—Mariko 3:1-6; Yoha. 9:29-34.
“MWAZAMUSISIPULIKA”
12-14. Ntchifukwa wuli ntchitu yo Yesu wakutipaska njakusisipuwa?
12 Ntchifukwa wuli tisisipulika asani tichita ntchitu yo Yesu wakutipaska? Pe vifukwa vinandi kweni tikambiskanengepu vimanavi ŵaka.
13 Te ndi alongozgi amampha ukongwa. Chinanga kuti Yehova Ngwapachanya ukongwa, kweni ngwankhaza cha. Iyu wawonga ntchitu yo ateŵeti ŵaki achita. (Ahe. 6:10) Ndipu watitipaska nthazi kuti tifiski udindu wo tenawu. (2 Akori. 4:7; Aga. 6:5, mazu ngamumphata.) Yesu Fumu yidu, yititisambiza mo tingachitiya vinthu ndi anyidu. (Yoha. 13:15) Ndipu ŵara atesesa kulondo Yesu, yo ndi “mliska mura.” (Ahe. 13:20; 1 Petu. 5:2) Yiwu atesesa kuja alisungu, akuchiska kweniso achiganga po atitiryisa ndi kutivikiliya.
14 Te ndi anyidu amampha ukongwa. Palivi ŵanthu wo atanjana pamwenga kuchita ntchitu yamampha nge isi. Aŵanaŵaniyani waka: Titeŵete ndi abali wo ŵe ndi nkharu yamampha kweni atijiwona kuti aphara anyawu cha. Ŵe ndi malusu nganandi kweni awona kuti anyawu atiŵaluska. Yiwu atitiwona nge ŵanthu wo ateŵete nawu waka cha kweni nge abwezi ŵawu. Atitiyanja ukongwa mwakuti atuŵa akunozgeka kutifwiya!
15. Kumbi titenere kuvwa wuli ndi ntchitu yo tigwira?
15 Tigwira ntchitu yamampha ukongwa. Tisambiza ŵanthu uneneska waku Yehova ndipu tivumbuwa maboza ngaku Dyaboli. (Yoha. 8:44) Satana wapingizga ŵanthu katundu mzitu yo angamunyamuwa cha. Mwakuyeruzgiyapu, iyu wakamba kuti Yehova walivi chanju ndipuso wangatigowoke cha. Yanga ndi maboza ngakulungakulu ngo ngagongowesa ŵanthu! Kweni asani ‘tituza’ kwaku Khristu, maubudi ngidu ngagowokereka. Ndipu uneneska ngwakuti Yehova watitiyanja ukongwa tosi. (Aro. 8:32, 38, 39) Vakukondwesa ukongwa kuwovya ŵanthu kuti athembengi Yehova kweniso kuwona kuti asintha umoyu wawu!
LUTIRIZGANI KUSISIPULIKA NDI GOLI LAKU YESU
16. Kumbi ntchitu yo Yesu wakutituma yipambana wuli ndi ntchitu zinyaki?
16 Ntchitu yo Yesu wakutituma yipambana ndi ntchitu zinyaki zo tigwira. Mwakuyeruzgiyapu, ŵanthu wo agwira ntchitu mu boma pamwenga ku kampani avuka ukongwa asani aŵeruka. Mwakupambana ndi venivi, ŵanthu wo ateŵete Yehova ndi Khristu atuvwa umampha ukongwa. Nyengu zinyaki tingavuka ndi ntchitu ndipu tingajichichizga waka kuluta ku unganu wa mpingu ndi mazulu. Kweni kanandi asani taweku ku maunganu tisisipulika ndipu tisaniya nthazi. Ndivu so vichitika asani titesesa kupharazga pamwenga asani tisambira Bayibolu pakutija. Asani titesesa kuchita vinthu venivi, titumbikika ukongwa!
17. Kumbi ndi vinthu wuli vo tikhumbika kuziŵa ndipuso kuphwere navu?
17 Tikhumbika kuziŵa kuti tosi tiyanana cha nthazi. Mwaviyo, titenere kuphwere ukongwa ndi vo tichita. Mwakuyeruzgiyapu, tingananga nthazi zidu pakupenja vinthu vakuliŵavu. Wonani vo Yesu wangukambiya munthu munyaki wakukhupuka, yo wangumufumba kuti: “Kumbi ndikhumbika kuchitanji kuti ndizilonde umoyu wamuyaya?” Munthu uyu walondonga kali Dangu laku Chiuta. Iyu watenere kuti wenga munthu wamampha chifukwa Uthenga waku Mariko ukamba kuti Yesu “wangumuyanja ukongwa.” Yesu wangumudana munthu mwenuyu. Iyu wanguti: “Luta ukagulisi vinthu vosi vo wenavu” ndipu “ukazi kuti uzije wakusambira wangu.” Munthu uyu wakhumbanga kulondo Yesu kweni vingumusuzga kuleka ‘katundu waki munandi.’ (Mariko 10:17-22) Pa chifukwa ichi wangukana goli laku Yesu ndipu wangulutirizga kuja kapolu “wa chuma.” (Mate. 6:24) Kumbi mukaŵengi yimwi mwatingi musankhengenji?
18. Kumbi nyengu zinyaki tikhumbika kuchitanji?
18 Nyengu zinyaki tikhumbika kujifufuza kuti tiziŵi vinthu vo tiwona kuti vakukhumbika ukongwa pa umoyu widu. Chifukwa? Kuti tigwiriskiyengi ntchitu nthazi zidu mwazeru. Wonani vo mubali munyaki zina laki Mark wangukamba. Iyu wanguti: “Kwa vyaka vinandi ndawonanga nge kuti ndija umoyu wambula kukhumba vinandi. Chinanga kuti ndachitanga upayiniya kweni nyengu zosi ndaŵanaŵananiyanga mo ndingasaniriya ndalama kuti ndije ndi umoyu wamamphaku. Ndajifumbanga chifukwa cho ndakumaniyananga ndi masuzgu pa umoyu wangu. Pavuli paki, ndinguwamu kuti ndaŵikanga ukongwa vakukhumba vangu pakwamba ndipu Yehova ndamupaskanga makombu nga nyengu ndi nthazi zangu.” Mark wangusintha umoyu waki kweniso mo wawoniyanga vinthu ndipu wangwamba kuchita vinandi pakuteŵete Yehova. Iyu wangukamba kuti: “Nyengu zinyaki ndifipa mtima kweni Yehova ndi Yesu atindiwovya kumalana ndi masuzgu ngo ndikumanana nangu.”
19. Ntchifukwa wuli kuwona vinthu mwakwenere nkhwakukhumbika?
19 Tingalutirizga kusisipulika ndi goli laku Yesu asani tichita vinthu vitatu ivi: Chakwamba, titenere kuwona vinthu mwakwenere. Tigwira ntchitu yaku Yehova. Mwaviyo, titenere kuyigwira mo iyu wakhumbiya. Isi te antchitu ndipu Yehova ndi Bwana widu. (Luka 17:10) Asani tingagwira ntchitu iyi mo isi tikhumbiya, mbwenu tiyiwonengi nge njakusuzga. Chinanga yingaŵa ng’ombi, yingajipweteka kweniso yingavuka asani yiluta kwakupambana ndi ko mbuyaki watiyilongozge. Kweni asani tigwira ntchitu yaku Yehova nge mo mweneku wakhumbiya, tingachita vinthu vo taŵanaŵananga kuti tingachita cha. Kweniso tingamalana ndi masuzgu ngo taŵanaŵananga kuti tingamalana nangu cha. Titenere kukumbuka kuti palivi yo wangatondekesa khumbu laki!—Aro. 8:31; 1 Yoha. 4:4.
20. Kambani chifukwa cho tigwiriya ntchitu yo Yesu wakutipaska.
20 Chachiŵi, titeŵetiyengi Yehova ndi maŵanaŵanu ngakwenere. Tikhumbisiska kupinga goli laku Yesu chifukwa tikhumba kuthamika Yehova, Ada ŵidu achanju. Ŵanthu a mu nyengu yaku Yesu wo ateŵetiyanga Yehova chifukwa cha mbunu pamwenga kuti asaniriyepu phindu, anguleka kukondwa ndipuso kuchita ntchitu yo Yesu wanguŵapaska. (Yoha. 6:25-27, 51, 60, 66; Afi. 3:18, 19) Kweni wosi wo ateŵetiyanga chifukwa cha kwanja Chiuta ndi ŵanthu, angulutirizga kugwira ntchitu yeniyi kwa umoyu wawu wosi ndi chilindizga chakuti amuteŵete ndi Khristu kuchanya. Mwakuyanana ŵaka, nasi tilutirizgengi kukondwa asani tigwira ntchitu yo Yesu wakutipaska ndi maŵanaŵanu ngakwenere.
21. Mwakukoliyana ndi Mateyu 6:31-33, kumbi tingalindizga kuti Yehova watichitiyengenji?
21 Chachitatu, tingalindizganga vinthu vo vingaleka kuchitika cha. Tikuleka vo tayanjanga kuti titeŵetiyengi Yehova. Yesu wakutitcheŵeska kuti titombozgekengi. Kweni tingalindizga kuti Yehova watipaskengi nthazi kuti tikunthiyepu masuzgu ngo tikumanengi nangu. Asani tikunthiyapu, chivwanu chidu chija chakukho ukongwa. (Yako. 1:2-4) Tingalindizga so kuti Yehova watipaskengi vakukhumbika pa umoyu, kuti Yesu watiphweriyengi nge mliska widu ndipuso kuti abali ndi azichi atichiskengi. (Ŵerengani Mateyu 6:31-33; Yoha. 10:14; 1 Ate. 5:11) Kumbi pe so vinyaki vo tingakhumba kuphara vinthu ivi?
22. Kumbi ndi vinthu wuli vo tikhumbika kuwonga?
22 Munthukazi yo Yesu wangumuchizga wangusisipulika pa zuŵa lenilo wanguchiriya. Kweni kuti walutirizgi kusisipulika, wakhumbikanga kuja wakusambira wakugomezgeka waku Khristu. Kumbi muŵanaŵana kuti wanguchitanji? Asani wangusankha kupinga goli laku Yesu, wakulonde mphotu yikulu ukongwa yakuchiwusa ndi Yesu kuchanya! Vosi vo wangusiya kuti walondo Khristu, vingayanana cha ndi mphotu yeniyi. Kwali tilindizga kuluta kuchanya pamwenga kuzija pacharu chapasi, tiwonga ukongwa kuti tikuzomera mdanu waku Yesu wakuti: “Zani kwaku ini!”
SUMU 13 Khristu Ntchakuwoniyapu Chidu
^ ndimi 5 Yesu watitidana kuti tiluti kwaku iyu. Kumbi tikhumbika kuchitanji kuti tizomeri mudanu waki? Nkhani iyi, yimukengi fumbu lenili. Kweniso yitikumbusengi mo tisisipulikiya asani tigwira ntchitu ndi Khristu.
^ ndimi 60 CHITHUZI: Yesu wasisipuwanga ŵanthu mu nthowa zakupambanapambana.
^ ndimi 66 CHITHUZI: Mwakuyanana ŵaka, mubali wasisipuwa anyaki munthowa zinandi.
