NKHANI YAKUSAMBIRA YA NAMBALA 3
SUMU 35 ‘Musimikiziyengi Kuti Vinthu Vakukhumbika Ukongwa ndi Nivi’
Musankhengi Vinthu vo Vikondwesa Yehova
“Kopa Yehova ndichu chiyambi cha zeru, ndipu kuziŵa Mtuŵa Ukongwa ndiku kuvwisa vinthu.”—NTHANTHI 9:10.
FUNDU YIKULU
Tisambirengi mo tingagwiriskiya ntchitu kuziŵa vinthu, zeru ndipuso kuwamu kuti tisankhengi vinthu mwazeru.
1. Kumbi tosi tisuzgika kuchitanji?
ZUŴA lelosi tikhumbika kusankha vakuchita. Vinthu vinyaki visuzga cha kusankha, nge kusankha vo tiryengi mlenji pamwenga nyengu yakugone. Kweni vinthu vinyaki visuzga ukongwa kusankha. Vinthu venivi vingakwaska likondwa lidu, umoyu widu, abali ŵidu pamwenga kusopa kwidu. Tikhumba kuti vo tisankha vitiwovyengi kweniso viwovyengi ŵanthu a mubanja lidu. Kuluska vosi, tikhumba kuti vo tisankha vikondwesengi Yehova.—Aro. 12:1, 2.
2. Kumbi ndi fundu nizi zo zingatiwovya kuti tisankhengi vinthu umampha?
2 Mungasankha mwazeru asani (1) mwaziŵa fundu zosi, (2) mwaŵanaŵaniya mo Yehova watiyiwone nkhani yo ndipuso (3) mwaŵanaŵaniya mwakuphwere vo mungasankha. Mu nkhani iyi tikambiskanengi fundu zenizi. Tikambiskanengi so vo vingatiwovya kuti tiwengemu pakusankha vinthu.—Nthanthi 2:11.
MUZIŴENGI FUNDU ZOSI
3. Kumbi ntchinthu wuli cho chingakuwovyani kuziŵa fundu zosi mwechendasankhi vakuchita? Kambani chakuyeruzgiyapu.
3 Chinthu chakwamba cho chingakuwovyani kuti musankhi umampha nkhuziŵa fundu zosi. Ntchifukwa wuli? Yeruzgiyani kuti munthu watama ukongwa ndipu waluta kuchipatala. Kumbi dokotala wangapereka munkhwala wakwenere kwambula kumupima kweniso kumufumba mafumbu munthu yo watama? Awa. Namwi mukhumbika kuziŵa fundu zosi kuti musankhengi umampha vinthu. Kumbi mungachita wuli venivi?
4. Mwakukoliyana ndi Nthanthi 18:13, kumbi mungasimikiza wuli kuti muziŵa fundu zosi? (Wonaniso chithuzi.)
4 Mukhumbika kujifumba mafumbu kuti muziŵi fundu zosi. Tiyeruzgiyi kuti mwadanika kuphwandu. Kumbi mukengi? Asani munthu yo wanozga phwandu mutimuziŵa umampha cha pamwenga vinthu vo wanozga, mungamufumba mafumbu yanga: “Kumbi phwandu lo lamuchitikiya nunkhu, nanga lamuŵaku zuŵanji? Kwamukuŵa ŵanthu anandi wuli? Ndiyani yo wamuwoneriyanga? Mbayani wo alutengi? Kumbi kwamukuŵa vakuchitika wuli? Kumbi kwamukuŵa moŵa?” Kumuka kwa mafumbu ngenanga kungakuwovyani kuti musankhi vinthu mwazeru.—Ŵerengani Nthanthi 18:13.
Saniyani fundu zosi mwakufumba mafumbu (Wonani ndimi 4) a
5. Kumbi mutenere kuchitanji asani mwaziŵa fundu zosi?
5 Asani mwaziŵa fundu zosi, ŵanaŵaniyani mwakuphwere nkhani yosi. Mwakuyeruzgiyapu, wuli asani mwaziŵa kuti ŵanthu anyaki wo amusanirika ku phwandu lo atende fundu zaku Yehova cha pamwenga weyosi wamumwanga moŵa po wakhumbiya? Kumbi muwona kuti phwandu lenili lamusintha kuja phwandu laviwawa? (1 Petu. 4:3) Kweniso wuli asani phwandu lenili liŵengeku pa nyengu ya mawunganu nga mpingu pamwenga nyengu ya upharazgi? Asani mungaŵanaŵaniya fundu zosi, vingakuwovyani kuti musankhi umampha vakuchita. Kweni pe chinthu chinyaki cho mukhumbika kukumbuka. Chinanga kuti yimwi mungaziŵa fundu zosi zakukwaskana ndi phwandu lo, kweni Yehova watiliwona wuli?—Nthanthi 2:6.
MUŴANAŴANIYENGI MO YEHOVA WATIYIWONE NKHANI YO
6. Mwakukoliyana ndi Yakobe 1:5, ntchifukwa wuli tikhumbika kupempha Yehova kuti watiwovyi?
6 Mupempheni Yehova kuti wakuwovyeni kuziŵa maŵanaŵanu ngaki. Yehova walayizga kuti watipaskengi zeru kuti zitiwovyi kuti tiwemu asani vo tikhumba kuchita vimukondwesengi. Iyu wapereka zeru zenizi “ndi mtima wosi kwaku weyosi ndipuso wakontho cha.”—Ŵerengani Yakobe 1:5.
7. Kumbi mungachita wuli kuti muziŵi maŵanaŵanu ngaku Yehova? Kambani chakuyeruzgiyapu.
7 Asani mwapemphera kwaku Yehova kuti wakulongozgeni, mujengi masu kuti muwoni mo wakumukiyeningi. Mwakuyeruzgiyapu: Asani mwaluta kumalu nganyaki ndipu mwalanda, mutenere kufumba munthu yo waja kumalu ngo kuti wakulongoni nthowa. Kweni kumbi mungasoka munthu yo wechendakumukeni? Awa. Mumalu mwaki, muvwisiyengi mwakuphwere wachikukambiyani nthowa yo mutenere kwenda. Mwakuyanana waka, asani mwamupempha Yehova kuti wakupaskeni zeru, muyesesengi kufufuza kuti muziŵi mo wamukiyengi. Mungachita venivi mwakufufuza marangu ndipuso fundu za mu Bayibolu zo zingakuwovyani pa suzgu yo mwakumana nayu. Mwakuyeruzgiyapu, asani mupenja kusankha kuluta kuphwandu nge mo takambiyapu kali, mungakhumbika kuŵanaŵaniya vo Bayibolu likamba pa nkhani ya maphwandu ngaviwawa, kwanjana ndi ŵanthu aheni kweniso kukhumbika kwa kuŵika vinthu va Ufumu pakwamba mumalu mwa vakukhumba vinu.—Mate. 6:33; Aro. 13:13; 1 Akori. 15:33.
8. Kumbi mungachita wuli asani mukhumba chovyu kuti muziŵi vo mungachita pa nkhani yinyaki? (Wonaniso chithuzi.)
8 Nyengu zinyaki, mungakhumbika kupempha chovyu kuti muziŵi vo mungachita pa nkhani yinyaki. Mungafumba mubali pamwenga mzichi yo waziŵa vinandi. Kweni mungayanduwa so asani mungafufuza pakumwija. Mu mabuku ngidu ngakufufuziya nge Kabuku Kakufufuziya Nkhani ka Akaboni aku Yehova kweniso Malemba ngo Ngangatiwovya pa Umoyu Widu mwe nkhani zinandi zo zingakuwovyani. Kumbukani kuti chilatu chinu ntchakuti mukhumba kusankha vinthu vo vingakondwesa Yehova.
Ŵanaŵaniyani mo Yehova watiyiwone nkhani yo (Wonani ndimi 8) b
9. Kumbi tingasimikiza wuli kuti vo tasankha vikondwesengi Yehova? (Aefeso 5:17)
9 Kumbi tingasimikiza wuli kuti vo tasankha vikondwesengi Yehova? Tikhumbika kumuziŵa umampha Yehova. Bayibolu likamba kuti: “Kuziŵa Mtuŵa Ukongwa ndiku kuvwisa vinthu.” (Nthanthi 9:10) Mwaviyo, kuti tivwisengi ukongwa vinthu, titenere kuziŵa mijalidu yaku Yehova, khumbu laki, vo watanja ndipuso vo watinkha. Jifumbeni kuti, ‘Mwakukoliyana ndi vo ndiziŵa vakukwaskana ndi Yehova, kumbi ndingasankha vinthu wuli vo vingamukondwesa?’—Ŵerengani Aefeso 5:17.
10. Ntchifukwa wuli fundu za mu Bayibolu zakukhumbika ukongwa kuluska banja lidu pamwenga midawuku yidu?
10 Nyengu zinyaki, tingakhumbika kuguŵiska abali ŵidu kuti tikondwesi Yehova. Mwakuyeruzgiyapu, apapi anyaki angachichizga mwana wawu munthukazi kuti watorani ndi chikhwaya, pamwenga munthulumi yo wangapereka ndalama zinandi za malowolu chinanga kuti ngwakufoka mwauzimu. Mbuneneska kuti apenja munthulumi wakuti wakamuphweriyengi mwakuliŵavu, kweni nanga ndiyani yo wakumuwovyanga kuti waluti panthazi mwauzimu? Kumbi Yehova watiyiwona wuli nkhani yeniyi? Tisaniya kumuka pa Mateyu 6:33. Pa lemba lenili, Akhristu achiskika kuti alutirizgi “kupenja dankha Ufumu.” Chinanga kuti titumbika apapi ŵidu kweniso ŵanthu a muchigaŵa chidu, kweni chilatu chidu chikulu ntchakuti tikhumba kukondwesa Yehova.
KUŴANAŴANIYA MWAKUPHWERE VO MUNGASANKHA
11. Kumbi ndi jalidu wuli lo lizumbulika pa Nthanthi 2:11 lo lingakuwovyani kuŵanaŵaniya mwakuphwere vinthu vo mukhumba kusankha?
11 Asani mwaziŵa fundu za mu Bayibolu, mukhumbika kuŵanaŵaniya mwakuphwere vo mungasankha. (Ŵerengani Nthanthi 2:11) Kuwamu kukuwovyeningi kuziŵa vo vingazichitika pa chinthu chechosi cho mungasankha. Vinthu vinyaki visuzga cha kusankha vakuchita penipo vinyaki visuzga ukongwa. Mwaviyo, kuwamu kukuwovyeningi kusankha vinthu mwazeru chinanga pangaŵa pa vinthu vakusuzga ukongwa.
12-13. Kumbi kuwamu kungakuwovyani wuli kuti musankhi vinthu mwazeru pa nkhani ya ntchitu?
12 Yeruzgiyani kuti mupenja ntchitu kuti muphweriyengi banja linu. Ndipu mwasaniya ntchitu ziŵi. Pavuli paki, mutamba kuŵanaŵaniya fundu zosi nge mtundu wa ntchitu, nyengu yakugwiriya ntchitu, nyengu yo muyendengi pakuluta ndi pakuwe ku ntchitu kweniso mungaŵanaŵaniya fundu zinyaki. Ntchitu zosi ziŵi zakuzomerezeka mwakukoliyana ndi Malemba. Panyaki mwakhorwa ntchitu yimoza chifukwa chakuti mutiyiyanja ukongwa pamwenga chifukwa chakuti aholesa ndalama zinandi. Kweni mwechendasankhi, mukhumbika so kuŵanaŵaniya fundu zinyaki.
13 Mwakuyeruzgiyapu, pa ntchitu zo mwasaniya, kumbi ndi niyi yo yikutondekeskeningi kuwungana nyengu zosi? Kumbi ndi niyi yo yikutondekeseningi kusaniya nyengu yakucheze ndi banja linu kweniso kuchitiya limoza vinthu vauzimu? Kujifumba mafumbu ngenanga kukuwovyeningi kuti “musimikizi kuti vinthu vakukhumbika ukongwa ndi nivi.” Chakukhumbika ukongwa nkhusopa kweniso kuphwere banja linu kuphara kupenja ndalama zinandi. Pavuli paki, mungasankha vinthu vo vingachitiska kuti Yehova wakutumbikeni.
14. Kumbi kuwamu ndipuso kwanja anyidu vingatiwovya wuli kuti tilekengi kuŵaguŵiska?
14 Kuwamu kutitiwovya so kuŵanaŵaniya mo vakusankha vidu vingakwaskiya “ŵanthu anyaki” kuti tileki kuŵaguŵiska. (Afi. 1:10) Venivi vakovya ukongwa asani tikhumba kusankha pa nkhani ya vakuvwala ndipuso kujitowesa. Panyaki titanja masitayilu nganyaki nga vakuvwala ndipuso kujitowesa. Kweni wuli asani abali ndi azichi mu mpingu pamwenga ŵanthu anyaki angaguŵa navu? Kuwamu kutiwovyengi kuti tiŵanaŵaniyengi mo ŵanthu anyaki avwiya. Ndipu kwanja anyidu kutiwovyengi kuti tije akujiyuyuwa kweniso kuti tiŵikengi panthazi vakukhumba va ‘anyidu.’ (1 Akori. 10:23, 24, 32; 1 Timo. 2:9, 10) Pavuli paki, tisankhengi vinthu vo vingalongo kuti titanja kweniso titumbika anyidu.
15. Kumbi mukhumbika kuŵanaŵaniyanji mwechendasankhi vinthu vakukhumbika ukongwa?
15 Asani mupenja kusankha pa nkhani yakukhumbika, ŵanaŵaniyani vo mukhumbika kuchita kuti mufiski vo musankhengi. Yesu wangutisambiza kuti tikhumbika “kuŵerengese” kuti tiwoni asani tingafiska. (Luka 14:28) Mwaviyo, mutenere kuŵanaŵaniya nyengu, vinthu ndipuso nthazi zo zikhumbika kuti vo mwasankha vifiskiki. Nyengu zinyaki, mungakhumbika kukambiskana ndi ŵanthu a mubanja linu vo weyosi watenere kuchita kuti vo mwasankha vifiskiki. Ntchifukwa wuli kuchita venivi nkhwakukhumbika? Venivi vingawovya kuti musinthi vinyaki ndi vinyaki pa vo mwasankha pamwenga kuvichita mu nthowa yinyaki yo muwona kuti yingawovya ukongwa. Ndipu asani mwafumba ŵanthu a mu banja linu kweniso kugwiriskiya ntchitu masachizgu ngawu, vingawovya kuti nawu achitepu kanthu mwambula kusuzga kuti vo mwasankha vifiskiki.—Nthanthi 15:22.
MUSANKHENGI VINTHU VO MUNGAFISKA
16. Kumbi ndi fundu nizi zo zingakuwovyani kuti musankhengi vinthu mwazeru? (Wonaniso bokosi lakuti “ Vo Mungachita Kuti Musankhengi Vinthu Mwazeru.”)
16 Asani mwalondo fundu zo takambiskana mu nkhani iyi, ndikuti musankhengi vinthu mwazeru. Mutenere kusaniya fundu zosi kweniso kufufuza fundu zo zingakuwovyani kuti musankhi vinthu vo vingakondwesa Yehova. Pavuli paki, mungapempha Yehova kuti wakuwovyeni kusankha chinthu cho mungafiska.
17. Kumbi ntchinthu wuli cho chingakuwovyani ukongwa kuti musankhengi vinthu umampha?
17 Chinanga kuti kuvuli uku mukusankhapu kali vinthu vinandi vo mungufiska, kumbukani kuti mungasankha umampha ukongwa asani muthemba zeru zakutuliya kwaku Yehova, zinu cha. Ndi Yehova pe yo wangakuwovyani kuti muziŵengi vinthu, muvwisengi vinthu ndipuso kuwamu, vo vitovya kuti muje ndi zeru. (Nthanthi 2:1-5) Yehova wangakuwovyani kuti musankhengi vinthu vo vitimukondwesa.—Salimo 23:2, 3.
SUMU 28 Tije pa Ubwezi ndi Yehova
