1. Zumbuwanipu marangu nganyaki ngo nge m’Bayibolu. Kumbi tiyanduwa wuli asani tivwiya marangu ngenanga?

KUZIYA m’Mazu ngaki, Yehova wakutipasa marangu nganandi. Mwakuyeruziyapu, wakaniza kuchita ureŵi, kusopa angoza, kuba ndi kuloŵe. (1 Ŵakor. 6:9, 10) Kweniso, Mwana waku Chiuta, Yesu Khristu wangupasa akusambira ŵaki dangu lakusuza kweni lakukondwesa. Dangu laki ndakuti: “Lutani mukasambizengi ŵanthu amitundu yosi kuti aje akusambira ŵangu, mukaŵabatizengi mu zina la Ada, la Mwana, ndipuso la mzimu wakupaturika. Mukaŵasambizengi kuti asungengi vinthu vosi vo ndikukulamulani. Ndipu awonani! Ndiŵengi namwi limoza mazuŵa ngosi mpaka pakumaliya pa mugonezi.” (Mat. 28:19, 20) Marangu ngaku Yehova ngatitivikiliya. Kuvwiya marangu yanga kutovya kuti tijipasengi ulemu, tije ndi umoyu wamampha wambula kutamatama ndipuso kuti banja lidu likondwengi. Chakuzirwa ukongwa ntchakuti asani tivwiya marangu yanga, Yehova wakondwa nasi ndipu watititumbika.

2, 3. (a) Ntchifukwa wuli Bayibolu lititipasa marangu pa chechosi cha? (b) Kumbi tikambisanengi mafumbu nanga mu nkhani iyi? (Wonani chithuzi cho che pachanya.)

² Kweni pe vinthu vinandi vo Bayibolu lipereka dangu cha.  Mwakuyeruziyapu, Malemba ngakamba cha malaya ngo Mkhristu watenere kuvwala. Kumbi fundu iyi yilongo wuli kuti Yehova ngwazeru? Masitayelu nga malaya ndi midawuku yipambana mu vyaru ndipuso asani pajumpha vyaka ngasintha. Asani Bayibolu lakambanga masitayelu nga malaya ngo ngakuzomerezeka, mphanyi sonu ngakutuwa mufashoni. Kweniso, m’Mazu Ngaku Chiuta mulivi marangu nganandi ngo ngangawovya Mkhristu kusankha ntchitu, munkhwala ndi vakusangaluska. Mwaviyo, munthu weyosi ndipuso mitu ya mabanja ŵe ndi wanangwa wakusankha ŵija vakuchita pa nkhani izi.

³ Kumbi ivi ving’anamuwa kuti Yehova walivi navu suzu vo tisankha pa nkhani zo m’Bayibolu mulivi marangu? Kumbi Ada ŵidu akuchanya angazomereza chechosi cho tingasankha chikuru taleka kuswa marangu nga m’Bayibolu? Asani m’Bayibolu mulivi dangu lo likaniza kuchita chinthu chinyaki, kumbi tingaziŵa wuli maŵanaŵanu ngaku Yehova pa nkhani yo?

4, 5. Kumbi vo tisankha vititikwasa wuli, nanga ŵanthu anyaki vitiŵakwasa wuli?

⁴ Ŵanthu anyaki aŵanaŵana kuti vo asankha vilivi suzu. Kweni kuti tisankhi vinthu vo vikondwesa Yehova, titenere kuŵanaŵaniya marangu ndi fundu zo zisanirika m’Mazu ngaki. Mwakuyeruziyapu, kuti Chiuta wakondwengi nasi, tikhumbika kuchita vinthu mwakukoliyana ndi dangu laki pa nkhani ya ndopa. (Chiy. 9:4; Mac. 15:28, 29) Tingapempha Yehova kuti watiwovyi kusankha vinthu mwakukoliyana ndi marangu ndipuso fundu za m’Malemba.

⁵ Nkhani zikuluzikulu zo tikhumbika kusankha tija zingakwasa umoyu widu wauzimu. Chechosi cho tisankha chikwasa ubwezi widu ndi Yehova. Asani tasankha umampha vitovya kuti tije nayu pa ubwezi wakukho. Kweni asani tasankha uheni, ubwezi widu ndi iyu utimbanyika. Kweniso, tingatimbanyiza chimangu pa mpingu pamwenga ŵanthu anyaki angaguŵa. Ivi vilongo kuti vo tisankha vikwasa taŵeni kweniso ŵanthu anyaki.​—Ŵerengani Ŵaroma 14:19; Ŵagalatia 6:7.

6. Kumbi titenere kusankha wuli vakuchita?

⁶ Kumbi titenere kuchita wuli asani m’Bayibolu mulivi dangu pa nkhani yinyaki yo tikhumba kusankha? Asani ve viyo, ndi udindu wa munthu weyosi kuŵanaŵaniyapu ukongwa kuti wasankhi vinthu vo vingakondwesa Yehova, m’malu mwakusankha vo watanja.​—Ŵerengani Sumu 37:5.

7. Asani m’Bayibolu mulivi dangu lo likaniza kuchita chinthu chinyaki, kumbi tingaziŵa wuli vo Chiuta wakhumba?

⁷ Mungajifumba kuti,‘Kumbi tingaziŵa wuli khumbu laku Yehova asani m’Mazu ngaki mulivi dangu pa nkhani yinyaki?’ Lemba la Ŵaefesu 5:17 likamba kuti: “Lutirizani kuziŵa khumbu laku Yehova.” Asani m’Bayibolu mulivi dangu lo likaniza kuchita chinthu chinyaki, kumbi tingaziŵa wuli vo Chiuta wakhumba? Tingaziŵa asani tiromba kwaku iyu ndi kuvwiya ulongozi waki.

8. Kumbi ntchinthu wuli cho chilongo kuti Yesu waziŵanga vo Yehova wakhumbanga kuti wachitengi? Kambani chakuyeruziyapu.

⁸ Yesu waziŵanga vo Awisi akhumbanga kuti wachitengi. Pa vakuchitika viŵi, Yesu wanguromba dankha, pavuli paki ndipu waryisanga ŵanthu anandi mwakuziziswa. (Mat. 14:17-20; 15:34-37) Kweni wangukana kusambusa mya kuti yije chiŵandi chinanga kuti wenga  ndi nja pa nyengu yo Dyaboli wamuyesanga. (Ŵerengani Mateyu 4:2-4.) Pakuti waziŵanga maŵanaŵanu nga Awisi, Yesu wanguziŵa kuti wakhumbikanga cha kusambusa mya kuti yije chiŵandi. Yesu wanguziŵa kuti lenga khumbu laku Chiuta cha kuti wagwirisiyi ntchitu nthazi zaku Yehova kuti wasaniyi vo wakhumbanga. Chifukwa chakuti wangukana, Yesu wangulongo kuti wathembanga Yehova kuti ndiyu wamulongozengi ndi kumupasa chakurya.

9, 10. Kumbi ntchinthu wuli cho chingatiwovya kusankha vinthu mwazeru? Kambani chakuyeruziyapu.

⁹ Kuti tisankhi vakuchita mwazeru nge mo Yesu wachitiyanga, tikhumbika kuthemba Yehova. Titenere kuchita vinthu mwakukoliyana ndi mazu yanga: “Gomeza Yehova ndi mtima waku wosi, ndipu ungathembanga zeru zaku cha. Umukumbukengi mu nthowa zaku zosi, ndipu iyu wanyorosengi nthowa zaku. Ungajiwonanga kuti ndiwi wazeru cha. Uwopengi Yehova ndipu utuweku ku uheni.” (Nthanthi 3:5-7) Asani taziŵa maŵanaŵanu ngaku Yehova chifukwa chakuŵerenga Bayibolu, tingaziŵa vo wakhumba kuti tichiti pa nkhani yinyaki. Asani titingaziŵa umampha maŵanaŵanu ngaku Yehova, tiŵengi ndi “mtima wa munofu,” kung’anamuwa kuti tivwiyengi ulongozi waki.​—Ezek. 11:19.

¹⁰ Tiyeruziyi kuti munthukazi wa pa nthengwa waluta kuchigula vinthu. Iyu wawona sapatu yo wakhumba kugula kweni njakudula ukongwa. Mwaviyo, watijifumba kuti, ‘Kumbi murumu wangu wamukuvwa wuli asani ndananga ndalama zosi izi?’ Iyu waziŵa kali cho wakhumbika kuchita chinanga kuti murumu waki kulivi. Ntchifukwa wuli iyu waziŵa? Chifukwa chakuti waja nayu kwa vyaka vinandi, waziŵa mo murumu waki wakhumbiya kuti agwirisiyengi ntchitu ndalama zo ŵenazu. Mwakuyanana waka, asani taziŵa maŵanaŵanu ngaku Yehova, tiziŵengi vo wakhumba kuti tichitengi pa nkhani zakupambanapambana.

11. Kumbi ndi mafumbu nanga ngo tingajifumba asani tiŵerenga pamwenga kusambira Bayibolu pakutija? (Wonani bokosi lakuti “ Asani Musambira Mazu Ngaku Chiuta, Mujifumbengi Kuti.”)

¹¹ Kuti tiziŵi maŵanaŵanu ngaku Yehova, titenere kusambira Bayibolu pakutija. Asani tiŵerenga pamwenga kusambira Mazu Ngaku Chiuta, tijifumbengi kuti: ‘Kumbi nkhani iyi yitindisambizanji vakukwaskana ndi nthowa za urunji zaku Yehova kweniso maŵanaŵanu ngaki?’ Titenere kuja ndi maŵanaŵanu nge ngo Davidi wenga nangu. Iyu wangukamba kuti: “Ndiziŵiseni nthowa zinu, Yehova. Ndisambizeni kwenda mu nthowa zinu. Ndiyendeseni mu nthowa ya unenesa winu ndi kundisambiza, pakuti imwi ndimwi Chiuta wautaski wangu. Ndilindiza imwi zuŵa losi.” (Sumu 25:4, 5) Asani muŵanaŵaniya nkhani yo mwaŵerenga m’Bayibolu, mungajifumba kuti: ‘Kumbi ndingayigwirisiya wuli ntchitu fundu iyi mu banja langu? Kumbi ndi nunkhu ko ndingayigwirisiya ntchitu? Kunyumba? Ku ntchitu? Kusukulu? Mu uteŵeti?’ Asani taziŵa ko fundu yo tingayigwirisiya ntchitu, chingaŵa chipusu kuziŵa mo tingayigwirisiya ntchitu.

12. Kumbi mabuku ngidu ndi mawunganu vingatiwovya wuli kuti tiziŵi maŵanaŵanu ngaku Yehova pa nkhani zakupambanapambana?

¹² Nthowa yinyaki yo yingatiwovya kuziŵa maŵanaŵanu ngaku Yehova nkhuŵerenga mabuku ngo gulu lititipasa. Mwakuyeruziyapu, Kabuku Kakufufuziya Nkhani ka Akaboni aku Yehova ndi mabuku nganyaki ngakufufuziya nkhani ngalembeka kuti ngatiwovyi kuziŵa  maŵanaŵanu ngaku Yehova pa nkhani zakupambanapambana zo tikhumbika kusankha tija. Tiyanduwa so ukongwa asani tivwisiya pa mawunganu ndi kumukapu. Kuŵanaŵaniya vo tisambira kutiwovyengi kuziŵa maŵanaŵanu ngaku Yehova kweniso kuti nasi tiŵanaŵanengi nge iyu. Asani titesesa kugwirisiya ntchitu vinthu vauzimu vo Yehova watitipasa, tiziŵengi nthowa zaki. Ivi vitiwovyengi kusankha vinthu vo vingamukondwesa.

13. Kambani chakuyeruzgiyapu cho chilongo mo tingasankhiya vakuchita mwazeru asani tiŵanaŵaniya maŵanaŵanu ngaku Yehova.

¹³ Tiyeni tikambisani chakuyeruziyapu cho chilongo mo kuziŵa maŵanaŵanu ngaku Yehova kungatiwovye kuti tisankhi mwazeru vakuchita. Tingakhumba kuchita upayiniya wa nyengu zosi. Kuti tifiski ivi, tingayamba kusintha vinthu vinyaki pa umoyu widu kuti tichitengi vinandi mu uteŵeti. Kweni pa nyengu yeniyo pe, tingayamba kufipa mtima kuti tikondwengi cha asani tingaja ndi vinthu vimanavi. Mbunenesa kuti m’Bayibolu mulivi dangu lo likamba kuti tichitengi upayiniya. Tingalutirizga kuja akugomezeka asani tingaja ŵaka apharazgi. Kweni Yesu watitisimikiziya kuti wo atijipereka pa ntchitu za Ufumu Yehova waŵatumbikengi. (Ŵerengani Luka 18:29, 30.) Kweniso Malemba ngalongo kuti Yehova wakondwa asani titimupasa sembi zakutuliya pasi pa mtima ndipuso asani tichita vosi vo tingafisa kuti tilutisi panthazi kusopa kwawunenesa. (Sumu 119:108; 2 Ŵakor. 9:7) Fundu za m’Malemba izi ndi rombu vingatiwovya kuziŵa maŵanaŵanu ngaku Yehova. Kuŵanaŵaniya fundu izi kungatiwovya kusankha vakuchita mwazeru ndipu Awuskefwi akuchanya atitumbikengi.

14. Kumbi mungaziŵa wuli asani malaya ngo muvwala ngakondwesa Yehova?

¹⁴ Tiyeni tikambisani chakuyeruziyapu chinyaki. Tiyeruziyi kuti mwayamba kukhumbira masitayelu nganyaki nga malaya ngo ngangaguŵisa abali ndi azichi anyaki mumpingu. Kweni muwona kuti m’Bayibolu mulivi dangu lo likaniza. Kumbi maŵanaŵanu ngaku Yehova ngakuti wuli pa nkhani iyi? Wakutumika Paulo wangupereka ulongozi wakuti: “Anthukazi ajitowesengi ndi malaya ngakwenere, pakuvwala mwaulemu ndi mwazeru. Angajitowesanga ndi masitayelu ngakumangiya sisi ndi golidi cha pamwenga ngali pamwenga malaya ngakudula. Kweni ajitowesengi mwakukoliyana ndi mo anthukazi wo  atiti atopa Chiuta atenere kujitowese. Ajitowesengi ndi ntchitu zamampha.” (1 Tim. 2:9, 10) Ulongozi uwu ukwasa so anthurumi. Nge ateŵeti wo akujipereka kwaku Yehova, tiŵanaŵaniya vakukhumba vidu pe cha, kweni tiŵanaŵaniya so mo malaya ngidu ngangakwasiya anyidu. Asani te aulemu tiŵanaŵaniyengi Akhristu anyidu. Ndipu chifukwa chakuti titanja abali ŵidu tikhumbengi cha kuŵaguŵisa. (1 Ŵakor. 10:23, 24; Ŵaf. 3:17) Kuŵanaŵaniya vo Malemba ngakamba, kungatiwovya kuziŵa maŵanaŵanu ngaku Yehova pa nkhani iyi. Ivi vingatiwovya kusankha vinthu vo vingamukondwesa.

15, 16. (a) Kumbi Yehova watuvwa wuli asani nyengu zosi tiŵanaŵana vakugonana? (b) Asani tasankha vakusangaluska, kumbi tingaziŵa wuli vo vingakondwesa Yehova? (c) Kumbi tingasankha wuli vakuchita pa nkhani zikuluzikulu?

¹⁵ Bayibolu lilongo kuti Yehova wakondwa cha asani ŵanthu achita vinthu viheni ndipuso asani ‘maŵanaŵanu ngawu ngaheni nyengu zosi.’ (Ŵerengani Chiyambo 6:5, 6.) Ivi vititiwovya kuziŵa kuti kuŵanaŵana vakugonana nkhuheni chifukwa kungachitisa kuti munthu wachiti ubudi ukulu. Kuchita viyo kukoliyana cha ndi maŵanaŵanu ngaku Yehova. Wakutumika Yakobe wangulemba kuti: “Zeru yakutuliya kuchanya chakwamba njituŵa, njachimangu, njakuŵanaŵana umampha, njakunozeka kuvwiya, njakuzaza lisungu ndi vipasu vamampha, njambula sankhu ndipuso njambula uryarya.” (Yak. 3:17) Fundu iyi yitenere kutiwovya kukana vakusangaluska vo vingachitisa kuti tiŵanaŵanengi vinthu viheni. Mkhristu yo waziŵa vinthu wangachita kufumba cha asani ntchakwenere kuŵerenga buku, kuwonere filimu pamwenga kuseŵe gemu yo Yehova watinkha. Maŵanaŵanu ngaku Yehova pa nkhani iyi ngavwika umampha limu m’Mazu ngaki.

¹⁶ Pe nkhani zinandi zo tingasankha tija ndipu Yehova wangakondwa ndi vo tingasankha. Kweni asani tipenja kusankha chinthu chikulu, vingaja umampha kufumba ŵara pamwenga Akhristu akukhwima kuti atiwovyi maŵanaŵanu. (Tito 2:3-5; Yak. 5:13-15) Chinanga kuti tingapempha anyidu kuti atiwovyi, kweni chingaŵa chakwenere cha kuŵapempha kuti atisankhiyengi vakuchita. Akhristu atenere kugwirisiya ntchitu lusu lakuŵanaŵana. (Ŵah. 5:14) Tosi titenere kuchita mwakukoliyana ndi vo Paulo wangukamba. Iyu wanguti: “Munthu weyosi watenere kunyamuwa katundu waki.”​—Ŵag. 6:5.

17. Kumbi tiyanduwa wuli asani vo tisankha vikondwesa Yehova?

¹⁷ Asani vo tisankha vikoliyana ndi maŵanaŵanu ngaku Yehova, tindere kufupi ndi iyu. (Yak. 4:8) Iyu wakondwa nasi kweniso watititumbika. Ivi vitovya kuti tiŵagomezengi ukongwa Awusefwi akuchanya. Mwaviyo, titenere kwende marangu ndi fundu za m’Bayibolu, chifukwa ndi maŵanaŵanu ngaku Chiuta. Mbunenesa kuti tingaziŵa vosi cha vakukwasana ndi Yehova. (Jobu 26:14) Kweni asani tingaŵikapu mtima, tiŵengi ndi zeru, tiziŵengi vinthu ndipuso tiwengemu. Ivi vingatiwovya kusankha vinthu mwazeru. (Nthanthi 2:1-5) Fundu ndi zeru za ŵanthu zisintha kweni fundu zaku Yehova zisintha cha. Yo wangulembaku buku la Sumu wanguti: “Fundu zaku Yehova ziŵengepu mpaka muyaya. Ndipu maŵanaŵanu nga mumtima waki ngaŵengepu ku migonezi yosi.” (Sumu 33:11) Ivi vilongole limu kuti tingasankha umampha vakuchita asani maŵanaŵanu ndi vakuchita vidu vikoliyana ndi maŵanaŵanu ngaku Yehova, yo ndi Chiuta wazeru ukongwa.