Julani

Lutani pa vo ve mukati

YATULIYA MUNKHANI ZIDU ZAKALI

“Wo Akupasika Ntchitu Iyi”

“Wo Akupasika Ntchitu Iyi”

KWA mazuŵa nganandi, kwenga mphepu ndi vuwa. Kweni pa Mandi, pa 1 September, 1919, kwenga lumwi ndipu kungufunda. Ndi musana, ŵanthu ambula kukwana 1,000 anguwungana muholu kuti avwisiyi chigaŵa chakwamba cha unganu wo unguchitikiya ku Cedar Point, Ohio, mu charu cha America. Holu iyi yikwana ŵanthu 2,500. Kufika mazulu, kunguza ŵanthu anyaki akujumpha 2,000. Ŵanthu yaŵa anguza pa boti, pa galimotu ndipuso pa sitima. Pa Chiŵi, mzinda ungukuwa ukongwa mwakuti anguchimaliziya unganu kubwalu kwa holu pasi pa vimiti.

Ukweru wa lumwi waporotanga mumani kufika po ŵanthu anguja. Kamphepu kamampha kakutuwa mu Nyanja ya Erie kaputisanga visoti vo anthukazi anguvwala. M’bali munyaki wangukamba kuti: “Ngenga malu ngakutowa, kwengavi chiwawa ndipu venga nge kuti te mu paradayisu.”

Likondwa lo ŵanthu ŵenga nalu pa unganu uwu linguphara kutowa kwa malu ngo anguchitiyapu unganu. Nyuzipepala yinyaki yingukamba kuti, “Ŵanthu wosi ŵenga akujipereka, kweni akukondwa ukongwa.” Akusambira Bayibolu angukondwa ukongwa kuŵa pamoza ndi abali. Ivi venga viyo chifukwa angukumana ndi masuzu nganandi nge kususika pa nyengu ya nkhondu, kuleka kukoliyana mumpingu, kujalika kwa Beteli ya ku Brooklyn, kumangika kwa abali ndi azichi anandi chifukwa cha Ufumu, kusazapu abali 8 wo alongozanga. Abali 8 yaŵa anguŵakambiya kuti akaje mujeri kwa vyaka 20. *

Chifukwa chakugongowa ndipuso kutimbanyizika pa nyengu ya masuzu iyi, Akusambira Bayibolu anyaki anguleka kupharazga. Kweni anandi anguyesesa kukunthiyapu masuzu. Mwakuyeruziyapu, mura munyaki waboma wangukamba kuti chinanga kuti Akusambira Bayibolu wo wangufumba angukanizika kupharazga, kweni yiwu angumukambiya kuti “alutirizengi kupharazga uthenga waku Chiuta mpaka pakumaliya.”

Pa nyengu ya mayeseru iyi, Akusambira Bayibolu akugomezeka “awonanga kuti Ambuya atiŵalongoza, . . . nyengu zosi apemphanga Chiuta kuti waŵalongozengi.” Sonu angukumana so pamoza pa unganu wo unguchitikiya ku Cedar Point. Mzichi munyaki wangukamba kuti aziŵanga cha vo angachita kuti ayambi so kupharazga. Ivi ndivu anandi aŵanaŵananga. Yiwu akhumbisisanga kuti ayambi so kupharazga.

CHIDYA CHIFYA

Kwa sabata yosi yamphumphu, abali ndi azichi wo anguza ku unganu azizwanga ndi mazu ngakuti “GA” ngo ngenga pa pulogilamu ya unganu, pa makadi ngakulondere alendu ndi pa vikwangwani va pa unganu. Pa Chinkhondi, zuŵa lo kwenga holidi ya ŵanthu a pa ntchitu, Joseph F. Rutherford wangukambiya ŵanthu 6,000 wo ŵenga pa unganu uwu vo mazu yanga ngang’anamuwanga. Mazu ngakuti “GA” ngang’anamuwanga The Golden Age, magazini ngafya ngakupharazgiya. *

Pakukamba za Akhristu anyaki akusankhika, M’bali Rutherford wangukamba kuti: “Pa nyengu ya masuzu, yiwu awona nyengu yambula masuzu ya muwusu waku Mesiya chifukwa chakuti ŵe ndi chivwanu. . . . Awona kuti ndi udindu wawu kukambiya ŵanthu vinthu vamampha vo ve kunthazi. Njimoza mwa ntchitu yo Chiuta wakuŵapasa.”

Magazini ya The Golden Age, yenga nthowa yifya yakupharazgiya unenesa kunyumba ndi nyumba. Ŵanthu wo ŵenga pa unganu ŵati afumbika kuti mbalinga wo akhumba kugwiraku ntchitu iyi, wosi angusoka. Pavuli paki, wosi angumba kuti: “Tumani ukweru ndi unenesa winu, Ambuya.” M’bali J. M. Norris wanguti: “Ndiluwengi cha mo tingumbiya mwakukweza mwakuti vimiti vawonekanga nge kuti visukunyika.”

Unganu wati wamala, ŵanthu anguja pamuzeri kwa nyengu yitali kuti alembesi magazini kuti akalondiyengi. Anandi anguvwa nge mo wangukambiya Mabel Philbrick. Wanguti: “Chenga chakukondwesa kuziŵa kuti tiyambengi so kupharazga.”

“WO AKUPASIKA NTCHITU IYI”

Akusambira Bayibolu pafupifupi 7,000 angunozeka kuti ayambi ntchitu iyi. Mukapepala kakuti Organization Method ndi mukabuku kakuti To Whom the Work Is Entrusted mwenga mazu yanga: Dipatimenti ya Uteŵeti ku likulu lidu ndiyu yilongozengi ntchitu iyi. Mumpingu mutenere kupangika Komiti ya Uteŵeti ndipuso mpingu utenere kusankha m’bali kuti waperekengi ulongozi. Vigaŵa vakupharazgaku vikhumbika kugaŵika. Chigaŵa chechosi chije ndi nyumba pakati pa 150 ndi 200. Unganu wa Uteŵeti utenere kuchitika pa Chinayi kuti abali akonkhosengi vo vaŵachitikiya mu uteŵeti ndi kupereka malipoti.

Herman Philbrick wangukamba kuti, “Tati tawere kunyumba, tosi tingutangwanika kukambiya ŵanthu kuti alembesi alinga kuti alondiyengi magazini.” Yiwu angusaniya ŵanthu anandi wo akhumbanga kuvwisiya. Beulah Covey wangukamba kuti, “Chifukwa chakuti ŵanthu akumananga ndi masuzu pa nyengu ya nkhondu, weyosi wangukondwa ndi fundu yakuti masuzu ngazamumala.” Arthur Claus wangulemba kuti: “Mpingu wosi unguzizwa kuwona unandi wa ŵanthu wo angulembesa magazini.” Pati pajumpha myezi yiŵi kutuliya po magazini yakwamba ya The Golden Age yingusindikizikiya, tingugaŵiya magazini pafupifupi 500,000 ndipu ŵanthu 50,000 angulembesa kuti alondiyengi magazini.

M’bali A. H. Macmillan wangukamba kuti nkhani ya mutu wakuti “Gospel of the Kingdom,” yo ye mu Chigongwi cha Alinda cha Chingelezi cha July 1, 1920, yenga yakwamba kuchiska abali ndi azichi pacharu chosi chapasi kupharazga za Ufumu waku Chiuta. Nkhani iyi yinguchiska Akhristu wosi akusankhika “kukambiya ŵanthu kuti ufumu wakuchanya wepafupi.” Mazuŵa nganu, abali aku Khristu “wo akupasika ntchitu iyi,” atovyeka ndi ŵanthu mamiliyoni wo apharazga mwaphamphu uthenga pacharu chosi penipo alindiza vinthu vamampha mu Ufumu waku Chiuta.

^ ndimi 5 Wonani buku lakuti Jehovah’s Witnesses—Proclaimers of God’s Kingdom, mutu 6, wakuti “A Time of Testing (1914-1918).”

^ ndimi 9 Magazini ya The Golden Age yingwamba kudanika kuti Consolation mu 1937. Ndipu mu 1946 yingwamba kudanika kuti Galamukani!